KIRŞEHİR İLİ ŞEKER PANCARI ÜRETİM ALANLARINDA CERCOSPORA YAPRAK LEKESİ (Cercospora beticola) HASTALIĞININ BULUNMA ORANI ve YAYGINLIĞININ ile ŞİDDETİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 137 - 144, 28.12.2022

Yusuf Bayar , Melih Yılar , Kadir Akan

Öz

Şeker pancarı yaprak lekesi hastalığı (Etmen: Cercospora beticola Sacc.), şeker pancarı üretim alanlarında görülen önemli fungal hastalıklardan biridir. Hastalığın gelişimi için uygun iklim şartlarının yaşandığı bazı üretim sezonlarında oluşan epidemi nedeniyle farklı düzeyde verim ve kalite kayıplarının oluştuğu bilinmektedir. Kırşehir ili özelinde miktar bakımından en fazla üretimi yapılan bitkisel ürün şeker pancarıdır. Bu nedenle şeker pancarı bitki koruma problemlerinin belirlenmesi ve yerel çözümler üretilmesi bir zorunluktur. Bu çalışma ile; Kırşehir’in bazı ilçelerinde şeker pancarı üretim alanların da 2022 yılı üretim sezonu Haziran-Eylül aylarında yürütülen survey çalışmalarıyla, Cercospora yaprak lekesi hastalığının bulunma oranı ve yaygınlığı ile şiddeti belirlenmiştir. Survey çalışmalarında yapılan simptomatolojik incelemeler de 60 şeker pancarı üretim alanının %15’in de (9 adet) C. beticola etmeniyle bulaşık olduğu belirlenmiştir. İlçe düzeyinde yapılan değerlendirmeler sonucu Akpınar ilçesinde %12.5 (1 adet), Boztepe ilçesinde %0.0 (0), Kaman ilçesinde %50 (1 adet), Merkez ilçede %50 (2 adet), Mucur ilçesinde %20 (5 adet) C. beticola etmeni ile bulaşık olduğu belirlenmiştir. Hastalık diddeti (%) Akpınar ve Kaman ilçelerinde %15, Merkez ve Mucur ilçelerinde %20 olarak hesaplanmıştır. Laboratuvar ortamında yürütülen çalışmalarda üretim alanlarından toplanan 9 örneğin tamamından Cercospora sp. izole edilmiştir. Yapılan mikroskobik ve makroskobik incelemeler sonucu geliştirilen izolatların tamamı C. beticola olarak tanılanmıştır.
Çalışma sonucunda, Kırşehir şekerpancarı üretim alanlarında görülen şeker pancarı yaprak lekesi hastalığı değişen düzeylerde belirlenmekle beraber mart-ağustos aylarında alınan toplam yağış miktarının düşük olması nedeniyle 2021 üretim sezonunda hastalığın bulunma oranı ve yaygınlığı ile şiddetinin sınırlı olduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Şeker pancarı (Beta vulgaris), Cercospora yaprak lekesi (Cercospora beticola), Survey, Kırşehir

Destekleyen Kurum

Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi

Proje Numarası

ZRT.A4.21.026

Teşekkür

Bu çalışma Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından ZRT.A4.21.026 nolu projesi kapsamında finanse edilmiştir. Destekleri nedeniyle Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi’ne teşekkür ederiz.

DETERMINATION OF CERCOSPORA LEAF SPOT (Cercospora beticola) PRESENCE, PREVALENCE and SEVERITY in SUGAR BEET PRODUCTION AREAS of KIRŞEHIR PROVINCE

Öz

Sugar beet leaf spot disease (caused by Cercospora beticola Sacc.) is one of the important fungal diseases seen in sugar beet production areas. It has been well known that different levels of yield and quality losses occur due to the epidemic that occurs in some production seasons where suitable climatic conditions are experienced for the development of the disease. In the province of Kırşehir, the most produced vegetable product has been sugar beet in terms of quantity. For this reason, there is a need to identify sugar beet plant protection problems and produce local solutions. With this study; the prevalence and severity of Cercospora leaf spot disease were determined by survey carried out in June-September 2022 production season in sugar beet production areas in some districts of Kırşehir. In the current study with symptomatological examinations, it was determined that 15% (9 units) of 60 sugar beet production areas were contaminated with C. beticola. As a result of the evaluations made at the district level, 12.5% (1 unit) in Akpınar district, 0.0% (0) in Boztepe district, 50% (1 unit) in Kaman district, 50% (2 units) in Central district, 20% (5 units) in Mucur district. number) were determined to be contaminated with C. beticola. Disease incidence (%) was calculated as 15% in Akpınar and Kaman districts, and 20% in Merkez and Mucur districts. Cercospora sp. isolated. All of the isolates developed as a result of microscopic and macroscopic examinations were identified as C. beticola.
To conclude, although sugar beet leaf spot disease were seen in Kırşehir sugar beet production areas at varying levels, it was revealed that the incidence, prevalence and severity of the disease in the 2021 production season were limited due to the low total rainfall in March-August.

Anahtar Kelimeler

Sugar beet (Beta vulgaris), Cercospora leaf spot (Cercospora beticola), Survey, Kırşehir

Proje Numarası

ZRT.A4.21.026

Kaynakça

• Agrios, G.N. (1988). Plant Pathology, Academic Press, New York, pp. 803.
• Alexopoulos, C. J., Mims, C. W., Blackwell, M. (1996). Introductory Mycology. John Willey and Sons, Inc., New York, pp. 368.
• Altınok, H. (2012). Kayseri İli şeker pancarı ekim alanlarında Cercospora yaprak leke hastalığının yaygınlığı ve şiddetinin belirlenmesi. Derim, 29 (2); 33-45.
• Anonim (2022a). Şeker pancarı hasat alanı. https://knoema.com/atlas/topics/Agriculture/Crops-Production-Area-Harvested/Sugar-beet-area-harvested (Erişim tarihi 25.03.2022)
• Anonim (2022b). Şeker pancarı üretim miktarı. https://knoema.com/atlas/topics/Agriculture/Crops-Production-Quantity-tonnes/Sugar-beet-production (Erişim tarihi 25.03.2022)
• Anonim (2022c). https://knoema.com/atlas/topics/Agriculture/Crops-Production-Yield/Sugar-beet-yield (Erişim tarihi 25.03.2022)
• Anonim, (2022d). Kırşehir İli İklim Verileri www.mgm.gov.tr (Erişim tarihi: 15.03.2022)
• Bora, T., Karaca, İ., (1970). Kültür Bitkilerinde Hastalığın ve Zararın Ölçülmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fak. Yardımcı Ders Kitabı, Yayın No:167 Bornova, 43s.
• Boyraz, N. (2013). KOP Bölgesinde Verim ve Kaliteyi Etkileyen Önemli Bitki Hastalıkları. I.KOP Bölgesel Kalkınma Sempozyumu, 14-16 Kasım 2013, Konya, s: 224-237
• FAOSTAT 2022. https://www.fao.org/faostat/en/#home (Erişim tarihi 25.03.2022)
• Gencer, O., (1988). Genel tarla bitkileri (Endüstri Bitkileri). Çukurova Üniversitesi. Ziraat Fakültesi, Ders Kitabı, No:42, Adana
• Giannopolitis C.N. (1978). Lesions on Sugar Beet Roots Caused by Cercospora beticola. Plant Disease Reporter 62: 424-427
• Göktürk, T. ve Döken, M. T. (2000). Enfekteli Şeker Pancarı Yapraklarından İzole Edilen Cercospora beticola Sacc.'nın Morfolojik Özellikleri ve Besi Ortamındaki Gelişiminin Belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, 40 (1-2): 49-59
• Holtschulte B. (2000). Cercospora beticola-Worldwide Distribution and Incidence. In: Cercospora beticola Sacc. Biology, Agronomic Influence and Control Measures in Sugar Beet, Advances in Sugar Beet Research (ed. Asher MJC, Holtshulte B, Richard-Molard M, Rosso F, Steinrücken G, Beckers R) IIRB, Vol. 2: 5-16.
• Kaya, R. (2015). Şeker pancarında Cercospora yaprak lekesi hastalığı ve mücadelesi. Tohumcular Birliği Dergisi, 21: 31-35.
• Kirk, P., Cannon P. F., Minter D. W., Stalpers J. A. (2008). Ainsworth & Bisby’s Dictionary of the Fungi. 10th edn. CAB International, Wallingford, UK.
• Özer G. ve Ertunç F. (2005). Amasya şeker fabrikası şeker pancarı ekim alanlarında Rhizomania hastalığının belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 11(3):339-343.
• Özgönen, H. ve Çulal Kılıç, H. (2009). Isparta İli Pancar Ekim Alanlarında Fungal Hastalıkların ve Yaygınlık Oranlarının Belirlenmesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(1), 16-22.
• Shane, W. W. and Teng, P. S. 1985. Evaluation and implementation of the Cercospora leaf spot prediction model. Sugar Beet Research and Extension Reports, 15: 129-138.
• Townsend, G. R. and Heuberger, J. W. (1943). Methods for estimating losses caused by diseases in fungicide experiments. Plant Diseases Reporter, 27: 340-343.
• TUİK 2022. Şeker pancarı istatistikleri https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Tarim-111 (Erişim tarihi 25.03.2022)
• Tunalı, B., Kansu, B., Kutluk Yılmaz, N. D., Meyva, G. ve Kaya, R. (2018). Türkiye'de Şeker Pancarında Cercospora beticola Sacc.'nın Yaygınlığı, Patojenitesi ve Bazı Çeşitlerin Dayanıklılığının Belirlenmesi. The Journal of Turkish Phytopathology, 47 (1), 21-30.
• Vereijssen, J. Schneider, J. H. M., Termorshuizen, A. J. and Jeger, M. J. (2003). Comparison of two Disease Assessment Keys to Assess Cercospora beticola in Sugar Beet. Crop Protection, 1: 201-209. doi.org/10.1016/S0261-2194(02)00146-1