Abstract
Değirmen tahıl tanelerini öğütmeye yarayan bir alettir, insanlar en ilkel çağlardan itibaren tahıl tanelerini ufalayıp öğütmeye ihtiayaç duymuş ve türlü usullerle bunu başarmışlardır. İlk değirmenler bir bakıma bu günkü havanlara benziyordu. İci oyuk bir taşın içine konan tahıl tanelerine başka bir taşle vurmak suretiyle eziliyordu. Daha sonra öğütme usulü gelişti, tahıllar düz satıhla iki taş arasında öğütülmeye başlandı. Değirmen taşlarını çevirmek için insan gücü yetmediğinden zamanla bu işte su ve rüzğar gücünden feydalanılmaya başlandı, böylece su ve yel değirmenleri meydana geldi. İlk yel değirmenin Türkler tarafından icat edilmiştir1. Bölgemizin coğrafi vaziyeti yüzünden, yel değirmeni, bizde kullanılmamış, çünkü esen rüzgar, etkin, faal, değil ki, bu tür değirmeni döndersin. Bunun için bölgede özellikle Kerkük'te su değirmeni işletmesi düşünülmüştür. Eski dönemlerde, Kerkük'te ailelerin tüketim ürünleri başta gelen hububat idi, çünkü o dönemlerde Kerkük'te ziraat elverişliydi, hububat güzelce istenen şekilde yetişirdi ve halkın tüketim ürünlerinden sayılırdı. Bunun için, memlekette değirmenlere çok sayıda ihtiyaç duyulmuştur. Bu su değirmenleri yanında, Kerkük'te tüm evlerde eskiden El değirmenleri bulunurdu.
References
- 1- Küçük Hayat Ensiklopedisi, s.287
- 2- 3- 4- Şakir Sabır Zabıt, Kerkük'te içtimai Hayat, s.82
- 3- Bu değirmenin kurulduğu yeri hakkında tam bilgi edinmedik, çelişkeli bilgiler aldık, kimine göre bu değirmen Musalla Mahallesinde kurulmuş, diğer bilgilere göre Kerkük eski trein istasyonu "Mahatta" olduğu arazide kurulmuştur.
- 4 Sayğı değer dostlar bu değirmenin ve diğerlerinin yeri hakkında bilgiler bize iletirse, pek çok seviniriz ve memnun oluruz.
- 5- Avukat Ata Terzibaşı, Kerkük İmarat ve Tesislerin Menzum Tarihleri,s.18
- 6- Avukat Ata Terzibaşı, Kerkük Havaları, cilt2, s.30
- 7- Hamelete Mezekı: Meşhur Kerküklü nükteci ve düzenci, Mehmet adında yakışıklı olduğu için, yanakları kaysi kurusu demek olan "Letke" ye benzetmişler, letke kelimesi ağızlarda kısaltılarak "lete"ye dönmüştür. Kerkük'te Hamelete diye tanınmıştır.
- 8- Bu nükteyi Hocam Ata Terzibaşindan dinlemiştim.
- 9- Minararını resimlerini Pro.Dr. Suphi Saatcı, Kerkük Evleri, Kitabindan alınmıştır
Abstract
References
- 1- Küçük Hayat Ensiklopedisi, s.287
- 2- 3- 4- Şakir Sabır Zabıt, Kerkük'te içtimai Hayat, s.82
- 3- Bu değirmenin kurulduğu yeri hakkında tam bilgi edinmedik, çelişkeli bilgiler aldık, kimine göre bu değirmen Musalla Mahallesinde kurulmuş, diğer bilgilere göre Kerkük eski trein istasyonu "Mahatta" olduğu arazide kurulmuştur.
- 4 Sayğı değer dostlar bu değirmenin ve diğerlerinin yeri hakkında bilgiler bize iletirse, pek çok seviniriz ve memnun oluruz.
- 5- Avukat Ata Terzibaşı, Kerkük İmarat ve Tesislerin Menzum Tarihleri,s.18
- 6- Avukat Ata Terzibaşı, Kerkük Havaları, cilt2, s.30
- 7- Hamelete Mezekı: Meşhur Kerküklü nükteci ve düzenci, Mehmet adında yakışıklı olduğu için, yanakları kaysi kurusu demek olan "Letke" ye benzetmişler, letke kelimesi ağızlarda kısaltılarak "lete"ye dönmüştür. Kerkük'te Hamelete diye tanınmıştır.
- 8- Bu nükteyi Hocam Ata Terzibaşindan dinlemiştim.
- 9- Minararını resimlerini Pro.Dr. Suphi Saatcı, Kerkük Evleri, Kitabindan alınmıştır
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Cultural Studies |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | June 21, 2019 |
| Submission Date | March 7, 2019 |
| Published in Issue | Year 2019 Volume: 2019 Issue: 1 |
Cite
TELİF HAKKI VE YAZAR ETİK SÖZLEŞMESİ FORMU -COPYRGHT and AUTHOR ETHİCAL DECLARATİON
Telif Hakkı Devri Formu imzalanıp, (taratılıp veya resim jpg. vs olabilir) makale başvuru esnasında Dergi sistemine yüklenmelidir.
This Copyright Agreement Form must be signed by all authors and uploaded to the Journal system (It can be scanned and sent as an image, jpg, etc.).