OTTOMANISM READINGS IN THE CONTEXT OF CHANGE OF REALITY IN KEMAL TAHİR'S THOUGHT

Year 2016, Volume: 1 Issue: 2, 47 - 70, 30.12.2016

Yüksel Yıldırım

Abstract

In this study, the opinion about Ottoman society structure were investigated in

Keman Tahir’s Thought. Kemal Tahir emphasized a socialist point of view on the

Ottoman issue and criticized the absence and lack of feudal traces in the earlier stages

of the capitalist struggle in the transitional phase of socialism. After that he turned to

Asian Type of Production Style (ATPS) and described the otoman as an ATPS state but

the features on the diagram were not seen like that because of this he named this as a

“Corrupted ATPS State” in the last stage he described the Ottoman society structure as

a type of society which has its own qualities and he considered it as on original stage

without trying to put it into any scheme. Acording to Kemal Tahir, the Ottoman is the

guardian of the eastern societies and an political ptotector against west and also is a

state that has the task of protecting the east from the western hegomony. It can be seen

that in this study Kemal Tahir was not stock in an only certain way at thinking that

describes this situtation. He also criticized the situation and himself.

Keywords: Kemal Tahir, Ottomanism, feudalism, capitalism, Asian type of

production style.

Keywords

Kemal Tahir, Ottomanism, feudalism, capitalism, Asian type of production style

KEMAL TAHİR DÜŞÜNCESİNDE GERÇEĞİN DEĞİŞKENLİĞİ BAĞLAMINDA OSMANLILIK OKUMALARI

Abstract

Bu çalışmada Kemal Tahir düşüncesinde Osmanlı toplum yapısı üzerine ileri

sürülen görüşlerin geçtiği aşamalar incelenmiştir. Kemal Tahir, Osmanlı konusu

üzerine sosyalist bir bakış açısı ile eğilmiş ve önceleri sosyalizme geçiş aşamasında

kapitalist aşamanın bir önceki aşaması olan feodal izler aramış ve bunun yokluğunu

eleştirmiştir. Ardından Asya Tipi Üretim Tarzı (ATÜT) konusuna eğilmiş ve Osmanlı’yı

bir ATÜT devleti olarak nitelemiş, ancak şemadaki özellikler tam anlamıyla

görülmeyince bir “bozuk ATÜT devleti” olarak tanımlamıştır. Son aşamada ise Osmanlı

toplum yapısını kendine özgü nitelikleri olan bir toplum tipi olarak açıklamış ve

herhangi bir şemaya sokmaya çalışmadan orijinal bir aşama olarak değerlendirmiştir.

Kemal Tahir’e göre Osmanlı Doğu toplumlarının koruyucusu ve Batı’ya karşı askeri

anlamda savunucusu bir siyasi kuruluş olup, Doğu’yu Batı soygunundan korumayı

görev edinmiş bir devlettir. Çalışmada Kemal Tahir’in konu üzerinde düşüncesinin

belli bir açıklama biçimine saplanmadığı, yeri geldiğinde kendini de eleştiren bir

şekilde farklı ve ileri aşamalara evrildiği vurgulanmıştır.

Keywords

Kemal Tahir, Osmanlılık, feodalizm, kapitalizm, Asya tipi üretim tarzı

References

• KAYNAKÇA
• Armağan, Mustafa, “Kemal Tahir ve Osmanlı Talanı” in Osmanlı Tarihinde Maskeler ve Yüzler, Timaş Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2005. Divitçioğlu, Sencer, Asya Üretim Tarzı ve Osmanlı Toplumu, Sermet Matbaası, Ankara, 1981. Godelier, Maurice, Asya Tipi Üretim Tarzı ve Marksist Şemalara Göre Toplumların Evrimi, Çev. Attila Tokatlı, Sosyal Yayınlar, 2. Bs., İstanbul, 1993. Güneri, Ferit, Devlet Ana Kaynakçası (Devlet Ana Romanının Türk Düşünce Hayatındaki Yeri), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1999. Kemal Tahir, Notlar/Batılaşma, Bağlam Yayınları, İstanbul, 1992. Kemal Tahir, Notlar/Osmanlılık‐Bizans, Bağlam Yayınları, İstanbul, 1992. Kemal Tahir, Notlar/Sosyalizm, Toplum ve Gerçek, Bağlam Yayınları, İstanbul, 1992. Marx, Karl, Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı, Çev. Sevim Belli, Sol Yayınları, Ankara, 1970. Sezer, Baykan, Asya Tarihinde Su Boyu Ovaları ve Bozkır Uygarlıkları, İ.Ü.E.F. Yayınları, İstanbul, 1979. Sezer, Baykan, Türk Sosyolojisinin Ana Sorunları, Sümer Kitabevi Yayınları, İstanbul, 1998.