Sosyal Medyadaki Gelişmeleri Kaçırma Korkusunun ve Sosyal Zekânın Rasyonel Tüketim Davranışı Üzerindeki Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 21 Sayı: 3, 167 - 186, 28.09.2023

Şükrü Yapraklı , Muhammet Mutlu

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1259581

Öz

Kullanıcılarına sayısız fırsat sunan sosyal medya kullanıcılarının gelişmeleri kaçırma korkusu gibi psikolojik sorunlara da neden olmaktadır. Gelişmeleri kaçırma korkusu ile bireylerin tutumları hatta satın alma davranışları dahi değişime uğramaktadır. Bireylerin yaşamlarını sürdürmeleri için psikolojik ve fizyolojik ihtiyaçlar ile birlikte sosyalleşme, etkileşimde ve iletişimde bulunma gibi sosyal ihtiyaçların tatmin edilmesi gerekmektedir. Sosyal zekâ, sosyal ihtiyaçların tatmin edilmesinde önemli bir faktördür. Rasyonel tüketim davranışı, ürün ve hizmetlerin satın alımlarında uygun fiyat ve uygun kalite gibi fonksiyonların dikkate alınmasıdır. Bu çalışma, ve sosyal medyadaki GKK'nın ve sosyal zekânın rasyonel tüketim davranışında etkili olup olmadığını belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda tüketim faaliyetlerinde bulunan 18 yaş üstü sosyal medya kullanıcılarına online anket uygulanarak 535 veri elde edilmiştir. Veriler üzerinde SPSS paket programı ile betimsel analizler, açımlayıcı faktör analizi ve çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Analizler, sosyal zekâ ve sosyal medyadaki FoMO'nun rasyonel tüketim davranışında etkili olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Gelişmeleri Kaçırma Korkusu, Sosyal Zekâ, Rasyonel Tüketim Davranışı

Fear of Missing Out on Social Media and Social Intelligence Effect On Rational Consumption Behavior

Öz

Social media, which offers numerous opportunities to its users, also causes psychological problems such as fear of missing out. Individuals' attitudes and purchasing behaviours are subject to change due to the fear of missing out. Psychological, physiological, and social needs such as socialization, interaction, and communication must be satisfied for individuals to continue their lives. Social intelligence is an essential factor in satisfying social needs. Rational consumption behaviour is the consideration of factors such as reasonable price and appropriate quality in purchasing products and services. This study aims to determine whether social intelligence and FoMO on social media are effective in rational consumption behaviour. In line with this, 535 data were obtained by applying an online survey to social media users over 18 who engaged in consumption activities. Descriptive analyses, exploratory factor analyses, and multiple regression analyses were performed on data with the SPSS package program. The analysis results showed that social intelligence and FoMO on social media are effective in rational consumption behaviour.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Fear of Missing Out, Social Intelligence, Rational Consumer Behaviour

Kaynakça

• Açıkalın, S., & Yaşar, M. (2017). “Hedonik ve Faydacı Tüketim Bağlamında Tüketici Davranışlarının İncelenmesi: Gençlerin Hedonik Tüketim Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(48), 570-585.
• Akgül, Ö. (t,y). “İnternet Bağımlılığı Sonrası Gelişen Sosyal Medya Hastalığı FOMO (Fear Of Missing Out)”. Erişim Tarihi: 10.11.2020. https://www.kimpsikoloji.com/fomo-fear-of-missing-out/
• Akbay, B., Kasal, H., Özdemir, C., Acımış, N. M., & Ergin, A. (2020). “Bir Tıp Fakültesi 1. ve 3. Sınıf Öğrencilerinde Sosyal Medyadaki Gelişmeleri Kaçırma Korkusu ve İlişkili Faktörler”. Pamukkale Tıp Dergisi, 13(2), 291-302.