Tanık Listesinde Yer Almayan Tanığın Duruşmada Hazır Bulundurulması Halinde Dinlenilmesi İmkânı

Year 2025, Issue: 7, 21 - 40, 30.06.2025

Aziz Serkan Arslan , Mustafa Topal

https://doi.org/10.59399/cuhad.1615222

Abstract

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda tanık dinletmek isteyen tarafın, tanıkları bir listeyle mahkemeye bildirmesi gerektiği düzenlenmiştir. Listenin hiç verilmemesi halinde, vakıanın ispatı için tanık dinletilmesi mümkün olmayacaktır. Bunun yanı sıra, tanık listesinde yer almayan bir kimsenin tanık olarak dinlenilemeyeceği ve ikinci tanık listesinin verilemeyeceği de Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda açıkça düzenlenmiştir. Ne var ki tanık listesinin hiç verilmemesi ihtimalinde ortaya çıkan sonucu yumuşatıcı nitelikte farklı bir düzenleme daha sevk edilmiş ve listenin verilmediği hallerde, hazır bulundurulan tanıkların da dinlenilebileceği kabul edilmiştir. Çalışmada, tanık listesi verilmemesinin yaptırımını yumuşatıcı niteliği haiz bu ikinci düzenlemenin, listenin verildiği durumlarda listede yer almayan bir tanığın dinlenilmesi için de kullanılıp kullanılamayacağı sorusu incelenmiştir. Bu bağlamda ilk olarak çalışma konusu ve tanıkların dinlenilmesine ilişkin düzenlemeler, daha ayrıntılı şekilde, takdim edilmiştir. Sonrasında ise listenin verilmediği hallerde tereddütsüz olarak uygulama alanı bulan ikinci düzenlemenin, listede yer almayan bir kimsenin de tanık olarak dinlenilebilmesi için kullanılıp kullanılmayacağına yönelik değerlendirmeler yapılmıştır.

Keywords

Tanık, Tanık Listesi, Delil, HMK m.240, HMK m.243

The Opportunity to Hear a Witness Present at Trial Despite Not Being Listed on the Witness List

Abstract

The Code of Civil Procedure regulates that the party who relies on witness evidence and wishes to have witnesses heard must submit a list of witnesses to the court. If the list is not provided, it will not be possible to hear witnesses to prove the facts. In addition, the Code of Civil Procedure clearly regulates that a person who is not included in the witness list cannot be heard as a witness and a second witness list cannot be submitted. However, another provision has been introduced to mitigate the consequences of failing to submit a witness list, allowing for the hearing of witnesses who are present even when the list has not been submitted. In this study, it is examined whether this second provision, which mitigates the sanction for not submitting a witness list, can be applied in situations where the list is submitted but a witness who is not included in the list is to be heard. In this context, firstly, the subject of the study and the provisions regarding the hearing of witnesses are presented in more detail. Subsequently, it is considered whether the second provision, which is strictly applicable in cases where a list is not provided, can also be used to hear a person who is not on the list as a witness.

Keywords

Witness, Witness List, Evidence, CPC Article 240, CPC Article 243

References

• AKİL, C. (2020). Yargıtay Kararları Işığında Medenî Muhakeme Hukukunda Tanık Listesi. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (149), s. 153-186.
• AKKAN, M. (2014). Medenî Usûl Hukukunda Tanığa Soru Kâğıdı Gönderilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16(Özel Sayı), s. 555-610.
• ALANGOYA, Y., YILDIRIM, M. K., DEREN YILDIRIM, N. (2009). Medenî Usul Hukuku Esasları (7. b.). İstanbul.
• ARSLAN, R., YILMAZ, E., TAŞPINAR AYVAZ, S., HANAĞASI, E. (2019). Medenî Usûl Hukuku (5. b.). Ankara.
• ATALAY, O. (2017). Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku (15. b., Cilt II). (H. PEKCANITEZ, M. ÖZEKES, H. TAŞ KORKMAZ, M. AKKAN, Düzenleyenler) İstanbul.
• ATALI, M., ERMENEK, İ., ERDOĞAN, E. (2021). Medenî Usûl Hukuku (4. b.). Ankara.
• BERKİN, N. (1981). Tatbikatçılara Medenî Usul Hukuku Rehberi. İstanbul.
• BİLGİÇ, H. B. (2018). Medeni Usul Hukukunda Delillerin İleri Sürülmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• BOLAYIR, N. (2014). Medenî Usûl Hukukunda İspat Hakkı ve İspat Hakkının Sınırları. Prof. Dr. Ejder Yılmaz’a Armağan (Cilt I). (E. HANAĞASI, M. GÖKSU, Düzenleyenler) Ankara (İspat Hakkı).
• BOLAYIR, N. (2014). Hukuk Yargılamasında Delillerin Toplanmasında Tarafların ve Hâkimin Rolü. İstanbul. (Delillerin Toplanması).
• BUDAK, A. C., KARAASLAN, V. (2022). Medenî Usul Hukuku (6. b.). İstanbul.
• BUDAK, A. C. (2023). Medenî Usul Hukukunda Kavram İçtihadı ve Menfaat İçtihadı. İstanbul.
• ÇİFTÇİ, P. (2018). Boşanma Davalarında Delillerin Gösterilmesine ve İbrazına İlişkin Güncel Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararlarının (Önemli Bir İçtihat Değişikliğinin) Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20(1), s. 15-61.
• ERDÖNMEZ, G. (2013). Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Delillerin Gösterilmesi ve İbrazı. İstanbul Barosu Dergisi, 87(5), s. 15-54.
• ERİŞİR, E. (2007). Medeni Usul Hukukunda Tanık Listesi. İzmir Barosu Dergisi, (1), s. 173-224.
• ERTANHAN, M. (2005). Medeni Yargılama Hukukunda Tanık ve Tanıklık. Ankara.
• GEIER-BORLA, E. (2023). ZPO Kommentar Kommentar zur Schweizerischen Zivilprozessordnung (3. b.). (M.
• GEHRI, I. JENT-SØRENSEN, M. SARBACH, Hrsg.) Zürich.
• GÖRGÜN, Ş., BÖRÜ, L., KODAKOĞLU, M. (2022). Medenî Usûl Hukuku (11. b.). Ankara.
• KARSLI, A. (2020). Medeni Muhakeme Hukuku (5. b.). İstanbul.
• KÖROĞLU, A., TAHİROĞLU, F. (2020). Medenî Usûl Hukukunda Tanık Delilinden Vazgeçme. Türk Alman Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2(1), s. 221-248.
• KURU, B., AYDIN, B. (2021). Medenî Usûl Hukuku El Kitabı (2. b., Cilt I). Ankara.
• KURU, B. (2001). Hukuk Muhakemeleri Usulü (6. b., Cilt III). İstanbul.
• LEUENBERGER, C. (2016). Kommentar zur Schweizerischen Zivilprozessordnung (ZPO) (3. b.). (T. SUTTER-SOMM, F. HASENBÖHLER, C. LEUENBERGER, Hrsg.) Zürich.
• MULLER, H. A. (2016). ZPO Schweizerische Zivilprozessordnung Kommentar (2. b.). (A. BRUNNER, D. GASSER, I. SCHWANDER, Hrsg.) Zürich.
• ÖNEN, E. (1979). Medeni Yargılama Hukuku. Ankara.
• PAHUD, E. (2016). ZPO Schweizerische Zivilprozessordnung Kommentar (2. b.). (A. BRUNNER, D. GASSER, I. SCHWANDER, Hrsg.) Zürich.
• PEKCANITEZ, H., ATALAY, O., ÖZEKES, M. (2023). Medenî Usûl Hukuku Ders Kitabı (11. b.). İstanbul.
• POSTACIOĞLU, İ., ALTAY, S. (2020). Medenî Usûl Hukuku Esasları (8. b.). İstanbul.
• POSTACIOĞLU, İ. (1971). Şahit Listesi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 37(1-4), s. 355-358.
• ROSENBERG, L., SCHWAB, K., GOTTWALD, P. (2018). Zivilprozessrecht (18. b.). München.
• TANRIVER, S. (2021). Medenî Usûl Hukuku (4. b., Cilt I). Ankara.
• TURAN, M. (2022). Tanık Listesi Sunulması. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (49), s. 289-322.
• UMAR, B. (2014). Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi (2. b.). Ankara.
• WEIBEL, T., WALZ, C. (2016). Kommentar zur Schweizerischen Zivilprozessordnung (ZPO) (3. b.). (T. SUTTER-SOMM, F. HASENBÖHLER, C. LEUENBERGER, Hrsg.) Zürich.
• YILMAZ, E. (2021). Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi (4. b., Cilt 3). Ankara. (Şerh).
• YILMAZ, E. (2021). Islah (5. b.). Ankara (Islah).