RISK MANAGEMENT PROCESSES IN STRATEGICAL PLANNING, INTERNAL CONTROL AND QUALITY MANAGEMENT

Yıl 2020, Sayı: 21, 98 - 113, 28.07.2020

Hüseyin Cahit Karaman , Mustafa Tosuner

Öz

With the introduction of some management models adopted in the private sector into public administration after the 1980s, concepts such as strategic management, total quality management and risk management have started to find their implementation area by taking their place in the legislation. The risk management system, which concentrates around the concept of risk, which expresses the uncertainties about the achievement of the goals in the organizations and their effects, draws attention both as a separate approach and as a sub-system that is handled from different perspectives within the system of quality management, strategic management and internal control systems that are included in the Turkish public administration.
In this study, the risk management processes in strategic management and planning, internal control system and quality management system in Turkish public administration are compared. The comparison is based on the Strategical Planning Guide for Public Administrations revised in 2018, Public Internal Control Guide and TSE EN ISO 9001:2015 standard requirements. It’s seen that all the systems are operated with a risk-based approach since 2019 upon renewal of the strategic planning guide in 2018. In the study, firstly the risk management concept and process in strategic management; then the internal control system and risk management processes in the quality management system have been examined, respectively. It has been observed that these systems consisted of the similar principles, bodies and operational processes. Moreover, it has been revealed that the monitoring, reporting and auditing activities are also similar. So, it has been evaluated that the risk management systems and processes for public administrations should be considered and organized together as a whole to ensure the resources to be used more effectively and efficiently.

Anahtar Kelimeler

Risk Management, Strategic Planning, Internal Control, Quality Management

STRATEJİK PLANLAMA, İÇ KONTROL VE KALİTE YÖNETİMİNDE RİSK YÖNETİMİ SÜREÇLERİ

Öz

Özel sektörde benimsenen bazı yönetim modellerinin 1980’lerden sonra kamu yönetimine girmesiyle birlikte stratejik yönetim, toplam kalite yönetimi ve risk yönetimi gibi kavramlar mevzuatta yerini alarak uygulama alanı bulmaya başlamıştır. Organizasyonlarda hedeflere ulaşılmasıyla ilgili belirsizlikleri ve bunların etkilerini ifade eden risk kavramı etrafında yoğunlaşan risk yönetim sistemi, hem ayrı bir yaklaşım olarak hem de Türk kamu yönetimine giren kalite yönetim sistemi, stratejik yönetim ve iç kontrol sistemlerinin içinde farklı açılardan ele alınan bir alt sistem olarak dikkat çekmektedir.
Bu çalışmada, Türk kamu yönetiminde stratejik yönetim ve planlama, iç kontrol ile kalite yönetim sistemi uygulamalarındaki risk yönetim süreçleri karşılaştırılmaktadır. Karşılaştırmada 2018 yılında yenilenen Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu, Kamu İç Kontrol Rehberi ve TSE EN ISO 9001:2015 standart şartları esas alınmıştır. 2018 yılında stratejik planlama kılavuzunun yenilenmesi üzerine 2019 yılından itibaren tüm sistemlerin risk tabanlı bir yaklaşımla işletildiği görülmüştür. Çalışmada ilk olarak stratejik yönetim sisteminde risk yönetimi kavramı ve süreci incelenmiş, daha sonra sırasıyla iç kontrol ve kalite yönetim sisteminin risk yönetimi süreçleri incelenmiştir. Söz konusu sistemlerin benzer ilkeler, organlar ve operasyonel süreçlerden oluştuğu tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra izleme, raporlama ve denetim faaliyetlerinin de benzer olduğu ortaya konmuştur. Bu nedenle, kaynakların daha etkin ve verimli biçimde kullanılmasını sağlamak amacıyla kamu idareleri için risk yönetim sistemlerinin ve süreçlerinin bir bütün olarak ele alınıp birlikte organize edilmesinin faydalı olacağı değerlendirilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Risk Yönetimi, İç Kontrol, Stratejik Planlama, Kalite Yönetimi

Destekleyen Kurum

DSİ Genel Müdürlüğü

Kaynakça

• Afacan, C. (2007). Kalite yönetim sistemi ve stratejik planlamada kalite iyileştirmesinde doğrusal programlama uygulaması. (Basılmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2013). İç Kontrol El Kitabı. Ankara.
• Akyel, R. (2010). Türkiye’de iç kontrol kavramı, unsurları ve etkinliğinin değerlendirilmesi. Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1, 83-98.
• Aras, A. A. (2005). Sürdürülebilir süreç yönetimi. İstanbul: KalDer Yayınları.
• Coşkun, S. (2011). Kamu yönetiminde stratejik plan uygulamaları: ABD örneği. Amme İdaresi Dergisi, 44(1), 113-134.
• Consulta (2019). http://consulta.com.tr/icerik/yonetimi-gozden-gecirme-toplantilari-nasil-yapilmalidir/735. (Erişim Tarihi, 5.12.2019).
• Çiğdem, B. T. (2007). Kamu kurumlarında stratejik planlama (Basılmamış yüksek lisans tezi). İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Eren, V. , Orhan, U. & Dönmez, D. (2014). Üniversitelerde stratejik planlama süreci: Devlet ve vakıf üniversitelerinde karşılaştırmalı bir araştırma. Amme İdaresi Dergisi, (2), 121-143.
• Ergun, Turgay (2004), Kamu Yönetimi Kuram Siyasa Uygulama, TODAİE Yayınları, Ankara.
• Erkul, Hüseyin (2009), “ Belediyelerde Stratejik Planlama: Malatya Belediyesi Stratejik Planı’nın İrdelenmesi” Ulusal Kalkınma ve Yerel Yönetimler-1, s 49-65. TODAİE Yayınları, Ankara.
• Hazine ve Maliye Bakanlığı (2019). Performans Programı Hazırlama Rehberi. Ankara.
• Kalder (2019). http://www.kalderankara.org/bilgi-merkezi/ yonetim-ve-kalite-araclari/puko-dongusu-3. (Erişim Tarihi, 12.02.2019).
• Kalite Ofisi (2003). ISO 9001 Fırsatı, www.kaliteofisi.com. (Erişim Tarihi, 12.02.2018).
• Kalitest (2018). https://www.kalitest.com.tr/Haber/18/ ISO-90012015-Kalite-Yonetim-Sistemi-Standardi-Yayinlandi. (Erişim Tarihi, 29.11.2018).
• Karaman, M. (2014). Kamuda iç kontrol sisteminin kurulması ve iç kontrol standartlarında yaşanan sorunların değerlendirilmesi (Basılmamış yüksek lisans tezi). Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Maliye Bakanlığı (2014). Kamu İç Kontrol Rehberi. Ankara.
• Özgüven, B. (2011). Geleceği planlamak mı yoksa geleceğe göre planlanmak mı? Kamu Yönetimi ve Teknoloji KAYFOR Konferansı (ss. 236-254) Ankara: TODAİE Yayınları.
• Sayıştay Başkanlığı (2019). 2018 Yılı İdare Faaliyet Raporu. Ankara.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019). Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu 3. Sürüm. Ankara.
• Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü (2019) “Kalite El Kitabı” http://uygulamalar.tkgm.gov.tr/KaliteYonetimSistemi/Yonetim/Arsiv/Kalite_El_Kitabi/877_795D4C4A84A00A2F515C7F450D7CA417.pdf (Erişim Tarihi, 09.12.2019)
• Buluç, A. (2017). COSO kurumsal risk yönetimi çerçevesi, strateji ve performansla entegre şekilde. https://teolupus.com/teo/haziran-2017-coso-kurumsal-risk-yonetimi-cercevesi-strateji-ve-performansla-entegre-sekilde/ (Erişim Tarihi, 30.04.2020).
• Can, E. N., & Çetin, C. (2019). COSO ERM 2017 çerçevesinde kurumsal risk yönetiminde iç denetimin rolü. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(41), 153-166.
• Carlos Sa, J. v.dğr. (2019). Perception of the ımportance to ımplement ISO 9001 ın organizations related to people linked to quality – an empirical study. International Journal for Quality Research, 13(4), 1055-1070.
• Domingues, J. P. v.dğr. (2019). The added value of the ISO 9001:2015 ınternational standard from an auditors’ perspective: a cb-sem based evaluation. International Journal for Quality Research, 13(4), 967-986.
• Drogalas, G. & Siopi, S. (2017). Rısk management and internal audit: Evidence from Greece. Risk governance & control: Financial markets & institutions, 7(3), 104-110.
• Florea, R & Florea, R. (2016). Internal audit and risk management. ISO 31000 and ERM approaches. Economy Transdisciplinarity Cognition, 19(1), 72-77.
• Fonseca, L. & Domingues, J. P. (2016). ISO 9001:2015 edition- management, quality and value. International Journal for Quality Research, 11(1), 149-158.
• Karagiorgos, T. & Drogalas G. & Eleftheriadis I. & Christodoulou P. (2010). Internal audit contribution to efficient risk management. Journal of Busıness Management, 2(1), 1-14.
• Mandalas, M. D. & Can, E. N. (2019). Kurumsal risk yönetimi kapsamında risk odaklı denetim analizi; Marmara bölgesindeki devlet üniversitelerine yönelik bir araştırma. Denetişim Dergisi, (20), 78-95.
• Sears, K. (2019). Mitoloji 101 (Ekin Duru, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• S.B.B. (2019). Program Bütçe Rehberi. Ankara.
• S.B.B. (2020). Program Bütçe Esaslarına Göre Performans Programı İzleme Rehberi. Ankara
• Troshkova, E. V. & Levshina, V. V. (2018). Quality management system of complex economic entity as organizational innovation. International Journal for Quality Research, 12(1), 193-208.
• TS EN ISO 9001 (Eylül 2015). Kalite Yönetim Sistemi – Şartlar. Türk Standartları Enstitüsü. Ankara.
• Türkiye Sanayici ve İş Adamları Derneği (TÜSİAD), (2008). Kurumsal risk yönetimi çalışma grubu. İstanbul.
• Vasile, E. & Simion, D. O. (2019). The role of informatıon systems in economıc organızatıons for the strategıc management. Internal Auditing & Risk Management, 2(54), 9-24.
• COSO, coso.org. (2020). https://www.coso.org/Pages/aboutus. aspx. (Erişim Tarihi: 30.04.2020).
• TS ISO 31000 Risk Yönetimi (2020). https://www.tse.org.tr/ IcerikDetay?ID=2041&ParentID=1060. (Erişim Tarihi, 30.04.2020).