Review Article
BibTex RIS Cite

İKLİM RİSK YÖNETİMİ: YEREL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ EYLEM PLANLARI ÜZERİNDEN İNCELEME

Year 2025, Issue: 33, 197 - 212, 03.09.2025

Abstract

Bu çalışma, Türkiye’de yerel yönetimler tarafından hazırlanan yerel iklim değişikliği eylem planlarını, risk yönetimi perspektifinden değerlendirerek bu planların etkinliğini artırmaya yönelik öneriler sunmayı amaçlamaktadır. Nitel araştırma yöntemine dayanan çalışmada, iklim eylem planları ve risk yönetimi konularına ilişkin ulusal ve uluslararası literatür taranmış; ayrıca Türkiye'de yerel iklim değişikliği eylem planı yayımlayan 18 ilden, risk yönetimi bileşenlerine yer veren 16’sının eylem planları incelenmiştir. Analiz kapsamında, eylem planlarında risk tanımlamalarının net olmadığı, olasılık-etki analizlerinin eksik kaldığı ve izleme-raporlama süreçlerinin yeterince geliştirilmediği belirlenmiştir. Ayrıca, uyum eylemlerinin azaltım eylemlerine kıyasla geri planda kaldığı tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda, yerel eylem planlarının karşılaştırılabilirliğini artırmak ve iklim değişikliğiyle mücadelede etkinliği sağlamak adına, planlara risk yönetimi sürecinin sistematik biçimde entegre edilmesi ve merkezi otoritelerce mevzuat eksikliklerinin giderilmesinin gerekliliği vurgulanmaktadır.

References

  • Adana Büyükşehir Belediyesi. (2024). Adana Büyükşehir Belediyesi Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.adana.bel.tr/panel/uploads/eplani_v/files/adana-buyuksehir-belediyesi-surdurulebilir-enerji-ve-iklim-eylem-plani-2024-2025.pdf.
  • Akçakanat, Ö. (2012). Kurumsal Risk Yönetimi ve Kurumsal Risk Yönetim Süreci. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergesi, 30-46.
  • Ankara Büyükşehir Belediyesi. (2022). Ankara İli Yerel İklim Değişikliği Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.ankara.bel.tr/files/2022/06/22/0b663954d523bfee1d1e1d5fa66a082f.pdf.
  • Antalya Büyükşehir Belediyesi. (2021). Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.antalya.bel.tr/Content/UserFiles/Files/YarinlardaBizVariz/Dokumanlar/2021/SURDURULEBILIR-ENERJI-EYLEM-PLANI-2021.pdf.
  • Arı, İ., & Aydın, L. (2019). Türkiye’de Yerel İklim Değişikliği Eylem Planlarının Hazırlanması ve Etkin Uygulanması İçin Öneriler. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 395-414.
  • Arnell, N. (2015). A Short Guide to Climate Change Risk. Routledge.
  • Büyükşehir Belediyesi Kanunu. (2004, 23 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 25531). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5216.pdf.
  • Beasley, M. S. (2016). What Is Enterprise Risk Management. Poole College of Management Erişim Adresi: https://erm.ncsu.edu/wp-content/uploads/sites/41/migrated-files/What_is_Enterprise_Risk_Management.pdf.
  • Betsill, M. M., & Bulkeley, H. (2006). Cities and the Multilevel Governance of Global Climate Change. Global Governance, 12, 141-159.
  • Black, R. A., Bruce, J. P., & Egener, M. (2012). Managing the Risks of Climate Change: A Guide for Arctic and Northern Communities. Centre for Indigenous Environmental Resources.
  • Boswell, M., Greve, A., & Seale, T. (2019). Climate Action Planning: A Guide to Creating Low-Carbon, Resilient Communities. Washington: Island Press.
  • Bowyer, P., Bender, S., Rechid, D., & Schaller, M. (2014). Adapting to Climate Change: Methods and Tools for Climate Risk Management. Germany Erişim Adresi: https://www.gerics.de/imperia/md/content/csc/csc_report17.pdf: Climate Service Center.
  • Brihanmumbai Municipal Corporation (BMC) & C40 Cities Climate Leadership Group. (2022). Climate & Air Pollution Risks and Vulnerability Assessment for Mumbai, India. Erişim Adresi: https://mcap.mcgm.gov.in.
  • Brihanmumbai Municipal Corporation (BMC) & C40 Cities Climate Leadership Group. (2022). Climate Action Plan 2022. Erişim Adresi: https://ghhin.org/resources/mumbai-climate-action-plan-2022/.
  • Bromiley, P., McShane, M., Nair, A., & Rustambekov, E. (2015). Enterprise Risk Management: Review, Critique, and Research Directions. Long Range Planning, 265-276.
  • Buhr, B. (2023). Climate Risks: An Investor's Field Guide to Identification and Assessment. Wiley.
  • Bursa Büyükşehir Belediyesi. (2017). Bursa Sürdürülebilir Enerji ve İklim Değişikliği Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.bursa.bel.tr/dosyalar/birimek/190306101119_Bursa-Surdurulebilir-Enerji-ve-iklim-Degisikligi-Uyum-Plani-BUSECAP-2017.pdf.
  • C40 Cities Climate Leadership Group (C40). (2019). Measuring Progress In Urban Climate Change Adaptation: Monitoring - Evaluating - Reporting Framework. Erişim Adresi: https://www.cakex.org/sites/default/files/documents/MER%20Framework.pdf.
  • Carney, M. (2015). Breaking The Tragedy of The Horizon – Climate Change and Financial Stability. Erişim Adresi: https://www.bis.org/review/r151009a.pdf.
  • City of Cape Town. (2021). City of Cape Town Climate Change Action Plan. Erişim Adresi: https://resource.capetown.gov.za/documentcentre/Documents/City%20strategies%2C%20plans%20and%20frameworks/CCT_Climate_Change_Action_Plan.pdf.
  • Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO). (2018). Enterprise Risk Management: Applying enterprise risk management to environmental, social and governance-related risks. Erişim Adresi: https://docs.wbcsd.org/2018/10/COSO_WBCSD_ESGERM_Guidance.pdf: COSO.
  • Çağlar, İ. (2024). İklim Değişikliği İle Mücadelede Yerel İklim Değişikliği Eylem Planlarının Kurumsal Risk Yönetimi Çerçevesinde İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi.
  • Çanakkale Kent Konseyi. (2009). Çanakkale Kent Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.academia.edu/40993223/Çanakkale_Kent_Eylem_Planı.
  • Çolakoğlu, E. (2019). İklim Değişikliği, Sürdürülebilir Kentler ve Kentsel Planlama Etkileşimi. Ankara: T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Erişim Adresi: https://www.iklimin.org/moduller/kentmodulu-surdurulebilirkentler.pdf.
  • Demir, A. (2022). Turkey Evaluation at The Paris Agreement and The 26th Conference of The Parties (COP 26): Obligations and Responsibilities. Biological Diversity and Conservation, 15(2), 162-170.
  • Denizli Büyükşehir Belediyesi. (2019). Denizli İklim Değişikliği Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www2.denizli.bel.tr/userfiles/file/iklimdegisikligi/DİDEP%20yönetici%20özet/DENİZLİ_ÖZET_WEB.pdf.
  • Dessai, S., Fowler, H. J., Hall, J. W., & Mitchell, D. M. (2022). UK Climate Risk Assessment and Management. Climate Risk Management, https://doi.org/10.1016/j.crm.2022.100440.
  • Dublin City Council. (2023). Climate Neutral Dublin 2030 Local Authority Climate Action Plan 2024-2029. Erişim Adresi: https://www.dublincity.ie/sites/default/files/2024-06/final-cap-2024-2029.pdf.
  • Gündoğan, A. C., Baş, D., & Sayman, R. Ü. (2015). A’dan Z’ye İklim Değişikliği Başucu Rehberi. Ankara: İklim ve Çevre Merkezi - REC Türkiye Erişim Adresi: https://rec.org.tr/wp-content/uploads/2023/11/AdanZye_iklimdegisikligi_Rehber.pdf.
  • Government of the City of Buenos & C40 Cities Climate Leadership Group. (2020). Climate Action Plan 2050 City of Buenos Aires. Erişim Adresi: https://buenosaires.gob.ar/sites/default/files/2023-02/pac_2050_buenos_aires_eng_0.pdf.
  • Gualandri, E., Bongini, P., Pierige, M., & Di Janni, M. (2022). Climate Risk and Financial Intermediaries Regulatory Framework, Transmission Channels, Governance and Disclosure. Italy: Palgrave Macmillan.
  • Hatay Büyükşehir Belediyesi. (2020). Hatay İli Sera Gazı Emisyon Envanteri ve İklim Değişikliği Eylem Planı. Erişim Adresi: http://matchupantalya.org/Uploads/0e0677f19cf544e584e5545819062bd3.pdf.
  • Hattery, M., Watt, C., & Footer, D. (2019). Risk Management Practices for Local Governments in New York State. Public Management Program.
  • Hellmuth, M., Moorhead, A., Thomson, M., & Williams, J. (2007). Climate Risk Management in Africa: Learning From Practice. New York, USA: International Research Institute for Climate and Society (IRI).
  • HM Treasury. (2004). The Orange Book Management of Risk - Principles and Concepts. Erişim Adresi: https://assets.publishing.service.gov.uk/media/6453acadc33b460012f5e6b8/HMT_Orange_Book_May_2023.pdf.
  • Hopkin, P., & Thompson, C. (2022). Fundatemntals of Risk Management: Undestanding, Evaluating and Implementing Effective Enterprise Risk Management. Great Britian, United States: Kogan Page.
  • ICLEI- Local Governments for Sustainability. (2017). Boosting Subnational Climate Action Through New Climate Governance. Bonn, Germany: Bonn Center for Local Climate Action and Reporting Erişim Adresi: https://e-library.iclei.org/uploads/20171101_cCR-report_final-web.pdf.
  • International Energy Agency (IEA). (2023). CO2 Emissions in 2023: A new record high, but is there light at the end of the tunnel?. Erişim Adresi: https://www.iea.org/reports/co2-emissions-in-2023
  • Institute of Risk Management (IRM). (2002). A Risk Management Standard. Erişim Adresi: https://www.theirm.org/media/4709/arms_2002_irm.pdf.
  • Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2007a). Climate Change 2007: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Erişim Adresi: https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/03/ar4_wg2_full_report.pdf: Cambridge.
  • Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2014a). Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part A: Global and Sectoral Aspects. Contribution of Working Group II to the Fifth Assessment Report. New York: Erişim Adresi: https://www.ipcc.ch/report/ar5/wg2/.
  • Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2014b). Climate Change 2014 Mitigation of Climate Change Working Group III Contribution to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Erişim Adresi: https://www.ipcc.ch/report/ar5/wg3/: Cambridge.
  • Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2022). Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability: Working Group II Contribution to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Erişim Adresi: https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/downloads/report/IPCC_AR6_WGII_FullReport.pdf.
  • İstanbul Büyükşehir Belediyesi. (2021). İstanbul İklim Değişikliği Eylem Planı. Erişim Adresi: https://cevre.ibb.istanbul/wp-content/uploads/2022/01/ist_iklim_degisikligi_eylem_plani.pdf.
  • İzmir Büyükşehir Belediyesi. (2020). İzmir Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı. Erişim Adresi: https://skpo.izmir.bel.tr/Upload_Files/FckFiles/file/2020/WEB_SAYFASI_SECAP-Turkce.pdf.
  • Kıral, H. (2022). Kurumsal Risk Yönetimi Ders Notları. Ankara.
  • Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi. (2017). Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi İklim Değişikliği Eylem Planı. Erişim Adresi: http://matchupantalya.org/Uploads/ba059a73763f43c8a3f76ef3b670ee46.pdf.
  • Karacan, G., & Gökce, D. (2023). İklim Değişikliği ile Yerel Mücadele: İklim Eylem Planları ile Mekânsal Planların Bütünleştirilmesi. PLANARCH - Design and Planning Research, 7(2), 181-190.
  • Kayseri Büyükşehir Belediyesi. (2022). İklim Değişikliği Azaltım ve Uyum Eylem Planı. Erişim Adresi: https://kayseri.bel.tr/uploads/pdf/Kayseri-BBLD_İDEP_RAPORU_2022.pdf.
  • Keller, K., Helgeson, C., & Srikrishnan, V. (2021). Climate Risk Management. Annual Review of Earth and Planetary Sciences, 49, 95-116.
  • Kocaeli Büyükşehir Belediyesi. (2022). Kocaeli İli İklim Değişikliği Eylem Planı Hazırlanması ve Uyum Stratejilerinin Belirlenmesi. Erişim Adresi: https://www.kocaeli.bel.tr/webfiles/userfiles/files/birimler/cevre-koruma-ve-kontrol-dairesi-baskanligi/İklim%20Değişikliği%20Eylem%20Planı.pdf.
  • Krellenberg, K., & Turhan, E. (2017). How To Respond To Climate Change at The Local Level: A Guideline for Turkish Cities. Leipzig: Helmholtz Centre for Environmental Research (UFZ).
  • Kulp, S. A., & Strauss, B. H. (2019). New Elevation Data Triple Estimates of Global Vulnerability to Sea-level Rise and Coastal Flooding. Nature Communications(10).
  • Kunreuther, H., Heal, G., Allen, M., Edenhofer, O., Field, C., & Yohe, G. (2012). Risk Management and Climate Change. NBER Working Paper.
  • Kurnaz, M. L. (2023). İklim Değişikliği ve Uyum Süreçlerinde Türkiye. Resilience, 7(1), 199-208.
  • Malatya Büyükşehir Belediyesi. (2022). Malatya İklim Değişikliği Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.malatya.bel.tr/upload/documents/turkce-dokuman/turkce-dokuman_4003.pdf.
  • Massey, M. (2023). Climate Change Enterprise Risk Management: A Practical Guide To Reaching Net Zero Goals. KoganPage.
  • Mazlum, S. C. (2019). Küresel İklim Politikaları. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı: Erişim Adresi: https://www.iklimin.org/moduller/kureselpolitikalarmodulu.pdf.
  • Mechler, R., Bouwer, L., Schinko, T., Surminski, S., & Linnerooth-Bayer, J. (2019). Loss and Damage from Climate Change. Springer.
  • Mersin Büyükşehir Belediyesi. (2023). Mersin Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.mersin.bel.tr/uploads/files/mersinsecaptrr65408947-960477.pdf.
  • Nasteckiene, V. (2021). Emprical Investigation Of Risk Management Practices. Journal of Contemporary Management Issues, doi.org/10.30924/mjcmi.26.2.5.
  • Ranger, N., Hallegatte, S., Bhattacharya, S., Bachu, M., Priya, S., Dhore, K., . . . Corfee-Morlot, J. (2010). An assessment of the potential impact of climate change on flood risk in Mumbai. Climate Change(104), 139-167.
  • Sakarya Büyükşehir Belediyesi. (2020). Sakarya Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı. Erişim Adresi: https://sakarya.bel.tr/uploads/stratejik/SlME5OSTDp.pdf.
  • Sakhel, A. (2017). Corporate Climate Risk Management: Are European Companies Prepared? Journal of Cleaner Production, 103-118.
  • Sarkar, A., Bandyopadhyay, N., Singh, S., & Sachan, R. (2024). Risk, Uncertainty and Maladaptation to Climate Change: Policy, Practice and Case Studies. Springer.
  • Scalia, A. (2023). Financial Risk Management and Climate Change Risk: The Experience in a Central Bank. Springer.
  • Sharma, S., Kuniyal, J. C., Chand, P., & Singh, P. (2023). Climate Change Adaptation, Risk Management and Sustainable Practices in the Himalaya. Springer.
  • Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi. (2022). İklim Değişikliği Azaltım ve Uyum Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.sanliurfa.bel.tr/files/1/iklim_degisikligi.pdf.
  • T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. Ulusal Katkı Beyanı. Son Erişim Tarihi: 11.11.2024, https://netsifirturkiye.org/ulusal-katki-beyani/.
  • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2010). Bütünleşik Kentsel Gelişme Stratejisi ve Eylem Planı. Erişim Adresi: http://www.sp.gov.tr/upload/xSPTemelBelge/files/bk0sC+KENTGES.pdf.
  • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2012). İklim Değişikliği Eylem Planı 2011-2023. Erişim Adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/iklim/banner/banner591.pdf.
  • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2013). Türkiye İklim Değişikliği 5. Bildirimi. Erişim Adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/iklim/banner/banner595.pdf.
  • T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2022). İklim Şurası 2022 Komisyon Tavsiye Kararları. Erişim Adresi: https://www.csgb.gov.tr/media/92447/iklim-surasi-sonuc-bildirgesi.pdf.
  • T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2022). Türkiye Cumhuriyeti Güncellenmiş Birinci Ulusal Katkı Beyanı. Erişim Adresi: https://netsifirturkiye.org/wp-content/uploads/2023/07/Turkiye-Cumhuriyeti-Guncellenmis-Birinci-Ulusal-Katki-Beyani.pdf.
  • T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2024a). İklim Değişikliği Azaltım Stratejisi ve Eylem Planı (2024-2030). Erişim Adresi: https://iklim.gov.tr/db/turkce/icerikler/files/İklim%20Değişikliği%20Azaltım%20Stratejisi%20ve%20Eylem%20Planı%20(2024-2030).pdf.
  • T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2024b). İklim Değişikliğine Uyum Stratejisi ve Eylem Planı (2020-2024). Erişim Adresi: https://www.iklim.gov.tr/db/turkce/icerikler/files/iklim%20Degisikligine%20Uyum%20Stratejisi%20ve%20Eylem%20Plan.pdf.
  • T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2024c). 2053 Long Term Climate Strategy. Erişim Adresi: https://unfccc.int/sites/default/files/resource/Turkiye_Long_Term_Climate_Strategy.pdf.
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2023). On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028). Erişim Adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023.pdf.
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2024). Orta Vadeli Program (2025-2027). Erişim Adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2024/09/Orta-Vadeli-Program_2025-2027.pdf.
  • T.C. Dışişleri Bakanlığı. Paris Anlaşması. Erişim Adresi: https://www.mfa.gov.tr/paris-anlasmasi.tr.mfa.
  • Talu, N. (2019). Yerel İklim Eylem Planlaması ve Türkiye Pratikleri. Ankara: T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Erişim Adresi: https://www.iklimin.org/moduller/kent-yiep.pdf.
  • Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD). (2017). Recommendations of the Task Force on Climate-related Financial Disclosures. Basel: Erişim Adresi: https://assets.bbhub.io/company/sites/60/2021/10/FINAL-2017-TCFD-Report.pdf.
  • The Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2014b). Climate Change 2014 Synthesis Report Contribution of Working Groups I, II and III to the Fifth. Erişim Adresi: https://www.ipcc.ch/report/ar5/syr/.
  • Thomas, V. (2023). Risk and Resilience in the Era of Climate Change. Singapore: Palgrave Macmillan.
  • Tonmoy, F. N., Wainwright, D., Verdon-Kidd, D., & Rissik, D. (2018). An Investigation of Coastal Climate Change Risk Assessment Practice in Australia. Environmental Science and Policy(80), 9-20.
  • Trabzon Büyükşehir Belediyesi. (2019). Trabzon Sürdürülebilir Enerji Eylem ve İklim Uyum Planı. Erişim Adresi: https://www.skb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/06/Trabzonun-Surdurulebilir-Enerji-Eylem-ve-Iklim-Uyum-Plani.pdf.
  • Travis, W., & Bates, B. C. (2014). What is Climate Risk Management? Climate Risk Management, 1-4.
  • United Nations (UN). (2024, Aralık 17). 68% of the world population projected to live in urban areas by 2050, says UN. https://www.un.org/uk/desa/68-world-population-projected-live-urban-areas-2050-says-un#:~:text=Today%2C%2055%25%20of%20the%20world's,increase%20to%2068%25%20by%202050. adresinden alındı
  • United Nations Environment Programme (UNEP). (2024, Aralık 17). Cities and climate change. Erişim Adresi: https://www.unep.org/explore-topics/resource-efficiency/what-we-do/cities-and-climate-change
  • United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC). 2023. Republic of Türkiye Updated First Nationally Determined Contribution. Erişim Adresi: https://unfccc.int/sites/default/files/NDC/2023-04/TÜRKİYE_UPDATED%201st%20NDC_EN.pdf
  • United Nations Human Settements Programme (UN- HABITAT). (2015). Guiding Principles for City Climate Action Planning. Naiorobi, Kenya: Erişim Adresi: https://unhabitat.org/guiding-principles-for-city-climate-action-planning.
  • World Economic Forum (WEF). (2024). The Global Risks Report 2024. Geneva: Erişim Adresi: https://www.weforum.org/publications/global-risks-report-2024/in-full/.
  • Zhang, Y., Wu, S., Dai, E., Liu, D., & Yin, Y. (2008). Identification and Categorization of Climate Change Risks. Chinese Geographical Science, 18, 268-275.

CLIMATE RISK MANAGEMENT: AN ANALYSIS THROUGH LOCAL CLIMATE CHANGE ACTION PLANS

Year 2025, Issue: 33, 197 - 212, 03.09.2025

Abstract

This study aims to evaluate the local climate change action plans prepared by local governments in Turkey from a risk management perspective and to offer recommendations to enhance the effectiveness of these plans. Based on a qualitative research method, the study reviews national and international literature on climate action plans and risk management; in addition, it examines the action plans of 16 out of 18 provinces in Turkey that have published local climate change action plans and included risk management components. Within the scope of the analysis, it was determined that risk definitions in the action plans are not clear, probability-impact analyses are lacking, and monitoring-reporting processes are not sufficiently developed. Furthermore, it was identified that adaptation actions are left in the background compared to mitigation actions. As a result of the study, it is emphasized that, in order to increase the comparability of local action plans and ensure effectiveness in combating climate change, the risk management process should be systematically integrated into the plans, and the legislative deficiencies should be addressed by central authorities.

References

  • Adana Büyükşehir Belediyesi. (2024). Adana Büyükşehir Belediyesi Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.adana.bel.tr/panel/uploads/eplani_v/files/adana-buyuksehir-belediyesi-surdurulebilir-enerji-ve-iklim-eylem-plani-2024-2025.pdf.
  • Akçakanat, Ö. (2012). Kurumsal Risk Yönetimi ve Kurumsal Risk Yönetim Süreci. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergesi, 30-46.
  • Ankara Büyükşehir Belediyesi. (2022). Ankara İli Yerel İklim Değişikliği Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.ankara.bel.tr/files/2022/06/22/0b663954d523bfee1d1e1d5fa66a082f.pdf.
  • Antalya Büyükşehir Belediyesi. (2021). Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.antalya.bel.tr/Content/UserFiles/Files/YarinlardaBizVariz/Dokumanlar/2021/SURDURULEBILIR-ENERJI-EYLEM-PLANI-2021.pdf.
  • Arı, İ., & Aydın, L. (2019). Türkiye’de Yerel İklim Değişikliği Eylem Planlarının Hazırlanması ve Etkin Uygulanması İçin Öneriler. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 395-414.
  • Arnell, N. (2015). A Short Guide to Climate Change Risk. Routledge.
  • Büyükşehir Belediyesi Kanunu. (2004, 23 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 25531). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5216.pdf.
  • Beasley, M. S. (2016). What Is Enterprise Risk Management. Poole College of Management Erişim Adresi: https://erm.ncsu.edu/wp-content/uploads/sites/41/migrated-files/What_is_Enterprise_Risk_Management.pdf.
  • Betsill, M. M., & Bulkeley, H. (2006). Cities and the Multilevel Governance of Global Climate Change. Global Governance, 12, 141-159.
  • Black, R. A., Bruce, J. P., & Egener, M. (2012). Managing the Risks of Climate Change: A Guide for Arctic and Northern Communities. Centre for Indigenous Environmental Resources.
  • Boswell, M., Greve, A., & Seale, T. (2019). Climate Action Planning: A Guide to Creating Low-Carbon, Resilient Communities. Washington: Island Press.
  • Bowyer, P., Bender, S., Rechid, D., & Schaller, M. (2014). Adapting to Climate Change: Methods and Tools for Climate Risk Management. Germany Erişim Adresi: https://www.gerics.de/imperia/md/content/csc/csc_report17.pdf: Climate Service Center.
  • Brihanmumbai Municipal Corporation (BMC) & C40 Cities Climate Leadership Group. (2022). Climate & Air Pollution Risks and Vulnerability Assessment for Mumbai, India. Erişim Adresi: https://mcap.mcgm.gov.in.
  • Brihanmumbai Municipal Corporation (BMC) & C40 Cities Climate Leadership Group. (2022). Climate Action Plan 2022. Erişim Adresi: https://ghhin.org/resources/mumbai-climate-action-plan-2022/.
  • Bromiley, P., McShane, M., Nair, A., & Rustambekov, E. (2015). Enterprise Risk Management: Review, Critique, and Research Directions. Long Range Planning, 265-276.
  • Buhr, B. (2023). Climate Risks: An Investor's Field Guide to Identification and Assessment. Wiley.
  • Bursa Büyükşehir Belediyesi. (2017). Bursa Sürdürülebilir Enerji ve İklim Değişikliği Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.bursa.bel.tr/dosyalar/birimek/190306101119_Bursa-Surdurulebilir-Enerji-ve-iklim-Degisikligi-Uyum-Plani-BUSECAP-2017.pdf.
  • C40 Cities Climate Leadership Group (C40). (2019). Measuring Progress In Urban Climate Change Adaptation: Monitoring - Evaluating - Reporting Framework. Erişim Adresi: https://www.cakex.org/sites/default/files/documents/MER%20Framework.pdf.
  • Carney, M. (2015). Breaking The Tragedy of The Horizon – Climate Change and Financial Stability. Erişim Adresi: https://www.bis.org/review/r151009a.pdf.
  • City of Cape Town. (2021). City of Cape Town Climate Change Action Plan. Erişim Adresi: https://resource.capetown.gov.za/documentcentre/Documents/City%20strategies%2C%20plans%20and%20frameworks/CCT_Climate_Change_Action_Plan.pdf.
  • Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO). (2018). Enterprise Risk Management: Applying enterprise risk management to environmental, social and governance-related risks. Erişim Adresi: https://docs.wbcsd.org/2018/10/COSO_WBCSD_ESGERM_Guidance.pdf: COSO.
  • Çağlar, İ. (2024). İklim Değişikliği İle Mücadelede Yerel İklim Değişikliği Eylem Planlarının Kurumsal Risk Yönetimi Çerçevesinde İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi.
  • Çanakkale Kent Konseyi. (2009). Çanakkale Kent Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.academia.edu/40993223/Çanakkale_Kent_Eylem_Planı.
  • Çolakoğlu, E. (2019). İklim Değişikliği, Sürdürülebilir Kentler ve Kentsel Planlama Etkileşimi. Ankara: T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Erişim Adresi: https://www.iklimin.org/moduller/kentmodulu-surdurulebilirkentler.pdf.
  • Demir, A. (2022). Turkey Evaluation at The Paris Agreement and The 26th Conference of The Parties (COP 26): Obligations and Responsibilities. Biological Diversity and Conservation, 15(2), 162-170.
  • Denizli Büyükşehir Belediyesi. (2019). Denizli İklim Değişikliği Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www2.denizli.bel.tr/userfiles/file/iklimdegisikligi/DİDEP%20yönetici%20özet/DENİZLİ_ÖZET_WEB.pdf.
  • Dessai, S., Fowler, H. J., Hall, J. W., & Mitchell, D. M. (2022). UK Climate Risk Assessment and Management. Climate Risk Management, https://doi.org/10.1016/j.crm.2022.100440.
  • Dublin City Council. (2023). Climate Neutral Dublin 2030 Local Authority Climate Action Plan 2024-2029. Erişim Adresi: https://www.dublincity.ie/sites/default/files/2024-06/final-cap-2024-2029.pdf.
  • Gündoğan, A. C., Baş, D., & Sayman, R. Ü. (2015). A’dan Z’ye İklim Değişikliği Başucu Rehberi. Ankara: İklim ve Çevre Merkezi - REC Türkiye Erişim Adresi: https://rec.org.tr/wp-content/uploads/2023/11/AdanZye_iklimdegisikligi_Rehber.pdf.
  • Government of the City of Buenos & C40 Cities Climate Leadership Group. (2020). Climate Action Plan 2050 City of Buenos Aires. Erişim Adresi: https://buenosaires.gob.ar/sites/default/files/2023-02/pac_2050_buenos_aires_eng_0.pdf.
  • Gualandri, E., Bongini, P., Pierige, M., & Di Janni, M. (2022). Climate Risk and Financial Intermediaries Regulatory Framework, Transmission Channels, Governance and Disclosure. Italy: Palgrave Macmillan.
  • Hatay Büyükşehir Belediyesi. (2020). Hatay İli Sera Gazı Emisyon Envanteri ve İklim Değişikliği Eylem Planı. Erişim Adresi: http://matchupantalya.org/Uploads/0e0677f19cf544e584e5545819062bd3.pdf.
  • Hattery, M., Watt, C., & Footer, D. (2019). Risk Management Practices for Local Governments in New York State. Public Management Program.
  • Hellmuth, M., Moorhead, A., Thomson, M., & Williams, J. (2007). Climate Risk Management in Africa: Learning From Practice. New York, USA: International Research Institute for Climate and Society (IRI).
  • HM Treasury. (2004). The Orange Book Management of Risk - Principles and Concepts. Erişim Adresi: https://assets.publishing.service.gov.uk/media/6453acadc33b460012f5e6b8/HMT_Orange_Book_May_2023.pdf.
  • Hopkin, P., & Thompson, C. (2022). Fundatemntals of Risk Management: Undestanding, Evaluating and Implementing Effective Enterprise Risk Management. Great Britian, United States: Kogan Page.
  • ICLEI- Local Governments for Sustainability. (2017). Boosting Subnational Climate Action Through New Climate Governance. Bonn, Germany: Bonn Center for Local Climate Action and Reporting Erişim Adresi: https://e-library.iclei.org/uploads/20171101_cCR-report_final-web.pdf.
  • International Energy Agency (IEA). (2023). CO2 Emissions in 2023: A new record high, but is there light at the end of the tunnel?. Erişim Adresi: https://www.iea.org/reports/co2-emissions-in-2023
  • Institute of Risk Management (IRM). (2002). A Risk Management Standard. Erişim Adresi: https://www.theirm.org/media/4709/arms_2002_irm.pdf.
  • Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2007a). Climate Change 2007: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Erişim Adresi: https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/03/ar4_wg2_full_report.pdf: Cambridge.
  • Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2014a). Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part A: Global and Sectoral Aspects. Contribution of Working Group II to the Fifth Assessment Report. New York: Erişim Adresi: https://www.ipcc.ch/report/ar5/wg2/.
  • Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2014b). Climate Change 2014 Mitigation of Climate Change Working Group III Contribution to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Erişim Adresi: https://www.ipcc.ch/report/ar5/wg3/: Cambridge.
  • Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2022). Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability: Working Group II Contribution to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Erişim Adresi: https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/downloads/report/IPCC_AR6_WGII_FullReport.pdf.
  • İstanbul Büyükşehir Belediyesi. (2021). İstanbul İklim Değişikliği Eylem Planı. Erişim Adresi: https://cevre.ibb.istanbul/wp-content/uploads/2022/01/ist_iklim_degisikligi_eylem_plani.pdf.
  • İzmir Büyükşehir Belediyesi. (2020). İzmir Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı. Erişim Adresi: https://skpo.izmir.bel.tr/Upload_Files/FckFiles/file/2020/WEB_SAYFASI_SECAP-Turkce.pdf.
  • Kıral, H. (2022). Kurumsal Risk Yönetimi Ders Notları. Ankara.
  • Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi. (2017). Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi İklim Değişikliği Eylem Planı. Erişim Adresi: http://matchupantalya.org/Uploads/ba059a73763f43c8a3f76ef3b670ee46.pdf.
  • Karacan, G., & Gökce, D. (2023). İklim Değişikliği ile Yerel Mücadele: İklim Eylem Planları ile Mekânsal Planların Bütünleştirilmesi. PLANARCH - Design and Planning Research, 7(2), 181-190.
  • Kayseri Büyükşehir Belediyesi. (2022). İklim Değişikliği Azaltım ve Uyum Eylem Planı. Erişim Adresi: https://kayseri.bel.tr/uploads/pdf/Kayseri-BBLD_İDEP_RAPORU_2022.pdf.
  • Keller, K., Helgeson, C., & Srikrishnan, V. (2021). Climate Risk Management. Annual Review of Earth and Planetary Sciences, 49, 95-116.
  • Kocaeli Büyükşehir Belediyesi. (2022). Kocaeli İli İklim Değişikliği Eylem Planı Hazırlanması ve Uyum Stratejilerinin Belirlenmesi. Erişim Adresi: https://www.kocaeli.bel.tr/webfiles/userfiles/files/birimler/cevre-koruma-ve-kontrol-dairesi-baskanligi/İklim%20Değişikliği%20Eylem%20Planı.pdf.
  • Krellenberg, K., & Turhan, E. (2017). How To Respond To Climate Change at The Local Level: A Guideline for Turkish Cities. Leipzig: Helmholtz Centre for Environmental Research (UFZ).
  • Kulp, S. A., & Strauss, B. H. (2019). New Elevation Data Triple Estimates of Global Vulnerability to Sea-level Rise and Coastal Flooding. Nature Communications(10).
  • Kunreuther, H., Heal, G., Allen, M., Edenhofer, O., Field, C., & Yohe, G. (2012). Risk Management and Climate Change. NBER Working Paper.
  • Kurnaz, M. L. (2023). İklim Değişikliği ve Uyum Süreçlerinde Türkiye. Resilience, 7(1), 199-208.
  • Malatya Büyükşehir Belediyesi. (2022). Malatya İklim Değişikliği Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.malatya.bel.tr/upload/documents/turkce-dokuman/turkce-dokuman_4003.pdf.
  • Massey, M. (2023). Climate Change Enterprise Risk Management: A Practical Guide To Reaching Net Zero Goals. KoganPage.
  • Mazlum, S. C. (2019). Küresel İklim Politikaları. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı: Erişim Adresi: https://www.iklimin.org/moduller/kureselpolitikalarmodulu.pdf.
  • Mechler, R., Bouwer, L., Schinko, T., Surminski, S., & Linnerooth-Bayer, J. (2019). Loss and Damage from Climate Change. Springer.
  • Mersin Büyükşehir Belediyesi. (2023). Mersin Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.mersin.bel.tr/uploads/files/mersinsecaptrr65408947-960477.pdf.
  • Nasteckiene, V. (2021). Emprical Investigation Of Risk Management Practices. Journal of Contemporary Management Issues, doi.org/10.30924/mjcmi.26.2.5.
  • Ranger, N., Hallegatte, S., Bhattacharya, S., Bachu, M., Priya, S., Dhore, K., . . . Corfee-Morlot, J. (2010). An assessment of the potential impact of climate change on flood risk in Mumbai. Climate Change(104), 139-167.
  • Sakarya Büyükşehir Belediyesi. (2020). Sakarya Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı. Erişim Adresi: https://sakarya.bel.tr/uploads/stratejik/SlME5OSTDp.pdf.
  • Sakhel, A. (2017). Corporate Climate Risk Management: Are European Companies Prepared? Journal of Cleaner Production, 103-118.
  • Sarkar, A., Bandyopadhyay, N., Singh, S., & Sachan, R. (2024). Risk, Uncertainty and Maladaptation to Climate Change: Policy, Practice and Case Studies. Springer.
  • Scalia, A. (2023). Financial Risk Management and Climate Change Risk: The Experience in a Central Bank. Springer.
  • Sharma, S., Kuniyal, J. C., Chand, P., & Singh, P. (2023). Climate Change Adaptation, Risk Management and Sustainable Practices in the Himalaya. Springer.
  • Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi. (2022). İklim Değişikliği Azaltım ve Uyum Eylem Planı. Erişim Adresi: https://www.sanliurfa.bel.tr/files/1/iklim_degisikligi.pdf.
  • T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. Ulusal Katkı Beyanı. Son Erişim Tarihi: 11.11.2024, https://netsifirturkiye.org/ulusal-katki-beyani/.
  • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2010). Bütünleşik Kentsel Gelişme Stratejisi ve Eylem Planı. Erişim Adresi: http://www.sp.gov.tr/upload/xSPTemelBelge/files/bk0sC+KENTGES.pdf.
  • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2012). İklim Değişikliği Eylem Planı 2011-2023. Erişim Adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/iklim/banner/banner591.pdf.
  • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2013). Türkiye İklim Değişikliği 5. Bildirimi. Erişim Adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/iklim/banner/banner595.pdf.
  • T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2022). İklim Şurası 2022 Komisyon Tavsiye Kararları. Erişim Adresi: https://www.csgb.gov.tr/media/92447/iklim-surasi-sonuc-bildirgesi.pdf.
  • T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2022). Türkiye Cumhuriyeti Güncellenmiş Birinci Ulusal Katkı Beyanı. Erişim Adresi: https://netsifirturkiye.org/wp-content/uploads/2023/07/Turkiye-Cumhuriyeti-Guncellenmis-Birinci-Ulusal-Katki-Beyani.pdf.
  • T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2024a). İklim Değişikliği Azaltım Stratejisi ve Eylem Planı (2024-2030). Erişim Adresi: https://iklim.gov.tr/db/turkce/icerikler/files/İklim%20Değişikliği%20Azaltım%20Stratejisi%20ve%20Eylem%20Planı%20(2024-2030).pdf.
  • T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2024b). İklim Değişikliğine Uyum Stratejisi ve Eylem Planı (2020-2024). Erişim Adresi: https://www.iklim.gov.tr/db/turkce/icerikler/files/iklim%20Degisikligine%20Uyum%20Stratejisi%20ve%20Eylem%20Plan.pdf.
  • T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2024c). 2053 Long Term Climate Strategy. Erişim Adresi: https://unfccc.int/sites/default/files/resource/Turkiye_Long_Term_Climate_Strategy.pdf.
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2023). On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028). Erişim Adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023.pdf.
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2024). Orta Vadeli Program (2025-2027). Erişim Adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2024/09/Orta-Vadeli-Program_2025-2027.pdf.
  • T.C. Dışişleri Bakanlığı. Paris Anlaşması. Erişim Adresi: https://www.mfa.gov.tr/paris-anlasmasi.tr.mfa.
  • Talu, N. (2019). Yerel İklim Eylem Planlaması ve Türkiye Pratikleri. Ankara: T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Erişim Adresi: https://www.iklimin.org/moduller/kent-yiep.pdf.
  • Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD). (2017). Recommendations of the Task Force on Climate-related Financial Disclosures. Basel: Erişim Adresi: https://assets.bbhub.io/company/sites/60/2021/10/FINAL-2017-TCFD-Report.pdf.
  • The Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2014b). Climate Change 2014 Synthesis Report Contribution of Working Groups I, II and III to the Fifth. Erişim Adresi: https://www.ipcc.ch/report/ar5/syr/.
  • Thomas, V. (2023). Risk and Resilience in the Era of Climate Change. Singapore: Palgrave Macmillan.
  • Tonmoy, F. N., Wainwright, D., Verdon-Kidd, D., & Rissik, D. (2018). An Investigation of Coastal Climate Change Risk Assessment Practice in Australia. Environmental Science and Policy(80), 9-20.
  • Trabzon Büyükşehir Belediyesi. (2019). Trabzon Sürdürülebilir Enerji Eylem ve İklim Uyum Planı. Erişim Adresi: https://www.skb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/06/Trabzonun-Surdurulebilir-Enerji-Eylem-ve-Iklim-Uyum-Plani.pdf.
  • Travis, W., & Bates, B. C. (2014). What is Climate Risk Management? Climate Risk Management, 1-4.
  • United Nations (UN). (2024, Aralık 17). 68% of the world population projected to live in urban areas by 2050, says UN. https://www.un.org/uk/desa/68-world-population-projected-live-urban-areas-2050-says-un#:~:text=Today%2C%2055%25%20of%20the%20world's,increase%20to%2068%25%20by%202050. adresinden alındı
  • United Nations Environment Programme (UNEP). (2024, Aralık 17). Cities and climate change. Erişim Adresi: https://www.unep.org/explore-topics/resource-efficiency/what-we-do/cities-and-climate-change
  • United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC). 2023. Republic of Türkiye Updated First Nationally Determined Contribution. Erişim Adresi: https://unfccc.int/sites/default/files/NDC/2023-04/TÜRKİYE_UPDATED%201st%20NDC_EN.pdf
  • United Nations Human Settements Programme (UN- HABITAT). (2015). Guiding Principles for City Climate Action Planning. Naiorobi, Kenya: Erişim Adresi: https://unhabitat.org/guiding-principles-for-city-climate-action-planning.
  • World Economic Forum (WEF). (2024). The Global Risks Report 2024. Geneva: Erişim Adresi: https://www.weforum.org/publications/global-risks-report-2024/in-full/.
  • Zhang, Y., Wu, S., Dai, E., Liu, D., & Yin, Y. (2008). Identification and Categorization of Climate Change Risks. Chinese Geographical Science, 18, 268-275.
There are 93 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Policy and Administration (Other)
Journal Section Makale
Authors

İrem Çağlar 0000-0000-0000-0000

İzzet Arı 0000-0002-6117-3605

Halis Kıral 0000-0001-7022-872X

Publication Date September 3, 2025
Submission Date June 3, 2025
Acceptance Date June 28, 2025
Published in Issue Year 2025 Issue: 33

Cite

APA Çağlar, İ., Arı, İ., & Kıral, H. (2025). İKLİM RİSK YÖNETİMİ: YEREL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ EYLEM PLANLARI ÜZERİNDEN İNCELEME. Denetişim(33), 197-212. https://doi.org/10.58348/denetisim.1712623

Through the studies it publishes, Denetişim Journal contributes to achieving significant progress in the journey towards an effective audit and management system worldwide by establishing an effective communication network among professionals, academics, and regulators in its field.