İşçinin Feshe Karşı Korunması (İş Güvencesi Yasası)

Yıl 2003, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 40, 01.06.2003

Mustafa Alp

Öz

İş Güvencesi dar ve geniş anlamda iş güvencesi olarak iki farklı anlam
taşır: Geniş anlamda iş güvencesi, işçinin işten çıkarılmasını güçleştiren
önlemler yanında işten çıkarma sonucu doğan zararları telafi edici tüm
önlemleri de içerir. Örneğin, bildirimde bulunma ve buna bağlı yükümlülükler
ile kıdem tazminatı da geniş anlamda iş güvencesi önlemleridir. Dar anlamda
iş güvencesi ise, işçinin feshe karşı korunmasıdır. Bu koruma işverenin fesih
hakkının geçerli bir sebep gösterme koşulu ile sınırlanması anlamına gelir. Bu
durumda hizmet akdinin işveren tarafından feshi yargı denetimine tabi olur ve
işverenden geçerli sebebi göstermesi ve ispatlaması beklenir. Geçerli sebebin
olmaması durumunda da işçiye işe iade veya tazminat ödenmesi şeklinde bir
güvence sağlanır1
. İşçinin feshe karşı korunmasının uluslararası hukuktaki
dayanağı, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 22 Haziran 1982 tarih ve
158 sayılı “Hizmet Akdinin İşveren tarafından Feshi Hakkındaki Sözleşmesi”
dir. 158 sayılı sözleşme, hizmet akdinin işveren tarafından feshinde geçerli bir
sebep gösterilmesi zorunluluğu getirmekte, işçiye itiraz imkanı tanımakta ve
geçersiz feshin sonuçlarını düzenlemekte, toplu işçi çıkarmalarda izlenecek
usulü belirlemekte; özetle bir feshe karşı koruma sistemi öngörmektedir .
Ülkemiz, 1994 yılında 158 sayılı sözleşmeyi onaylamış ve böylece mevzuatını
sözleşmede öngörülen esaslara uygun hale getirmek yükümlülüğü altına
girmiştir

Anahtar Kelimeler

--

Kaynakça

• Alpagut, Gülsevil, “Karşılaştırmalı Hukukta Đşçinin Feshe Karşı Korunması”, Đktisadi, Sosyal ve Uluslararası Hukuki Boyutu ile Đşçinin Feshe Karşı Korunması, Đstanbul, 2001.
• Ascheid, Reiner, in: Erfurter Kommentar zum Arbeitsrecht, Hrsg. von Dieterich, Hanau, Schaub, München, 1998.
• Canbolat, Talat, Türk iş Hukukunda Asıl işveren-Alt Đşveren ilişkileri, Đstanbul, 1992.
• Çelik, Nuri, Đş Hukuku Dersleri, Đstanbul, 2000.
• Demir, Fevzi, Yargıtay Kararları Işığında Đş Hukuku ve Uygulaması, Đş Güvencesi Yasası ile Yeniden Düzenlenmiş 2. Baskı, Đzmir, 2002.
• Ekmekçi, Ömer, Yargıtayın Đş Hukukuna Đlişkin 1999 Kararlarının Değerlendirilmesi, Đstanbul, 2001.
• Ekmekçi, Ömer, “Toplu Đş Hukuku Bakımından Đş Güvencesi Yasa Tasarısının Değerlendirilmesi”, Đş Güvencesi Yasa Tasarısının Değerlendirilmesi, Đstanbul, 2001
• (Đş Güvencesi). Ekonomi, Münir, “Genel Değerlendirme”, Đktisadi, Sosyal ve Uluslararası Hukuki Boyutu ile Đşçinin Feshe Karşı Korunması, Đstanbul, 2002.
• Ekonomi, Münir, “Türkiye’de Đşçinin Feshe Karşı Korunması Bakımından 158 sayılı ĐLO Sözleşmesi ve Yeni Model Arayışları”, Almanya’da ve Türkiye’de Đşçinin Feshe Karşı Korunması Semineri, Đstanbul, 1997 (Yeni Model Arayışları).
• Engin, Murat, “Atipik Đstihdam Biçimleri ve Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar (Özellikle Ödünç Đş Đlişkisi ve Evde Çalışma)”, Çalışma Hayatında Esneklik ve Đş Hukukuna Etkileri, Đstanbul, 2002.
• Eyrenci, Öner, “Avrupa Birliği Hukukunda Đş Đlişkisinin Sürekliliğinin Korunması”, Avrupa Birliğinin Sosyal Politikaları ve Türkiye Semineri, Ankara, 1997.
• Günay, Cevdet Đlhan, Şerhli Đş Kanunu, Ankara, 2001.
• Güzel, Ali, “Đş Güvencesine Đlişkin Temel Đlke ve Eğilimler Işığında Yasa Tasarısının Değerlendirilmesi”, Đş Güvencesi Yasa Tasarısının Değerlendirilmesi, Đstanbul, 2001 (Đş Güvencesi).
• Güzel, Ali, Đşverenin Değişmesi-Đşyerinin Devri ve Hizmet Akitlerine Etkisi, Đstanbul, 1987.
• Hueck/v.Hoyningen-Huene, KSchG, Kommentar, 12. völlig neubearbeitete Aufl. von Derrick v. Hoyningen-Huene und Rüdiger Linck. München, 1997.
• Kutal, Metin, “Đşçinin Feshe Karşı Korunması Kavramı, Đktisadi ve Sosyal Boyutları”, Đktisadi, Sosyal ve Uluslararası Hukuki Boyutu ile Đşçinin Feshe Karşı Korunması, Đstanbul, 2002.
• Mollamahmutoğlu, Hamdi, “Hizmet Sözleşmesinin Đşveren Tarafından Ekonomik Sebeplerle Feshi”, Kamu-Đş, Ocak, 1988.
• Narmanlıoğlu, Ünal, Ferdi Đş Đlişkileri I, 3. Bası, Đzmir, 1998.
• Oğuzman, Kemal, Türk Borçlar Kanunu ve Đş Mevzuatına Göre Hizmet “Đş” Akdinin Feshi, Đstanbul, 1955.
• Özveri, Murat, “Đşverenin Aciz Hali, Đflas, Đşyerinin Kapatılması, Đşyeri Devirleri ve Toplu Đşten Çıkarmalar”, Đş Hukukuna Đlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri Sempozyumu, Đstanbul, 1998.
• Pekcanıtez/Atalay/Özekes, Medeni Usul Hukuku-Đcra Đflas Hukuku, Ankara, 2001.
• Soyer, Polat, “158 sayılı ILO Sözleşmesi Çerçevesinde Yapılması Gerekenler”, Đktisadi, Sosyal ve Uluslararası Hukuki Boyutu ile Đşçinin Feshe Karşı Korunması, Đstanbul, 2002.
• Süzek, Sarper, Đş Akdini Fesih Hakkının Kötüye Kullanılması, Ankara, 1976.
• Süzek, Sarper, Đş Hukuku (Genel Esaslar-Đş Akdi), Đstanbul, 2002 (Đş Hukuku).
• Süzek, Sarper, “Đş Akdini Fesih Hakkının Sınırlanması”, Aydın Özkul’a Armağan, Kamu Đş, 2002/4.
• Taşkent, Savaş, Đşverenin Yönetim Hakkı, Đstanbul, 1981.
• Törüner, Mete, “Đşsizlik-Đş Güvencesi ve Đşsizlik Sigortası”, Akdin Feshinde Yargı Denetimi Sempozyumu, Ankara, 1992.
• Uçum, Mehmet, “Türk Toplu Đş Hukukunda Đşçinin Feshe Karşı Korunması”, Đktisadi, Sosyal ve Uluslararası Hukuki Boyutu ile Đşçinin Feshe Karşı Korunması, Đstanbul, 2002.
• Ulucan, Devrim, “158 Sayılı ILO Sözleşmesi ve Türkiye’nin Uyumu”, ILO Normları ve Türk Đş Hukuku, Ankara, 1997.