Research Article
BibTex RIS Cite

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programlarında Program Tasarım İlkeleri Açısından Bir Analiz: 2005, 2013, 2018

Year 2023, Issue: 49, 91 - 107, 30.06.2023
https://doi.org/10.5152/AUJKKEF.2023.2237100

Abstract

Bu araştırmada Türkiye’de 2005–2022 yılları arasında yayımlanan fen bilimleri dersi öğretim programları, program tasarım ilkeleri açısından incelenmiştir. Çalışmada “2005, 2013 ve 2018 yıllarında uygulamaya koyulan fen bilimleri alanında yer alan derslerin öğretim programları kapsam, aşamalılık, süreklilik, kaynaşıklık, denge, esneklik ve kullanışlılık açısından nasıldır?” sorusu yanıtlanmıştır. Doküman analizi türündeki çalışmada alanyazındaki Program Tasarım İlkelerinin Analizinde Kılavuz Sorular kullanılarak, betimsel analiz yapılmıştır. Bulgulara göre, fen bilimleri dersinin 2013 yılından itibaren üçüncü sınıftan başlatılması, programların kazanım ve sayfa sayılarının azaltılması, ele alınan kavramların günlük hayatla ilişkilendirilmesi, net ve anlaşılır bir dil kullanılması olumlu gelişmelerdendir. Bununla birlikte, 2013 ve 2018 programlarında öğrenme-öğretme süreci ve ölçme değerlendirme hakkında kısa açıklamaların yer alması, kazanım ve sayfa sayıları azaltılmasına rağmen aynı öğretim sürelerinin önerilmesi, ön koşul öğrenme özelliği taşıyan evrim kavramı ile ilgili kazanımların çıkarılması nedeniyle; aşamalılık, süreklilik ve kaynaşıklık bozulmuştur. Ayrıca incelenen programların denge ilkesi bakımından ilerleme kaydetmediği, yatay kaynaşıklığın giderek zayıfladığı, esnek ve kullanışlı olmadığı görülmüştür. Sonuç olarak, son 15 yılda yayımlanan fen bilgisi/bilimleri dersi öğretim programlarının program tasarım ilkelerini dikkate alma açısından ilerleme kaydetmediği, hatta giderek zayıfladığı düşünülmektedir.

References

  • Adıgüzel, A. (2009). Eğitim Fakültelerinde öğretmen eğitimi program standartlarının gerçekleşme düzeyi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
  • Akmaz, B., & Kapucu, S. (2014). Fen bilimleri öğretmenlerinin fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programının güçlü ve zayıf yönleri hakkındaki görüşleri. 11. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Özet Kitapçığı.
  • Ataş, D., & Karadağ, Ö. (2017). An analysis of Turkey’s PISA 2015 results using two-level hierarchical linear modelling. Journal of Language and Linguistic Studies, 13(2), 720–727.
  • Aydoğan, H. (2016). Özel eğitim (zihin engelliler) öğretmen adaylarının fen öğretimine ilişkin öz-yeterlik inançları [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Aydoğdu, B., & Saban, Y. (2018). Öğretmen adaylarının fen bilimleri öğretimi öz-yeterlik inançları ile öğretmenlik uygulaması performansları arasındaki ilişki. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 120–133.
  • Ayvacı, H. Ş., & Özbek, D. (2014). Fen bilimleri dersi 2013 öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 44(204), 214–231.
  • Ayvazoğlu, Ş. (2019). Ortaokul 5. sınıf düzeyinde fen bilimleri dersi öğretimi yapan öğretmenlerin 2017 yılında güncellenen fen bilimleri dersi öğretim programıyla ilgili görüşleri ve değerlendirilmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi.
  • Bakanay, Ç. D., & Durmuş, Z. Ö. (2013). Lise biyoloji öğretim programında evrim eğitiminin kapsamı ve içeriğinin değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 92–103.
  • Baltürk, M. (2006). Fen bilgisi öğretmen ve öğretmen adaylarının laboratuvar kullanımında karşılaştıkları zorluklar ve çözüm önerileri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi]. Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Baran, E., Canbazoğlu-Bilici, S., & Mesutoğlu, C. (2015). Fen, teknoloji, matematik ve mühendislik sporu geliştirme etkinliği. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi, 5(2), 60–69.
  • Başar, T. (2009). 2005 yılı ilköğretim 4. sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programı eğitim hedeflerinin taksonomik analizi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
  • Bekmezci, S. M., & Ateş, Ö. (2018). 2013 Fen Bilimleri dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(3), 57–76. Retrieved from https ://dergipa rk.or g.tr/ en/pu b/cba yarso s/iss ue/39 491/4 65707
  • Berberoğlu, G., & Kalender, İ. (2005). Öğrenci başarısının yıllara okul türlerine bölgelere göre incelenmesi: ÖSS ve PISA Analizi. Journal of Educational Sciences & Practices, 4(7), 21–35.
  • Bümen, N. T. (2019). Türkiye’de merkeziyetçiliğe karşı özerklik kıskacında eğitim programları: Sorunlar ve öneriler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(1), 175–185. [CrossRef]
  • Canbolat, Y. (2020). Türkiye’de ortaöğretim öğretmenlerinin mesleki özerkliği: Var olan ve olası politikaların bir analizi [Professional autonomy of high school teachers in Turkey: A retrospective and prospective policy analysis]. Education & in Science, 45(202), 141–171. [CrossRef]
  • Cangüven, H. D. (2019). 2013 ve 2018 fen bilimleri öğretim programlarının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre karşılaştırılması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Cangüven, H. D., Öz, O., & Sürmeli, H. (2017). Türkiye- Hong Kong fen eğitimi karşılaştırılması. International Journal of Eurasian Education and Culture, 2(2), 21–41.
  • Canlıer, D., & Bümen, N. T. (2018). Yabancı dil ağırlıklı beşinci sınıf İngilizce dersi öğretim programının program tasarım ilkeleri açısından analizi. Içinde S. Dinçer (Ed.). Değişen dünyada eğitim (ss. 161–177). Pegem Akademi.
  • Çıray, F., Küçükyılmaz, E. A., & Güven, M. (2015). Ortaokullar için güncellenen fen bilimleri dersi öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 31–56.
  • Demir, R., Öztürk, N., & Dökme, İ. (2012). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine yönelik motivasyonlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 1–21.
  • Demirel, Ö. (2006). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya. Pegem Akademi.
  • Devecİ, İ. (2018). Türkiye’de 2013 ve 2018 yılı fen bilimleri dersi öğretim programlarının temel öğeler açısından karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 799–825. [CrossRef]
  • Elizabeth R Griffin Research Foundation (2018). Yeni öğretim programlarını inceleme ve değerlendirme. Sabancı Üniversitesi, Eğitim Reformu Girişimi. Adresinden Erişilmiştir http: //www .erg. saban ciuni v.edu /. 11Kasım 2019 tarihinde.
  • Elizabeth R Griffin Research Foundation (2019). Eğitimin içeriği. Sabancı Üniversitesi, Eğitim Reformu Girişimi. Adresinden Erişilmiştir https://ww w.egi timre formu giris imi.o rg/wp -cont ent/u pload s/201 0/01/Egiti m-%C4 %B0zl eme-R aporu 2017 2018 WEB_ PDF.p df. 12 Ocak2022 tarihinde
  • Er Nas, S., & Dİlber, Y. (2020). Fen bilimleri öğretmenlerinin öğrenme güçlüğü tanılı kaynaştırma öğrencileri ile yürüttükleri öğretim sürecinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(4), 1800–1816. [CrossRef]
  • Ercan, F., & Altun, S. A. (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi 4. ve 5. sınıflar öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu Bildiriler Kitabı (ss. 311–319). Ankara: Sim Matbaası.
  • Ergun, M., & Avcı, S. (2012). A comparison of Dutch and Turkish preservice science teachers’ perspectives on science teacher training program. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 6(1), 151–170.
  • Eroğlu, S., & Bektaş, O. (2016). STEM eğitimi almış fen bilimleri öğretmenlerinin STEM temelli ders etkinlikleri hakkındaki görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırma Dergisi, 4(3), 43–67. Ertürk, S. (1975). Eğitimde program geliştirme. Yelkentepe Yayınları.
  • Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2008). Introduction to qualitative research: How to design and evaluate research in education (7th ed). McGraw-Hill International Edition.
  • Fretwell, D. H., & Wheeler, A. (2001). Turkey: Secondary education and training (2nd ed). The World bank.
  • Garrett, A. W. (1994). What is curriculum history and why is it ımportant? Annual Meeting of the American Educational Studies Association’da sunulmuş bildiri. Chapel Hill, NC. Sayfasından Erişilmiştir https ://fi les.e ric.e d.gov /full text/ ED383 584.p df
  • Geçitli, E., & Bümen, N. T. (2020). İlkokul ve ortaokulda bilişim teknolojileri alanında yer alan derslerin öğretim programları üzerine bir analiz: 1998–2018. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(4), 1912–1934. [CrossRef]
  • Gelen, İ., & Alış, E. (2018). Ortaokul matematik ve fen bilimleri öğretim programının boyutlarının değerlendirilmesinde paydaşların görüşleri. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 28–42.
  • Gömleksiz, M. N., & Bulut, İ. (2007). Yeni fen ve teknoloji dersi öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 76–88.
  • Gül, Ş., & Özay Köse, E. (2018). Prospective teachers’ perceptions on protein synthesis: Recommended solutions versus learning difficulty. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 237–250.
  • Güven, İ. (2008). Türkiye ve Kanada’da işlenen fen ve teknoloji derslerinin karşılaştırmalı analizi. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 34, 147–169.
  • Hewitt, T. W. (2006). Understanding and shaping curriculum: What we teach and why. Sage Publications.
  • Hlebowitsh, P. (2010). Centripetal thinking in curriculum studies. Curriculum Inquiry, 40(4), 503–513. [CrossRef]
  • İnce Aka, E., Yılmaz, M., & Karakaya, M. (2018). Fen bilgisi öğretmenliği lisans programındaki biyoloji derslerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 133–143.
  • Kara, F. (2016). Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersinde öğrendikleri bilgileri günlük yaşamlarıyla ilişkilendirebilmelerine yönelik düşünceleri ile fen bilimleri dersindeki başarıları arasındaki ilişki. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1380–1397.
  • Karaer, G. (2016). İlköğretim fen bilimleri öğretim programlarının karşılaştırmalı incelenmesi: Türkiye ve Estonya örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 1(1), 55–76. Retrieved from https ://de rgipa rk.or g.tr/ en/pu b/est udame gitim /issu e/453 52/59 6377
  • Karahan, E., Canbazoğlu-Bilici, S., & Ünal, A. (2015). Science, technology, engineering, and mathematics (STEM) public service announcement (PSA) development activity. Eurasian Journal of Educational Research, 60, 221–240.
  • Karaman, P., & Karaman, A. (2016). Fen bilimleri öğretmenlerinin yenilenen fen bilimleri öğretim programına yönelik görüşleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 243–269. [CrossRef]
  • Koca, M., Karabulut, B., & Türkoğlu, İ. (2020). Güncellenen 2018 fen bilimleri öğretim programına ilişkin fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri: Malatya ve Diyarbakır örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(2), 717–730. [CrossRef]
  • Küçük, H., Aykaç, N., Kartal, M., Tilkibaş, Ş., & Keskin, G. (2011). Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze 4. ve 5. sınıf fen öğretim programlarının öğretim programının öğelerine göre değerlendirilmesi. Elementary Education Online, 10(3), 824–835.
  • Küçüköner, Y. (2011). 2005 fen ve teknoloji dersi öğretim programının uygulanmasında karşılaşılan sorunlar ve öğretmen gözüyle çözüm önerileri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 11–38.
  • MEB (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (4,5,6,7,8 sınıf) öğretim programı. Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
  • MEB (2013a). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi öğretim programı (5.- 8. sınıflar). MEB Yayınları.
  • MEB (2013b). Ortaokul matematik dersi programı (5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Adresinden Ulaşılmıştır https ://do cplay er.bi z.tr/ 17475 76-Ma tematik-de rsi-5 -6-7- ve-8- sinif​lar.h tml
  • MEB (2013c). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu (5–8. Sınıflar) fen bilimleri dersi öğretim programı. Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
  • MEB (2016). Ölçme, değerlendirme ve sınav hizmetleri genel müdürlüğü izleme değerlendirme raporu. Adresinden Erişim Sağlanmıştır http://ods gm-do t-meb -dot- gov-d ot-tr .gate way.w eb.tr /meb_ iys_dosyalar/20 17_06 /2316 1120_ 2016_ izlem e_deg Yerle ndirme_raporu.p df. 20Aralık 2021 tarihinde.
  • MEB (2018). İlköğretim (3,4,5,6,7 ve 8. Sınıflar) fen bilimleri dersi öğretim programı (3–8. Sınıflar). Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
  • MEB (2019). Ölçme, değerlendirme ve sınav hizmetleri genel müdürlüğü, akademik becerilerin izlenmesi ve değerlendirilmesi 2018, 8. sınıflar raporu. MEB Yayınları.
  • National Research Council [NRC] (2001). National Science Education Standards: Observe, interact, change, learn. National Academy Press.
  • Ocak, G., & Kocaman, B. (2018). İlkokul fen bilimleri öğretim programındaki kazanım ve içerik ilişkisinin değerlendirilmesi. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 37(2), 1–14. Retrieved from https ://de rgipa rk.or g.tr/ en/pu b/omu efd/i ssue/ 40321 /3114 35
  • Önder, E., & Güçlü, N. (2014). İlköğretimde okullar arası başarı farklılıklarını azaltmaya yönelik çözüm önerileri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 40(40), 109–132.
  • Organization for Economic Co-operation and Development (2019). Programme for international student assessment (PISA) results from PISA 2018. Web adresinden 10 şubat 2021 tarihinde edinilmiştir. Retrieved from https ://ww w.oec d.org /pisa /publ icati ons/p isa-2 018-result s.htm
  • Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2018). Curriculum: Foundations, principles and issues (8th ed). Pearson Education, Inc.
  • Özcan, H., Oran, Ş., & Arık, S. (2018). Fen bilimleri dersi 2013 ve 2017 öğretim programlarının öğretmen görüşlerine göre karşılaştırmalı incelenmesi. Başkent University Journal of Education, 5(2), 156–166.
  • Özçelik, D. A. (2014). Eğitim programları ve öğretim. Pegem Akademi.
  • Özdemir, E., & Arık, S. (2017). 2005 yılı fen ve teknoloji dersi ve 2013 yılı fen bilimleri dersi öğretim programlarının öğretmen değerlendirmesi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 18(1), 31–44.
  • Özoğlu, M., Gür, B. S., & Altınoğlu, A. (2013). Türkiye ve dünyada öğretmenlik. Eğitim Bir Sen.
  • Öztürk, İ. H. (2012). Öğretimin planlanmasında öğretmenin rolü ve özerkliği: Ortaöğretim tarih öğretmenlerinin yıllık plan hazırlama ve uygulama örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 271–299.
  • Öztürkler, R. N. (2005). Türkiye’de biyolojik evrim eğitiminin sosyolojik bir değerlendirmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Roth McDuffie, A., Choppin, J., Drake, C., Davis, J. D., & Brown, J. (2018). Middle school teachers’ differing perceptions and use of curriculum materials and the common core. Journal of Mathematics Teacher Education, 21(6), 545–577. [CrossRef]
  • Ryder, J., Banner, I., & Homer, M. S. (2014). Teachers’ experiences of science curriculum reform. School Science Review, 95(352), 126–130.
  • Saban, Y., Aydoğdu, B., & Elmas, R. (2015). 2005 ve 2013 Fen bilgisi öğretim programlarının 4. ve 5. Sınıf düzeylerinin bilimsel süreç becerileri açısından karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(32), 62–85.
  • Sağlamöz, F., & Soysal, Y. (2018). İlköğretim fen bilimleri dersi öğretim programlarının kazanımlarının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 111–145.
  • Şahin, N. V., Şahin, B., & Özmen, H. (2000). Liselerdeki biyoloji öğretmenlerinin derslerini deneylerle işleyebilme ve laboratuvar kullanma olanaklarının incelenmesi. Fen bilimleri eğitimi Sempozyumu. Beytepe, Ankara.
  • Siew, N. M., Amir, N., & Chong, C. L. (2015). The perceptions of pre-service and in-service teachers regarding a project-based STEM approach to teaching science. SpringerPlus, 4(1), 8. [CrossRef]
  • Sönmez, E., & Yerlİkaya, Z. (2017). Ortaokul öğrencilerinin çevre bilgi ve tutumlarının farklı okul türleri açısından incelenmesi. Alınteri Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 53–59. [CrossRef] Sülün, A., & Kılıç, H. D. (2013). Fen ve teknoloji dersi öğretim programının kazanımlarına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 69–86.
  • Taba, H. (1962). Curriculum development: Theory and practice. New York: Harcourt, Brace & World.
  • Tekbıyık, A., & Akdeniz, A. R. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji öğretim programını kabullenmeye ve uygulamaya yönelik öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 23–37.
  • Topaloğlu, M., & Kıyıcı, F. (2015). Fen bilimleri programlarının karşılaştırılması: Türkiye ve Avustralya. Bartın University Journal of Faculty of Education, 4(2), 344–363. [CrossRef]
  • Tosun, F., & Çevik, C. (2011). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin fen ve teknoloji ders programı hakkındaki görüşleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 153–177.
  • Tyler, L. (1969). On analyzing curricula. Curriculum Theory Network, 1(3), 10–25.
  • Ulutaş, B. (2015). Doküman Analizi. Içinde F. N. Seggie & Y. Bayyurt (Eds.) Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları (ss. 279–297). Anı Yayıncılık.
  • Ural Keleş, P. (2018). 2017 Fen bilimleri dersi öğretim programı hakkında beşinci sınıf fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 121–142. Uzoğlu, M., & Denİzlİ, H. (2017). Fen bilimleri dersini alan kaynaştırma öğrencilerinin kaynaştırma uygulamaları sürecine ilişkin görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3) , 1271–1283. [CrossRef]
  • Villanueva, M. G., Taylor, J., Therrien, W., & Hand, B. (2012). Science education for students with special needs. Studies in Science Education, 48(2), 187–215. [CrossRef]
  • Yaz, Ö. V., & Kurnaz, M. A. (2020). Comparative analysis of the science teaching curricula in Turkey. SAGE Open, 10(1), 1–14. [CrossRef]
  • Yazıcı, E. K., & Özmen, H. (2015). Fen ve teknoloji öğretim programında yer alan deney ve etkinliklerin uygulanabilirliğine ilişkin öğretmen görüşleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 92–117.
  • Yazıcılar, Ü., & Bümen, N. T. (2017). 2005, 2011 ve 2013 Yıllarında uygulamaya koyulan lise matematik dersi öğretim programları üzerine bir analiz. Içinde Ö. Demirel & S. Dinçer (Eds.) Küreselleşen Dünyada Eğitim (ss. 139–165). Pegem Akademi. [CrossRef]
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldırım, B. (2018). STEM uygulamalarına yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(1), 42–53.
  • Yıldırım, B., & Altun, Y. (2015). STEM eğitim ve mühendislik uygulamalarının fen bilgisi laboratuvar dersindeki etkilerinin incelenmesi. El-Cezeri Journal of Science and Engineering, 2(2), 28–40.
  • Yolcu, H. H. (2019). İlkokul öğretim programı 3 ve 4. sınıf fen bilimleri dersi kazanımlarının revize edilmiş Bloom taksonomisi açısından analizi ve değerlendirilmesi. Ilkogretim Online, 18(1), 253–262.
  • Yücel, E., Dimici, K., Yıldız, B., & Bümen, N. T. (2017). Son 15 yılda yayımlanan ilk ve ortaöğretim İngilizce dersi öğretim programları üzerine bir analiz. Ege Eğitim Dergisi, 18(2), 702–737.
Year 2023, Issue: 49, 91 - 107, 30.06.2023
https://doi.org/10.5152/AUJKKEF.2023.2237100

Abstract

References

  • Adıgüzel, A. (2009). Eğitim Fakültelerinde öğretmen eğitimi program standartlarının gerçekleşme düzeyi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
  • Akmaz, B., & Kapucu, S. (2014). Fen bilimleri öğretmenlerinin fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programının güçlü ve zayıf yönleri hakkındaki görüşleri. 11. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Özet Kitapçığı.
  • Ataş, D., & Karadağ, Ö. (2017). An analysis of Turkey’s PISA 2015 results using two-level hierarchical linear modelling. Journal of Language and Linguistic Studies, 13(2), 720–727.
  • Aydoğan, H. (2016). Özel eğitim (zihin engelliler) öğretmen adaylarının fen öğretimine ilişkin öz-yeterlik inançları [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Aydoğdu, B., & Saban, Y. (2018). Öğretmen adaylarının fen bilimleri öğretimi öz-yeterlik inançları ile öğretmenlik uygulaması performansları arasındaki ilişki. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 120–133.
  • Ayvacı, H. Ş., & Özbek, D. (2014). Fen bilimleri dersi 2013 öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 44(204), 214–231.
  • Ayvazoğlu, Ş. (2019). Ortaokul 5. sınıf düzeyinde fen bilimleri dersi öğretimi yapan öğretmenlerin 2017 yılında güncellenen fen bilimleri dersi öğretim programıyla ilgili görüşleri ve değerlendirilmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi.
  • Bakanay, Ç. D., & Durmuş, Z. Ö. (2013). Lise biyoloji öğretim programında evrim eğitiminin kapsamı ve içeriğinin değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 92–103.
  • Baltürk, M. (2006). Fen bilgisi öğretmen ve öğretmen adaylarının laboratuvar kullanımında karşılaştıkları zorluklar ve çözüm önerileri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi]. Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Baran, E., Canbazoğlu-Bilici, S., & Mesutoğlu, C. (2015). Fen, teknoloji, matematik ve mühendislik sporu geliştirme etkinliği. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi, 5(2), 60–69.
  • Başar, T. (2009). 2005 yılı ilköğretim 4. sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programı eğitim hedeflerinin taksonomik analizi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
  • Bekmezci, S. M., & Ateş, Ö. (2018). 2013 Fen Bilimleri dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(3), 57–76. Retrieved from https ://dergipa rk.or g.tr/ en/pu b/cba yarso s/iss ue/39 491/4 65707
  • Berberoğlu, G., & Kalender, İ. (2005). Öğrenci başarısının yıllara okul türlerine bölgelere göre incelenmesi: ÖSS ve PISA Analizi. Journal of Educational Sciences & Practices, 4(7), 21–35.
  • Bümen, N. T. (2019). Türkiye’de merkeziyetçiliğe karşı özerklik kıskacında eğitim programları: Sorunlar ve öneriler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(1), 175–185. [CrossRef]
  • Canbolat, Y. (2020). Türkiye’de ortaöğretim öğretmenlerinin mesleki özerkliği: Var olan ve olası politikaların bir analizi [Professional autonomy of high school teachers in Turkey: A retrospective and prospective policy analysis]. Education & in Science, 45(202), 141–171. [CrossRef]
  • Cangüven, H. D. (2019). 2013 ve 2018 fen bilimleri öğretim programlarının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre karşılaştırılması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Cangüven, H. D., Öz, O., & Sürmeli, H. (2017). Türkiye- Hong Kong fen eğitimi karşılaştırılması. International Journal of Eurasian Education and Culture, 2(2), 21–41.
  • Canlıer, D., & Bümen, N. T. (2018). Yabancı dil ağırlıklı beşinci sınıf İngilizce dersi öğretim programının program tasarım ilkeleri açısından analizi. Içinde S. Dinçer (Ed.). Değişen dünyada eğitim (ss. 161–177). Pegem Akademi.
  • Çıray, F., Küçükyılmaz, E. A., & Güven, M. (2015). Ortaokullar için güncellenen fen bilimleri dersi öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 31–56.
  • Demir, R., Öztürk, N., & Dökme, İ. (2012). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine yönelik motivasyonlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 1–21.
  • Demirel, Ö. (2006). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya. Pegem Akademi.
  • Devecİ, İ. (2018). Türkiye’de 2013 ve 2018 yılı fen bilimleri dersi öğretim programlarının temel öğeler açısından karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 799–825. [CrossRef]
  • Elizabeth R Griffin Research Foundation (2018). Yeni öğretim programlarını inceleme ve değerlendirme. Sabancı Üniversitesi, Eğitim Reformu Girişimi. Adresinden Erişilmiştir http: //www .erg. saban ciuni v.edu /. 11Kasım 2019 tarihinde.
  • Elizabeth R Griffin Research Foundation (2019). Eğitimin içeriği. Sabancı Üniversitesi, Eğitim Reformu Girişimi. Adresinden Erişilmiştir https://ww w.egi timre formu giris imi.o rg/wp -cont ent/u pload s/201 0/01/Egiti m-%C4 %B0zl eme-R aporu 2017 2018 WEB_ PDF.p df. 12 Ocak2022 tarihinde
  • Er Nas, S., & Dİlber, Y. (2020). Fen bilimleri öğretmenlerinin öğrenme güçlüğü tanılı kaynaştırma öğrencileri ile yürüttükleri öğretim sürecinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(4), 1800–1816. [CrossRef]
  • Ercan, F., & Altun, S. A. (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi 4. ve 5. sınıflar öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu Bildiriler Kitabı (ss. 311–319). Ankara: Sim Matbaası.
  • Ergun, M., & Avcı, S. (2012). A comparison of Dutch and Turkish preservice science teachers’ perspectives on science teacher training program. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 6(1), 151–170.
  • Eroğlu, S., & Bektaş, O. (2016). STEM eğitimi almış fen bilimleri öğretmenlerinin STEM temelli ders etkinlikleri hakkındaki görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırma Dergisi, 4(3), 43–67. Ertürk, S. (1975). Eğitimde program geliştirme. Yelkentepe Yayınları.
  • Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2008). Introduction to qualitative research: How to design and evaluate research in education (7th ed). McGraw-Hill International Edition.
  • Fretwell, D. H., & Wheeler, A. (2001). Turkey: Secondary education and training (2nd ed). The World bank.
  • Garrett, A. W. (1994). What is curriculum history and why is it ımportant? Annual Meeting of the American Educational Studies Association’da sunulmuş bildiri. Chapel Hill, NC. Sayfasından Erişilmiştir https ://fi les.e ric.e d.gov /full text/ ED383 584.p df
  • Geçitli, E., & Bümen, N. T. (2020). İlkokul ve ortaokulda bilişim teknolojileri alanında yer alan derslerin öğretim programları üzerine bir analiz: 1998–2018. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(4), 1912–1934. [CrossRef]
  • Gelen, İ., & Alış, E. (2018). Ortaokul matematik ve fen bilimleri öğretim programının boyutlarının değerlendirilmesinde paydaşların görüşleri. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 28–42.
  • Gömleksiz, M. N., & Bulut, İ. (2007). Yeni fen ve teknoloji dersi öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 76–88.
  • Gül, Ş., & Özay Köse, E. (2018). Prospective teachers’ perceptions on protein synthesis: Recommended solutions versus learning difficulty. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 237–250.
  • Güven, İ. (2008). Türkiye ve Kanada’da işlenen fen ve teknoloji derslerinin karşılaştırmalı analizi. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 34, 147–169.
  • Hewitt, T. W. (2006). Understanding and shaping curriculum: What we teach and why. Sage Publications.
  • Hlebowitsh, P. (2010). Centripetal thinking in curriculum studies. Curriculum Inquiry, 40(4), 503–513. [CrossRef]
  • İnce Aka, E., Yılmaz, M., & Karakaya, M. (2018). Fen bilgisi öğretmenliği lisans programındaki biyoloji derslerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 133–143.
  • Kara, F. (2016). Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersinde öğrendikleri bilgileri günlük yaşamlarıyla ilişkilendirebilmelerine yönelik düşünceleri ile fen bilimleri dersindeki başarıları arasındaki ilişki. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1380–1397.
  • Karaer, G. (2016). İlköğretim fen bilimleri öğretim programlarının karşılaştırmalı incelenmesi: Türkiye ve Estonya örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 1(1), 55–76. Retrieved from https ://de rgipa rk.or g.tr/ en/pu b/est udame gitim /issu e/453 52/59 6377
  • Karahan, E., Canbazoğlu-Bilici, S., & Ünal, A. (2015). Science, technology, engineering, and mathematics (STEM) public service announcement (PSA) development activity. Eurasian Journal of Educational Research, 60, 221–240.
  • Karaman, P., & Karaman, A. (2016). Fen bilimleri öğretmenlerinin yenilenen fen bilimleri öğretim programına yönelik görüşleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 243–269. [CrossRef]
  • Koca, M., Karabulut, B., & Türkoğlu, İ. (2020). Güncellenen 2018 fen bilimleri öğretim programına ilişkin fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri: Malatya ve Diyarbakır örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(2), 717–730. [CrossRef]
  • Küçük, H., Aykaç, N., Kartal, M., Tilkibaş, Ş., & Keskin, G. (2011). Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze 4. ve 5. sınıf fen öğretim programlarının öğretim programının öğelerine göre değerlendirilmesi. Elementary Education Online, 10(3), 824–835.
  • Küçüköner, Y. (2011). 2005 fen ve teknoloji dersi öğretim programının uygulanmasında karşılaşılan sorunlar ve öğretmen gözüyle çözüm önerileri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 11–38.
  • MEB (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (4,5,6,7,8 sınıf) öğretim programı. Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
  • MEB (2013a). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi öğretim programı (5.- 8. sınıflar). MEB Yayınları.
  • MEB (2013b). Ortaokul matematik dersi programı (5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Adresinden Ulaşılmıştır https ://do cplay er.bi z.tr/ 17475 76-Ma tematik-de rsi-5 -6-7- ve-8- sinif​lar.h tml
  • MEB (2013c). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu (5–8. Sınıflar) fen bilimleri dersi öğretim programı. Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
  • MEB (2016). Ölçme, değerlendirme ve sınav hizmetleri genel müdürlüğü izleme değerlendirme raporu. Adresinden Erişim Sağlanmıştır http://ods gm-do t-meb -dot- gov-d ot-tr .gate way.w eb.tr /meb_ iys_dosyalar/20 17_06 /2316 1120_ 2016_ izlem e_deg Yerle ndirme_raporu.p df. 20Aralık 2021 tarihinde.
  • MEB (2018). İlköğretim (3,4,5,6,7 ve 8. Sınıflar) fen bilimleri dersi öğretim programı (3–8. Sınıflar). Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
  • MEB (2019). Ölçme, değerlendirme ve sınav hizmetleri genel müdürlüğü, akademik becerilerin izlenmesi ve değerlendirilmesi 2018, 8. sınıflar raporu. MEB Yayınları.
  • National Research Council [NRC] (2001). National Science Education Standards: Observe, interact, change, learn. National Academy Press.
  • Ocak, G., & Kocaman, B. (2018). İlkokul fen bilimleri öğretim programındaki kazanım ve içerik ilişkisinin değerlendirilmesi. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 37(2), 1–14. Retrieved from https ://de rgipa rk.or g.tr/ en/pu b/omu efd/i ssue/ 40321 /3114 35
  • Önder, E., & Güçlü, N. (2014). İlköğretimde okullar arası başarı farklılıklarını azaltmaya yönelik çözüm önerileri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 40(40), 109–132.
  • Organization for Economic Co-operation and Development (2019). Programme for international student assessment (PISA) results from PISA 2018. Web adresinden 10 şubat 2021 tarihinde edinilmiştir. Retrieved from https ://ww w.oec d.org /pisa /publ icati ons/p isa-2 018-result s.htm
  • Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2018). Curriculum: Foundations, principles and issues (8th ed). Pearson Education, Inc.
  • Özcan, H., Oran, Ş., & Arık, S. (2018). Fen bilimleri dersi 2013 ve 2017 öğretim programlarının öğretmen görüşlerine göre karşılaştırmalı incelenmesi. Başkent University Journal of Education, 5(2), 156–166.
  • Özçelik, D. A. (2014). Eğitim programları ve öğretim. Pegem Akademi.
  • Özdemir, E., & Arık, S. (2017). 2005 yılı fen ve teknoloji dersi ve 2013 yılı fen bilimleri dersi öğretim programlarının öğretmen değerlendirmesi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 18(1), 31–44.
  • Özoğlu, M., Gür, B. S., & Altınoğlu, A. (2013). Türkiye ve dünyada öğretmenlik. Eğitim Bir Sen.
  • Öztürk, İ. H. (2012). Öğretimin planlanmasında öğretmenin rolü ve özerkliği: Ortaöğretim tarih öğretmenlerinin yıllık plan hazırlama ve uygulama örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 271–299.
  • Öztürkler, R. N. (2005). Türkiye’de biyolojik evrim eğitiminin sosyolojik bir değerlendirmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Roth McDuffie, A., Choppin, J., Drake, C., Davis, J. D., & Brown, J. (2018). Middle school teachers’ differing perceptions and use of curriculum materials and the common core. Journal of Mathematics Teacher Education, 21(6), 545–577. [CrossRef]
  • Ryder, J., Banner, I., & Homer, M. S. (2014). Teachers’ experiences of science curriculum reform. School Science Review, 95(352), 126–130.
  • Saban, Y., Aydoğdu, B., & Elmas, R. (2015). 2005 ve 2013 Fen bilgisi öğretim programlarının 4. ve 5. Sınıf düzeylerinin bilimsel süreç becerileri açısından karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(32), 62–85.
  • Sağlamöz, F., & Soysal, Y. (2018). İlköğretim fen bilimleri dersi öğretim programlarının kazanımlarının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 111–145.
  • Şahin, N. V., Şahin, B., & Özmen, H. (2000). Liselerdeki biyoloji öğretmenlerinin derslerini deneylerle işleyebilme ve laboratuvar kullanma olanaklarının incelenmesi. Fen bilimleri eğitimi Sempozyumu. Beytepe, Ankara.
  • Siew, N. M., Amir, N., & Chong, C. L. (2015). The perceptions of pre-service and in-service teachers regarding a project-based STEM approach to teaching science. SpringerPlus, 4(1), 8. [CrossRef]
  • Sönmez, E., & Yerlİkaya, Z. (2017). Ortaokul öğrencilerinin çevre bilgi ve tutumlarının farklı okul türleri açısından incelenmesi. Alınteri Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 53–59. [CrossRef] Sülün, A., & Kılıç, H. D. (2013). Fen ve teknoloji dersi öğretim programının kazanımlarına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 69–86.
  • Taba, H. (1962). Curriculum development: Theory and practice. New York: Harcourt, Brace & World.
  • Tekbıyık, A., & Akdeniz, A. R. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji öğretim programını kabullenmeye ve uygulamaya yönelik öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 23–37.
  • Topaloğlu, M., & Kıyıcı, F. (2015). Fen bilimleri programlarının karşılaştırılması: Türkiye ve Avustralya. Bartın University Journal of Faculty of Education, 4(2), 344–363. [CrossRef]
  • Tosun, F., & Çevik, C. (2011). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin fen ve teknoloji ders programı hakkındaki görüşleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 153–177.
  • Tyler, L. (1969). On analyzing curricula. Curriculum Theory Network, 1(3), 10–25.
  • Ulutaş, B. (2015). Doküman Analizi. Içinde F. N. Seggie & Y. Bayyurt (Eds.) Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları (ss. 279–297). Anı Yayıncılık.
  • Ural Keleş, P. (2018). 2017 Fen bilimleri dersi öğretim programı hakkında beşinci sınıf fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 121–142. Uzoğlu, M., & Denİzlİ, H. (2017). Fen bilimleri dersini alan kaynaştırma öğrencilerinin kaynaştırma uygulamaları sürecine ilişkin görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3) , 1271–1283. [CrossRef]
  • Villanueva, M. G., Taylor, J., Therrien, W., & Hand, B. (2012). Science education for students with special needs. Studies in Science Education, 48(2), 187–215. [CrossRef]
  • Yaz, Ö. V., & Kurnaz, M. A. (2020). Comparative analysis of the science teaching curricula in Turkey. SAGE Open, 10(1), 1–14. [CrossRef]
  • Yazıcı, E. K., & Özmen, H. (2015). Fen ve teknoloji öğretim programında yer alan deney ve etkinliklerin uygulanabilirliğine ilişkin öğretmen görüşleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 92–117.
  • Yazıcılar, Ü., & Bümen, N. T. (2017). 2005, 2011 ve 2013 Yıllarında uygulamaya koyulan lise matematik dersi öğretim programları üzerine bir analiz. Içinde Ö. Demirel & S. Dinçer (Eds.) Küreselleşen Dünyada Eğitim (ss. 139–165). Pegem Akademi. [CrossRef]
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldırım, B. (2018). STEM uygulamalarına yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(1), 42–53.
  • Yıldırım, B., & Altun, Y. (2015). STEM eğitim ve mühendislik uygulamalarının fen bilgisi laboratuvar dersindeki etkilerinin incelenmesi. El-Cezeri Journal of Science and Engineering, 2(2), 28–40.
  • Yolcu, H. H. (2019). İlkokul öğretim programı 3 ve 4. sınıf fen bilimleri dersi kazanımlarının revize edilmiş Bloom taksonomisi açısından analizi ve değerlendirilmesi. Ilkogretim Online, 18(1), 253–262.
  • Yücel, E., Dimici, K., Yıldız, B., & Bümen, N. T. (2017). Son 15 yılda yayımlanan ilk ve ortaöğretim İngilizce dersi öğretim programları üzerine bir analiz. Ege Eğitim Dergisi, 18(2), 702–737.
There are 87 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Research Articles
Authors

Reha Ataş This is me

Nilay T. Bümen This is me

Publication Date June 30, 2023
Submission Date March 28, 2022
Published in Issue Year 2023 Issue: 49

Cite

APA Ataş, R., & Bümen, N. T. (2023). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programlarında Program Tasarım İlkeleri Açısından Bir Analiz: 2005, 2013, 2018. Educational Academic Research(49), 91-107. https://doi.org/10.5152/AUJKKEF.2023.2237100

Content of this journal is licensed under a Creative Commons Attribution NonCommercial 4.0 International License
29929