Investigation of Pre-Service Teachers' Cognitive Structures and Metaphorical Perceptions towards the Concept of Resource Room

Year 2025, Volume: 26 Issue: 3, 279 - 300, 28.11.2025

Hasret Çakıcı , Buse Ergün , Şenay Delimehmet Dada , Sibel Er Nas

https://doi.org/10.12984/egeefd.1670168

Abstract

Resource rooms are special education environments that aim to provide individualized support to individuals with special needs within the scope of educational practices through mainstreaming/integration. The aim of this study is to explore the cognitive structures and metaphorical perceptions of pre-service teachers in primary education mathematics, science, special education, Turkish language and social studies regarding the concept of the resource room. The sample of the study consists of 250 pre-service teachers currently enrolled in the 3rd and 4th years of undergraduate programs in primary education mathematics, science, special education, Turkish language and social studies teaching. The research is a qualitative study in the descriptive survey research. The data of the research were collected through Word Association Test (WAT) and metaphor. WAT and metaphor were created within the framework of the key concept of resource room. Content analysis was used to analyze the data. According to the findings of the WAT, pre-service special education teachers produced the word individualization at a strong level regarding the concept of resource room. Resource room as supportive (21.90%) and resource room as specific to the individual (16.94%) were the categories with the most metaphors. The findings obtained show that the cognitive structures and metaphorical perceptions of pre-service teachers regarding resource rooms should be developed in line with integrative education policies. It is not enough to transfer only theoretical knowledge in teacher education programs, and it is recommended that the experience areas where pre-service teachers can practice in the context of inclusive education should be increased.

Keywords

resource room , pre-service teacher , cognitive structure , metaphorical perception

Öğretmen Adaylarının Destek Eğitim Odası Kavramına Yönelik Bilişsel Yapıları ve Metaforik Algılarının İncelenmesi

Abstract

Destek eğitim odaları, kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim uygulamaları kapsamında özel gereksinimi olan bireylere bireyselleştirilmiş destek sunmayı amaçlayan özel öğretim ortamlarıdır. Bu çalışmanın amacı ilköğretim matematik, fen bilgisi, özel eğitim, Türkçe ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının destek eğitim odası kavramına yönelik bilişsel yapıları ve metaforik algılarının ortaya koyulmasıdır. Çalışmanın örneklemini ilköğretim matematik, fen bilgisi, özel eğitim, Türkçe ve sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programlarının 3. ve 4. sınıf düzeylerinde öğrenim görmekte olan toplam 250 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma betimsel tarama modelinde nitel bir çalışmadır. Araştırmanın verileri Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) ve metafor aracılığıyla toplanmıştır. KİT ve metafor, destek eğitim odası anahtar kavramı çerçevesinde oluşturulmuştur. Verilerin analizinde ise içerik analizden faydalanılmıştır. KİT bulgularına göre destek eğitim odası kavramına ilişkin özel eğitim öğretmen adayları güçlü düzeyde bireyselleştirme kelimesini üretmişlerdir. Destekleyici olarak destek eğitim odası (%21,90) ve bireye özgü olarak destek eğitim odası (%16,94) en fazla metaforun yer aldığı kategoriler olmuştur. Elde edilen bulgular öğretmen adaylarının destek eğitim odalarına yönelik bilişsel yapılarının ve metaforik algılarının, bütünleştirici eğitim politikaları doğrultusunda geliştirilmesi gerektiğini göstermektedir. Öğretmen yetiştirme programlarında yalnızca teorik bilgilerin aktarılması yeterli olmayıp, öğretmen adaylarının kapsayıcı eğitim bağlamında uygulama yapabilecekleri deneyim alanlarının artırılması önerilmektedir.

Keywords

destek eğitim odası , öğretmen adayı , bilişsel yapı , metaforik algı

Ethical Statement

Araştırma Trabzon Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu'nun 11.12.2024 tarih ve E-81614018-050.04-2400061415 sayılı onayı ile gerçekleştirilmiştir.

References

• Altındağ Kumaş, Ö. ve Süer, S. (2020). Öğretmen adaylarının özel eğitime ilişkin metaforik algıları. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(28), 1078-1101. https://doi.org/10.26466/opus.676175
• Avramidis, E., & Norwich, B. (2002). Teachers’ attitudes towards integration/inclusion: A review of the literature. European Journal of Special Needs Education, 17(2), 129–147. https://doi.org/10.1080/08856250210129056
• Bahar, M., Johnstone, A. H., & Sutcliffe, R.G. (1999). Investigation of students’ cognitive structure in elementary genetics through word association tests. Journal of Biological Education, 33(3), 134-141.
• Bakkaloğlu, H., Yılmaz, B., Altun Könez, N. ve Yalçın, G. (2018). Türkiye’de okul öncesi kaynaştırma konusunda yapılan araştırmalar bize neler söylüyor? İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 119-150. https://doi.org/10.17679/inuefd.302031
• Banks, J., Frawley, D., & McCoy, S. (2015). Achieving inclusion? Effective resourcing of students with special educational needs. International Journal of Inclusive Education, 19(9), 926–943. https://doi.org/10.1080/13603116.2015.1018344
• Batu, S., Kırcaali-İftar, G. ve Uzuner, Y. (2004). Özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırıldığı bir kız meslek lisesindeki öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin görüş ve önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 33-50.
• Beijaard, D., Meijer, P. C., & Verloop, N. (2004). Reconsidering research on teachers’ professional identity. Teaching and Teacher Education, 20(2), 107–128. https://doi.org/10.1016/j.tate.2003.07.001
• Bozak, B. ve Çay, E. (2023). Destek eğitim odalarının kaynaştırma uygulamasındaki yeri ve önemine ilişkin öğretmen görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 1-18.
• Dignath, C., Rimm-Kaufman, S., van Ewijk, R., & Kunter, M. (2022). Teachers’ beliefs about inclusive education and insights on what contributes to those beliefs: A meta-analytical study. Educational Psychology Review, 34(4), 2609–2660. https://doi.org/10.1007/s10648-022-09695-0
• Engstrand, R. Z., & Roll-Pettersson, L. (2012). Inclusion of preschool children with autism in Sweden: Attitudes and beliefs among preschool teachers. Journal of Research in Special Educational Needs, 12(3), 167-178. https://doi.org/10.1111/j.1471-3802.2012.01234.x
• Er Nas, S. ve Dilber, Y. (2020). Fen bilimleri öğretmenlerinin öğrenme güçlüğü tanılı kaynaştırma öğrencileri ile yürüttükleri öğretim sürecinin incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 28(4), 1800-1816.
• Er Nas, S., Çalık, M., İpek Akbulut, H., Şenel Çoruhlu, T., Ergül, C., Tatlı, Z. ve Gülay, A. (2022). Fen deney kılavuzunun öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin kavramsal anlamalarına etkisi: “Dünya ve evren” örneği. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 100-123.
• Er Nas, S., Gülay, A., Pehlevan, M. ve Delimehmet Dada, Ş. (2018). Özel eğitim öğretmenlerinin fen ve doğa etkinlikleri öğretim sürecinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (36), 60-77.
• Forlin, C., & Chambers, D. (2011). Teacher preparation for inclusive education: Increasing knowledge but raising concerns. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 39(1), 17–32. https://doi.org/10.1080/1359866X.2010.540850
• Glomb, N. K., & Morgan, D. P. (1991). Resource room teachers' use of strategies that promote the success of handicapped students in regular classrooms. The Journal of Special Education, 25(2), 221-235.
• Gün, N. ve Zorluoğlu, S. L. (2023). Fen bilimleri öğretmenlerinin kaynaştırma yoluyla eğitimin uygulanmasına yönelik metaforik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 1243-1270. https://doi.org/10.17679/inuefd.1218307
• Gün, N. ve Zorluoğlu, S. L. (2024). Fen bilimleri öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi ile ilgili bazı kavramlara yönelik algıları: Metafor çalışması. Özel Eğitim Dergisi, 25(2), 173-189.
• Heward, W. L. (2009). Exceptional children: An introduction to special education (10th ed.). Pearson. Hutchinson, N.L. (1998). Science success for students with disabilities (Book reviews by Robert A. Weisgerber, 1993). Science Education, 82(2), 285-289.
• Jury, M., Laurence, A., Cèbe, S., & Desombre, C. (2023). Teachers' concerns about inclusive education and the links with teachers' attitudes. Frontiers in Education, 7, 1065919. https://doi.org/10.3389/feduc.2022.1065919
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kefallinou, A., Symeonidou, S., & Meijer, C. (2020). Understanding the value of inclusive education and its implementation: A review of the literature. European Journal of Special Needs Education, 35(2), 183–197. https://doi.org/10.1080/08856257.2020.1723195
• Kutlu Abu, N. ve Gökdere, M. (2020). Üstün yeteneklilere yönelik farklılaştırılmış fen öğretim modülü hakkında sınıf öğretmen adaylarının kavramsal algıları ve değerlendirmeleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 768-798.
• Leblebici, H., & Türkan, A. (2021). Opinions of teacher candidates on inclusive education: a parallel mixed method study. International Journal of Education and Literacy Studies, 9(4), 32-44. http://dx.doi.org/10.7575/aiac.ijels.v.9n.4p.32
• Lejzerowicz, A. (2018). Children with a congenital disability at school: Inclusion or separation? International Journal of Inclusive Education, 22(4), 367-384.
• Materechera, E. (2018). Inclusive education: why it poses a dilemma to some teachers. International Journal of Inclusive Education, 24, 771- 786. https://doi.org/10.1080/13603116.2018.1492640
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Sage Publications.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. T.C. Resmî Gazete, 30471, 7 Temmuz 2018. https://orgm.meb.gov.tr/
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2024). Milli Eğitim İstatistikleri: Örgün Eğitim 2023/2024. Strateji Geliştirme Başkanlığı. https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=629
• Nar, B. (2017). Üstün/özel yetenekli öğrencilere yönelik destek eğitim odası uygulaması: sınıf öğretmenlerinin öz yeterlikleri ve görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aydın Üniversitesi, İstanbul. Pryadko, L., & Myronova, S. (2024). Research of the problems of professional support for teachers in the implementation of inclusive education. Pedagogika-Pedagogy, 96(3), 347-355. https://doi.org/10.53656/ped2024-3.05
• Rakap, S., Cig, O. ve Parlak‐Rakap, A. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarını kaynaştırmaya hazırlamak: İki özel eğitim dersinin onların bakış açıları üzerindeki etkisi. Özel Eğitim İhtiyaçları Araştırma Dergisi, 17(2), 98-109.
• Sharma, U., & Sokal, L. (2013). The impact of a teacher education course on pre‐service teachers’ beliefs about inclusion: A longitudinal study. Research in Special Educational Needs, 13(2), 37-41. https://doi.org/10.1111/j.1471-3802.2012.01237.x
• Tan, S., Karal, M. A., & Unluol Unal, N. (2022). Primary education teachers’ experiences in resource rooms in Turkey: Disability vs. giftedness. Education 3–13, 50(7), 993-1007. https://doi.org/10.1080/03004279.2022.2059541
• Tortop, H. S. ve Dinçer, S. (2016). Destek eğitim odalarında üstün/özel yetenekli öğrencilerle çalışan sınıf öğretmenlerinin uygulama hakkındaki görüşleri. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 4(2), 11-28.
• Uçar, S. ve Balbağ, M. Z. (2021). Zihinsel yetersizliği ve öğrenme güçlüğü tanılı ortaokul öğrencilerinin fen eğitiminde karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerilerinin belirlenmesi. Gelecek Vizyonlar Dergisi, (5), 1-12.
• Uçuş, Ş. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının ve okul öncesi öğretmeni adaylarının özel eğitime ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 6(2), 360-388.
• Xie, Z., Deng, M., & Zhu, Z. (2024). From regular education teachers to special educators: The role transformation of resource room teachers in Chinese inclusive education schools. International Journal of Inclusive Education, 28(6), 857-874. https://doi.org/10.1080/13603116.2021.1968516
• Yazıcıoğlu, T. (2020). Destek eğitim odalarında görev yapan öğretmenlerin destek eğitim odalarının işleyişine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 21(2), 299-327.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi.
• Yıldız, H. ve Atamtürk, N. (2024). Teacher's opinions on support education in primary schools. Educational Academic Research, (52), 123-143. https://doi.org/10.33418/education.1421792