Yurtdışında Yaşayan Türklere Yönelik Eğitimde Restorasyon -Almanya Örneği

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 19, 250 - 280, 15.04.2018

İhsan Yılmaz Bayraktarlı

Öz

Bilimsel çalışmalarda konu Almanya’da yaşayan yabancılar olunca, haklı olarak, Max Frisch’in 1967’de yayımlanan kitabında konuya işişkin sözlerine „Biz işçi
istedik, fakat insanlar geldi“ (Frisch 1967, 100)1
atıf yapılmadan geçilmemektedir. (Bayraktarlı 2018, 1306) Ancak bu ülkeye geçici “işçi” olarak gelip yerleşik
göçmen statüsü kazanan bu “insanlar” herhangi bir nedenle Almanya’da kalmayı
tercih etti. Yabancı, misafir işçi, göçmen şeklinde adlandırılan bu insanlar 70’li
yıllara kadar yalnız geldikleri Almanya’ya kültürleri yanında belirli bir süreçten
sonra ailelerini de getirdiler. Bu şekilde 70’li yıllardan sonra, işçilerin çocukları da
sahneye dahil oldu. Bu çalışmanın konusunu, bu çocukların eğitim sorunları teşkil
etmektedir. 1961 yılından beri Almanya’ya devam eden Türk göçünün günümüze
kadar uzanan diğer sorunları yanında eğitim sorunları önceliğini korumaktadır.
Çocukların asıl eğitimleri yanında anne ve babalarının dil ve kültürünü devam
ettirmek için yapılan ve yapılması gereken eğitime ilişkin çalışmalar, sorunlar ve
çözüm önerileri bu çalışmanın temel konusudur. Konuyu ve sorunların boyutunu
daha anlaşır kılmak için çalışmada, Almanya eğitim sistemine, siyasal kurumların ve basının konuya bakışına da değinildi. Bazı Türk kökenli Alman siyasetçilerin
eğitime ilişkin görüşlerine de yer verildi.
Anahtar Sözcükler: Türk çocuklarının eğitim sorunları, Türkçe dersi, çok dilli eğitim, Almanya eğitim sistemi, Eğitim ve siyaset, eğitim politikalarında paradigmal değişim önerileri.
Abstract:
Rightly so, one always refers to Max Frisch’s phrase, “[...]: we asked for workers;
but we got human beings instead”, when scientific studies are considered to be the
subject of migrants in Germany.
However, these “people” who came to this country as temporary “workers” and
obtained status as resident immigrants remained in Germany for various reasons.
In addition to their cultural heritage, the “people” also brought their families with
them. So in this case the children became part of the German as well as the Turkish
education problem.
In addition to the everyday problems of Turkish migration to Germany which
has continued since 1961, the education problem preserves its priority as the core
issue.
The main topic of this study is the educational problems of migrant children
and the proposed solutions as well as the continuation of the language and culture
of their ancestors. In order to make the topic more comprehensible, the German
education system, the political foundations and the perspective of the media are
also mentioned.
Keywords: Education Problems of Turkish Children, Turkish Lessons, Multilingual Education, Germany Education System, Education and Politics, paradigm
shift suggestion over educational policy.

Anahtar Kelimeler

Türk çocuklarının eğitim sorunları, Türkçe dersi, çok dilli eğitim, Almanya eğitim sistemi, Eğitim ve siyaset, eğitim politikalarında paradigmal değişim önerileri

Kaynakça

• AUSLÄNDERZENTRALREGISTER, (2017), Destatis. https://www.destatis.de/ DE/ZahlenFakten/GesellschaftStaat/Bevoelkerung/MigrationIntegration/AuslaendischeBevolkerung/Tabellen/Geschlecht.html (05.15.2018 tarihinde erişilmiştir). BALZER, Imre, (2017), “Jeder fünfte Mensch mit Migrationshintergrund hat Abitur”, Die Zeit. https://www.zeit.de/politik/deutschland/2017-09/abitur-migrationshintergrund-bildung-zahl-des-tages (05.11. 2018 tarihinde erişilmiştir). BAYRAKTARLI, İhsan Yılmaz, (2018), “Migration und Integration: Ein kontroverses Thema in Deutschland”, Dr. Dr. Silvia Tellenbach’a Armağan içinde, yazan Feridun Yenisey, İzzet Özgenç ve Ayşe Nuhoğlu, 1293-1341. Ankara: Seçkin. —. (2012), “Die Turksprachen Und Ihre Demographische Beduetung”, Türkish Studies, 233-259. BUNDESTAG, (2016), Deutscher Bundestag, https://www.bundestag.de/dokumente/textarchiv/2016/kw22-de-armenier/423826 (05.14.14 tarihinde erişilmiştir). BUNDESZENTRALE FÜR POLITISCHE BILDUNG, (2016), Statistisches Bundesamt, https://www.destatis.de/DE/Publikationen/Datenreport/Downloads/ Datenreport2016.pdf?__blob=publicationFile (05.12.2017 tarihinde erişilmiştir). DALLINGER, Gerrnot, (2016), Statisches Bundesamt (Destatis), https://www. destatis.de/DE/Publikationen/Datenreport/Downloads/Datenreport2016.pdf?__ blob=publicationFile (05.05.2018 tarihinde erişilmiştir). DESTATIS, (2017), “Bevölkerung und Erwerbstätigkeit. Ausländische Bevölkerung Ergebnisse des Ausländerzentralregisters”, https://www.destatis.de/DE/ Publikationen/Thematisch/Bevoelkerung/MigrationIntegration/AuslaendBevoelkerung2010200177004.pdf?__blob=publicationFile (15.05.2018 tarihinde erişilmiştir). DESTATIS, (2018), “Kurz Erläutert”, https://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/GesellschaftStaat/BildungForschungKultur/BildungForschungKultur.html (05.04.2018 tarihinde erişilmiştir). DESTATIS, (2017), Statistisches Bundesamt Pressestelle, https://www.destatis. de/DE/PresseService/Presse/Pressemitteilungen/zdw/2017/PD17_006_p002pdf. pdf?__blob=publicationFile (15.05.2018 tarihinde erişilmiştir). DEUTSCHEWELLE, (2017), DW, http://www.dw.com/tr/rakamlarla-almanya-t%C3%BCrkiye-ekonomik-ili%C5%9Fkileri/a-39779201 (14.05.2018 tarihinde erişilmiştir). ESSER, Friedrich Hubert, (2015), “Bekanntmachung des Verzeichnisses der anerkannten Ausbildungsberufe”, Nürnberg. FALK, Svenja, (1998), “Dimensionen kurdischer Ethnizitätund Politisierung. Eine Fallstudie ethnischer Gruppenbildung in der Bundesrepublik Deutschland”, Baden-Baden, Frisch, Max (1967), “Öffentlichkeit als Partner” Frankfurt, Edition Suhrkamp. GAZETE VATAN, (2016), “En Çok Öğretmen Almanya’da”, http://www.gazetevatan.com/en-cok-turk-ogretmen-almanya-da-915400-egitim/ (12.05.2018 tarihinde erişilmiştir). GÜNALTAY, Ahmet, ve DANIŞMAN, Jülide, (2013), Deutsche Welle, http:// www.dw.com/tr/almanyan%C4%B1n-ilahiyat-fak%C3%BClteleri/a-16526652 (05.05.2018 tarihinde erişilmiştir). HÜR, Kemal, (2017), “Sprachunterricht in Deutschland”, Deutschlandrundfunk, http://www.deutschlandfunkkultur.de/sprachunterricht-in-deutschland-wie-die-tuerkei-deutsche.1001.de.html?dram:article_id=376669 (04.05.2018 tarihinde erişilmiştir). KALKAN, H. Kazım, (2017), “Konuk İşçi Edebiyatından Kültürlerarası Edebiyata Evrilen Adlandırma Sürecine Tarihsel Bir Bakış”, Schriften zur Sprache und Literatur, 01.06.2017: 190-198. KAUTZ, Hanno, ve KLEINE, Rolf, (2008), “Özdemir fordert mehr Türkisch im Unterricht”, Bild, “https://www.bild.de/politik/2008/tuerkisch-unterricht-an-deutschen-schulen-6547558.bild.html#fromWall (12.05.2018 tarihinde erişilmiştir). MAIER, Ulrich, (2012), “Türkische “Gastarbeiterkinder“ in den 1970’er Jahren”, Archivnachrichten, https://www.landesarchiv-bw.de/sixcms/media. php/120/53803/Archivnachrichten_44_Quellen_43.pdf (05.05.2018 tarihinde erişilmiştir). MAURER, Marco, (2017), “Die Lehrerin und ihr Rebel”, Die Zeit, https://www. zeit.de/2017/35/cem-oezdemir-ursula-mogg-lehrerin-politologin/komplettansicht (12.05.2018 tarihinde erişilmiştir). NEUMANN, Annelie, ve Tim Röhn, (2017), Welt Digital Zeitung TV, https:// www.welt.de/politik/deutschland/article163327629/An-deutschen-Schulen-lernen-Kinder-zu-denken-wie-Erdogan.html (14.05.2018 tarihinde erişilmiştir). SIEGERT, Manuel, (2008), Bundesamt für Migrantion und Flüchtlinge, “Schulische Bildung von Migranten in Deutschland”, https://www.bamf.de/SharedDocs/ Anlagen/DE/Publikationen/WorkingPapers/wp13-schulische-bildung.pdf?__blob=publicationFile (12.05.2012 tarihinde erişilmiştir). SUBKLEW, Ernestine, (2001), Muttersprachlicher Unterricht und Integration (Von der Türkenschule zum Fach Türkisch). Frankfurt am Main. T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI TALİM VE TERBİYE KURULU BAŞKANLIĞI (2009), “Yurt Dışındaki Türk Çocukları İçin Türkçe Ve Türk Kültürü Dersi Öğretim Programı (1-10. Sınıflar)”, http://nurnberg.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_04/28021302_2009_ogretim_programi.pdf (07.05.2018 tarihinde erişilmiştir). UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, (1983), “Osmanlı Tarihi”, 4. Cilt,1. Kısım, Ankara, Türk Tarih Kurumu. VIEHTH-ENTUS, Susanne, (2017), “Keine Angst vor Indoktrination aus Ankara” Der Tagesspiegel, https://www.tagesspiegel.de/berlin/die-kultusminister-und-der-konsulatsunterricht-keine-angst-vor-indoktrination-aus-ankara/20448938.html (14.05.2018 tarihinde erişilmiştir). VITZTHUM, Thomas, (2014), “Jeder fünfte junge Deutschtürke ohne Schulabschluss” Welt digital Zeitung TV, https://www.welt.de/politik/deutschland/ article129030593/Jeder-fuenfte-junge-Deutschtuerke-ohne-Schulabschluss.html (11.05.2018 tarihinde erişilmiştir). YILMAZ, Veli, (1993), “Türk-Alman İttifakı ve Askeri Yardımlar” İstanbul, Cem Ofset. ZENSUS 2011, (2014), “Knapp ein Viertel der Ausländer stammt aus der Türkei”, Destatis, https://www.destatis.de/DE/PresseService/Presse/Pressemitteilungen/2014/04/PD14_135_121.html (11.05.2018 tarihinde erişilmiştir).