Problem
Durumu: Özyeterlik inancı düşük olan bireyler, öğretim
sürecine kendilerini tam olarak vermezler, öğrenme istekleri azdır, zorluklarla
karşılaştıklarında yüzleşmek istemezler ve bu durumun üstesinden gelmek için
çaba sarf etmezler. Özyeterlik inancı yüksek olanlar ise bir işi başarmada
özyeterlik inancı düşük olanlara göre daha çok çaba göstermekte ve daha uzun
süreli çalışmaktadırlar. Özyeterlik algısı yüsek olan bireylerin düşük olanlara
göre daha çok çaba göstermelerinin nedenine gelindiğinde bu durum, özyeterlik
ve motivasyon arasındaki pozitif ilişki olarak açıklanabilir. Özyeterlik
kavramının motivasyonla olan bu pozitif ilişkisi beraberinde başarıyı
getirmektedir. Dolayısıyla diğer disiplinlerde olduğu gibi çalgı eğitiminde de
yüksek bir özyeterlik inancı motivasyonla beraber başarıyı getirecektir. Başarı
çalgı eğitiminde niteliği artıracak, dolaylı olarak öğretmen adaylarının
meslek yaşamlarına ve öğrencilerine yansıyacaktır. Bir başka ifadeyle nitelikli
müzik öğretmeni adayları meslek yaşamlarında doyuma ulaşacak,
öğrencilerinde itici güç oluşturarak sanatla ilgilenen bireylerin artmasına
öncülük ederek toplumların kalkınmasına hizmet edeceklerdir. Söz edilen
nedenlerle müzik öğretmeni adaylarının çalgı performansı özyeterlik inancını
etkileyen faktörlerle ilgili araştırmaların yapılması önemlidir.
Araştırmacılarca da belirlendiği gibi insanların güdüleri, heyecanları,
kaygı düzeyleri ve düşünce ve inançları diğer bir deyişle bireysel
özellikleri performansları üzerinde etkilidir. Kişilik, bu
özelliklerin bir çoğunu bünyesinde barındırmaktadır. Kişilik, bireyin biyolojik
ve psikolojik, kalıtsal ve edinilmiş bütün yeteneklerini, güdülerini,
duygularını, isteklerini, alışkanlıklarını ve bütün davranışlarını içine alır.
Söz edilen nedenlerle kişilik özellikleri araştırmanın diğer değişkeni olarak
belirlenmiştir.
Araştırmanın
Amacı: Bu çalışmada
müzik öğretmeni adaylarının çalgı performansı özyeterlik inançlarının kişilik
özellikleri ile ilişkili olup olmadığının ortaya konması amaçlanmıştır.
Araştırmanın Yöntemi:İlişkisel tarama modelindeki bu
araştırma, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında, Adnan Menderes Üniversitesi ve
Balıkesir Üniversitesi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Anabilim Dalları’nda
öğrenim gören ve araştırmaya gönüllü olarak katılım gösteren 1., 2., 3., ve 4.
sınıflarda eğitim gören 250 müzik öğretmeni adayı ile gerçekleştirilmiştir.
Araştırmanın evrenini Türkiye’de eğitim fakültelerine bağlı bütün müzik eğitimi
bölümleri öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklemini ise Adnan Menderes
Universitesi ve Balikesir Universitesi müzik öğretmenliği bölümlerindeki
öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi belirlenirken basit tesadüfi
örnekleme tekniği kullanılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin % 60’ ı
erkek, % 40’ı kadındır. Ayrıca araştırmaya katılan öğretmenlerin % 22,
8’i 1. sınıf, % 20, 8’i 2. sınıf, % 28, 8’i 3. sınıf, % 27, 6’sı 4. sınıf
öğrencisidir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Çalgı Performansı
Özyeterlik İnancı Ölçeği ve Hacettepe Kişilik Envanteri kullanılmıştır. Araştırmada müzik öğretmeni adaylarının
kişilik özelliklerini belirlemek amacıyla Özgüven (1992) tarafından
geliştirilmiş olan “Hacettepe Kişilik Envanteri ” kullanılmıştır. Ölçek
“Kişisel uyum” için dört ve “Sosyal uyum” için de dört olmak üzere sekiz alt
ölçekten oluşmuştur. Kişsel uyuma ait alt boyutlar; “Kendini gerçekleştirme”,
“Duygusal kararlılık”, “Nevrotik eğilimler”, “Psikotik belirtiler” ,
sosyal uyuma ait alt boyutlar ise; “Aile ilişkileri”, “Sosyal ilişkiler”,
“Sosyal normlar”, “Antisosyal eğilimler” olarak adlandırılmıştır. Ölçeğin
tamamı 168 maddeden oluşmaktadır. Alt boyutlar 20 maddeden oluşmaktadır.
8 madde cevaplandırmanın geçerliği hakkında ipucu vermesi amacıyla
kullanılmaktadır. Ölçek evet-hayır şeklinde yanıtlanmaktadır. Ölçeğin değerlendirilmesi
cevap anahtarına göre yapılmaktadır. Ölçekte her doğru cevap için 1, yanlış
cevap için ise 0 puan verilmektedir. Dolayısıyla ölçeğin tamamından en yüksek
160, en düşük 0 puan alınabilmektedir. Ölçeğin alt boyutlarından en yüksek 20,
en düşük 0 puan alınabilmektedir. Puanların yüksek oluşu “sağlıklı” veya
“uyumlu” oluşu ifade etmektedir. Ölçekten alınan puanlar Özgüven
tarafından belirlenmiş yüzdelik değerlere göre yorumlanmaktadır. Ölçeğin
Özgüven (1976-1982) tarafından, çeşitli gruplar üzerinde aralıklı tekrar
yöntemi ile güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Ortalama güvenirlik .82’
dir. Araştırmada müzik öğretmeni adaylarının çalgı performansı özyeterlik
inanç düzeylerini ölçmek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan
“Çalgı Performansı Özyeterlik İnancı Ölçeği” kullanılmıştır. Beşli likert
tipinde hazırlanmış olan ölçek “Kendini yeterli görme” , “Kendini yetersiz
görme” ve “Psikolojik göstergeler” olmak üzere üç alt boyuttan
oluşmaktadır. Ölçeğin bütünü için Cronbach Alpha değeri .72’ dir.
Ölçeğin alt boyutlarının Cronbach Alpha değerleri; “kendini yeterli görme” .74,
“kendini yetersiz görme” .76, “psikolojik göstergeler” . 61’ dir.
Ölçekte, 1= “hiç katılmıyorum”, 5= tamamen katılıyorum olarak belirlenmiştir.
Ölçek 20 maddeden oluşmaktadır. Dolayısıyla ölçeğin tamamından en yüksek 100,
en düşük 20 puan alınabilmektedir. Ölçeğin alt boyutlarından kendini yeterli
görme boyutu 10 , kendini yetersiz görme 5, psikolojik göstergeler 5 maddeden
oluşmaktadır. Kendini yeterli görme boyutundan en yüksek 50, en düşük 10;
kendini yetersiz görme boyutundan en yüksek 25 en düşük 5; psikolojik
göstergeler boyutundan en yüksek 25 en düşük 5 puan alınabilmektedir. Ölçekte
ters puanlanan maddelerde bulunmaktadır. Ölçeğin tamamından ve alt
boyutlarından alınacak yüksek puan müzik öğretmeni adaylarının bireysel
çalgılarına yönelik çalgı performansı özyeterlik inançlarının yüksek düzeyde
olduğunu göstermektedir. Öğretmen adaylarının, çalgı performansı
özyeterlik inançları ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin
belirlenmesinde korelasyon analizinden yararlanılmıştır .
Araştırmanın
Bulguları: Araştırma bulgularına göre “ Çalgı Performansı
Özyeterlik İnancı Ölçeği” nin alt boyutlarının ortalamalarında en yüksek
ortalama (M=30.38) ile “ Kendini yeterli görme” alt boyutunda, en düşük
ortalama (M=14.51) ile “ Psikolojik göstergeler” alt boyutundadır. “Hacettepe
Kişilik Envanteri” nin alt boyutlarının ortalamalarında ise en yüksek
ortalama (M= 11.13) ile “Psikotik belirtiler” alt boyutunda, en düşük
ortalama (M= 7. 74) ile “Aile ilişkileri” alt boyutundadır. Yine
araştırma bulgularına göre, “Çalgı Performansı Özyeterlik İnancı Ölçeği” ve
“Hacettepe Kişilik Envanteri” arasında düşük düzeyde bir korelasyon vardır .
“Çalgı Performansı Özyeterlik İnancı Ölçeği” ile alt boyutları arasında en
yüksek korelasyon (r=.846; p<.01) ile “Genel çalgı performansı
özyeterlik inancı” ve “Kendini yeterli görme” arasındadır.
“Hacettepe Kişilik Envanteri” ile alt boyutları arasındaki ilişkide en yüksek
korelasyon (r=.879; p<.01) ile “Genel kişilik özellikleri” ve
“Kişisel uyum” arasındadır. Çalgı Performansı Özyeterlik İnancı Ölçeği”
ile “Hacettepe Kişilik Envanteri” puanları arasında en yüksek korelasyonlar
(r=-.240; p<.01) ile “Psikolojik göstergeler” ve “ Nevrotik eğilimler”;
(r=-.223; p<.01) ile “Psikolojik göstergeler” ve “Kişisel uyum”;
(r=-.196; p<.01) ile “Kendini yetersiz görme” ve “Genel kişilik
özellikleri”; (r=-. 184; p<.01) ile “Kendini yetersiz görme” ve
“Sosyal uyum”; (r=-.181; p<.01) ile “Kendini yetersiz görme” ve “Kendini
gerçekleştirme”; (r=-.174; p<.01) ile “Psikolojik göstergeler” ve “Duygusal
kararlılık”; (r=-.171; p<.01) ile “Kendini yetersiz
görme” ve “Aile ilişkileri” ; (r=.-163; p<.01) ile “Psikolojik
göstergeler” ve “Genel kişilik özellikleri”
boyutları arasındadır.
Araştırmanın
Sonuçları ve Önerileri:
Bu araştırmada öğretmen adaylarının çalgı performansı özyeterlik inançları ile
kişilik özellikleri arasındaki ilişki incelenmiştir.
Araştırmada müzik öğretmeni adaylarının çalgı performansı özyeterlik inançları
ile kişilik özellikleri arasında düşük düzeyde bir korelasyon çıkmıştır.Diğer araştırmacılarca çalgı
performansı özyeterlik inancını etkileyen diğer değişkenlerin neler olduğu belirlenebilir.
Purpose: Strong self-efficacy bring |
Primary Language | English |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | December 15, 2016 |
Published in Issue | Year 2016 Volume: 16 Issue: 67 |