Müzik Öğretmeni Adaylarının Çalgı Performansı Özyeterlik İnançları ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 67, 0 - 0, 15.12.2016

Demet Gırgı

Öz

Problem
Durumu: Özyeterlik inancı düşük olan bireyler, öğretim
sürecine kendilerini tam olarak vermezler, öğrenme istekleri azdır, zorluklarla
karşılaştıklarında yüzleşmek istemezler ve bu durumun üstesinden gelmek için
çaba sarf etmezler. Özyeterlik inancı yüksek olanlar ise bir işi başarmada
özyeterlik inancı düşük olanlara göre daha çok çaba göstermekte ve daha uzun
süreli çalışmaktadırlar. Özyeterlik algısı yüsek olan bireylerin düşük olanlara
göre daha çok çaba göstermelerinin nedenine gelindiğinde bu durum, özyeterlik
ve motivasyon arasındaki pozitif ilişki olarak açıklanabilir. Özyeterlik
kavramının motivasyonla olan bu pozitif ilişkisi beraberinde başarıyı
getirmektedir. Dolayısıyla diğer disiplinlerde olduğu gibi çalgı eğitiminde de
yüksek bir özyeterlik inancı motivasyonla beraber başarıyı getirecektir. Başarı
çalgı eğitiminde niteliği artıracak, dolaylı olarak  öğretmen adaylarının
meslek yaşamlarına ve öğrencilerine yansıyacaktır. Bir başka ifadeyle nitelikli
müzik öğretmeni adayları meslek yaşamlarında  doyuma ulaşacak,
öğrencilerinde itici güç oluşturarak sanatla ilgilenen bireylerin artmasına
öncülük ederek toplumların kalkınmasına hizmet edeceklerdir. Söz edilen
nedenlerle müzik öğretmeni adaylarının çalgı performansı özyeterlik inancını
etkileyen faktörlerle ilgili araştırmaların yapılması önemlidir.
Araştırmacılarca da belirlendiği gibi  insanların güdüleri, heyecanları,
kaygı düzeyleri ve düşünce ve inançları  diğer bir deyişle bireysel
özellikleri performansları  üzerinde etkilidir.  Kişilik, bu
özelliklerin bir çoğunu bünyesinde barındırmaktadır. Kişilik, bireyin biyolojik
ve psikolojik, kalıtsal ve edinilmiş bütün yeteneklerini, güdülerini,
duygularını, isteklerini, alışkanlıklarını ve bütün davranışlarını içine alır.
Söz edilen nedenlerle kişilik özellikleri araştırmanın diğer değişkeni olarak
belirlenmiştir. 

Araştırmanın
Amacı: Bu çalışmada
müzik öğretmeni adaylarının çalgı performansı özyeterlik inançlarının kişilik
özellikleri ile ilişkili olup olmadığının ortaya konması amaçlanmıştır.

Araştırmanın Yöntemi:İlişkisel tarama modelindeki bu
araştırma, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında, Adnan Menderes Üniversitesi ve
Balıkesir Üniversitesi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Anabilim Dalları’nda
öğrenim gören ve araştırmaya gönüllü olarak katılım gösteren 1., 2., 3., ve 4.
sınıflarda eğitim gören 250 müzik öğretmeni adayı ile gerçekleştirilmiştir.
Araştırmanın evrenini Türkiye’de eğitim fakültelerine bağlı bütün müzik eğitimi
bölümleri öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklemini ise Adnan Menderes
Universitesi ve Balikesir Universitesi müzik öğretmenliği bölümlerindeki
öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi belirlenirken basit tesadüfi
örnekleme tekniği kullanılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin % 60’ ı
erkek, % 40’ı kadındır. Ayrıca araştırmaya katılan öğretmenlerin % 22,
8’i  1. sınıf, % 20, 8’i 2. sınıf, % 28, 8’i 3. sınıf, % 27, 6’sı 4. sınıf
öğrencisidir.  Araştırmada veri toplama aracı olarak Çalgı Performansı
Özyeterlik İnancı Ölçeği ve Hacettepe Kişilik Envanteri kullanılmıştır.  Araştırmada müzik öğretmeni adaylarının
kişilik özelliklerini belirlemek amacıyla Özgüven (1992) tarafından
geliştirilmiş olan “Hacettepe Kişilik Envanteri ” kullanılmıştır. Ölçek
“Kişisel uyum” için dört ve “Sosyal uyum” için de dört olmak üzere sekiz alt
ölçekten oluşmuştur. Kişsel uyuma ait alt boyutlar; “Kendini gerçekleştirme”,
“Duygusal kararlılık”, “Nevrotik eğilimler”, “Psikotik belirtiler”  ,
sosyal uyuma ait alt boyutlar ise; “Aile ilişkileri”, “Sosyal ilişkiler”,
“Sosyal normlar”, “Antisosyal eğilimler” olarak adlandırılmıştır. Ölçeğin
tamamı 168 maddeden oluşmaktadır. Alt boyutlar 20 maddeden oluşmaktadır. 
8 madde cevaplandırmanın geçerliği hakkında ipucu vermesi amacıyla
kullanılmaktadır. Ölçek evet-hayır şeklinde yanıtlanmaktadır. Ölçeğin değerlendirilmesi
cevap anahtarına göre yapılmaktadır. Ölçekte her doğru cevap için 1, yanlış
cevap için ise 0 puan verilmektedir. Dolayısıyla ölçeğin tamamından en yüksek
160, en düşük 0 puan alınabilmektedir. Ölçeğin alt boyutlarından en yüksek 20,
en düşük 0 puan alınabilmektedir. Puanların yüksek oluşu “sağlıklı” veya
“uyumlu” oluşu ifade etmektedir.  Ölçekten alınan puanlar Özgüven
tarafından belirlenmiş yüzdelik değerlere göre yorumlanmaktadır. Ölçeğin
Özgüven (1976-1982) tarafından, çeşitli gruplar üzerinde aralıklı tekrar
yöntemi ile güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Ortalama güvenirlik .82’
dir. Araştırmada müzik öğretmeni adaylarının çalgı performansı özyeterlik
inanç düzeylerini ölçmek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan
“Çalgı Performansı Özyeterlik İnancı Ölçeği” kullanılmıştır.  Beşli likert
tipinde hazırlanmış olan ölçek “Kendini yeterli görme” , “Kendini yetersiz
görme” ve  “Psikolojik göstergeler” olmak üzere üç alt boyuttan
oluşmaktadır. Ölçeğin bütünü için Cronbach Alpha değeri  .72’  dir.
Ölçeğin alt boyutlarının Cronbach Alpha değerleri; “kendini yeterli görme” .74,
“kendini yetersiz görme” .76,  “psikolojik göstergeler” . 61’ dir. 
Ölçekte, 1= “hiç katılmıyorum”, 5= tamamen katılıyorum olarak belirlenmiştir.
Ölçek 20 maddeden oluşmaktadır. Dolayısıyla ölçeğin tamamından en yüksek 100,
en düşük 20 puan alınabilmektedir. Ölçeğin alt boyutlarından kendini yeterli
görme boyutu 10 , kendini yetersiz görme 5, psikolojik göstergeler 5 maddeden
oluşmaktadır. Kendini yeterli görme boyutundan en yüksek 50, en düşük 10;
kendini yetersiz görme boyutundan en yüksek 25 en düşük 5; psikolojik
göstergeler boyutundan en yüksek 25 en düşük 5 puan alınabilmektedir. Ölçekte
ters puanlanan maddelerde bulunmaktadır. Ölçeğin tamamından ve alt
boyutlarından alınacak yüksek puan müzik öğretmeni adaylarının bireysel
çalgılarına yönelik çalgı performansı özyeterlik inançlarının yüksek düzeyde
olduğunu göstermektedir.  Öğretmen adaylarının, çalgı performansı
özyeterlik inançları ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin
belirlenmesinde korelasyon analizinden yararlanılmıştır  .

Araştırmanın
Bulguları: Araştırma bulgularına göre “ Çalgı Performansı
Özyeterlik İnancı Ölçeği” nin alt boyutlarının ortalamalarında en yüksek
ortalama (M=30.38) ile “ Kendini yeterli görme” alt boyutunda, en düşük
ortalama (M=14.51) ile “ Psikolojik göstergeler” alt boyutundadır. “Hacettepe
Kişilik Envanteri” nin alt boyutlarının ortalamalarında ise  en yüksek
ortalama (M= 11.13) ile  “Psikotik belirtiler” alt boyutunda, en düşük
ortalama (M= 7. 74) ile “Aile ilişkileri” alt boyutundadır.  Yine
araştırma bulgularına göre, “Çalgı Performansı Özyeterlik İnancı Ölçeği” ve
“Hacettepe Kişilik Envanteri” arasında düşük düzeyde bir korelasyon vardır .
“Çalgı Performansı Özyeterlik İnancı Ölçeği” ile alt boyutları arasında en
yüksek korelasyon  (r=.846; p<.01) ile “Genel çalgı performansı
özyeterlik inancı”  ve “Kendini yeterli görme” arasındadır. 
“Hacettepe Kişilik Envanteri” ile alt boyutları arasındaki ilişkide en yüksek
korelasyon  (r=.879; p<.01) ile “Genel kişilik özellikleri” ve
“Kişisel  uyum” arasındadır. Çalgı Performansı Özyeterlik İnancı Ölçeği”
ile “Hacettepe Kişilik Envanteri” puanları arasında en yüksek korelasyonlar
(r=-.240; p<.01) ile “Psikolojik göstergeler” ve “ Nevrotik eğilimler”; 
(r=-.223; p<.01) ile “Psikolojik göstergeler”  ve “Kişisel uyum”; 
(r=-.196; p<.01)  ile  “Kendini yetersiz görme” ve “Genel kişilik
özellikleri”;  (r=-. 184; p<.01)  ile “Kendini yetersiz görme” ve
“Sosyal uyum”; (r=-.181; p<.01) ile “Kendini yetersiz görme” ve “Kendini
gerçekleştirme”; (r=-.174; p<.01) ile “Psikolojik göstergeler” ve “Duygusal
kararlılık”;  (r=-.171; p<.01)  ile  “Kendini yetersiz
görme”  ve “Aile ilişkileri” ;  (r=.-163; p<.01) ile “Psikolojik
göstergeler”  ve “Genel kişilik özellikleri”    
boyutları arasındadır.

Araştırmanın
Sonuçları ve Önerileri:
Bu araştırmada öğretmen adaylarının çalgı performansı özyeterlik inançları ile
kişilik özellikleri arasındaki ilişki incelenmiştir.
Araştırmada müzik öğretmeni adaylarının çalgı performansı özyeterlik inançları
ile kişilik özellikleri arasında düşük düzeyde bir korelasyon çıkmıştır.Diğer araştırmacılarca çalgı
performansı özyeterlik inancını etkileyen diğer değişkenlerin neler olduğu belirlenebilir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen eğitimi, Müzik eğitimi, Çalgı eğitimi, Müzik psikolojisi.

The Relationship between Pre-Service Music Teachers’ Self-efficacy Belief in Musical Instrument Performance and Personality Traits

Öz

Purpose: Strong self-efficacy bring achievement in ınstrument education as in other disciplines. Achievement will increase the quality of instrument education, and it will be reflected in the professional lives of pre-service teachers and their students. This suggests that research on self-efficacy belief in musical instrument performance is necessary. Researchers have determined that people's individual traits influence their performance. Personality covers an individual's entire set of biological and psychological, hereditary and acquired abilities, motivation, emotions, desires, habits and all behaviors. For these reasons, personality traits were selected as the second variable of this study.The purpose of this study is to determine the correlation between pre-service music teachers' self-efficacy belief in their musical instrument performance and their personality traits. Research Methods:For this study, the researcher cooperated with 250 pre-service music teachers. The study used the correlative survey method. The research data was collected using the Hacettepe Personality Inventory and the Musical Instrument Performance Self-efficacy Belief Scale. Correlation analysis was performed to determine the relationship between pre-service music teachers' musical instrument self-efficacy belief and their personality traits. Findings:The research results indicate a low correlation between pre-service music teachers’ self-efficacy belief in musical instrument performance and their personality traits. Implications for Research and Practice: In this study, the correlation between pre-service music teachers' self-efficacy belief in their musical instrument performance and their personality traits was determined.  It can be suggested that other researchers determine other variables that may affect pre-service music teachers’ musical instrument performance self-efficacy belief.

Anahtar Kelimeler

Teacher training music education ınstrument education music psychology

Kaynakça

• Afacan, S. (2008). Muzik ogretimi ozyeterlik olcegi. The music education self efficacy scaleAhi Evran Universitesi Kirsehir Egitim Fakultesi Dergisi, 9(1), 1-11.
• Allen, R. (2013). Free improvisation and performanceanxiety among piano students. Psychology of Music, 41 (1), 75-88. Altunisik, R., Coskun, R., Bayraktaroglu, S. & Yildirim, E. (2012). Sosyal bilimlerde arastirma yontemleri SPSS Uygulamali  Research methods in social sciences .Sakarya: Sakarya Yayincilik.
• Bandura, A. (1986). Social foundation of thought and action: a social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Buyukozturk, S. (2006). Sosyal bilimler icin veri analizi el kitabı Handbook of data analysis for social science .Ankara: PegemA Yayincilik.
• Delagu, F. & Belardinelli, M. O. (2003). Children's recognition of their musical performance. Musicae Scientiae , 7 (1). 31-48.
• Dundar, S., Yapici, S. & Topcu, B. (2008). Universite ogrencilerinin bazi kisilik ozelliklerine gore sinav kaygisinin incelenmesi Investigation to test anxiety according to some personality characteristics of university students .Gazi Egitim Fakultesi Dergisi, 1, 171-186.
• Gabrielsson, A. (2003). Musicperformance research at the millennium. Psychology of Music, 31(3), 221-272.
• Hamachek, D. E. (1978). Psychodynamics of normal and neurotic perfectionism. Psychology, 14 (5). 449-468.
• Hewitt, M. P. (2011). The impact of self-evaluation instruction on student self-evaluation, music performance, and self-evaluation accuracy. Journal of Research in Music Education, 59 (1). 6-20.
• Hollender, M. H. (1965). Perfectionism. Comprehensive Psychiatry, 6, 94-103.
• Hong, J. (2003). Investigating expressive timing and dynamics in recorded celloperformances. Psychology of Music, 31 ( 3) , 340-352.
• Howard. S. A. (2012). The effect of selected nonmusical factors on adjudicators’ ratings of high school solo vocal performances. Journal of Research in Music Education ,60 ( 2 ) , 166-185.
• Ikiz, F. E. & Yoruk, C. (2013). Ögretmen adaylarinin oz-yeterlik duzeyleri ile aile islevlerinin incelenmesiThe investigation of self-efficacy levels and family functions of teacher .Usak Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 228-248.
• Karasar, N. (2002). Bilimsel arastirma yontemi  Scientific research methodology. Ankara: Nobel Yayin Dagitim.
• Kenny, D. T., Fortune, J. M. & Ackermann, A. (2013). Predictors of musicperformance anxiety during skilled performance in tertiary flute players. Psychology of Music, 41(3). 306-328.
• Kottman, T. (2000). Perfectionist children and adolescents: implications for school counselors. Professional School Counseling, 3 (3), 182-189.
• Lamont, A. (2012). Emotion, engagement and meaning in strong experiences of music performance. Psychology of Music, 40(5). 574-594.
• Liann, C. T. &Lin, T. E. (2010). Effects of family functioning and family hardiness on self- efficiacy among college students. Sunway Academic Journal. 4, 99-107
• McCormick, J. & McPherson G. (2003). The role of self-efficacy in a musicalperformance examination: an exploratory structural equation analysis . Psychology of Music, 31 (1), 37-51.
• Mills, J. (2003). Musical performance: crux or curse of music education? Psychology of Music, 31 (3), 324-339.
• Otacioglu, S. G. (2008). Muzik egitimi bolumu ogrencilerinin problem cozme, ozguven duzeyleri ile calgi basarilarinin karsilastirilmasi The relations between the music department undergraduates’ levels of problem solving, self esteem and their successes in playing instrument. Selcuk Universitesi Ahmet Kelesoglu Egitim Fakultesi Dergisi, 26, 143-154.
• Ozevin Tokinan, B. (2013). Kenny muzik performans kaygisi envanteri’ ni turkce’ye uyarlama calismasi  The adaptation study of Kenny music performanceanxiety inventory into Turkish .Ahi Evran Universitesi Kırsehir Egitim Fakultesi Dergisi, 14 (1), 53-65.
• Ozguven, I. E. (1992). Hacettepe kisilik envanteri el kitabi. Hacettepe personality inventory handbook Ankara: Odak Ofset.
• Ozguven, I. E. (1992). Universite ogrencilerinin sorunlari ve basetme yollari The problems faced by university students and proposals for solution .Hacettepe Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, 7, 5-13.
• Ozmentes, G. (2014). Mesleki muzik egitimi alan ögrencilerin muzik ozyeterlikleri, benlik saygilari ve bireysel ozellikleri arasindaki iliskiler. The relations between music self-efficacies, self -esteems and personal characteristics of music students . Egitim ve Bilim, 39(171), 138-152.
• Papageorgi, I., Creech, A., & Welch, G. (2011). Perceived performance anxiety in advanced musicians specializing in different musical genres. Psychology of Music, 2011, 1- 24.
• Preti, C. & Welch, G. F. (2013). The inherent challenges in creative musicalperformance in a paediatric hospital setting. Psychology of Music, 41 (5), 647-664.
• Ryan, C. (2004). Gender differences in children’s experience of musicalperformance anxiety. Psychology of Music,32 (1), 89-103.
• Schunk, D. H. (1989). Self-efficacy and achievement behaviors. Educational Psychology Review, 1, 173-208.
• Schunk, D. H. (1995). Self-efficacy, motivation and performance. Journal of Applied Sport Psychology, 7 (2), 112-137.
• Schyns, B. & Collani, G. V. (2010). A new occupational self-efficacy scale and its relation to personality constructs and organizational variables. European Journal of Work and Organizational Psychology, 11 (2), 219-241.
• Sezer, S. (2005). Ögrencinin akademik basarisinin belirlenmesinde tamamlayici degerlendirme araci olarak rubrik kullanimi üzerinde bir arastirmaA study of rubric use as a complementary assessment tool in determining the academic success of a student. Pamukkale Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, 18, 61-69.
• Sloboda, J.A., (1985). The musical mind: The Cognitive Psychology of Music. Oxford: Clavedon.
• Smith, A. J. & Rickard, N. S. (2004). Prediction of music performance anxiety via personality and trait anxiety in young musicians. Australian Journal of Music Education, 1, 3-22.
• Stacho, L., Saarikallio , A. , Zijl, A. V. , Huotilainen,M. & Toiviainen, P. (2013) . Perception of emotional content in musicalperformances by 3–7-year-old children. Musicae Scientiae, 17(4), 495-512.
• Sumi, K. & Kanda, K. (2002) Relationship between neurotic perfectionism, depression, anxiety, and psychosomatic symptoms: a prospective study among japanese men. Personality And İndividual Diffirences, 32 (5), 817-826.
• Thomas, J. P. & Nettelbeck, T. (2014). Performanceanxiety in adolescent musicians. Psychology of Music,42 (4),624-634.
• Thoms, P. Moore, K. S. & Scott, K. S. The relationship between self-efficacy for participating in self-managed work groups and the big five personality dimensions. Journal of Organizational Behavior, 17 (4), 349-362.
• Ucan, A. (1996). Insan ve sanat insan ve muzik egitimi People and art people and music education . Ankara: Muzik Ansiklopedisi Yayinlari.
• Wapnick, J., Ryan, C., Lacaille, N & Darrow, A. (2009). Effects of selected variables on musicians’ ratings of high-level piano performances . Musicae Scientiae, 22 ( 1 ), 7-20.
• Wrigley, W. J. &Emmerson, S. B. (2013). Ecological development and validation of a musicperformance rating scale for five instrument families. Psychology of Music, 41(1), 97-118.
• Yelboga, A. (2006). Kisilik özellikleri ve is performansi arasindaki iliskinin incelenmesi A review of the relationship between personality traits and job performance. “Endustri Iliskileri ve Insan Kaynaklari Dergisi , 8 ( 2 ) , 197-211.
• Yondem, Z. D. (2007). Performance anxiety, dsyfunctional attitudes and gender in university students. Social Beahvior And Personality, 35 (10), 1415-1426.
• Yondem, Z. D. (2012). Muzik ögrencilerinde algilanan performans kaygisinin fiziksel, davranissal ve bilissel özelllikleri: nitel bir calismaPyscical, behavioral and cognitive characteristics of perceived performance anxiety in music students: A qualitative study . Egitim ve Bilim. 37, 181-194.
• Yusuf, M. (2011). The impact of self-efficacy, achievement motivation and self-regulated learning strategies on student’s academic achievement. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 15, 2623-2626.
• Zijl A. G. W. & Sloboda, J. (2011). Performers’ experienced emotions in the construction of expressive musicalperformance: An exploratory investigation¸Psychology of Music¸ 39 (2 ), 196-219.