Problem
Durumu: STEM (Fen, Tenoloji, Mühendislik ve Matematik) kısaltması dispilinlerin
entegrasyonuna dayanan bir yaklaşımı temsil etmektedir. Bu yaklaşım, öğrenenleri
günlük yaşamdan problem durumları ile karşı karşıya bırakarak, fen, teknoloji,
mühendislik ve matematik alanları çerçevesinde bütüncül olarak düşünmelerini,
çözüm üretmenlerini ve çözümlerini uygulamalarını ön plana çıkarmaktadır
(Dugger, 2010; Moore et al., 2014; Thomas, 2014; Fllis & Fouts, 2001; Lou
et al., 2011). Dünya’da ve Türkiye’de STEM eğitimine verilen önem
değerlendirildiğinde disiplinlerin entegrasyonu sağlayacak özgün bağlamlar
geliştirebilecek öğretmenlerin hizmet içi ya da hizmet öncesinde STEM odaklı
öğrenme sürecini planlayabilme becerisi kazanmalarının gerekliliği aşikardır.
Bu bağlamda STEM odaklı öğrenme ortamlarında etkinliklere katılarak deneyim
sahibi olan fen bilimleri öğretmen adaylarının bu deneyimlerinin ortaokul fen bilimleri
dersini STEM odaklı anlayışla planlayabilmelerine katkı sağlayıp sağlamadığının
ortaya konulmasının alan yazınına önemli katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Araştırmanın
Amacı: Bu araştırmada STEM odaklı etkinlikler ile yürütülen Fen Öğretimi Laboratuvar
Uygulamaları dersine katılan fen bilimleri öğretmen adaylarının STEM odaklı
ders planlama becerilerinin gelişiminin incelenmesi amaçlanmaktadır.
Araştırmanın
Yöntemi: Araştırma nitel araştırma desenlerinden durum çalışması esas alınarak
yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu, 7 fen bilimleri öğretmen adayı (4
kadın, 3 erkek) oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının isimleri renkler ile
kodlanmıştır: Beyaz, Mavi, Turuncu, Yeşil, Pembe, Sarı, Mor. Öğretmen
adaylarının Fen Öğretimi Laboratuvar Uygulamaları II dersinden önce
hazırladıkları planlarda etkili olabileceği düşünüldüğünden katılımcıların STEM
eğitimi konusundaki önceki deneyimlerini betimlemekte fayda görülmektedir.
Çalışma grubunu oluşturan öğretmen adayları Fen Öğretimi Laboratuvar Uygulamaları
I dersi kapsamında temel düzeyde 4 haftalık STEM eğitimi almış ve STEM
etkinlikleri incelemişlerdir. Aynı zamanda Özel Öğretim Yöntemleri I (ÖÖY- I)
dersinde STEM eğitimine yönelik teorik olarak bilgi sahibi olmuşlardır.
Araştırmanın yürütüldüğü Fen Öğretimi Laboratuvar Uygulamaları II dersini, iki
ayrı gruptaki toplam 35 öğretmen adayı almaktadır. Araştırmanın katılımcılarını
dersi alan öğretmen adaylarından gönüllü olarak katılım sağlayayan öğretmen
adayları olmuştur. Ders, 13 hafta boyunca her hafta 4 ders saati olmak üzere
yürütülmüştür. Uygulama sürecinde 5’i araştırmacılar, 1’i Bozkurt Altan, vd.
(2016) tarafından geliştirilen toplam altı farklı STEM odaklı etkinlik
kullanılmıştır. STEM odaklı etkinlik modülleri probleme dayalı STEM
uygulamaları ve mühendislik tasarım süreci esas alınarak planlanmıştır.
Araştırmada öğretmen
adaylarının STEM odaklı etkinlik planlama becerilerine yönelik veriler ders
planları ile toplanmıştır. Öğretmen adaylarından STEM odaklı uygulamaların
öncesinde ve sonrasında grup çalışması ile uygulama sürecinde ise bireysel
olarak ortaokul fen bilimleri dersi öğretim programında yer alan kazanımlar
kapsamında STEM eğitimine uygun ders planları hazırlamaları istenmiştir. Ders
planları betimsel analiz ile çözümlenmiştir.
Araştırmanın
Bulguları: Fen bilimleri öğretmen adaylarının STEM odaklı etkinlik planlama
becerilerine ilişkin bulgulara göre STEM odaklı etkinliklere katılmanın genel
olarak öğretmen adaylarının STEM odaklı ders planlama becerisinin gelişimine
katkı sağladığı tespit edilmiştir. Çalışma grubunda yer alan 7 öğretmen
adayının STEM odaklı laboratuvar etkinlikleri boyunca hazırladıkları ders
planlarında “içerik”, “yaklaşım”, “ölçme değerlendirme” ve “uygulanabilirlik”
kategorileri kapsamında gelişim gösterdikleri tespit edilmiştir.
Öğretmen adaylarının
uygulama öncesinde grup olarak hazırladıkları ders planında “içerik”
kategorisinde çoğunlukla yalnızca fen disiplinine yer verdikleri ve öğretim
sürecini fen disiplini kapsamında planladıkları tespit edilmiştir. Buna bağlı
olarak diğer kategorilerde de fen disiplini çerçevesinde etkinliklere yer
vermişlerdir. Uygulama sonrasında hazırladıkları öğretim planlarında ise daha
çok mühendislik tasarım odaklı ve teknoloji destekli etkinliklere yer
verdikleri belirlenmiştir. Öğretmen adayları uygulama sonrası hazırladıkları
ders planlarında “ölçme değerlendirme”, “yaklaşım” ve “uygulanabilirlik”
kategorileri bağlamında da STEM odaklı öğrenme sürecine uygun planlar
hazırlamışlardır.
Öğretmen adaylarının
uygulama sürecinde bireysel olarak hazırladıkları iki farklı ders planlanında
STEM odaklı öğrenme sürecine uygun içeriklere yer verdikleri tespit edilmiştir.
7 öğretmen adayından 4’ü seçtikleri kazanımlar nedeniyle STEM disiplinlerini
plana entegre etme konusunda zorluk yaşamış fakat ders planlarında STEM
disiplinlerini içeren etkinliklere yer verebilmiştir. Dört öğretmen adayının
bireysel olarak hazırladıkları ilk ders planları “uygulanabilirlik”
kategorisinde tekrar düzenlenmelidir olarak değerlendirilmiştir. Diğer üç
öğretmen adayının ise uygulama sürecinde hazırladıkları iki planda da STEM
disiplinlerini ders içeriğine uygun şekilde entegre ederek ders planlarını
hazırladıkları tespit edilmiştir. Öğretmen adayları hazırladıkları ders
planlarında “içerik”, “yaklaşım”, “ölçme değerlendirme” ve “uygulanabilirlik”
kategorileri kapsamında gelişim göstermiştir.
Araştırmanın
Sonucu ve Öneriler: Fen Bilgisi Öğretmenliği lisans programı Fen
Öğretimi Laboratuvar Uygulamaları II dersi için 13 haftalık bir süreç içinde
gerçekleştirilen uygulamalar öğretmen adaylarının STEM odaklı ders planlamaya
yönelik becerilerinin gelişiminde etkili olmuş ve öğretmen adayları süreç
içerisinde hazırladıkları ders planlarına bu durumu yansıtmışlarıdır. Öğretmen
adaylarının uygulama öncesinde teorik bilgiye sahip olmasına karşın
hazırladıkları planların STEM odaklı öğrenme sürecine dair unsurlar içermediği
tespit edilmiştir. Kendilerinin STEM odaklı etkinlikler içerisinde yer almaları
STEM odaklı etkinlik planlama becerilerinin gelişiminde etkili olmuştur. Bu
araştırmanın katılımcılarının STEM eğitimi konusunda teorik alt yapıya sahip
olmasına rağmen öğretmen adaylarının süreç boyunca hazırladıkları ders
planlarında 6. haftadan itibaren hazırlanan planların STEM odaklı olması
bakımından gelişme göstermeye başladığı daha ileriki haftalarda iyileştiği
görülmektedir. Bu sonuç teorik eğitimlerin yanı sıra öğretmen adaylarının
kendilerinin etkinliklere aktif katılım sağlamasının önemli olduğu biçiminde
değerlendirilebilir. Bir diğer yönü ile uzun soluklu programların öğretmen
adaylarının becerilerinin gelişimine destek sağladığı söylenebilir.
Öğretmen adaylarına STEM
eğitim anlayışını benimseyecekleri öğrenme ortamı oluşturmak üzere Fen Öğretimi
Laboratuvar Uygulamaları II dersinin STEM odaklı öğrenme sürecini esas alarak
yapılandırılması önerilebilir. Bu araştırmada öğretmen adaylarının ders
planları içerik, yaklaşım, ölçme-değerlendirme ve uygulanabilirlik boyutları
ile incelenmiştir. Öğretmen adaylarının ders planlarının incelenmesi için daha
detaylı çözümlemeler geliştirilmesi önerilebilir.
fen bilimleri öğretmen adayları STEM STEM odaklı laboratuvar etkinlikleri öğretmenlerin becerileri öğretmen yeterlikleri
Purpose: In
the 21st century, the importance of the fields of science, mathematics,
technology, and engineering, and the need of the skilled individuals have paved
a way for a great responsibility on teachers providing instruction in these four
fields. Therefore, in this context, it is essential that teachers need to
receive education for the cultivation of STEM skills in schools. The present
study, it is aimed investigate the development of the STEM-focused lesson
planning skills of pre-service science teachers who participated in
STEM-focused laboratory activities.
Research Methods: This research was designed as a single case study. The participants in
this research study were seven pre-service science teachers. Data were
collected through the lesson plans developed by the pre-service science
teachers and analyzed using descriptive analysis.
Findings: The results showed that
STEM-focused laboratory activities contributed to the development of
pre-service science teachers’ skills about planning a STEM-focused lesson.
Implications for Research and Practice: The findings suggest that the Science Teaching
Laboratory Practices course might be structured with STEM-focused activities to
improve the STEM-focused lesson planning skills of pre-service teachers.
Providing long-term education to pre-service teachers in person can be
recommended for improving their STEM-focused lesson planning skills. In this
research, lesson plans of pre-service teachers were examined in terms of
content, approach, assessment and evaluation. Development of more detailed
analyses is suggested for examining lesson plans.
Pre-service science teachers STEM STEM-focused laboratory activities teachers’ skills teachers’ efficacy
Primary Language | English |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | October 31, 2019 |
Published in Issue | Year 2019 Volume: 19 Issue: 83 |