Research Article
BibTex RIS Cite

KUANTUM PARADİGMASININ FİZİK DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YANSIMASINA DAİR ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Year 2020, Volume: 19 Issue: 76, 1708 - 1719, 15.10.2020
https://doi.org/10.17755/esosder.720044

Abstract

Bu araştırmanın amacı, lise fizik dersi öğretim programlarının bilgi ve bilim anlayışına yönelik fizik dersi öğretmenlerinin görüşlerini değerlendirmektir. Araştırma, toplam 290 lise fizik dersi öğretmeni üzerinde yürütülmüştür. Betimsel nitelikte ve tarama modelindeki araştırmada, veriler, ilgili ölçekle elde edilmiştir. Araştırmada veriler, betimsel istatistiki tekniklerden aritmetik ortalama ve standart sapma ile analiz edilmiştir.
Analizler sonucunda, katılımcı lise fizik dersi öğretmenlerinin, epistemolojik anlamda newton veya kuantum paradigmalarından birine taraf olmak yerine, her iki anlayışa da yer veren holistik orta bir yolu benimsedikleri belirlenmiştir. Araştırmada, öğretmenlerin bu epistemolojik tercihleri, bilinçli bir tercih olabileceği gibi, epistemoloji konusundaki bilgi yetersizliğine de bağlı olabilir, şeklinde değerlendirilmiştir. Bu tercihe göre katılımcı öğretmenlerin, fizik dersinde bu anlayışa paralel olarak hem nesnel ve hem de öznel bilgiye yer vermeleri beklenebilir. Araştırmada bu durum şu şekilde değerlendirilmiştir: Katılımcı fizik öğretmenlerinin öznel bilgi tecihleri mevcut öğretim programlarının doğasını dikkate almalarından; nesnel bilgi tercihleri ise yine mevcut merkezi yerleştirme sınavlarını dikkate almalarına bağlı olabilir.

Supporting Institution

Fırat Üniversitesi

Thanks

Sayın Prof.Dr. Betçet Oral ve Sayın Danışmanım Prof.Dr. Burhan Akpınar ' göstermiş oldukları akademik yardım için teşekkür ederim.

References

  • Akçay, B. ve Koç, I. (2009). Inservice Science Teachers’ Views About The Nature of Science. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(11), 1-11.
  • Aksan, N. (2006). Üniversite öğrencilerinin Epistemolojik İnançları ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Çanakkale.
  • Aslan, O. ( 2009). Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşleri Ve Bu Görüşlerin Sınıf Uygulamalarına Yansımaları. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Aydın, B. (2003). Bilgi Toplumu Oluşumunda Bireylerin Yetiştirilmesi ve Matematik Öğretimi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (14), 183-190.
  • Aydın, H. (2006). Eleştirel Aklın Işığında Postmodernizm, Temel Dayanakları Ve Eğitim Felsefesi. Eğitimde Politika Analizleri ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 1(1), 27-48.
  • Balcı, A. (2004). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. 4. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Beşli, B. (2008). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilim Tarihinden Kesitler İncelemelerinin Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşlerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
  • Bora, N. D. (2005). Türkiye Genelinde Ortaöğretim Fen Branşı Öğretmen ve Öğrencilerinin Bilimin Doğası Üzerine Görüşlerinin Araştırılması. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
  • Çukurçayır, M. A. ve Çelebi, E. (2009). Bilgi Toplumu ve E-Devletleşme Sürecinde Türkiye. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 5 (9), 59-82.
  • Demir, Y. , Sipahi, S. , Kahraman, S. ve Yalçın, M. (2007). Fen Bilgisi Programı Öğrencilerinin İlköğretim İkinci Kademe Fen Bilgisi (Fen ve Teknoloji) Müfredatındaki Ünite, Konu ve Kavramlara Dair Farkındalık Düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 231-240
  • Demirkollu, C. ve Altun, K. (2015). Bilgi Kuramında “Kuantum Yaklaşımı” Yöntemi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 5 (1), 133-169.
  • Dikmen, İ. (2017). Kuantum Paradigmasından Okula Bakış Ölçeğinin Geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
  • Duysak, E. (2015). Gazâlî’nin Nedensellik Anlayışı ve Kuantum Fiziği Kopenhag Yorumu Belirsizlik İlkesinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mardin.
  • Fer, S. ve Cırık, İ. (2007). Yapılandırmacı Öğrenme: Kuramdan Uygulamaya. İstanbul: Morpa Yayınları.
  • Gezer, K. , Köse, S. , Durkan, N. ve Uşak, M. (2003). Biyoloji Alanında Yapılan Program Geliştirme Çalışmalarının Karşılaştırılması: Türkiye, İngiltere ve ABD örneği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(14), 49-62.
  • Gürses, A. , Doğar, Ç. , Yalçın, M. (2005). Bilimin Doğası ve Yüksek Öğrenim Öğrencilerinin Bilimin Doğasına Dair Düşünceleri. Milli Eğitim Üç Aylık Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 166.
  • Haidar, A. H. (1999). Emirates Pre-Service And in-Service Teachers’ Views About the Nature Of Science. International Journal Of Science Education. 21(8), 807–822.
  • İçen, M. (2012). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Epistemolojik İnançlarının Sınıf İçi Uyguladıkları Öğretim Stratejileri İle İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan
  • Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 19. Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Karhan, İ. (2007). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Epistemolojik İnançlarının Demografik Özelliklerine ve Bilgi Teknolojilerini Kullanma Durumlarına Göre İncelenmesi. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Korkmaz, H. ve Kaptan, F. (2001). Fen Eğitiminde Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 193-200.
  • Küçük, M. (2006). Bilimin Doğasını İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerine Öğretmeye Yönelik Bir Çalışma. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Kültekin, S. (2006). Bilgi Toplumu ve Eğitim Programları. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
  • Lederman, N. G. (1992) Students’ and Teachers’ Conceptions of the Nature of Science: a Review of the Research. Journal of Research in Science Teaching, 29 (4), 331–359.
  • Mercan, N., Demirci, K. ve Oyur, E. (2013). Alvin Toffler’a Göre Bilgi Çağının Yeni Paradigması: Kaos Teorisi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 8(1), 115-127.
  • Miller, John P. (2007). The Holistic Curriculum. University of Toronto Press: Canada.
  • Özcan, M. (2011). Bilgi Çağında Öğretmen Eğitimi, Nitelikleri ve Gücü Bir Reform Önerisi. Ankara: TED Yayınları.
  • Öztürk, M. Ve Karabağ, S. (2012). Öğretmen Görüşlerine Göre Coğrafyada Paradigmalar. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9(20), 421,444
  • Saraç, E. (2012). Sınıf Öğretmenleri ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilimin Doğasına İlişkin Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
  • Seemann, K. (2003). Basic Principles in Holistic Technology Education. Journal of Technology Education, 14.(2), 28-39.
  • Su, M. ve Güneş, B. (2015). 2007 ve 2013 Fizik Öğretim Programlarının İncelenmesi. 2. Ulusal Fizik Eğitimi Kongresi, 10-12 Eylül 2015 ODTÜ, Ankara.
  • Şen, A. İ. (2000). Kuantum Fiziği Alan Öğretimi Konusunda Almanya’da Yapılan Tartışmaların Son Durumu. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 122–127.
  • Şişman, M. (2000). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara, Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Taşkın, Ç. Ş. (2012). Epistemolojik İnançlar: Öğretmen Adaylarının Öğrenme Yaklaşımlarını Yordayıcı Bir Değişken, Mustafa
  • Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19).
  • Terzi, A. R. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Bilimsel Epistemolojik İnançları Üzerine Bir Araştırma, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (2), 315-330.
  • Tsai, C. C. (2002). Nested Epistemologies: Science Teachers’ Beliefs of Teaching, Learning and Science. International Journal of Science Education. 24(8), 771–783.
  • Tufan, E. (2007). Müzik Öğretmen Adaylarının Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşleri. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (3), 99-105.
  • Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 12(45), 109–127.
  • Yakmacı-Güzel, B. (2000). Fen Alanı (Biyoloji, Kimya ve Fizik) Öğretmenlerinin Bilimsel Okur-Yazarlığın Bir Boyutu Olan “Bilimin Doğası” Hakkındaki Görüşleriyle İlgili Bir Tarama Çalışması. IV. Fen Bilimleri Ve Matematik Eğitimi Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Yavaş, Ü. P. ve Kızılcık, H. Ş. (2015). Öğrencilerin Kuantum Fiziğine Giriş Konularında Zorlanma Nedenlerinin Araştırılması. 2. Ulusal Fizik Eğitimi Kongresi, 10-12 Eylül 2015 ODTÜ, Ankara.

TRANSITION FROM BLACKBOARD TO INTERACTIVE WHITEBOARD: EXAMINING TEACHERS' INTERACTIVE WHITEBOARD ACCEPTANCE AND USE

Year 2020, Volume: 19 Issue: 76, 1708 - 1719, 15.10.2020
https://doi.org/10.17755/esosder.720044

Abstract

The aim of this study was to evaluate the opinions of
physics teachers on the knowledge and science understanding of high school
physics curriculum. This study was conducted on a total of 290 high school
physics teachers.
In this descriptive study with a screening model, the
data were obtained with the relevant scale
. In the study, the data were analyzed with arithmetic mean and standard
deviation, which are among descriptive statistical techniques.

 





As a result of the
analyses, it was determined that participating high school physics teachers
were not epistemologically a party to a newton or quantum paradigm, instead,
they adopted a holistic common ground
including both perspectives. In the study, it was considered that these
epistemological preferences of teachers could be a conscious choice or they may
be associated with the lack of knowledge about epistemology. According to this
preference, the participant teachers can be expected to include both objective
and subjective knowledge in the physics course in parallel with this
understanding. In the study, it was considered that participating physics teachers'
preference for subjective knowledge was caused by the fact that they took into
account the nature of the current curriculum, and that their preference for
objective knowledge may also be caused by the fact that they took into account
the current central placement exams.   

References

  • Akçay, B. ve Koç, I. (2009). Inservice Science Teachers’ Views About The Nature of Science. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(11), 1-11.
  • Aksan, N. (2006). Üniversite öğrencilerinin Epistemolojik İnançları ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Çanakkale.
  • Aslan, O. ( 2009). Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşleri Ve Bu Görüşlerin Sınıf Uygulamalarına Yansımaları. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Aydın, B. (2003). Bilgi Toplumu Oluşumunda Bireylerin Yetiştirilmesi ve Matematik Öğretimi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (14), 183-190.
  • Aydın, H. (2006). Eleştirel Aklın Işığında Postmodernizm, Temel Dayanakları Ve Eğitim Felsefesi. Eğitimde Politika Analizleri ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 1(1), 27-48.
  • Balcı, A. (2004). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. 4. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Beşli, B. (2008). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilim Tarihinden Kesitler İncelemelerinin Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşlerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
  • Bora, N. D. (2005). Türkiye Genelinde Ortaöğretim Fen Branşı Öğretmen ve Öğrencilerinin Bilimin Doğası Üzerine Görüşlerinin Araştırılması. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
  • Çukurçayır, M. A. ve Çelebi, E. (2009). Bilgi Toplumu ve E-Devletleşme Sürecinde Türkiye. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 5 (9), 59-82.
  • Demir, Y. , Sipahi, S. , Kahraman, S. ve Yalçın, M. (2007). Fen Bilgisi Programı Öğrencilerinin İlköğretim İkinci Kademe Fen Bilgisi (Fen ve Teknoloji) Müfredatındaki Ünite, Konu ve Kavramlara Dair Farkındalık Düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 231-240
  • Demirkollu, C. ve Altun, K. (2015). Bilgi Kuramında “Kuantum Yaklaşımı” Yöntemi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 5 (1), 133-169.
  • Dikmen, İ. (2017). Kuantum Paradigmasından Okula Bakış Ölçeğinin Geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
  • Duysak, E. (2015). Gazâlî’nin Nedensellik Anlayışı ve Kuantum Fiziği Kopenhag Yorumu Belirsizlik İlkesinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mardin.
  • Fer, S. ve Cırık, İ. (2007). Yapılandırmacı Öğrenme: Kuramdan Uygulamaya. İstanbul: Morpa Yayınları.
  • Gezer, K. , Köse, S. , Durkan, N. ve Uşak, M. (2003). Biyoloji Alanında Yapılan Program Geliştirme Çalışmalarının Karşılaştırılması: Türkiye, İngiltere ve ABD örneği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(14), 49-62.
  • Gürses, A. , Doğar, Ç. , Yalçın, M. (2005). Bilimin Doğası ve Yüksek Öğrenim Öğrencilerinin Bilimin Doğasına Dair Düşünceleri. Milli Eğitim Üç Aylık Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 166.
  • Haidar, A. H. (1999). Emirates Pre-Service And in-Service Teachers’ Views About the Nature Of Science. International Journal Of Science Education. 21(8), 807–822.
  • İçen, M. (2012). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Epistemolojik İnançlarının Sınıf İçi Uyguladıkları Öğretim Stratejileri İle İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan
  • Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 19. Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Karhan, İ. (2007). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Epistemolojik İnançlarının Demografik Özelliklerine ve Bilgi Teknolojilerini Kullanma Durumlarına Göre İncelenmesi. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Korkmaz, H. ve Kaptan, F. (2001). Fen Eğitiminde Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 193-200.
  • Küçük, M. (2006). Bilimin Doğasını İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerine Öğretmeye Yönelik Bir Çalışma. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Kültekin, S. (2006). Bilgi Toplumu ve Eğitim Programları. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
  • Lederman, N. G. (1992) Students’ and Teachers’ Conceptions of the Nature of Science: a Review of the Research. Journal of Research in Science Teaching, 29 (4), 331–359.
  • Mercan, N., Demirci, K. ve Oyur, E. (2013). Alvin Toffler’a Göre Bilgi Çağının Yeni Paradigması: Kaos Teorisi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 8(1), 115-127.
  • Miller, John P. (2007). The Holistic Curriculum. University of Toronto Press: Canada.
  • Özcan, M. (2011). Bilgi Çağında Öğretmen Eğitimi, Nitelikleri ve Gücü Bir Reform Önerisi. Ankara: TED Yayınları.
  • Öztürk, M. Ve Karabağ, S. (2012). Öğretmen Görüşlerine Göre Coğrafyada Paradigmalar. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9(20), 421,444
  • Saraç, E. (2012). Sınıf Öğretmenleri ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilimin Doğasına İlişkin Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
  • Seemann, K. (2003). Basic Principles in Holistic Technology Education. Journal of Technology Education, 14.(2), 28-39.
  • Su, M. ve Güneş, B. (2015). 2007 ve 2013 Fizik Öğretim Programlarının İncelenmesi. 2. Ulusal Fizik Eğitimi Kongresi, 10-12 Eylül 2015 ODTÜ, Ankara.
  • Şen, A. İ. (2000). Kuantum Fiziği Alan Öğretimi Konusunda Almanya’da Yapılan Tartışmaların Son Durumu. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 122–127.
  • Şişman, M. (2000). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara, Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Taşkın, Ç. Ş. (2012). Epistemolojik İnançlar: Öğretmen Adaylarının Öğrenme Yaklaşımlarını Yordayıcı Bir Değişken, Mustafa
  • Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19).
  • Terzi, A. R. (2005). Üniversite Öğrencilerinin Bilimsel Epistemolojik İnançları Üzerine Bir Araştırma, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (2), 315-330.
  • Tsai, C. C. (2002). Nested Epistemologies: Science Teachers’ Beliefs of Teaching, Learning and Science. International Journal of Science Education. 24(8), 771–783.
  • Tufan, E. (2007). Müzik Öğretmen Adaylarının Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşleri. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (3), 99-105.
  • Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 12(45), 109–127.
  • Yakmacı-Güzel, B. (2000). Fen Alanı (Biyoloji, Kimya ve Fizik) Öğretmenlerinin Bilimsel Okur-Yazarlığın Bir Boyutu Olan “Bilimin Doğası” Hakkındaki Görüşleriyle İlgili Bir Tarama Çalışması. IV. Fen Bilimleri Ve Matematik Eğitimi Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Yavaş, Ü. P. ve Kızılcık, H. Ş. (2015). Öğrencilerin Kuantum Fiziğine Giriş Konularında Zorlanma Nedenlerinin Araştırılması. 2. Ulusal Fizik Eğitimi Kongresi, 10-12 Eylül 2015 ODTÜ, Ankara.
There are 41 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Other Fields of Education, Studies on Education
Journal Section Research Article
Authors

Ayşenur Kuloğlu 0000-0003-0217-8497

Burhan Akpınar 0000-0003-3509-0475

Publication Date October 15, 2020
Submission Date April 14, 2020
Published in Issue Year 2020 Volume: 19 Issue: 76

Cite

APA Kuloğlu, A., & Akpınar, B. (2020). KUANTUM PARADİGMASININ FİZİK DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YANSIMASINA DAİR ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(76), 1708-1719. https://doi.org/10.17755/esosder.720044

                                                                                                                                                                          21765     

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences), Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

ESBD Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences), Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilmiştir. Marka No:2011/119849.