Tüm insanlık için hayati değere sahip olan su ve onun kaynağı olan yağmur,
doğal olarak kültürümüzde kutsanmış, suyun ve yağmurun yokluğu ya da azlığı
halkı endişelendirmiştir. Bu endişe, halkın kendi içinde sorgulama, kendince
çözüm üretme yollarını araştırmasına yol açmıştır. İşte bu arayışlar sonucunda
halkın ürettiği çözüm yolları zaman içinde kabul görerek kültüre mal olmuş,
nesilden nesile aktarılarak günümüze ulaşmış, kültürümüzün önemli yapı
taşlarını oluşturmuştur.
Çelüm çelüm çemçecük ya da çemçegelin, çıkış itibariyle bir inanışı temsil
etse de çocuklar bunu sahiplenmiş, oyuna dönüştürmüş, yayılmasında ve
yaşatılmasında önemli rol oynamışlardır. Bu inanış ve oyun, tüm halk kültürü
değerlerinde olduğu gibi farklı yörelerde farklı şekillerde yer alsa da Muş kültürü denince ilk akla gelen ve kaybolmaya yüz tutmuş değerlerdendir. İlahi
ve maniler eşliğinde oynanan oyun, hem çocuklar için bir eğlence aracı hem de
yağmur yağması için edilen bir halk duasıdır.
Çelüm Çelüm Çemçecük, tahta bir çömçenin ya da bir araya getirilen çubuk
şeklindeki tahta parçalarının çeşitli bez parçaları ile süslenerek gelin haline
getirilmesiyle oynanır. Çocuklar bunu kapı kapı dolaştırıp bir yandan yağmur
yağması için maniler söylerken diğer yandan kapısını çaldıkları evlerden
kendilerine de bir şeyler isterler. Ev sahibi, kapı kapı dolaştırılan bu tahtadan
oyuncağın üzerine yağmur yağması dileğiyle su döker, çocuklara da başta
şeker olmak üzere evinde var olan yiyeceklerden verir.
Araştırmada, farklı yörelerde farklı şekillerde oynansa da daha çok Muş
ile özdeşleşen Çelüm Çelüm Çemçecük geleneği ve çocuk oyunu; tarihsel
geçmişi, içerdiği mani, ilahi ya da inanışlarıyla ayrıntılı olarak incelenmiş,
günümüzde unutulmaya yüz tutan bu geleneksel oyunun geleceğe taşınması
hedeflenmişti
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Creative Arts and Writing |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | February 11, 2019 |
Published in Issue | Year 2019 Volume: 25 Issue: 97 |
Journal website: https://folkloredebiyat.org
The journal’s publication languages are both English and Turkish. Also despite articles in Turkish, the title, abstract, and keywords are also in English. Turkish articles approved by the reviewers are required to submit an extended summary (750-1000 words) in English.
The journal is indexed by TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ, and many other indexes and datebases.
Within the scope of TR DIZIN 2020 Ethical Criteria and as of the year 2020, studies requiring ethics committee approval must indicate Ethics Committee Approval details (committe-date-issue) in the article’s methods section. With this in mind, we request from our author candidates to edit their article accordingly before sending it to the journal.
Field EdItors
Folklore:
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik
(Frankfurt University- birkalan-gedik@em.uni.frankfurt.de)
Prof. Dr. Arzu Öztürkmen
(Bosphorus University- ozturkme@boun.edu.tr)
Edebiyat-Literature
Prof. Dr. G. Gonca Gökalp Alpaslan (Hacettepe University - ggonca@
hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz
(President, Caucasus University Association- r_korkmaz@hotmail.com)
Antropoloji-Anthropology
Prof. Dr. Akile Gürsoy
(Beykent University - gursoyakile@gmail.com)
Prof.Dr. Serpil Aygün Cengiz
(Ankara University - serpilayguncengiz@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Linguistics
Prof.Dr. Aysu Erden
(Maltepe University - aysuerden777@gmail.com)
Prof. Dr. V. Doğan Günay
(Dokuz Eylul University- dogan.gunay@deu.edu.tr)