Girişimcilik Eğiliminin İş Performansına Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 1, 11 - 23, 04.08.2020

Dursun Boz , Cengiz Duran , Abdulgaffar Uğurlu

Öz

Kökeni eski zamanlara dayanan girişimcilik, sanayi
toplumundan bilgi toplumuna geçişle birlikte giderek önem kazanmıştır.
Küreselleşmenin de ekonomik yapı üzerindeki etkileri düşünüldüğünde, ülkelerin
değişen ve gelişen dünya düzenine ayak uydurabilmeleri ve gelişmiş ülke
sınıfında yer alabilmeleri ancak girişimcilik eğilimi ile mümkün
olabilmektedir. Birçok
disiplin tarafından da ele alınan ve interdisipliner bir konu haline gelen girişimciliğin önem
kazanmasıyla birlikte, günümüzde girişimcilik eğilimi konusu da
oldukça önemli hale gelmiştir.

Yapılan
bu çalışmanın amacı girişimcilik eğilimi ile iş performansı arasındaki
ilişkinin belirlenmesidir. Bu amaçla Osmaniye ili Organize Sanayi Bölgesinde
faaliyet gösteren 4 ayrı demir-çelik ve mermer işletmesindeki 204 beyaz ve mavi
yakalı çalışana gönüllülük esasına göre ulaşılmıştır. İşletme yöneticileri
işletme hedef ve amaçlarına ulaşmada çalışanların hem girişimcilik eğiliminin
hem de iş performansının önemini bilmektedirler. Yapılan korelasyon analizi
sonucunda girişimcilik eğilimi ve alt faktörlerinin ile iş performansı ile
arasında zayıf ve orta düzeyde pozitif yönlü ilişkiler tespit edilmiştir.
Yapılan regresyon analizi sonucunda ise girişimcilik eğilimi ve alt
faktörlerinin iş performansı üzerinde pozitif yönlü anlamlı etkiye sahip olduğu
tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Girişimcilik Eğilimi, Performans, İş Performansı

Kaynakça

• AĞCA, V., ve KANDEMİR, T. (2008). “Aile İşletmelerinde İç Girişimcilik Finansal Performans İlişkisi: Afyonkarahisar’da Bir Araştırma”. Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3), 210.
• ALPKAN L., E. ERGÜN, Ç. BULUT, C. YILMAZ (2005). “Şirket Girişimciliğinin Şirket Performansına Etkileri”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 175-189.
• ALTUNTAŞ G., D. DÖNMEZ (2010). “Girişimcilik Yönelimi ve Örgütsel Performans İlişkisi: Çanakkale Bölgesinde Faaliyet Gösteren Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1), 50-74.
• AKAL, Z. (1992). İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi: Çok Yönlü Performans Göstergeleri. MPM Yayınları. Ankara.
• AKGÜL, A., ve ÇEVİK, O. (2005). İstatistiksel Analiz Teknikleri–SPSS’te İşletme Yönetimi Uygulamaları, Emek Ofset Ltd.Şti., Ankara.
• ANTONCİC, B., & PRODAN, I. (2008). “Alliances, corporate technological entrepreneurship and firm performance: Testing a model on manufacturing firms”. Technovation, 28(5), 257-265.
• BEDÜK, A. (2012). Karşılaştırmalı İşletme-Yönetim Terimleri Sözlüğü, Nobel Yayınevi. Ankara.
• BEĞENİRBAŞ, M., ve TURGUT, E. (2016). “Psikolojik Sermayenin Çalışanların Yenilikçi Davranışlarına ve Performanslarına Etkileri: Savunma Sektöründe Bir Araştırma”. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 31, no. 1 (2016): 57-93.
• BOZ, M., BULUK, B., AYDINKAYA, G., ve ARSLANTAŞ, Y. (2016). “Kişilik Özellikleri ile Girişimcilik Eğilimi Arasındaki İlişki: Çanakkale Örneği”. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(5), 1-10.
• BOZ, D., GAYGISIZ, E. ve DURAN, C. (2019). “Mobbing ile iş performansı ilişkisi: Kütahya sağlık çalışanları örneği”, Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR) Vol:6, Issue:38, pp:1580-1591.
• BÖRÜ, D. (2006). “Girişimcilik Eğilimi Marmara Üniversitesi İşletme Bölümü Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”, Marmara Üniversitesi Yayınları, (733). İstanbul.
• BULUT, Ç. (2007). “Stratejik Oryantasyonlar ve Firma Performansı”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmit.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2007). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı, 7. Baskı, Pegem Akademi Yayıncılık. Ankara.
• ÇALIŞKAN, A., ve AKKOÇ, İ. (2012). “Girişimci ve yenilikçi davranışın iş performansına etkisinde çevresel belirsizliğin rolü”.Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 1-28.
• ÇELİK, A. (2018). Uygulamalı Girişimcilik, Eğitim Yayınevi. Konya.
• DENİZ, N., BOZ, İ. T., ve ERTOSUN, Ö. G. (2011). “The relationship between entrepreneur's level of perceived business-related fear and business performance”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 24, 579-600.
• DÍAZ-VİLELA, L.F., RODRÍGUEZ, N.D., ISLA-DÍAZ, R., DÍAZ-CABRERA, D., HERNÁNDEZ- FERNAUD, E., & ROSALES-SÁNCHEZ, C. (2015). “Relationships Between Contextual and Task Performance and Interrater Agreement: Are There Any?”. PloS One, 10, 10.
• GOODMAN, S. A., & SVYANTEK, D. J. (1999). “Person–organization fit and contextual performance: Do shared values matter”.Journal of vocational behavior, 55 (2), 254-275.
• GÖK, S.G. (2018). “Farklı inançlara sahip çalışanlar açısından çalışma ahlakı değerlerinin iş performansı üzerindeki etkisi”. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Konya.
• GÖKSEL, A., ve ULUCAN, S. (2019). “Girişimcilik Eğilimini Etkileyen Faktörlere İlişkin Çok Boyutlu Bir Analiz: Orta Öğretimde Bir Araştırma”. Savunma Bilimleri Dergisi, 18(1), 99-133.
• GÜRBÜZ, S. ve ŞAHİN, F. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, 1.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• GÜRİŞ, S. ve ÇAĞLAYAN, E. (2005), Ekonometri, Der Yayınları, İstanbul.
• GÜREL, E.B.B. (2011). “Firma Performansının Belirlenmesinde İç Girişimciliğin Rolü-ISO 500 Üzerine Bir Araştırma”, Finansal Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 48(559), 99-116.
• HARMS, R., & EHRMANN, T. (2009). Firm-level entrepreneurship and performance for German gazelles. International journal of entrepreneurial venturing, 1(2), 185-204.
• İRAZ, R. (2005). Yaratıcılık ve Yenilik Bağlamında Girişimcilik ve KOBİ’ler, Çizgi Kitabevi. Konya.
• JOGARATNAM, G., TSE, E. C., & OLSEN, M. D. (1999). “An empirical analysis of entrepreneurship and performance in the restaurant industry”. Journal of Hospitality & Tourism Research, 23(4), 339-353.
• KALAYCI, Ş. (2010), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 5.Baskı., Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• KARACAOGLU, K., BAYRAKDAROGLU, A., ve SAN, F. B. (2013). “The impact of corporate entrepreneurship on firms' financial performance: Evidence from Istanbul Stock Exchange Firms”. International Business Research, 6(1), 163.
• KARATAŞ, S. (1991). Sanayileşme Sürecinde Küçük ve Orta Boy İşletmeler, Veli Yayınları, (10). İstanbul.
• KAYA, N. (2006). “The impact of human resource management practices and corporate entrepreneurship on firm performance: evidence from Turkish firms”. The International Journal of Human Resource Management, 17(12), 2074-2090.
• KHAN, S. Z., YANG, Q., KHAN, N. U., & WAHEED, A. (2019). “Entrepreneurship posture and new venture performance in Pakistan”. Human Systems Management, 38(1), 55-72.
• KURT, İ., ve BİLGE, H. (2016). “The link between international entrepreneurship and export performance: Example of Manisa Uluslararası girişimcilik ve ihracat performansı ilişkisi: Manisa örneği”. Journal of Human Sciences, 13(3), 4685-4696.
• MARANGOZ, M. (2017). Girişimcilik, Beta Basım Yayım Dağıtım. İstanbul.
• NAKİP, M. (2006). Pazarlama Araştırmaları Teknikler ve Uygulamalar, Seçkin Yayınevi, Ankara.
• ÖZEL, E.G. (2018). “İş performansının artırılmasında motivasyonel faktörlerin rolü; yenilikçi davranışın aracılık rolü: Mersin bölgesi özel bankalarında bir uygulama”. Yüksek Lisans Tezi, Toros Üniversitesi, SBE., Mersin.
• ÖZER, Ö. (2011). “Kurumsal girişimcilik ve işletme performansı ilişkisi: Dört ve beş yıldızlı otel işletmelerinde uygulama”. (Doctoral dissertation, DEÜ Sosyal Bilimleri Enstitüsü), İzmir.
• ÖZER, E. (2018). “Otel yiyecek içecek bölümlerinde güçlendirmenin işgören performansına ve işten ayrılma niyetine etkisi: Afyonkarahisar’daki beş yıldızlı otel işletmelerinde bir uygulama”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü, Aydın.
• ÖZMUTAF, N.M. (2007). “Örgütlerde Bireysel Performansı Unsurları ve Çatışma”. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 8 (2), 41–60.
• ÖZŞAHİN, M., & ZEHİR, C. (2011). “Yüksek performanslı işletmelerde liderlik, girişim odaklılık ve örgütsel performans ilişkisi”. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(2), 115-140.
• PAPATYA, G., PAPATYA, N., ve HAMŞIOĞLU, A. B. (2016). “Girişimci Yönlülük, İç-Girişimcilik Ve İşletme Performans İlişkisi: Türkiye Tekstil Sektörü İşletmelerinde Bir Araştırma”. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34(4), 19-48.
• PAZARCIK, Y. (2016). “Üniversitelerimiz girişimci yetiştirebiliyor mu?: Üniversite öğrencilerinin girişimcilik algısını/eğilimini/özelliklerini ölçen araştırmaların sonuçsal bir değerlendirmesi”. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 17(37), ss. 140-169.
• ROTUNDO, M. & SACKETT, P.R. (2002). “The Relative Importance Of Task, Citizenship and Counterproductive Performance To Global Ratings Of Job Performance: A Policy-Capturing Approach”, Journal Of Applied Psychology, 87, 1, 2002, 66.
• SONNENTAG, S., JUDİTH, V., & ANNE, S. (2008). “Job Performance”. Handbook of Organizational Behavior, ss: 427-447.
• TAŞTEMUR, B. (2018). “Beş faktör kişilik özelliklerinin algılanan iş performansı üzerindeki etkisinde psikolojik sermayenin aracı rolü: özel sektör çalışanları üzerine bir araştırma”. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, SBE., İstanbul.
• TURNALI, D. (2013). “İnsan kaynakları yönetiminde örgütsel bağlılığın iş gören performansı üzerine etkisi”. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• UYARGİL, C., (1994). İşletmelerde Performans Yönetimi Sistemi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, Yayın No: 262, İşletme İktisadı Enstitüsü Yayın No: 154, Şahinkaya Matbaacılık Koll Şti., İstanbul.
• WAN-JİNG, A.C. & TUNG CHUN, H. (2011). “Relationship between strategic human resource management and fırm performance”, International Journal of Manpower, Vol. 26, 5.434-449.
• WİKLUND, J., & SHEPHERD, D.A. (2005). “Entrepreneurial Orientation and Small Business Performance: A Configuration Approach”, Journal of Business Venturing, 20(1), 71-91.
• VİSWESVARAN, C., ve ÖNEŞ, D.S. (2000). “Perspectives on Models of Job Performance”. International Journal of Selection and Assessment, pp. 216- 226.
• YELBOĞA, A. (2006). “Kişilik Özellikleri ve İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt 8 Sayı 2, ISSN: 1303-2860.
• YEŞİL, S., DOĞAN, İ., ve DOĞAN, Ö. (2016). “Örgüt Kültürünün Girişimcilik Yönelimi İle Örgütsel Performans Üzerindeki Etkisi: Kahramanmaraş İli Tekstil Sektörü Örneği”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(1), 150-172.
• YILMAZER, A. (2012). “Yerel Yönetimlerde Kurumsal Bağlılığın Bireysel Performansa Etkisine İlişkin Bir Araştırma: Sakarya Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Akademik İncelemeler Dergisi 7 (1), ss.313-336.
• ZAHRA, S., & J.G. COVİN (1995), “Contextual Influences on The Corporate Entrepreneurship Performance Relationship: A Longitudinal Analysis”, Journal of Business Venturing, 10(1), 43-58.