2k Faktöriyel Tasarımlarda Sağa Çarpık Dağılımlar İçin Senkronize Permütasyon Testi

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 2, 171 - 192, 29.11.2025

Selda Zengin , Hülya Bayrak

https://doi.org/10.63716/guffd.1567015

Öz

Bu çalışmada 2^k faktöriyel tasarımlarda senkronize permütasyon testi, hadamard matrisi ve kısıtlı permütasyon testi kullanılarak oluşturuldu. S^* test istatistiği, F testi dahil birçok test istatistiklerine göre farklı dağılımlarda da uygun yeterli istatistiklere izin verdiği görülmüştür. Bu çalışmada 2^3 faktöriyel tasarım göz önüne alınmıştır. Yapılan çalışmada S^* test istatistiği sağa çarpık bazı dağılımlarda irdelenerek yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Welch Testi , White Testi , F Testi , Hadamard Matris , ANOVA , Senkronize Permütasyon Testi , Permütasyon Testi

Etik Beyan

•Tez içinde sunduğum verileri, bilgileri ve dokümanları akademik ve etik kurallar çerçevesinde elde ettiğimi, •Tüm bilgi, belge, değerlendirme ve sonuçları bilimsel etik ve ahlak kurallarına uygun olarak sunduğumu, •Tez çalışmasında yararlandığım eserlerin tümüne uygun atıfta bulunarak kaynak gösterdiğimi, •Kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, •Bu tezde sunduğum çalışmanın özgün olduğunu, bildirir, aksi bir durumda aleyhime doğabilecek tüm hak kayıplarını kabullendiğimi beyan ederim.

Destekleyen Kurum

Gazi Üniversitesi

Teşekkür

Beni her zaman çok seven ve destek veren annem Nermin AYDIN ve babam Kenan AYDIN’a, akademik çalışmalarım sırasında beni her konuda destekleyen ve yardımlarını esirgemeyen danışman hocam Prof. Dr. Hülya BAYRAK’ a, tez sunumumda sabırla beni dinleyen tüm komisyon üyelerine teşekkürlerimi sunarım. Bu süreçte yanımda olan ve bana tüm kalbi ile desteklerini sunan çok sevgili eşim Mert ZENGİN’ e teşekkürlerimi sunarım.

Kaynakça

• Şenoğlu, B., & Acıtaş, Ş. (t.y.). Faktöriyel tasarımlar – İstatistiksel deney tasarımı. Cipec. https://acikders.ankara.edu.tr/mod/resource/view.php?id=6392
• Arnold, H. J. (1964). Permutation support for multivariate techniques. Biometrika, 51(1–2), 65–70.
• Mansouri, H., & Chang, G. H. (1995). A comparative study of some rank tests for interaction. Computational Statistics & Data Analysis, 19(1), 85–96.
• Adams, D. C., & Anthony, C. D. (1996). Using randomization techniques to analyse behavioural data. Animal Behaviour, 51(4), 733–738.
• Pitman, E. J. G. (1937). Significance tests which may be applied to samples from any populations. III. The analysis of variance test. Biometrika, 29, 322–335.
• Fisher, R. A. (1935). The design of experiments. London, England: Oliver and Boyd.
• Fisher, R. A. (1966). The design of experiments (1st ed., pp. 1–248). Edinburgh, Scotland: Oliver and Boyd.
• Mewhort, D. J. K., Johns, B. T., & Kelly, M. (2010). Applying the permutation test to factorial designs. Canadian Journal of Experimental Psychology, 42(2), 366–372.
• Pesarin, F. (2001). Multivariate permutation tests: With applications in biostatistics (Vol. 240). Chichester, England: Wiley.
• Salmaso, L. (2003). Synchronized permutation tests in 2^k factorial designs. Communications in Statistics – Theory and Methods, 32(7), 1419–1437.
• Lee, W. (1975). Experimental design and analysis. San Francisco, CA: W. H. Freeman.
• Yıldız Kaçar, D., Gökpınar, F., & Bayrak, H. (2020). Comparative study on synchronized permutation tests in balanced I × J designs in case of non-normally distributed error terms. Sinop Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(2), 125–137.
• Şeker, Ş. E. (2010, 14 Ekim). Hadamard matrisi. Ankara: Bilgisayar Kavramları Yayınevi.
• Anderson, M., & ter Braak, C. J. F. (2003). Permutation tests for multi-factorial analysis of variance. Journal of Statistical Computation and Simulation, 73(2), 85–113.
• Song, Y. H. (2002). Examples and constructions of Hadamard matrices [Master’s thesis, [1] Yonsei University]. Department of Electrical and Electronics Engineering, Seoul, Korea.
• Zengin, S., & Bayrak, H. (2023). Faktöriyel tasarımlarda sağa çarpık dağılımlar için senkronize permütasyon testi [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. Ankara, Türkiye.