Endişeden Eyleme: İklim Endişesi ve Sürdürülebilir Tüketim Arasındaki İlişki

Year 2025, Volume: 14 Issue: 2, 540 - 552, 26.06.2025

Kübra Türe , Özcan Erdoğan , Ahmet Doğan Kuday

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1608062

Abstract

Bu kesitsel çalışmanın amacı, üniversite öğrencileri arasında iklim değişikliği endişesi ve sürdürülebilir tüketim davranışları düzeylerini değerlendirmek ve bu iki faktör arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Örneklem, hemşirelik, fizyoterapi, beslenme ve diyetetik, sağlık yönetimi, odyoloji ve ergoterapi dahil olmak üzere sağlıkla ilgili çeşitli bölümlerden 258 öğrenciden oluşmaktadır. Veriler çevrimiçi bir anket aracılığıyla toplanmıştır. Anket, Kişisel Bilgi Formu, İklim Değişikliği Endişesi Ölçeği ve Sürdürülebilir Tüketim Davranışı Ölçeği'nden oluşmaktadır. Analizler, iklim değişikliği endişesi ve sürdürülebilir tüketim davranışı puanlarında cinsiyet, bölüm, iklim değişikliği konusunda eğitim alma ve iklimle ilgili faaliyetlere katılım açısından anlamlı farklılıklar olduğunu ortaya koymuştur (p < 0.05). İklim değişikliği endişesi ile sürdürülebilir tüketim davranışı arasında pozitif bir korelasyon (r = 0.440; p < 0.001) gözlenmiş ve iklim değişikliği endişesi sürdürülebilir tüketim davranışındaki varyansın %19.4'ünü açıklamıştır. Bulgular, üniversite öğrencileri arasındaki farkındalık ve katılım açığını gidermek için çevre eğitiminin geliştirilmesinin ve güvenilir bilgi kaynaklarının teşvik edilmesinin önemini vurgulamaktadır. Kapsamlı çevre konularının üniversite müfredatına entegre edilmesi ve erişilebilir seminer ve panellerin düzenlenmesi, öğrencilerin çevre bilincini önemli ölçüde geliştirebilir ve sürdürülebilir tüketim davranışlarını teşvik edebilir.

Keywords

Endişe , İklim , Kaygı , Sürdürülebilirlik , Tüketim

Ethical Statement

Bu çalışma Bezmialem Vakıf Üniversitesi Etik Kurulu tarafından 11 Mayıs 2023 tarihinde 106961 referans numarasıyla onaylanmıştır. Ayrıca, Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanlığı'ndan 27 Şubat 2023 tarihinde 101951 referans numarası ile izin alınmıştır. İlgili ölçeklerin kullanım izni yazarlardan e-posta yoluyla alınmıştır. Öğrencilere çalışmanın amacı ve önemi hakkında sınıf ortamında detaylı bilgilendirme yapılmış ve bu süreçte sözlü onayları alınmıştır. Ardından, çevrimiçi anketi doldurmadan önce bilgilendirme metni sunulmuş ve katılımcılardan yazılı onayları alınarak gönüllü katılımları sağlanmıştır.

Thanks

Bu çalışmaya gönüllü olarak katılan tüm öğrencilere değerli katkılarından dolayı teşekkür ederiz.

From Concern to Action: The Relationship Between Climate Worry and Sustainable Consumption

Abstract

The aim of this cross-sectional study is to evaluate the levels of climate change worry and sustainable consumption behaviours among university students and to investigate the relationship between these two factors. The sample consists of 258 students from various health-related departments, including nursing, physiotherapy, nutrition and dietetics, health management, audiology, and occupational therapy. Data were collected through an online survey. The survey consisted of a Personal Information Form, the Climate Change Worry Scale, and the Sustainable Consumption Behaviour Scale. The analyses revealed significant differences in climate change worry and sustainable consumption behaviour scores in terms of gender, department, receiving education on climate change, and participation in climate-related activities (p < 0.05). A positive correlation (r = 0.440; p < 0.001) was observed between climate change worry and sustainable consumption behaviour, and climate change worry explained 19.4% of the variance in sustainable consumption behaviour. The findings highlight the importance of enhancing environmental education and promoting reliable information sources to bridge the awareness and participation gap among university students. Integrating comprehensive environmental topics into the university curriculum and organizing accessible seminars and panels can significantly enhance students' environmental awareness and promote sustainable consumption behaviours.

Keywords

Anxiety , Climate , Concern , Consumption , Sustainability

References

• 1. UNFCC. (2024). “United Nations Framework Convention on Climate Change”. https://unfccc.int/resource/ccsites/zimbab/conven/text/art01.htm
• 2. NASA. What Is Climate Change?. [internet]. 2024 [Erişim Tarihi: 10.06.2024]. Erişim adresi: https://science.nasa.gov/climate-change/what-is-climate-change
• 3. Cankardaş, S. ve Sofuoğlu, Z. (2021). “İklim Değişikliği ve Birey Üzerindeki Etkilerinin Gözden Geçirilmesi”. Nesne Psikoloji Dergisi 9(19). https://doi.org/10.7816/nesne-09-19-11
• 4. IPCC. (2023). Climate Change 2023: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. https://www.ipcc.ch/report/ar6/syr/
• 5. IPCC. (2018). Global Warming of 1.5°C. An IPCC Special Report on the impacts of global warming of 1.5°C above pre-industrial levels and related global greenhouse gas emission pathways, in the context of strengthening the global response to the threat of climate change, sustainable development, and efforts to eradicate poverty. https://doi.org/10.1017/9781009157940.001
• 6. Hawking, S. This is the most dangerous time for our planet. [internet]. 2016 [Erişim Tarihi: 15.06.2024]. Erişim adresi: https://www.theguardian.com/commentisfree/2016/dec/01/stephen-hawking-dangerous-time-planet-inequality
• 7. Ojala, M, Cunsolo, A, Ogunbode, C.A. and Middleton, J. (2021). “Anxiety, worry, and grief in a time of environmental and climate crisis: A narrative review”. Annual Review of Environment and Resources 46:35–58. https://doi.org/10.1146/annurev-environ-012220-022716
• 8. Clayton, S. and Karazsia, B. T. (2020). “Development and validation of a measure of climate change anxiety”. Journal of Environmental Psychology 69:101434.https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2020.101434 9. Clayton, S, Manning, C. M, Krygsman, K. and Speiser, M. (2017). “Mental Health and Our Changing Climate: Impacts, Implications, and Guidance”. Washington, D.C.: American Psychological Association, and ecoAmerica. https://www.apa.org/news/press/releases/2017/03/mental-health-climate.pdf
• 10. Pihkala, P. (2020). “Anxiety and the Ecological Crisis: An Analysis of Eco-Anxiety and Climate Anxiety”. Sustainability 12(19):7836. https://doi.org/10.3390/su12197836
• 11. Sezgi̇n, S. (2023). “Assessment of climate change anxiety of citizens in Turkey”. Kent Akademisi 17(1):1–21. https://doi.org/10.35674/kent.1388925
• 12. Clayton, S. (2021). “Climate Change and Mental Health”. Current Environmental Health Reports 8(1):1–6. https://doi.org/10.1007/s40572-020-00303-3
• 13. Verplanken, B, Marks, E. and Dobromir, A.I. (2020). “On the nature of eco-anxiety: How constructive or unconstructive is habitual worry about global warming?” Journal of Environmental Psychology 72:101528. https://doi.org/10.1016/J.JENVP.2020.101528
• 14. Cianconi, P, Betrò, S. and Janiri, L. (2020). “The impact of climate change on mental health: A systematic descriptive review”. Front Psychiatry 11:74 https://doi.org/10.3389/fpsyt.2020.00074
• 15. Albrecht, G. (2011). In: Climate Change and Human Well-Being: Weissbecker I, (Ed.). Chronic environmental change: Emerging ‘Psychoterratic’ syndromes. USA, New York: Springer, 2011; s. (43-56).
• 16. Innocenti, M., Perilli, A., Santarelli, G., Carluccio, N., Zjalic, D., Acquadro Maran, D., Ciabini, L. and Cadeddu, C. (2023). “How Does Climate Change Worry Influence the Relationship between Climate Change Anxiety and Eco-Paralysis? A Moderation Study”. Climate 11(9):190. https://doi.org/10.3390/cli11090190 17. Ogunbode, C.A, Doran, R, Hanss, D, Ojala, M, Salmela-Aro, K, van den Broek K.L, et al. (2022). “Climate anxiety, wellbeing and pro- environmental action: correlates of negative emotional responses to climate change in 32 countries”. Journal of Environmental Psychology 84:101887. https://doi.org/10.1016/J.JENVP.2022.101887
• 18. Sjöstrand, F. and Hansen, E. (2020). “Predicting Pro-environmental Behaviours with Locus of Control and Ecoanxiety”. Lund University Libraries, Department of Psychology. https://lup.lub.lu.se/luur/download?func=downloadFile&recordOId=9002704&fileOId=9002763
• 19. Stanley, S.K, Hogg, T.L, Leviston, Z. and Walker, I. (2021). “From anger to action: Differentialimpacts of eco-anxiety, eco-depression, and eco-anger on climate action and wellbeing”. The Journal of Climate Change and Health 1:100003.https://doi.org/10.1016/j.joclim.2021.100003
• 20. Tukker, A., Cohen, M. J., Hubacek, K. and Mont, O. (2010). “Sustainable consumption and production”. Journal of Industrial Ecology 14(1):1–3. https://doi.org/10.1111/j.1530-9290.2009.00214.x
• 21. Hong, Y, Hu J, Chen M. and Tang, S. (2023). “Motives and antecedents affecting green purchaseintention: Implications for green economic recovery”. Economic Analysis and Policy 77:523–538. https://doi.org/10.1016/J.EAP.2022.12.005
• 22. Ecer, K, Çeti̇n M. and Ülker S. V. (2023). “The Climate Crisis and Consumer Behavior: The Relationship between Climate Change Anxiety and Sustainable Consumption”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20(2):520–536. https://doi.org/10.33437/ksusbd.1340526
• 23. Tümer, A, İpek, M. ve Ercan, Z. (2024). “Hemşirelik Öğrencilerinin İklim Değişikliğine İlişkin Farkındalık, Endişe ve Umut Düzeyleri: Kesitsel ve İlişkisel Araştırma”. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi 6(1):29-38. https://doi.org/10.54061/jphn.1396915
• 24. Uzun, S. (2021). “Üniversite Öğrencilerinin İklim Değişikliği Konusunda Farkındalıklarının Belirlenmesi: Düzce Üniversitesi İlgili Grupları Örneği”. Anadolu Orman Araştırmaları Dergisi7(2):161-174. https://doi.org/10.53516/ajfr.1013243
• 25. Dündar, T, Toptaş, B, Başli, M. ve Evci Kiraz E. (2020). “Akademisyen Hemşirelerin İklim Değişikliği ile İlgili Görüşleri”. Hemşirelik Bilimi Dergisi 3(2):10-15.
• 26. Ay, F. ve Erik, N. Y. (2020). “Üniversite Öğrencilerinin Küresel Isınma ve İklim Değişikliğine Yönelik Bilgi ve Algı Düzeyleri”. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 44(2):1-18.
• 27. Stewart, A.E. (2021). “Psychometric Properties of the Climate Change Worry Scale”. International Journal of Environmental Research and Public Health 18(2):494. https://doi.org/10.3390/ijerph18020494
• 28. Gezer, M. and İlhan, M. (2021). “İklim Değişikliği Endişesi Ölçeği: Türkçeye Uyarlama Çalışması”. Ege Coğrafya Dergisi 30(1):195-204. https://doi.org/10.51800/ecd.932817
• 29. Doğan, O, Bulut, Z.A. and Çımrın, F. K. (2015). “Bireylerin Sürdürülebilir Tüketim Davranışlarının Ölçülmesine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması”. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 29(4).
• 30. Kalaycı, Ş. (2009). “SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri” (9. Baskı). Asil Yayın Dağıtım. 31. Ayalon, L. and Roy, S. (2023). “The role of chronological age in climate change attitudes, feelings, and behavioral intentions: The case of null results”. PLOS ONE 18(6):e0286901. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0286901
• 32. Clayton, S. (2020). “Climate anxiety: Psychological responses to climate change”. Journal of Anxiety Disorders 74:102263. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2020.102263
• 33. Liu, X, Vedlitz, A. and Shi, L. (2014). “Examining the determinants of public environmental concern: Evidence from national public surveys”. Environmental Science & Policy 39:77-94. https://doi.org/10.1016/j.envsci.2014.02.006
• 34. Usta, G. (2023). “Üniversite Öğrencilerinin İklim Değişikliği Endişe Düzeylerinin Belirlenmesi”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 51:159-167. https://doi.org/10.52642/susbed.1282642
• 35. Korkmaz, M. and Gülsoy, E. (2020). “The effects of socio-economic characteristics of university students on global warming and climate change perceptions”. Turkish Journal of Forestry21(4):428-437. https://doi.org/10.18182/tjf.798032
• 36. Biel, A. and Nilsson, A. (2005). “Religious Values and Environmental Concern: Harmony and Detachment”. Social Science Quarterly 86(1):178-191. https://doi.org/10.1111/j.0038-4941.2005.00297.x
• 37. Yüce Yörük, E.A. ve Varer Akpinar, C. (2023). “Bir Üniversitedeki Öğrencilerin Küresel İklim Değişikliğine Yönelik Farkındalıkları”. Osmangazi Tıp Dergisi 45(4):471-479. https://doi.org/10.20515/otd.1278028
• 38. Güloğlu, Y. and Bulut, A. (2016). “İklim Değişikliği Konusunda Orman Fakültesi Öğrencilerinin Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi (Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Örneği)”. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 16(2):640-654.
• 39. Maran, D.A. and Begotti, T. (2021). “Media Exposure to Climate Change, Anxiety, and Efficacy Beliefs in a Sample of Italian University Students”. International Journal of Environmental Research and Public Health 18(17):9358. https://doi.org/10.3390/ijerph18179358
• 40. Karaca, Ş. (2018). “Duygusal ve Bilişsel Güdülerin Sürdürülebilir Giysi Tüketim Davranışı Üzerindeki Etkisini İncelemeye Yönelik Bir Çalışma”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 40:254-268.
• 41. Karalar, R. and Kiracı, H. (2011). “Çevresel Sorunlara Karşı Bir Çözüm Önerisi Olarak Sürdürülebilir Tüketim Düşüncesi”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 30:63-76.
• 42. Üstündağlı, E. ve Güzeloğlu, E. (2015). “Gençlerin yeşil tüketim profili: Farkındalık, tutum ve davranış pratiklerine yönelik analiz”. Global Media Journal TR Edition 5(10):341-362.
• 43. Yıldız, K, Gürbüz P.G, Esentaş, M, Beşikçi, T. ve Balıkçı, İ. (2021). “Üniversite Öğrencilerinin Sürdürülebilir Çevre Eğitimi ve Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. International Journal of Social Science Research 10(1):35-49. 44. Mohr, M. and Schlich, M. (2016). “Socio‐demographic basic factors of German customers as predictors for sustainable consumerism regarding foodstuffs and meat products”. International Journal of Consumer Studies 40(2):158-167. https://doi.org/10.1111/ijcs.12239
• 45. Čater, B. and Serafimova, J. (2019). “The Influence of Socio-Demographic Characteristics on Environmental Concern and Ecologically Conscious Consumer Behaviour among Macedonian Consumers”. Economic and Business Review 21(2). https://doi.org/10.15458/ebr.84
• 46. Vecina, M.L, Alonso-Ferres, M, López-García, L. and Díaz-Silveira, C. (2024). “Eco-Anxiety and Trust in Science in Spain: Two Paths to Connect Climate Change Perceptions and General Willingness for Environmental Behavior”. Sustainability 16(8):3187. https://doi.org/10.3390/su16083187