Küreselleşme Sürecinde Yöresel Gastronomik Ürünlerin Üretiminde ve Pazarlanmasında Kooperatifçilik Üzerine Bir Model Önerisi

Yıl 2018, Ek Sayı 1, 390 - 413, 27.07.2018

Nail Hoşcan

Öz

Bu
çalışmada coğrafi işaretli yöresel gastronomik ürünlerin üretimi ve
pazarlanmasıyla ilgili nitel araştırma yapılmış ve söz konusu üretim ve
pazarlama faaliyetlerinin kooperatif modeliyle yapılabilirliği incelenmiştir.
Türk Patent ve Marka Kurumu’na Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı tescili
için başvuruların büyük çoğunluğu il - ilçe ticaret ve sanayi odaları
valilikler, kaymakamlıklar gibi kamu kuruluşları tarafından yapılmıştır.
Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı tescili almış ürünlerin standartlara
uygun biçimde üretimini sağladıktan sonra, etkin bir biçimde pazarlaması için
sürdürülebilir bir sistem oluşturulması gerekmektedir. Coğrafi işaretli yöresel
gastronomik ürünleri olan yörelerde; klasik kooperatif anlayışından farklı
olarak kamu kuruluşlarının, derneklerin, odaların, yerel ekonomik aktörlerin ve
işletmelerin karışık kompozisyonda yer aldığı Yöresel Ürünler Üretim ve
Pazarlama Kooperatifleri kurulabilir. Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı
tescillerinin değerlendirilmesinde tescil sahibi kamu kuruluşlarının içinde
olabileceği ya da yetkilendirebileceği bir yapı olarak kooperatifçilik, bir
model olabilecektir. Bu organizasyonun kırsal kalkınma projeleriyle ve bazı
yerlerde kurulmuş olan kültürel miras alanlarının yönetimleriyle etkin ve
koordineli biçimde yürütülmesinde başarıya ulaşma şansı çok daha yüksek
olacaktır. Bu çalışma, yalnızca coğrafi işaretli yöresel gastronomik ürünlerin
değil tüm coğrafi işaretli ürünlerin kooperatif modeliyle üretilip
pazarlanmasında da bir örnek olarak kullanılabileceği gibi ve aynı zamanda
literatüre de önemli bir katkı yapabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Yöresel Ürünler, Gastronomi, Coğrafiİşaretler, KırsalKalkınma, Üretim ve Pazarlama Kooperatifi

Kaynakça

• Arıkan, İ., & Ünsever, İ. (2014). Turizm Ekinoksu-Tarım Ekonomisi Odaklı Yörelerde Turizmin Gelişim Modeli. Eko-Gastronomi Dergisi, 1(1), 17-25.
• Avcı, S. (2011). Birinci Coğrafya Kongresi ve Türkiye’nin Coğrafî Bölgeleri Hakkındaki Tartışmalara Dair Bir Not. Türk Coğrafya Dergisi, 95-99.
• Bali, R. N. (2004). Tarz-ı Hayat’tan Life Style’a Yeni Seçkinler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bérard, L., & Marchenay, P. (2006). Local products and geographical indications: taking account of local knowledge and biodiversity. International Social Science Journal, 58(187), 109-116.
• Bérard, L., Marchenay, P., & Casabianca, F. (2010). Bilgi ve Beceriler, Yöreler, Ürünler: Biyolojik Ve Kültürel Özvarlık . Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(19), s. 148-160.
• Birder, C., & Nacak, P. (2012, Aralık). Coğrafi İşaretler ve Sürdürülebilirlik . EKOIQ Dergisi, s. 90-95.
• Colinet, P., Desquilbet, M., Hassan, D. M.-D., Orozco, V., & Réquillart, V. (2006). Case study: Comté cheese in France. Prepared for EU-DG JRC/IPTS, INRA, University of Toulouse, France. Toulouse, France: Prepared for EU-DG JRC/IPTS, INRA, University of Toulouse.
• Demirer, H. R. (2010). Yöresel Ürün ve Coğrafi İşaretler; Fransa ve Türkiye Üzerine Bir İnceleme . Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Doktora Tezi .
• Doğan, H. (2005). Küreselleşme Sürecinde Kültürel Değişim Ve Medya İlişkisi: Ankara’da Corn Flakes Tüketimi Örneği. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi .
• Durlu-Özkaya, F., Sünnetçioğlu, S., & Can, A. (2013). Sürdürülebilir gastronomi turizmi hareketliliğinde coğrafi işaretlemenin rolü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(1), 13-20.
• Ertan, A. (2010). Prestijli Tarım Ürünlerinin Pazarlanmasında Kalite ve Coğrafi İşaret Kavramlarının Tutundurulması Ve Bu Bağlamda Tarım Satış Kooperatiflerinin Önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(12), 157-170.
• Fendal, D. (2012). Türkiye’deki Kahve ve Mutfak Kültürünün Dönüşümü Üzerinden Küreselleşme Sürecinde Küresel ve Yerel Kültürün Etkileşim ve Eklemlenişi. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 147-180.
• Genç, E. (2015). Yöresel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Türkiye Araştırma Ağı. (YUciTA, Dü.) 01 10, 2018 tarihinde http://www.yucita.org: http://yucita.org/uploads/ulusaletkinlik/2015_2/Corafi_aretlerin_Tuketici_Tercihlerine_Etkileri_ve_Ureticilere_Pazarlama_Stratejileri.pdf adresinden alındı
• Gülçubuk, B., & Er, S. (2011). Türkiye'de Yerel Ekonomik Kalkınmanın Gizli Dinamikleri: Üretici Örgütleri. 1. Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı’nda Sunulan Bildiriler (s. 123-139). Elazığ: Fırat Kalkınma Ajansı.
• İnan, Ç. (2015). Trakya Bölgesinde Kırsal Kooperatiflerin Katılımı İle Ekoturizmi Geliştirme Olanakları. Tekirdağ: Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Doktora Tezi.
• İnan, H. (2001). Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği (5. Baskı b.). Tekirdağ: Avcı Ofset.
• İnan, İ. H. (2008). Türkiye'de Tarımsal Kooperatifçilik ve AB Modeli. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• Köstekli, Ş. İ. (2005). İstihdam Stratejileri ve Türkiye İçin Bir Model Önerisi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı Doktora Tezi.
• Kuşat, N. (2012). Bölgesel kalkınmada geleneksel gıda ürünlerinin rolü ve geleneksel gıdalarda inovasyon belirleyicileri üzerine bir çalışma: Afyon örneği. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 261-275.
• Kuzu, M. (2015, Aralık). Yeni Nesil Kooperatifçilik. Research Turkey, 4(12), 25-30.
• Marescotti, A. (2003). Typical products and rural development: Who benefits from PDO/PGI recognition? Food Quality Products in the Advent of the 21st Century: Production, Demand and Public Policy, 4-7 September 2003, (s. 1-14). Chaina, Greece.
• Özçağlar, A. (2003). Türkiye’de Yapılan Bölge Ayrımları ve Bölge Planlama Üzerindeki Etkileri. Cografi Bilimler Dergisi, 1, 3-18.
• T. C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. (2012). Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planı 2012-2016. Ankara: Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü.
• Tekelioğlu, Y. (2016). Coğrafi İşaretleme: Yöresel Ürünler, Coğrafi İşaretler ve Türkiye Uygulamaları. Gastro Dergisi(59), 118-121.
• Türk Patent ve Marka Kurumu. (2017). Coğrafi İşaretler ve Geleneksel Ürün Adları. Ankara: Türk Patent ve Marka Kurumu.
• Yeldan, E. (2003). Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi (8. Basım b.). İstanbul: İletişim Yayınları.