The Effect of Transformational and Transactional Leadership Perception on Innovation Performance: The Case of The Accommodation Companies

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 327 - 345, 24.09.2021

Rıfat Iraz , Mehmet Ali Canbolat

https://doi.org/10.32572/guntad.933525

Cited By: 1

Öz

This cross-sectional study was conducted with a total of 82 people who were working in the accommodation establishments in the province of Karaman. The aim of the study is to investigate the effect of the transformational and transactional leadership perception on the perception of the innovation performance. This study is a kind of quantitative research design. In the research, 6 questions for demographic information, transformational leadership scale (20 questions), transactional leadership scale (16 questions) and innovation performance scale (5 questions) were performed as data collection form. Frequency, explanatory factor analysis, confirmatory factor analysis, correlation analysis and multiple regression analysis were applied to the data obtained. As a result, while a positive relationship was found between the perception of transformational leadership and innovation performance, no relationship was found between the perception of transactional leadership and the perception of innovation performance. From this point of view, it can be suggested to hire mainly the transformational leadership type managers in the accommodation enterprises

Anahtar Kelimeler

Transformational Leadership, Transactional Leadership, Innovation Performance, Hospitality Businesses

Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik Algısının Yenilik Performansı Algısına Etkisi: Konaklama İşletmeleri Örneği

Öz

Karaman il genelinde faaliyet gösteren konaklama işletmelerinde çalışan personelin dönüşümcü ve etkileşimci liderlik algılarının yenilik performansı algılarına etkisinin belirlenmesi amacıyla kesitsel tipte planlanan bu araştırma toplam 82 kişi ile yürütülmüştür. Araştırma nicel araştırma desenindedir. Araştırmada veri toplama formu olarak demografik bilgileri içeren 6 soru, dönüşümcü liderlik ölçeği (20 soru), etkileşimci liderlik ölçeği (16 soru) ve yenilik performansı ölçeği (5 soru) uygulanmıştır. Veriler frekans, açıklayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi, korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizlerine tabi tutulmuştur. Sonuç olarak dönüşümcü liderlik ve yenilik performansı algıları arasında pozitif yönde bir ilişkiye rastlanırken etkileşimci liderlik algısı ile yenilik performansı algısı arasında herhangi bir ilişkiye rastlanılmamıştır. Buradan hareketle konaklama işletmelerinde dönüşümcü liderlik tipinde yöneticilerin istihdamına ağırlık verilmesi gerektiği önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Dönüşümcü Liderlik, Etkileşimci Liderlik, Yenilik Performansı, Konaklama İşletmeleri

Kaynakça

• Atakan, S. C. (2017). Yenilik Stratejilerinin Yenilik Performansı Üzerindeki Etkisi ve Bir Uygulama, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Avcı, U. (2009). Öğrenme yönelimliliğin yenilik performansı üzerine etkisi: Muğla mermer sektöründe bir inceleme. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10), 121-138.
• Avolio, B. J. ve Bass, B. M. (2004). Multifactor leadership questionnaire (TM). Inc. Menlo Park, CA.: Mind Garden.
• Ayhün, S. E. ve Celep, O. (2019). Dönüşümsel ve etkileşimsel liderlik tarzlarının sosyal sermaye ve lider-üye etkileşimine etkisi: Otel işletmelerinde bir araştırma. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 14(2), 133-152.
• Bakan, İ., Erşahan, B. Büyükbeşe, T, Doğan, İ. F. ve Kefe, İ. (2015). Dönüşümcü ve etkileşimci liderlik ile öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. International Journal of Economic and Administrative Studies, 7(14), 201-222.
• Balkı, S., İlhan, İ. ve Özkoç, A. G. (2020). Mutfak çalışanlarında algılanan dışsal prestij ve işe adanmışlığın yenilik performansına etkisi: Nevşehir ilinde bir uygulama. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 401-412.
• Bass, B. M . (1990). From transactional to transformational leadership: Learning to share the vision. Organizational Dynamics. 19(3), 19-31.
• Bass, B. M. ve Riggio, R. E. (2008). Transformational Leadership. London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Biçer, T. (2019). Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkileri, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Calantone, R. J., Cavusgil, S. T. ve Zhao, Y. (2002). Learning orientation, firm innovation capability, and firm performance. Industrial Marketing Management, 31(6), 515-524.
• Cıranoğlu, M. (2020). Etkileşimci liderlik yaklaşımının hemşirelerin işten ayrılma niyetlerine etkisi ve işten ayrılma niyetinin demografik faktörlerle ilişkisi: Bursa ilinde özel hastanelerde bir alan araştırması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 15(1), 61-80.
• Conger, J. A. (1999). Charismatic and transformational leadership in organizations. The Leadership Quarterly, 10(2), 145-179.
• Çağlıyan, V., Attar, M. ve Külahlı, S. (2021). Dönüşümcü liderliğin, örgütsel inovasyon üzerindeki etkisinde örgütsel öğrenmenin aracı rolü. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi. 16(1), 124-145.
• Çetinkaya, A. Ş. ve Canbolat, M. A. (2020). Koçluk ve mentorluk ile girişimcilik niyeti arasındaki ilişkide KOSGEB desteklerinin rolü. Girişimcilik ve İnovasyon Dergisi, 9(2), 94-127.
• Değirmencioğlu, Ç. (2006). Kobilerde Organizasyonel Becerilerin Yenilikçilik Performansına Etkisi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, N. ve Başokçu, T. O. İstatistik tutum ölçeği için uygulanan faktör analizi ve aşamalı kümeleme analizi sonuçlarının karşılaştırılması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1(2), 65-71.
• Dönmez, S. (2014). Developing a Likert-Type Measure to Assess Transformational and Transactional Leadership Styles in Turkey, (Unpublished Master’s Thesis), Middle East Technical University, The Graduate School of Social Sciences, Ankara.
• Eren, E., Alpkan, L. ve Erol, Y. (2005). Temel fonksiyonel yeteneklerin firmanın yenilik ve finansal performansına etkileri, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 201-224.
• Ersoydan, M. Y. (2014). Koro Şeflerinin Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik Davranışlarının İncelenmesi, (Yayınlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Isparta.
• Eryiğit, N. ve Ar, İ. M. (2013). İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Yenilik Performansına Etkisi: ISO 1000 Uygulaması, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Fırat, İ. ve Yeşil, S. (2020). Dönüşümcü liderlik özelliklerinin işletmenin yenilik yeteneği ve performansı üzerindeki etkisi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 40-57.
• Fleacă, B. (2018). Comparative analysis of european and global ınnovation performance barometers. TEM Journal, 7(3), 589-596.
• Gumusluoglu, L. ve Ilsev, A. (2009). Transformational leadership, creativity, and organizational innovation. Journal of Business Research, 62(4), 461-473.
• Güler, E. Ö. ve Kanber S. (2011). İnovasyon aktivitelerinin inovasyon performansı üzerine etkileri: İmalat sanayii uygulaması. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 61-76.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. (2.Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık. Hair, J. F., Anderson, R. E. ve Tatham, R. (1998). Multivariate Data Analysis with Readings, (2nd and 4th Ed.). London: Macmillan Publishing Company.
• Hussain, S. T., Abbas, J., Lei, S., Haider, M. J. ve Akram, T. (2017). Transactional leadership and organizational creativity: Examining the mediating role of knowledge sharing behavior. Cogent Business & Management, 4(1), 1-11.
• Imran, M. K., Ilyas, M., Aslam, U. ve Rahman, U. U. (2016) Organizational learning through transformational leadership. The Learning Organization, 23(4), 232-248.
• İraz, R., Abul, A. ve Kurnaz, G. (2017). Çalışanların kurumsal sosyal sorumluluk algısının yenilikçilik performansı ile ilişkisi: Konya’ da tekstil işletmesi çalışanları üzerinde bir araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17(30. Yıl Özel Sayısı), 35-49.
• İraz, R., Kalfaoğlu, S. ve Kurnaz, G. (2018). Kurumsal sosyal sorumluluk ve inovasyon performansının örgütsel bağlılığa etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 21(2), 393-406.
• İşcan, Ö. F. (2006). Dönüşümcü/etkileşimci liderlik algısı ve örgütsel özdeşleşme ilişkisinde bireysel farklılıkların rolü. Akdeniz İİBF. Dergisi, (11), 160-177.
• Jung, D. I., Chow, C. ve Wu, A. (2003). The role of transformational leadership in enhancing organizational innovation: Hypotheses and some preliminary findings. The Leadership Quarterly, 14(4-5), 525-544.
• Kaiser, H.F. (1974), An index of factorial simplicity. Psychometrika, 39(1), 31-36.
• Kanungo, R. N. (2009). Ethical values of transactional and transformational leaders. Canadian Journal of Administrative Sciences, 18(4), 257-265.
• Karaman Haber, Akıllı Kent Nedir?, https://www.karamandan.com/m-11-30955.html, Erişim tarihi: 27 Şubat 2021.
• Karip, E. (1998). Dönüşümcü liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 4(4), 443-465.
• Kayhan, T. (2005), Girişimcilik İklimi ve Yenilik Performansına Etkileri, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
• KİKTM, Karaman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2021). Bakanlık ve Belediye Belgeli Oteller. [URL: https://karaman.ktb.gov.tr/] (Erişim Tarihi: 05 Şubat 2021).
• Kinter, O. (2016). Örtük Liderlik Kuramı Çerçevesinde Güç Mesafesi ile Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik İlişkisi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Kurt, T. (2010). Örgüt Kültürünün Yenilikçilik (İnovasyon) Performansı Üzerindeki Etkileri: Kayseri İmalat Sektöründe Uygulama, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Laursen, K. ve Salter A. (2006). Open for innovation: The role of openness in explaining innovation performance among U.K. manufacturing firms. Strategic Management Journal, 27(2006), 131-150.
• Lee, M. (2014). Transformational leadership: Is it time for a recall?, International Journal of Management and Applied Research, 1(1), 17-29.
• Li, J. Xia, J. ve Zajac, E. (2017). On the duality of political and economic stakeholder influence on firm innovation performance: Theory and evidence from Chinese firms. Strategic Management Journal, 39, 193-216.
• McMurray, A. J., Islam, M. M., Sarros, J. C. ve Pirola‐Merlo, A. (2012). The impact of leadership on workgroup climate and performance in a non‐profit organization. Leadership & Organization Development Journal, 33(6), 522-549.
• Oğuztürk, B. S. (2003). Yenilik kavramı ve teorik temelleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 8(2), 253-273.
• Öğe, H. S. ve Canbolat, M. A. (2019). Farklılıkların yönetiminin örgütsel yaratıcılık ve yenilik performansı üzerine etkisi: Tekstil sektöründe bir uygulama. Yorum-Yönetim-Yöntem Uluslararası Yönetim-Ekonomi ve Felsefe Dergisi, 7(2), 111-128.
• Özbağ, G. K. (2010). Temel Yetenek Tabanlı Yönetim Modelinin Yenilik Performansına Etkileri Üzerine Bir Araştırma, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Özmen, M. (2015). Yöneticilerin Liderlik Tarzlarının Çalışanın İş Tatminine Etkisi ve Kocaeli Sanayi Bölgesinde Bir Uygulama, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öztürk, D. G. (2019). Örgüt ikliminin yenilik performansı üzerine etkisi: Medikal sanayi sektöründe bir araştırma. Akademik Hassasiyetler, 6(12), 335-356.
• Pradhan, S., Jena, L. K. ve Bhattacharyya, P. (2018). Transformational leadership and contextual performance: Role of integrity among Indian IT professionals. International Journal of Productivity and Performance Management, 67(2), 445-462.
• Prajogo, D. I. ve Ahmed, P. K. (2006), Relationships between innovation stimulus, innovation capacity, and innovation performance. R&D Management 36(5), 499-515.
• Prajogo, D. I. ve Sohal, A. S. (2003). The relationship between TQM practices, quality performance, and innovation performance: An empirical examination. International Journal of Quality & Reliability Management, 20(8), 901-918.
• Prajogo, D. I. ve Sohal, A.S. (2004). The multidimensionality of TQM practices in determining quality and innovation performance - an empirical examination. Technovation, 443-453.
• Rajabi, K. M. (2020). Dönüşümcü ve Etkileşimci Lider Davranışlarının Örgüt Kültürüne Etkisi ve Buna Yönelik Bir Araştırma, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Samur, S. B. (2011). The Mediating Role of Innovative Work Behaviors Between Intrapreneurial Climate and Organizational Innovativeness: An Empiricial Study, (Unpublished Master’s Thesis), Yasar University, Graduate School of Social Sciences, İzmir.
• Si, S. ve Wei, F. (2012). Transformational and transactional leaderships, empowerment climate, and innovation performance: A multilevel analysis in the Chinese context. European Journal of Work and Organizational Psychology, 21(2), 299-320.
• Sobacı, F. (2014). Banka Yöneticilerinin Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik Tarzları ile Çatışma Yönetim Stratejileri: Türkiye Genelinde Bir Uygulama, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Temel, E. (2016). Dönüşümcü Liderlik ve Psikolojik Güçlendirme Arasındaki İlişkide Örgütsel Özdeşleşenin Aracılık Rolü: Nazilli’ deki Kamu Kurumlarında Bir Uygulama, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Tokmak, M. (2019). Dönüştürücü ve etkileşimci liderlik tarzı ile negatif inovasyon algısı arasındaki ilişkiye yönelik bir araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 441-464.
• Umair, A., Abbas, S. S., Asif, Q. M. Hussain, S. M. ve Muhammad, K. F. (2018). Nurturing innovation performance through corporate entrepreneurship: The moderation of employee engagement. Studies in Business and Economics, 13(2), 20-30.
• Wang, X. H., Kim, T. Y. ve Lee D. R. (2016). Cognitive diversity and team creativity: Effects of team intrinsic motivation and transformational leadership. Journal of Business Research, 69(2016), 3231-3239.
• Whittington J. L. Goodwin, V. L. ve Murray, B. (2004). Transformational leadership, goal difficulty, and job design: Independent and interactive effects on employee outcomes. The Leadership Quarterly, 15(2004), 593-606.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(Özel Sayı), 74-85.
• Yavuz Ç. (2010). İşletmelerde inovasyon-performans ilişkisinin incelenmesine dönük bir çalışma. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(2), 143-173.
• Yavuz, E. (2008). Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik Davranışının Örgütsel Bağlılığa Etkisinin Analizi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yücel, E. ve Özgül, E. (2020). İşletmelerin yenilik performansının arttırılmasında üniversite-sanayi işbirliğinin rolü. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 5(2), 404-434.
• Zehir, C. ve Özşahin, M. (2008). A field research on the relationship between strategic decision‐making speed and innovation performance in the case of Turkish large‐scale firms. Management Decision, 46(5), 709-724.
• Zeng, S. X., Xie, X. M. ve Tam, C. M. (2010). Relationship between cooperation networks and innovation performance of SMEs. Technovation 30(2010), 181-194.
• Zhu, W., Sosik, J. J., Riggio, R. E. ve Yang, B. (1992). Relationships between transformational and transactional leadership and followers' organizational identification: The role of psychological empowerment. Institute of Behavioral and Applied Management, 13, 186-212.