GEORG SİMMEL’İN ŞEHİR SOSYOLOJİSİ BAĞLAMINDA MODERN TOPLUMLARA YÖNELİK DÜŞÜNCELERİ

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 33, 266 - 290, 15.10.2023

Ali Seyyar , Mehmet Aysoy

https://doi.org/10.31199/hakisderg.1228981

Öz

Genelde toplumsal etkileşimler ve bunlar aracılığıyla gerçekleşen toplumsal süreçler üzerinde çalışmalarda bulunmuş olan Georg Simmel, çağının modern toplumlarını sadece felsefik bir yaklaşımla değil aynı zamanda şehir sosyolojisi bağlamında da araştırmıştır. Bu çerçevede bu makalede ilk önce Simmel’in bilimsel çalışmalarında moderniteyi simgeleyen modern kavramını hangi bağlamda ve hangi teorik ve yöntemsel yaklaşımla ele aldığı ortaya konulmuştur. Ayrıca Simmel’in modernite ve modern insan ile ilgili düşünceleri, büyük şehir sakinleri, nevrasteni ve para (ekonomisi) üzerinden incelenmiştir. Simmel’e göre büyük şehirlere mahsus unsurların başında para ekonomisi gelmektedir. Bunun için Simmel, örneğin entelektüellik ve şehir toplum arasındaki ilişkiyi, “toplumlaşma” çerçevesinde incelemiştir. Makale, günümüz modern şehir yaşamının sosyo-ekonomik, sıhhi ve kültürel sorunlarının Simmel’in kuramsal çalışmalarıyla daha iyi açıkladığından dolayı önemli bir açılım sergilemektedir. Makalenin amacı, büyük şehri modernliğin bir simgesi ve içinde yaşayan bireyleri modern toplumun en önemli parçası olarak karakterize eden Simmel’in şehir hayatının karmaşık ilişki ağlarını ortaya koymaktır. Araştırmanın nihayetinde şehir toplumunun tek boyutlu bir süreç olmaktan ziyade karşılıklı zıt kuvvetler ve duygular eşliğinde bir sosyal etkileşim sistemi olduğu sonucuna varılmıştır. Bu anlamda Simmel’in dünya görüşünde modernite, hep şimdiki zamanı içine alan anlık bir sosyal olgudur.

Anahtar Kelimeler

Şehir Sosyolojisi, Modernite, Modern Toplum, Para Ekonomisi

Kaynakça

• Bienert, M. (2008). Philosophie: Ein Gott namens Geld (Felsefe: Para İsminde bir Tanrı). 01.03.2008. Tagesspiegel. https://www.tagesspiegel.de/kultur/ein- gott-namens-geld-1620223.html, Erişim Tarihi: 30.12.2022.
• Cavalli, A. (2018). Max Weber. in: Müller/Reitz (Hg.). Simmel-Handbuch: Begriffe, Hauptwerke, Aktualität. Berlin: Suhrkamp Verlag. 584–588, hier S. 587.
• Frisby, D. P. (1984). Georg Simmels Theorie der Moderne. in: Dahme, Heinz- Jürgen/ Rammstedt, Otthein (Hg.): Georg Simmel und die Moderne. Neue Interpretationen und Materialien. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 9-79.
• Frisby, D. P. (1989). Fragmente der Moderne: Georg Simmel-Siegfried Kracauer- Walter Benjamin. (Fragments of Modernity: Theories of Modernity in the Work of Simmel, Kracauer and Benjamin/1986). (İngilizceden Almancaya Çeviri: Adriane Wünsche). Rheda-Wiedenbrück: Daedalus Verlag.
• Garipağaoğlu, N. (2010). Türkiye’de Kentleşmenin, Kent Sayısı, Kentli Nüfus Kriterlerine Göre İncelenmesi Ve Coğrafi Dağılışı. Marmara Coğrafya Dergisi. Sayı: 22, 1-42.
• Gültekin M. (2007). Georg Simmel’in Düşüncesinde Modern Topum Ve Tüketim Kültürü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt 6. Sayı: 20. www.e-sosder.com. 229-245.
• Häussermann, H., Siebel W. ve Wurtzbacher, J. (2004). Stadtsoziologie: Eine Einführung. Frankfurt am Main: Campus Verlag.
• Hübner-Funk, S. (1984). Die ästhetische Konstituierung gesellschaftlicher Erkenntnis am Beispiel der “Philosophie des Geldes”. in: Dahme/Rammstedt (Hg.). Georg Simmel und die Moderne. Frankfurt: Suhrkamp Verlag. 183–201.
• Işık, A. (2021). Sağlık Ekonomisine Genel Bir Bakış. IAAOJ-Helath Sciences, Sayı: 7(2), 135-158.
• Jazbinsek, D. (2001). Die Großstädte und das Geistesleben von Georg Simmel: Zur Geschichte einer Antipathie, WZB Discussion Paper, No. FS II 01-504, Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung (WZB), Berlin.
• Jung, W. (1990): Georg Simmel zur Einführung. Hamburg: Junius Verlag.
• Karakaya, M. F. (2015). Paranın Felsefesi. Düşünce Dergisi. Sayı 2. 48-61.
• Karakaya, M. F. (2018). Kesitlerden Topluma Bakabilmek: Georg Simmel Sosyolojisi Üzerine Bir İnceleme Denemesi. Sosyoloji Dergisi. Sayı: 37. 81-99.
• Lichtblau, K. (1997). Georg Simmel. Einführungen. Frankfurt am Main, New York: Campus Verlag. Korte, H. (1992). Einführung in die Geschichte der Soziologie. (Einführungskurs Soziologie, Band 2). Opladen: Leske und Budrich Verlag. Makropoulos, M. (2018). Moderne und Modernität. in: Müller/Reitz (Hg.), Simmel- Handbuch: Begriffe, Hauptwerke, Aktualität, Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag. 374–382.
• Myeong, H. L., Yunna K. ve Seung-Hun C. (2017). Review on Diagnostic Criteria of Neurasthenia: Suggesting Pathway of Culture-bound dieases. Journal of Pharmacopuncture. Nr. 20(3), 230-234.
• Rickert, H. (1920). Die Philosophie des Lebens. Tübingen: Mohr Verlag.
• Seyyar, A. (2007). İnsan ve Toplum Bilimleri Terimleri (Ansiklopedik Sosyal Bilimler Sözlüğü). İstanbul: Değişim Yayınları.
• Simmel G. (1989-2015). Georg Simmel Gesamtausgabe. (Hg). in: Otthein Rammstedt vd. 24 volumes. Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag. 159-459.
• Simmel, G. (1890). Über sociale Differenzierung. Sociologische und psychologische Untersuchungen. in: Dahme, Heinz-Jürgen (Hg.) (1989): Ausätze 1887-1890. Über sociale Differenzierung. Die Probleme der Geschichtsphilosophie 1892. Band 2. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 109- 295.
• Simmel, G. (1896). Soziologische Aesthetik. in: Die Zukunft. Herausgeber: Maximilian Harden. 17. Band; Nr. 5, 204-216.
• Simmel, G. (1900). Philosophie des Geldes. in: Frisby, David P./Köhnke, Klaus Christian (Hg.) (1989). Philosophie des Geldes. Band 6. Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag.
• Simmel, G. (1903). Die Grossstädte und das Geistesleben. in: Rammstedt, Otthein (Hg.) (1995): Aufsätze und Abhandlungen 1901-1908. Band 7. Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 116-131.
• Simmel, G. (1908). Der Raum und die räumlichen Ordnungen der Gesellschaft. in: Rammstedt, Otthein (Hg.). (1992). Soziologie: Untersuchungen über die Formen der Vergesellschaftung. Georg Simmel Gesamtausgabe, Band 11). Frankfurt am Main: Suhrkamp, 687-790.
• Simmel, G. (1977). Philosophie des Geldes. 7. Auflage. Berlin: Duncker & Humblot Verlag.
• Simmel, G. (1989-2015). Georg Simmel Gesamtausgabe. Ed. by Otthein Rammstedt et al. Volume: 14. Frankfurt/M.: Suhrkamp Verlag, 330-348.
• Şimşek, B. (2022). Türkiye’de antidepresan satışındaki artış toplumda ruh sağlığının bozulduğunun bir göstergesi mi? 10 Ekim 2022. BBC Türkçe.
• Temel, M. K. (2019). Modern Psikososyoklinik Etmenlerin Eseri “Antidepresan Kullanım Bozukluğu:” Tıp Etiğince Sorun Teşkil Eden Bir Olgu. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi. Cilt 24, Sayı 3, 206-216.
• Wirth, L. (1925). A bibliography of the urban community. in: Robert E. Park, Ernest W. Burgess und Roderick D. McKenzie (Hg.): The City. Chicago: University of Chicago Press. 161-229.
• Yücel, A. ve Çimen, A. (2005). Nöropatik Ağrı: Mekanizmalar, Tanı ve Tedavi. Ağrı Dergisi. Sayı: 17(1).
• İnternet Kaynakçası https://berlingeschichte.de/stadtentwicklung/texte/4_13_bvoelent.htm, Erişim Tarihi: 29.12.2022.
• https://www.halkbank.com.tr/tr/blog/finans/paranin-tarihi.html#:~:text= Para%2C%20tarih%20sahnesine%20M.%C3%96,paran%C4%B1n%20%C3% BCretim%20yerine%20darphane%20deniyor, Erişim Tarihi: 29.12.2022).
• https://www.bbc.com/turkce/articles/ckd1ql4q8v1o#:~:text=Sa%C4%9Fl%C4%B1k%20Baka nl%C4%B1%C4%9F%C4%B1’n%C4%B1n%20verileri%2C%202020,’de%20 49’a%20%C3%A7%C4%B1kt%C4%B1. Erişim Tarihi: 27.12.2022.