Union Problems and Possible Solutions from the Perspective of Unions

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 36, 167 - 200, 30.08.2024

Kemal Yıldız

https://doi.org/10.31199/hakisderg.1467553

Öz

Insufficient organization among workers in Türkiye is one of the factors that make workers powerless against employers. Along with the problems brought by the widespread technology, women's inability to take part in union activities, the negative effects of globalization, flexibility, pressures on unions, crises, distrust in unions have significantly affected the participation rates in unions. New production and managementtechniques that emerged with the globalizing new world order are in a state of change and transformation, and the spread of flexibility with the introduction of technology into our lives has caused unions to weaken and their influence to decrease. In addition to issues such as restriction of union freedom and union independence, problems such as changing working styles, freelance work, women's insufficient participation in the workforce, loss of power of unions, centralization or division of unions are problems that negatively affect unions today. It is important to identify these problems from the perspective of the unions and to find solutions to them. In this study, it is aimed to identify union problems and solution proposals from the perspective of the three largest trade union confederations in Türkiye. In this regard, interviews were held in line with a semistructured interview prepared with a manager from each of the unions affiliated with Türk-İş, DİSK and Hak-İş. In the interviews, what issues should be introduced or abolished in collective labor law, the future of unionization in line with new types of work, the organization of unions, the reliability of unions, etc. questions were asked on certain topics, interviews were recorded and these records were converted into text. The data obtained from the interviews were analyzed, the problems were classified, and possible solutions were evaluated to continue and improve the effectiveness of the unions.

Anahtar Kelimeler

Union problems, union independence, union membership

SENDİKALARIN GÖZÜNDEN SENDİKAL SORUNLAR VE OLASI ÇÖZÜMLER

Öz

Türkiye’de işçiler arasındaki örgütlenmenin yeteri düzeyde olmaması, işçileri işverenler karşısında güçsüz kılan etmenlerden birisidir. Yaygınlaşan teknolojinin getirdiği sorunlarla beraber, kadınların sendikal faaliyetlerde yer edinememesi, küreselleşmenin olumsuz etkileri, esneklik, sendikalar üzerinde kurulan baskılar, yaşanan krizler, sendikalara olan güvensizlik, sendikalara katılım oranlarını önemli oranda etkilemiştir. Küreselleşen yenidünya düzeniyle birlikte ortaya çıkan yeni üretim ve yönetim teknikleri değişim ve dönüşüm içerisinde olup, teknolojinin hayatımıza girmesiyle esnekliğin yaygınlaşması, sendikaların zayıflamasına, etkisinin de azalmasına neden olmuştur. Sendika özgürlüğünün kısıtlanması, sendika bağımsızlığı gibi konuların yanısıra değişen çalışma biçimleri, freelance çalışma, kadınların işgücüne yeterince katılmaması, sendikaların güç kaybetmesi, sendikaların merkezileşmesi veya bölünmesi gibi sorunlar günümüzde sendikaları olumsuz etkileyen sorunlar olarak karşımızda durmaktadır. Bu sorunların sendikaların gözünden tespiti ve bunlara geliştirilebilecek çözüm yolları önem arz etmektedir. Bu çalışmada, sendikal sorunların ve çözüm önerilerinin Türkiye’de bulunan en büyük üç işçi sendikası konfederasyonunun gözünden tespiti amaçlanmıştır. Bu doğrultuda Türk-İş, DİSK ve Hak-İş’e bağlı sendikalardan birer yöneticisi ile hazırlanan yarı yapılandırılmış mülakat doğrultusunda görüşmeler yapılmıştır. Yapılan mülakatlarda toplu iş hukukunda getirilmesi ya da kaldırılması gereken hususların neler olduğu, yeni çalışma türleri doğrultusunda sendikalaşmanın geleceği, sendikaların örgütlenmesi, sendikaların güvenirliği vb. belirlenen konularda sorular yöneltilmiş, mülakatların kaydı alınarak, bu kayıtlar metne dönüştürülmüştür. Mülakattan elde edilen veriler analiz edilmiş, sorunlar sınıflandırılmış, sendikaların etkinliğinin devam edip, geliştirilebilmesi için muhtemel çözüm önerileri değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sendikal sorunlar, sendika bağımsızlığı, sendikal üyelik

Kaynakça

• Alpagut, G. ve Namlı, M. (2022). İşkolu Barajının Toplu Sözleşme Hakkı Karşısında Değerlendirilmesi ve İstatistiklere İtirazın Yetki Başvurusuna Etkisi. Çalışma ve Toplum Dergisi, 2022/1, ss. 65-92.
• Akkaya, Y. (2003). Petrol-İş 2002-2003 Yıllığı Yayın No: 85, Küreselleşme Kıskacında Türkiye’de İşçi Sınıfı ve Temel Özellikleri. İstanbul: Petrol-İş Yayınları.
• Aydın, M. (2016). Sendikal İçi Demokrasinin Sağlanmasında 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu. İş ve Hayat, 2(4), ss. 9-58.
• Beken, H. G. (2015). Kadınların Sendikal Katılımını Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Emek ve Toplum, 4(9), ss. 156-179.
• Candoğan, G. (2021). Anayasa Mahkemesi: Uzayan Yetki Davası Sendikal Örgütlenme Hakkının İhlalidir, Erişim adresi: https://www.forseti.com.tr/haber/anayasa-mahkemesi-uzayan-yetki-davasi-sendikal-orgutlenme-hakkinin-ihlalidir/
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2024). 2024 OCAK İşçi Sendikaları İstatistikleri, Erişim adresi https://www.csgb.gov.tr/media/93592/20240131-4.pdf
• Dereli, T. (1994). Değişen Dünyada Endüstri İlişkilerinde Yeni Boyutlar. Ank ara: Kamu-İş Yayınları.
• DİSKAR. (2019). Sendikalaşma, Toplu İş Sözleşmesi ve Grevlerde Vahim Tablo, Erişim adresi https://arastirma.disk.org.tr/?p=308
• DPT. (2001). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Kayıtdışı Ekonomi Özel İhtis as Komisyonu Raporu Erişim adresi https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Kayitdisi-Ekonomi-OIK-Raporu.pdf
• Eraydın, A. (1992). Post-Fordizm ve Değişen Mekansal Öncelikler. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yayınları.
• Etci, H. (2018). 2000 Sonrasında Türkiye’de Gerekçeleri ile Sendikal Kriz. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 19(43), ss. 125-149.
• Koray, M. (1994). Değişen Koşullarda Sendikacılık. İstanbul: TÜSES Yayınları.
• Lordoğlu, K. (2004). Türkiye’de Mevcut Bazı Sendikaların Liderlik ve Yönetim Anlayışları ve Bazı Sendikal Sorunlardan Örnekler. Çalışma ve Toplum, 1(1), ss. 81-96.
• Mahiroğulları, A. (2012). XXI. Yüzyıla Girerken Sendikacılık: Günümüzdeki Değişim, Dönüşüm ve Gelecek İçin Arayışlar. Emek ve Toplum, 1(1), ss. 9-33.
• OECD. (2024). Trade Union Dataset, Erişim adresi https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=TUD
• Qadir, A. (t.y). Unions and Challenges An Analysis of the Pakistani Situation. Friedrich-Ebert-Stiftung Pakistan Office.
• Rivers, M. J. (2014). Declining Union Membership and the Reduction of Uni on Representation In the Workplace [pHD, Walden University].
• Sosyal Güvenlik Kurumu. (2023). Kayıtdışı İstihdam Verileri, Erişim adresi: http://eski.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/calisan/kayitdisi_istihdam/kayitdisi_istihdam_oranlari
• Taş, H. Y. (2012). Toplumsal Sınıfların Değişim Sürecinde, Sendikalar ve Sendikaların Geleceği. Emek ve Toplum Dergisi, 1(1), ss. 60-80.
• Taşkıran, G. (2011). Taşeron işçilerde örgütlenme sorunları: Sağlık işçileri üzerine bir araştırma. III. Sosyal Haklar Uluslararası Sempozyumu Kocaeli, ss. 1-17.
• Toplu İş Hukuku. (2014). Sendika Türleri. http://topluishukuku.blogspot.com/2014/07/sendika-turleri.html
• TÜİK (2024). Hanehalkı İşgücü Araştırması İşgücü İstatistikleri, Erişim adresi https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-Aralik-2023-49379
• Uçkan, B. ve Kağnıcıoğlu, D. (2009). İşçilerin Sendikalara İlişkin Algı ve Tutumları: Eskişehir Örneği. Çalışma ve Toplum, 3(22), ss. 35-56.
• Urhan, B. (2005). Türkiye’de Sendikal Örgütlenmede Yaşanan Güven ve Dayanışma Sorunları. Çalışma ve Toplum, 1(4), ss. 57-88.
• Ünlütürk Ulutaş, Ç. ve Pala, H. Z. (2012). Sendikalarda Kadın Sesi: Türkiye’de Sendikalar ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği. IV. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde, İstanbul: Petrol İş Yayını, 117, ss. 293-310.
• Yorgun, S. (2007). Türkiye’de Sendikal Örgütlenmenin Güncel Sorunları ve Alternatif Öneriler. İŞGÜÇ Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9(2), ss. 49-78.