ADAPTATION OF THE DIGITAL CIVILITY SCALE INTO TURKISH

Year 2025, Volume: 22 Issue: 55, 1 - 18, 30.06.2025

Sümeyra Geçer , Hülya Yıldızlı , Ahmet Saban

Abstract

Digital civility, recognised as a key component of digital citizenship, refers to the positive social behaviour of individuals in online environments. This study aims to adapt the Digital Civility Scale developed by Jones and Mitchell (2021) into Turkish. The original Digital Citizenship Scale was developed by Beseler, Jones, and Mitchell (2016) and was later revised by Jones and Mitchell (2021). The study was conducted with 453 fourth, fifth, and sixth-grade students selected using purposive sampling. A professional translation team carried out the translation and back-translation processes, and validity and reliability analyses were conducted. Exploratory and confirmatory factor analyses were conducted on the scale data. According to the exploratory factor analysis (EFA) results, the scale consists of a single factor and comprises eight items on a 4-point Likert scale. This structure was confirmed by the confirmatory factor analysis (CFA). The KMO value was found to be .760 and the Bartlett’s test yielded a chi-square value of 635.096 (df = 28, p = .000). The goodness-of-fit indices (χ²/df = 2.87; RMSEA = .06; GFI = .97; AGFI = .95; CFI = .94; TLI = .91) indicate an acceptable model fit. The results indicate that the Turkish version of the scale is a valid and reliable instrument for measuring 10 to 12-year-old students’ level of digital civility.

Keywords

digital civility, digital citizenship, 10-12 years old, online behaviours

Ethical Statement

- In this study, all the rules specified in the “Higher Education Institutions Scientific Research and Publication Ethics Directive” were followed. None of the actions specified in the second section of the directive, “Actions Contrary to Scientific Research and Publication Ethics”, were carried out. Necessary ethical permissions were obtained.

DİJİTAL NEZAKET ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI

Abstract

Dijital vatandaşlığın bir bileşeni olarak kabul edilen dijital nezaket, bireylerin çevrimiçi ortamdaki olumlu sosyal davranışları anlamına gelmektedir. Bu çalışmanın amacı Jones ve Mitchell (2021) tarafından geliştirilen Dijital Nezaket Ölçeği’ni Türkçeye uyarlamaktır. Öncelikle Beseler, Jones ve Mitchell (2016) tarafından geliştirilen Dijital Vatandaşlık Ölçeği daha sonra Jones ve Mitchell (2021) tarafından yeniden düzenlenmiştir. Araştırma, amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilen 453 ilköğretim 4, 5 ve 6.sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin “çeviri-geri çeviri” işlemleri bir çeviri ekibi tarafından yürütülerek geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Ölçeğe ait verilerde Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) gerçekleştirilmiştir. AFA sonuçlarına göre ölçek, tek faktörlü ve 4’lü Likert tipi sekiz maddeden oluşmaktadır. DFA analizleri de bunu desteklemektedir. KMO .760 ve Bartlett testi x2 değeri 635.096 (sd=28, p=.000) bulunmuştur. Uyum iyiliği değerleri ise (Normlandırılmış Ki-kare (χ²/sd) değeri 2.87; RMSEA=.06, GFI=.97, AGFI=.95, CFI=.94 ve TLI=.91) kabul edilebilir aralıklarda bulunmuştur. Ölçeğin Kronca Alpha katsayısı da 0.725’dir. Analiz sonuçları ölçeğin, 10-12 yaş aralığındaki öğrencilerin dijital nezaket düzeylerini ortaya çıkarmada kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir.

Keywords

dijital nezaket, dijital vatandaşlık, 10-12 yaş, çevrimiçi davranışlar

Ethical Statement

- Bu çalışmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Yönergenin ikinci bölümü olan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden hiçbiri gerçekleştirilmemiştir. Gerekli etik izinler alınmıştır.

Supporting Institution

Destekleyen bir kurum yoktur.

References

• Altınay Gazi, Z. (2016). Tüm eğitim kademesinin geleceği için dijital vatandaşlığın içselleştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 41(186), 137-148. https://doi.org/10.15390/EB.2016.4533
• Atay, M. C. (2023). Dijital vatandaşlık eğitimine yönelik rehber ve programların incelenmesi ve 2018 sosyal bilgiler öğretim programı ile karşılaştırılması. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Ayas, T., ve Horzum, M. B. (2012). İlköğretim öğrencilerinin sanal zorba ve mağdur olma durumu. İlköğretim Online, 11(2), 369-380. http://ilkogretim-online.org.tr
• Beseler, C. L., Jones, L. M., ve Mitchell, K. J. (2021). Measuring online prosocial behaviors in primary school children: Psychometric properties of the online civility scale. Contemporary School Psychology, 1-11. https://doi.org/10.1007/s40688-021-00401-5
• Büyüköztürk, Ş. (2019). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (25. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö., ve Köklü, N., (2018). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıcı Çakmak, E., Akgün, Ö. E, Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with Amos: Basic concepts, applications, and programming (2nd ed.). New York: Taylor and Francis Group.
• Choi, M. (2016). A concept analysis of digital citizenship for democratic citizenship education in the internet age. Theory and Research in Social Education, 44(4), 565-607. https://doi.org/10.1080/00933104.2016.1210549
• Choi, M., Glassman, M., ve Cristol, D. (2017). What it means to be a citizen in the internet age: Development of a reliable and valid digital citizenship scale. Computers ve education, 107, 100-112. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2017.01.002
• Common Sense Media (2020). Digital citizenship curriculum. (Erişim tarihi: 10.06.2024). https://www.commonsense.org/education/digital-citizenship/curriculum adresinden edinilmiştir.
• Council of Europe [CoE]. (2021). The digital citizenship education handbook. Council of Europe Publishing: Strasbourg. (Erişim tarihi: 11.05.2024). https://rm.coe.int/digital-citizenship-education-handbook/168093586f adresinden edinilmiştir.
• Çebi, A. ve Özdemir, T. B. (2019). Lise öğrencilerinin çevrimiçi bilgi arama stratejilerinin yordanmasında dijital yerliliğin ve dijital vatandaşlığın rolü. Eğitim ve Bilim, 44(200), 47-57. https://doi.org/10.15390/EB.2019.8379
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çubukcu, A., ve Bayzan, Ş. (2013). Türkiye’de dijital vatandaşlık algısı ve bu algıyı internetin bilinçli, güvenli ve etkin kullanımı ile artırma yöntemleri. Middle Eastern ve African Journal of Educational Research, 5(1), 148-174.
• Dijital Vatandaşlık Eğitimini Destekleyenler Ağı., (2019). Dijital vatandaşlık eğitimini destekleyenler ağı. (Erişim Tarihi: 10.03.2024). https://dceturkiye.eba.gov.tr/?page_id=4748 adresinden edinilmiştir.
• Dilek, H., ve Gürel, D. (2024). 2024 taslak Sosyal Bilgiler dersi öğretim programının dijital vatandaşlık ve boyutları açısından incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 163-184.
• Dishon, G., ve Ben-Porath, S. (2017). Don’t @ me: rethinking digital civility online and in school. Learning, Media and Technology, 43(4), 434–450. https://doi.org/10.1080/17439884.2018.1498353
• Erdem, C., ve Koçyiğit, M. (2019). Dijital vatandaşlık ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara 28. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi, Ankara.
• Farmer, L. (2011). Teaching digital citizenship. In C. Ho ve M. Lin (Eds.), Proceedings of e-Learning: World Conference on E-Learning in Corporate, Government, Healthcare, and Higher Education 2011 (pp. 99-104). Honolulu, Hawaii, USA: Association for the Advancement of Computing in Education (AACE). (Erişim tarihi: 1.02.2024). https://www.learntechlib.org/primary/p/38680/
• Fediy, O., Protsai, L., ve Gıbalova, N. (2021). Pedagogical conditions for digital citizenship formation among primary school pupils. Revista Romaneasca Pentru Educatie Multidimensionala, 13(3), 95-115. https://doi.org/10.18662/rrem/13.3/442
• Google ve iKeepSafe., (2021). Be internet awesome: Digital safety and citizenship curriculum. https://beinternetawesome.withgoogle.com/en_us/ (Erişim tarihi: 12.05.2024). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Cocuklarda-Bilisim-Teknolojileri-Kullanim-Arastirmasi-2021-41132 adresinden edinilmiştir.
• Hooper, D., Coughlan, J., ve Mullen, M. (2008, June). Evaluating model fit: A synthesis of the structural equation modelling literature. In A. Brown (Ed.), Proceedings of the 7th European Conference on Research Methodology for Business and Management Studies (pp. 195–200). Regent’s College, London, United Kingdom.
• Hu, L., ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6, 1–55.
• Hui, B., ve Campbell, R. (2018). Discrepancy between learning and practicing digital citizenship. Journal of Academic Ethics, 16(2), 117-131. http://dx.doi.org/10.1007/s10805-018-9302-9
• Jones, L. M., ve Mitchell, K. J. (2016). Defining and measuring youth digital citizenship. New media ve society, 18(9), 2063-2079. https://doi.org/10.1177/1461444815577797
• Kaptangil, K., ve Kaptangil, İ. (2023). Dijital Vatandaşlık ve Siber Zorbalık Arasındaki İlişkide Aleksitiminin Düzenleyici Etkisi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi vee İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 931-952. https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1302545
• Kara, T., ve Atasoy, E. (2019). Sosyal bilgiler öğretim programı ve ders kitaplarının (2018) dijital vatandaşlık kavramı ve alt boyutları bağlamında incelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(41), 133-154. https://doi.org/10.31795/baunsobed.581917
• Karaduman, H., ve Öztürk, C. (2014). Sosyal bilgiler dersinde dijital vatandaşlığa dayalı etkinliklerin öğrencilerin dijital vatandaşlık tutumlarına etkisi ve dijital vatandaşlık anlayışlarına yansımaları, Journal of Social Studies Education Research, 5(1), 38-78. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/179060
• Kestel, M., ve Akbıyık, C. (2016). Siber zorbalığın öğrencilerin akademik, sosyal ve duygusal durumları üzerindeki etkisinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 844-859. Kim, M., ve Choi, D. (2018). Development of youth digital citizenship scale and implication for educational setting. Educational Technology and Society, 21(1), 155–171. https://www.jstor.org/stable/10.2307/26273877
• Kurt, A.A., ve Odabaşı, H.F. (2021). Pandemi döneminde sınanan dijital vatandaşlık [Özet]. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Law, N., Chow, S. L., ve Fu, K. W. (2018). Digital citizenship and social media: A curriculum perspective. In J. Voogt, G. Knezek, R. Christensen, and K. W. Law (Eds.), Second handbook of information technology in primary and secondary education (p. 53-68). Cham, Switzerland: Springer. http://dx.doi.org/10.1007/978-3-319-71054-9_3
• MEB. (2018a). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2018b). İnsan hakları, yurttaşlık ve demokrasi dersi öğretim programı (ilkokul 4.sınıf). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2024a). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2024b). İnsan hakları, yurttaşlık ve demokrasi dersi öğretim programı (ilkokul 4.sınıf). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Mıhçı, P., ve Kılıç Çakmak, E. (2017). Öğrenci siber sağlık ölçekleri geliştirme çalışması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 457-491.
• Microsoft. (2021). Civility, safety and interaction online: 2021 global report. Microsoft Corporation. https://www.nsw.gov.au/sites/default/files/2022-06/Digital-Civility-2021-Global-Report.pdf
• Mossberger, K., Tolbert, C., ve McNeal, R. S. (2007). Digital citizenship: The internet, society, and participation. London: The MIT Press. https://doi.org/10.7551/mitpress/7428.001.0001
• Öteleş, F., ve Merey, Z. (2022). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Dijital Etik Kavramına İlişkin Görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 1302-1323. https://doi.org/10.17679/inuefd.1135696
• Özdemir, S., ve Işık, K. C. (2021). Siber nezaket ölçeği geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 20(3), 1215-1232. https://doi.org/10.21547/jss.889535
• Özer, Ü., ve Albayrak Özer, E. (2020). Etkinlik örnekleriyle dijital vatandaşlık eğitimi. Ankara: Kriter Yayınevi.
• Peterson, C., ve Seligman, M. (2004). Character strengths and virtues: A Handbook and classification. New York: Oxford University Press.
• Prensky, M. (2001). Nativos digitales, inmigrantes digitales. On the Horizon, 9(5), 1-6. http://www.scribd.com/doc/9799/Prensky-Digital-Natives-Digital-Immigrants-Part1
• Ribble, M. (2015). Digital citizenship in schools: Nine elements all students should know. International Society for Technology in Education.
• Ribble, M. S., Bailey, G. D., ve Ross, T. W. (2004). Digital citizenship: Addressing appropriate technology behavior. Learning ve Leading with Technology, 32(1), 6-9. https://eric.ed.gov/?id=EJ695788
• Rowland, L., ve Klisanin, D. (2018). Cyber-kindness: Spreading kindness in cyberspace. Media Psychology Review, 12(1). https://mprcenter.org/review/cyber-kindness-spreading-kindness-in-cyberspace/
• Santrock, J. W. (2022). Yaşam boyu gelişim (Çev. G. Yüksel). Nobel Akademik Yayıncılık
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., ve Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
• Shelley, M., Thrane, L., Shulman, S., Lang, E., Larson, T., ve Mutiti, J. (2004). Digital citizenship parameters of the digital divide. Social Science Computer Review, 22(2), 256-269. https://doi.org/10.1177/0894439303262580
• Šorgo, A., Bartol, T., Dolničar, D., ve Boh Podgornik, B. (2017). Attributes of digital natives as predictors of information literacy in higher education. British Journal of Educational Technology, 48(3), 749-767. https://doi.org/10.1111/bjet.12451
• Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson Education.
• Tabachnick, B. G., ve Fidell, L.S. (2001). Using multivariate statistics. Boston: Allyn ve Bacon.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2021). Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2021. (Erişim tarihi: 15.03.2024). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Cocuklarda-Bilisim-Teknolojileri-Kullanim-Arastirmasi-2021-41132 adresinden edinilmiştir.
• Uluçay, D. M., ve Melek, G. (2017). Türkiye’deki okullarda siber zorbalık: Bir literatür değerlendirmesi. AJIT-e: Academic Journal of Information Technology, 8(30), 91-106. https://doi.org/10.5824/1309-1581.2017.5.005.x
• We Are Social. Global Digital Reports (2024). Digital 2024: Turkey. (Erişim tarihi: 06.04.2024). https://datareportal.com/reports/digital-2024-turkey adresinden edinilmiştir.