İNSAN KAYNAKLARINDA EĞİTİM VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 1, 17 - 32, 19.03.2015

Tahir Akgemci , Nezahat Koçyiğit

Öz

Günümüzde işletmelerin en çok istediği iş gören tipi gönüllü olarak çalışan, işini severek yapan, iletişim gücü yüksek ve işletmenin hedefleriyle uyum sağlayan iş görenlerdir. Eğitim ve geliştirme faaliyetlerinin, iş görenlerde bu tür görev üstü davranışların ortaya çıkmasında etkilerini saptamaya yönelik yapılan araştırmalara rastlanmaması da bu araştırmanın yapılmasında belirleyici rol üstlenmiştir. Bu çalışmada, insan kaynaklarında eğitim ve geliştirme faaliyetleri ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkiler analiz edilmiş olup, ayrıca eğitim ve geliştirme faaliyetlerinin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etki düzeyi belirlenmiştir. Bunun dışında çalışma, Konya ilinde perakendecilik, inşaat ve üretim sektöründe faaliyet gösteren bir holding bünyesinde analiz yapmayı da amaçlamaktadır. Çalışmada korelasyon analizi sonuçlarına göre eğitim ve geliştirme faaliyetlerinin alt boyutları olan algılanan eğitim olanakları, eğitim için algılanan amir desteği, eğitim için algılanan çalışma arkadaşlarının desteği, eğitim programındaki öğrenme motivasyonu, eğitimden beklenen bireysel kazançlar ve eğitim ile ilgili kariyer beklentileri ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Regresyon analizi sonuçlarına göre eğitim ve geliştirme faaliyetlerinin alt boyutlarından algılanan eğitim olanakları, eğitim programlarındaki öğrenme motivasyonu ve eğitimden beklenen bireysel kazançlar boyutlarının örgütsel vatandaşlık davranışını pozitif yönlü etkilediği tespit edilmiştir. Diğer yandan, eğitim için algılanan amir desteği, eğitim için algılanan çalışma arkadaşlarının desteği ve eğitim ile ilgili kariyer beklentileri boyutlarının örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnsan Kaynakları Yönetimi, Eğitim ve Geliştirme, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı

İNSAN KAYNAKLARINDA EĞİTİM VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

Öz

Kaynakça

• Allison, Voss, B. And Dryer, S. (2001). Student Classroom and Career Success:
• The Role of Organizational Citizenship Behavior. Journal of Educational for Business, 76 (5). Arslantaş, C. ve Pekdemir, L. (2007). Dönüşümcü Liderlik, Örgütsel
• Vatandaşlık Davranışı ve Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkileri Belirlemeye Yönelik Görgül Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Bingöl, Dursun. (2006). İnsan Kaynakları Yönetimi. 6. Baskı. İstanbul: Arıkan Yayınları.
• Coomps, H. Philip. (1973). Eğitim Planlaması Nedir?.(Çev. Cemal Mıhçıoğlu).
• Ankara: Talim ve Terbiye Dairesi Yayınları. Çelik, M. (2007). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı-Bir
• Uygulama. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Çetin, Ö. Münevver. (2004). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı. Ankara: Nobel Yay.
• Demir, P. (2007). Aile Şirketlerinde Örgütsel Vatandaşlık: Gaziantep
• Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Farh, Jiing-Lih, Zhong, Chen-Bo and Organ, Dennis, W. (2004).
• “Organizational Citizenship Behavior In The People’s Republic Of China”. Organization Science, 15 (2). French, Wendell, L. (1994). Human Resource Management (3th Edition).
• Boston: Houghton Mifflin Company. Gisltrap, J. B. (2009). Deviations from the Norm: Vital Signs Affecting
• Attributions of Organziational Citizenship Behavior Motives. Doktora Tezi. Oklahama: University of Oklahama Graduate Collage. İşbaşı, J, Ö. (2000). Çalışanların Yöneticilere Duydukları Güvenin ve Örgütsel
• Adalete İlişkin Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Oluşumundaki Rolü: Bir Turizm Örgütünde Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Keleş, Y. (2009). İş görenlerin Eğitim Düzeylerinin Örgütsel Vatandaşlık
• Davranışına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Koçel, T. (2007). İşletme Yöneticiliği. 11. Baskı. İstanbul: Arıkan Basım Yayınları.
• Netemeyer, v.d. (1997). “An Investigation into the Antecedents of
• Organizational Citizenship Behaviors in a Personal Selling Context”. Journal of Marketing, 61 (3). Niehoff, B. P. ve Moorman, R. H. (1993). “Justice as a mediator of the relationship between methods of monitoring and organizational citizenship behavior”. Academy of Management Journal, Vol, 36 (3).
• Organ, D., W. And Ryan, K. A. (1995). “Meta Analytic Rewiev of Attitudinal and Dispositional Predictors of Organizational Citizenship Behavior”.
• Personnal Psychology, 48. Pelit, E. (2008). İşletmelerde İş gören Güçlendirmenin İş Görenlerin İş
• Doyumuna Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Podsakoff, P. M. and Mackenzie, S. B. (1994). “Organizational Citizenship
• Behavior and Sales Unit Effectiveness”. Journal of Marketing Research, 31. Sabuncuoğlu, Z. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Schnake, M. E. and Dumler, M. P. (2003). “Levels of Measurement and Analysis Issues in Organizational Citizenship Behaviour Research”. Journal of
• Occupational and Organizational Psychology, 76. Schappe, S., P.(1998).”The Influence of Job Satisfaction, Organizational
• Commitment, and Fairness Perceptions on Organizational Behavior Research”. Journal of Occuptional and Organizational Psychology, 76. Serper, Ö ve Aytaç, M. (2000). Örnekleme. (2. Baskı). Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Somech, A. And Drach-Zahavy, A. (2004). “Exploring Organizational
• Citizenship Behaviour From an Organizational Perspective: The Relationship Between Organizational Learning and Organizational Citizenship Behaviour”. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77. Şimşek, M. Şerif ve Öge, Serdar, H. (2007). Stratejik ve Uluslar Arası Boyutları
• İle İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi. Taşçı, D. ve Koç, U. (2007). “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı-Örgütsel
• Öğrenme Değerleri İlişkisi: Akademisyenler Üzerinde Görgül Bir Araştırma”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (2). Taşkın, E. (2001). İşletme Yönetiminde Eğitim ve Geliştirme. 3. Baskı, İstanbul: Papatya Yayıncılık.