Göçmen emeğin mekânsal hareket-dağılımı ve göçmenlerin yaşadıkları sorunlar

Yıl 2025, Sayı: 55, 174 - 190, 30.05.2025

Sedat Ekinci , Ali Osman Kocalar

https://doi.org/10.32003/igge.1669567

Öz

Göç, basitçe tanımlamak gerekirse bir yer değiştirme hareketidir. İnsanlar bedenleriyle, kültürel ve maddi sermayeleri ile yeni ikamet bölgelerine hareket edip oranın mekânsal dağılımını yeniden şekillendirmektedir. Dünyada gerçekleşen uluslararası göçlerin %60’dan fazlası işçi göçüdür. Bu göçler genellikle gelişmekte olan ülkelerden gelişmiş ülkelere doğrudur. Ülke içinde ise göçler çoğunlukla kırdan kente ya da kentten daha büyük kente doğrudur. Bu göç hareketleri başarı ile sonuçlansa da göç ile gelen bazı sorunlar göçmenleri beklemektedir. Göçmenlerin istenmeyen bir unsur olarak normalleştirildiği yönetim mantığı, başka kesimlere göre yaşadıkları dezavantajlı farklılığın neticesi olan mekânsal, çevresel, sosyal adaletsizlik, başka olmaktan kaynaklı ırka ve yerleşim yerine dayalı ayrımcılık, uyum sağlama sıkıntısı olan “göçmenlerin etnikleşmesi” göçmenlerin karşılaştıkları sorunlardır. Bunların dışında mekânsal ayrışma, ücret hırsızlığı ve manipülatif sözleşme, yüksek eğitimli göçmenlerin potansiyellerinin tamamını kullanamamaları ifade eden beyin israfı, sistemin sürdürülebilirliğinin teminatı olan toplumsal yeniden üretim (maddi gen) ve matta etkisi, göç endüstrisinde gerçekleşen iktisadi sömürü gibi sorunlar da göçmenler tarafından deneyimlenmektedir. Bu çalışmada göçmen emeğin hareketi göç teorileri ve güncel bulgularla ifade edilmiş, hareket anlamında göçün bitmesiyle karşılaşılan sorunlar açıklanmıştır. Bu çalışma göçmen emeğin mekânsal hareket-dağılımlarını ve sorunlarını tespit etmek amacıyla kaleme alınmıştır. Araştırmada “Göçmen işgücünün mekânsal dağılımı nasıl bir yapı sergilemektedir?” ve “Göçmen işgücü hangi sorunlarla karşılaşmaktadır?” sorularına cevap aranmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Göç , Göçmen , Mekânsal Hareket-Dağılım , Etnikleşme , Göç Endüstrisi

Spatial movement-distribution of migrant labor and the problems they experience

Öz

Migration is, to put it simply, a movement of displacement. People move to new places of residence with their bodies, cultural and material capital, and reshape the spatial distribution of that place. More than 60% of international migrations in the world are labor migrations. These migrations are usually from developing countries to developed countries. Within the country, on the other hand, migrations are mostly from the countryside to the city or from the city to the larger city. Although these migration movements are successful, some problems that come with migration await migrants. Governmentality that normalizes migrants as an unwanted element, spatial, environmental and social injustice as a result of the disadvantaged difference they experience compared to other segments, discrimination based on race and place of residence due to being different, “immigrants ethnosizing” which is a problem of adaptation, spatial segregation, wage theft and manipulative contract, brain waste that means highly educated migrants cannot use their full potential, social reproduction (material gene) and the matta effect that guarantee the sustainability of the system, economic exploitation in the migration industry are some of these problems. In this study, the movement of migrant labor has been expressed with migration theories and current findings, and the problems encountered with the end of the migration movement have been explained. This study was written in order to determine the spatial movement-distribution and problems of migrant labor. The research seeks answers to the questions "What is the structure of the spatial distribution of migrant labor?" and "What problems does migrant labor face?"

Anahtar Kelimeler

Migration , Migrant , Spatial Movement-Distribution , Ethnosizing , Migration Industry

Kaynakça

• Akyıldız, İ. E. (2016). Göç teorilerinin karşılaştırmalı analizi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35(2), 127-176.
• Ari, Y. O. (2020). Çağdaş Göç teorileri çerçevesinde küresel göçlerin ekonomik belirleyicileri. A. Kara (Ed.), Ekonomi Perspektifinden Sosyal bilimlerde güncel çalışmalar (s. 31-45) içinde. Gazi Kitabevi.
• Astonitas, L. M. (2025). Development subjectivities, governmentality, and migration management in the pacific. Cambridge University Press.
• Barışık, S. (2020). Küreselleşen dünyada fırsat eşitliği arayışında uluslararası göç ve Türkiye’nin Suriye deneyimi. Gazi Kitabevi.
• Barsky, R. (2016). Undocumented immigrants in an era of arbitrary law: The flight and the plight of people deemed 'illegal'. Routledge.
• Beets, G., & Willekens, F. (2009). The global economic crisis and international migration: An uncertain outlook. Vienna Yearbook of Population Research, 7, 19-37.
• Berk, F. M. (2020). Göç fenomeni: tarihsel perspektif bağlamında ilk insan göçleri. OANNES-Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 115-134.
• Black, J. (2021). Global migration indicators 2021. International Organization for Migration (IOM), Retrieved from https://publications.iom.int/system/files/pdf/Global-Migration-Indicators-2021_0.pdf
• BM Ekonomik ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı (DESA), (2022). International migration 2020 highlights. United Nations Publication, Retrieved from https://www.un.org/en/desa/international-migration-2020-highlights
• BM Ekonomik ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı (DESA) Nüfus Bölümü, (2013). World population policies 2011. United Nations Publication, Retrieved from https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/policy/WPP2011/wpp2011.pdf
• Bozkaya, Ş., & Kum, H. (2022). Neoklasik makro göç kuramı çerçevesinde uluslararası göç: En çok göç alan ülkeler üzerine bir analiz. International Journal of Social Inquiry, 15(1), 177-194. https://doi.org/10.37093/ijsi.1007970
• Capps, R., Fix, M., Henderson, E., & Reardon-Anderson, J. (2005). A profile of low-income, working immigrant families. The Urban Institute, B-67.
• Chai, Y., Zhang, Y., & Liu, Z. L. (2011). Spatial differences of home-work separation and the impacts of housing policy and urban sprawl: Evidence from household survey data in Beijing. Acta Geographica Sinica, 66(2), 157-166.
• Çağlayan, S. (2006). Göç kuramlari, göç ve göçmen ilişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (17), 67-91.
• Dakua, T. (2019). Labour migration. International Journal of Research in Geography, 5(1).
• Dao T. H., Docquier F, Maurel, M., Schaus, P. (2018) Global migration in the 20th and 21st centuries: The unstoppable force of demography. FERDI Working paper P223, Retrieved from https://ferdi.fr/dl/df- Zk26mfKfrFAbx6eLN4wnhGRa/ferdi-p223-global-migration-in-the-20th-and-21st-centuries-the- unstoppable.pdf
• De Haan, A., & Yaqub, S. (2010). Migration and poverty: Linkages, knowledge gaps and policy implications. In K. Hujo & N. Piper (Eds.), South-South migration: Implications for social policy and development (pp. 190-219). Palgrave Macmillan UK.
• De Haas, H., Czaika, M., Flahaux, M. L., Mahendra, E., Natter, K., Vezzoli, S., & Villares‐Varela, M. (2019). International migration: Trends, determinants, and policy effects. Population and Development Review, 45(4), 885-922.
• Dedeoğlu, S. ve Ekiz Gökmen, Ç. (2020). Göç teorileri, göçmen emeği ve entegrasyon: Kadınların yeri. K. Biehl ve D. Danış (Ed.), toplumsal cinsiyet perspektifinden Türkiye'de göç araştırmaları içinde (ss. 18-37). SU Gender ve GAR.
• Demir, E. (2023). Uluslararası göç teorileri üzerine sosyoekonomik bir değerlendirme. Turkish Academic Research Review, 8(4), 1407- 1428.
• Develi, E. (2017). 21. Yüzyilda göç olgusu: uluslararasi göç teorilerinin ekonomi politiği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(Göç Özel Sayısı), 1343-1353.
• Dünya Ekonomik Forumu (WEF). (2017). Migration and Its Impact on Cities. World Economic Forum. Retrieved from https://www.weforum.org/publications/migration-and-its-impact-on-cities/
• Ekici, S., & Tuncel, G. (2015). Göç ve insan. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 9-22. https://doi.org/10.20493/bt.71783
• Ela Özcan, E. D. (2016) Çağdaş göç teorileri üzerine bir değerlendirme, İş ve Hayat, 2(4), 183-215.
• Epstein, G. S., & Heizler-Cohen, O. (2015). Ethnosizing immigrants: A theoretical framework. Centro Studi Luca d'Agliano Development Studies Working Paper, 384.
• Gezgin, M. F. (1991). İşgücü göçü teorileri. Sosyoloji Konferansları Dergisi, 23, 31-50.
• Humanitarian Organization for Migration Economics. (2017). Wage theft and exploitation among migrant workers in Singapore, 23 Şubat 2025 tarihinde https://www.home.org.sg/statements/wage-theft-and- exploitation-among-migrant-workers adresinden edinilmiştir.
• Kansu Karadağ, A. (2018). Göç, yoksulluk ve insan hakları. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9(2), 485- 498. https://doi.org/10.21492/inuhfd.477182
• Koczan, Z., Peri, G., Pinat, M., & Rozhkov, D. (2021). The impact of international migration on inclu sive growth: A review. International Monetary Fund Working Paper No. 2021/088, Retrieved from https://www.imf.org/en/Publications/WP/Issues/2021/03/19/The-Impact-of-International-Migration-on- Inclusive-Growth-A-Review-50169
• Kraler, A., Reichel, D. (2022). Migration statistics. In P. Scholten (Eds.), Introduction to migration studies (pp. 439-462). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-92377-8_27
• Lee, E. S. (1966). A theory of migration. Demography, 3, 47-57.
• Liu, J., Meng, B., Yang, M., Peng, X., Zhan, D., & Zhi, G. (2022). Quantifying spatial disparities and influencing factors of home, work, and activity space separation in Beijing. Habitat international, 126. https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2022.102621
• Ma, Z., Zhang, S., & Zhao, S. (2021). Study on the spatial pattern of migration population in Egypt and its flow field characteristics from the perspective of “source-flow-sink”. Sustainability, 13(1), 350. https://doi.org/10.3390/su13010350
• Manning, P. (2015). Migration in human history. In D. Christian (Eds.), The cambridge world history: Volume 1, introducing world history, to 10,000 bce (pp. 277-310). Cambridge University Press.
• Martin, P. L. (2005). Migrants in the global labor market. Global Commission on International Migration.
• Mason, P. L. (2004). Annual income, hourly wages, and identity among Mexican-Americans and other latinos. Industrial Relations: A Journal of Economy & Society, 43(4), 817–834. https://doi.org/10.1111/j.0019- 8676.2004.00363.x
• Massey, D. S., Arango, J., Hugo, G., Kouaouci, A., Pellegrino, A., & Taylor, J. E. (1993). Theories of international migration: A review and appraisal. Population and Development Review, 19(3), 431-466.
• McAuliffe, M., & L.A. Oucho (Eds.). (2024). World Migration Report 2024. International Organization for Migration (IOM), Geneva. Retrieved from https://publications.iom.int/books/world-migration-report-2024
• McDermott, M., Knowles, E. D., & Richeson, J. A. (2019). Class Perceptions and Attitudes Toward Immigration and Race Among Working‐Class Whites. Analyses of Social Issues and Public Policy, 19(1), 349-380. https://doi.org/10.1111/asap.12188
• Murphy, C. C. (2018). The spatial impact of migration. The Journal of Public Space, 3(3), 159-170. https://doi.org/10.32891/jps.v3i3.1139
• Orallı, L. E., & Atasever, B. (2023). Modern göç teorileri. TESAM Strateji Akademik Aktüel Dergi. 5, 33-35.
• Özer, M. (2023). Matta etkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 19(4), 974-984. https://doi.org/10.17130/ijmeb.1374798
• Özgür, E. M. (2018). Küresel göçün sosyo-mekânsallığı: ulusötesi mekânlar/yerelötesi yerler, topluluklar ve kimlikler. Coğrafi Bilimler Dergisi, 16(1), 1-35.
• Panori, A., Psycharis, Y., & Ballas, D. (2019). Spatial segregation and migration in the city of Athens: Investigating the evolution of urban socio‐spatial immigrant structures. Population Space and Place, 25(5), Article e2209. https://doi.org/10.1002/psp.2209
• Perruchoud, R., & Redpath-Cross, J. (ed), (2004) Göç terimleri sözlüğü. IOM (Uluslararası göç örgütü).
• Pires, A. J. G. (2015). Brain drain and brain waste. Journal of Economic Development, 40(1), 1–34.
• Pisarevskaya, A., & Scholten, P. (2022). Cities of migration. In P. Scholten (Eds.), Introduction to migration studies (pp. 249-262). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-92377-8_16
• Radjenovic, A. (2017). Secondary movements of asylum seekersin the EU asylum system. European Parliamentary Research Service. Retrieved from https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2024/762326/EPRS_BRI(2024)762326_EN.pdf
• Samacá Pulido, J. (2022). Social justice as a moral and normative framework for social intervention with migrant citizens. Cadernos Brasileiros de Terapia Ocupacional, 30(spe), e3066. https://doi.org/10.1590/2526- 8910.ctoAR232230662
• Schloenhardt, A. (2002). Organised crime and migrant smuggling: Australia and Asia Pacific. Australian Institute of Criminology Research and Public Policy Series, No. 44. Retrieved from https://www.aic.gov.au/sites/default/files/2020-05/rpp044.pdf
• Shiraliyev, M. (2022). Göç kuramları: Kesişen fırsatlar ve ilişkiler ağı üzerine bir inceleme. Küresel İklim Krizi ve Yeni Ekonomik Yapı Gençlerle 360 Derece 8. Uluslararası Öğrenci Kongresi, Manisa, Retrieved from https://www.academia.edu/95820754/G%C3%96%C3%87_KURAMLARI_KES%C4%B0%C5%9EEN_FIRSATLAR_VE _%C4%B0L%C4%B0%C5%9EK%C4%B0LER_A%C4%9EI_%C3%9CZER%C4%B0NE_B%C4%B0R_%C4%B0NCELEME
• Sinin, S. (2023). Tarihsel süreçte göç olgusu ve göç kuramları üzerine genel bir değerlendirme. Y. E. Tansü (Ed.), Tarih alanında seçme yazılar-VI içinde (s. 31-48). Özgür Yayınları. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub397.c1738
• Skeldon, R. (2008). Migration and development. United Nations Expert Group Meeting on İnternational Migration and Development in Asia and The Pacific, Retrieved from https://www.un.org/en/development/desa/population/events/pdf/expert/14/P04_Skeldon.pdf
• Sørensen, N. N., & Gammeltoft-Hansen, T. (2012). The migration industry and future directions for migration policy. DIIS Policy Brief, 2012 (April).
• STATEC. (2023). RP 1st results 2021 N°09- Geographical distribution of immigrants in Luxembourg: Spatial dynamics and segregation with natives, 2023, 03 Temmuz 2024 tarihinde https://statistiques.public.lu/fr/recensement.html adresinden edinilmiştir.
• Subaşı Ertekin, M. & Yüce Dural, B. (2013). International migration movements in the waves of globalization. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (10), 45-66.
• Şen, B., & Şen, A. A. (2015). İstanbul’un öteki yüzü ve araftakiler: Suriçi İstanbul’da göç, yoksulluk ve göçmen mekânları. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 31-58.
• Takenaka, A. (2007). Secondary migration: Who re-migrates and why these migrants matter. Migration Information Source, 26, 1-13.
• Tamer, M. (2020). Uluslararası göç ve teorileri. Premium e-Journal of Social Science (PEJOSS), 4(8), 274-282.
• TDK (2023). Güncel Türkçe sözlük, 16 Temmuz 2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
• The World Bank. (2022). Poverty, 16 Temmuz 2024 tarihinde https://www.worldbank.org/en/topic/poverty adresinden edinilmiştir.
• TÜİK. (2024). Yoksulluk ve yaşam koşulları istatistikleri, 2023, 16 Temmuz 2024 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yoksulluk-ve-Yasam-Kosullari-Istatistikleri-2023-53713 adresinden edinilmiştir.
• Uluslararası Çalışma Örgütü. (2021a). Küresel işgücü göçü 5 milyon arttı, 5 Ekim 2024 tarihinde https://www.ilo.org/tr/resource/news/kuresel-isgucu-gocu-5-milyon- artti#:~:text=CENEVRE%20(ILO%20Haber)%20%E2%80%93%20Uluslararas%C4%B1,y%C4%B1l%C4%B1nda%2016%2 C8%20milyona%20ula%C5%9Ft%C4%B1. adresinden edinilmiştir.
• Uluslararası Çalışma Örgütü. (2021b). ILO global estimates on ınternational migrant workers results and methodology, 10 Ekim 2024 tarihinde https://www.ilo.org/sites/default/files/wcmsp5/groups/public/@dgreports/@dcomm/@publ/documents/p ublication/wcms_808935.pdf adresinden edinilmiştir.
• UNICEF. (2024). World refugee day: The biggest migration routes in the world, 30 Haziran 2024 tarihinde https://www.unicef.ch/en/current/blog/2024-06-19/world-refugee-day-biggest-migration-routes- world#:~:text=The%20biggest%20migration%20routes%20in%20the%20world%20include%20the%20Central,ha ve%20to%20traverse%20several%20countries. adresinden edinilmiştir.
• UNODC. (2011). Smuggling of migrants a global review and annotated bibliography of recent publications. United Nations, Retrieved from https://www.unodc.org/documents/human-trafficking/Migrant- Smuggling/Smuggling_of_Migrants_A_Global_Review.pdf
• Uslu Ak, B. (2021). Göç kavramı ve kuramları. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 8(72), 1749- 1758. http://dx.doi.org/10.26450/jshsr.2579
• Yanıklar, C. (2010). Kültürel Sermaye, Eğitim ve Toplumsal Tabakalaşma: Pierre Bourdieu’nün Yeniden Üretim Kuramına Eleştirel Bir Bakış. Sosyoloji Dergisi, (22), 121-138.
• Yıldırımoğlu, H. (2005). Uluslararası emek göçü: Almanya’ya Türk emek göçü. Kamu-İş Dergisi, 8(1), 1-24.
• Yıldız, A. (2022). Bir araştırma metodolojisi olarak sistematik literatür taramasına genel bakış. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 367-386.
• Zanabazar, A., Kho, N. S., & Jigjiddorj, S. (2021). The push and pull factors affecting the migration of Mongolians to the Republic of South Korea. SHS Web of Conferences, 90, p. 01023. https://doi.org/10.1051/shsconf/20219001023
• Zimmermann, K. F., Gataullina, L. & Constant, A. F. (2006): Ethnosizing immigrants. Journal of Economic Behavior Organization, 69(3), 274-287.