The socio-economic and spatial impacts of the Kahramanmaraş earthquakes

Yıl 2025, Sayı: 56, 288 - 316, 29.09.2025

Şeyma Nacar , Nadire Karademir

https://doi.org/10.32003/igge.1705873

Öz

Earthquakes, which have caused the loss of countless lives throughout history, are regarded as one of the most destructive natural disasters. The losses resulting from these disasters have been significant in terms of both human life and property. The aim of this study is to examine the socio-economic and spatial impacts of the February 6 earthquakes centered in Kahramanmaraş, particularly in the districts of Dulkadiroğlu and Onikişubat. The findings reveal that, in the aftermath of the earthquakes, interviewees experienced social, economic, spatial, and psychological difficulties, enduring a prolonged struggle for survival. As an immediate response to the housing problem that emerged right after the disaster, tents, containers, and sports halls were used as temporary shelters. Due to exposure to emergency situations, migration emerged as a consequence of persistent insecurity and fear, leading to the disappearance of the traditional neighborhood fabric. Detached houses, perceived as safer and more resilient, have become the preferred choice of new living spaces for earthquake survivors. Ensuring the flow of information, strengthening communication channels, and informing the public about the necessary measures to be taken during disasters are considered crucial in the post-earthquake period.

Anahtar Kelimeler

Effects of the Earthquake , Extent of Damage , Change , Kahramanmaraş

Kahramanmaraş depremlerinin sosyo ekonomik ve mekansal etkileri

Öz

Tarih boyunca çok sayıda insanın hayatını kaybetmesine neden olan depremler, en yıkıcı doğal felaketlerden biri olarak kabul edilmektedir. Bu felaketlerin sonucunda yaşanan kayıplar hem can hem de mal açısından büyük boyutlarda olmuştur. Bu çalışmanın amacı, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinin, Dulkadiroğlu ve Onikişubat ilçelerinde yarattığı sosyo-ekonomik ve mekânsal etkilerini incelemektir. Elde edilen bulgular neticesinde görüşmecilerin depremden sonra sosyal, ekonomik, mekansal ve psikolojik sorunlar yaşadığı, uzun bir dönem yaşam mücadelesi verdikleri görülmektedir. Depremden hemen sonra ortaya çıkan barınma sorununa çözüm olarak çadır, konteyner ve spor salonları gibi alanlar kullanılmaya başlanmıştır. İnsanlar acil durumlarla karşı karşıya kaldığı için güvensizlik ve korkunun bir devamı olarak göç faktörünün ortaya çıktığı ve eski mahalle dokusunun kalmadığı belirtilmiştir. Daha güvenli ve dayanıklı olarak görülen müstakil evler, depremzedelerin yeni yaşam alanı olarak daha fazla tercih edilmektedir. Deprem sonrası bilgi akışının sağlanması, iletişim kanallarının güçlendirilmesi ve halkın afet durumunda ne yapması gerektiğine dair bilgilendirilmesi önemli görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Depremin Etkileri , Hasarın Boyutu , Değişim , Kahramanmaraş

Kaynakça

• Afacan, E. & Afacan Işık, M. (2023). Türk spor gazetelerinde deprem algısı: 2023 Kahramanmaraş depremi örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25 (2), 844-860. https://doi.org/10.16953/deusosbil.1265541
• Akgül, M. & Etli, S. (2023). 06 Şubat 2023 Kahramanmaraş (Pazarcık, Elbistan) Depremleri Sonrası Betonarme Binalarda Gözlenen Hasar Durumları. International Conference on Scientific and Innovative Studies, 1(1), 309- 318. https://doi.org/10.59287/icsis.618.
• Akyürek, M. (2022). Dağıtımcı Liderlik Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Milli Eğitim Dergisi, 51(234), 1553-1566. https://doi.org/10.37669/milliegitim.820048
• Alexander, D. (2018). Natural Disasters. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.10.1007/978-3-662-55670-0_3.
• Avlar, E., Limoncu, S., & Tızman, D. (2022). Deprem sonrası geçici barınma birimi: CLT E-BOX. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 38(1), 471-482. https://doi.org/10.17341/gazimmfd.1027894
• Aydın, N. (2023). Nitel araştırma yöntemleri. Özgür Yayınları, https://doi.org/10.58830/ozgur.pub377
• Bayramoğlu, E., & Yurdakul, N. M. (2020). Trabzon 100.yıl parkı ve çevresinin rekreasyon potansiyelinin saptanması. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 22(1), 38-46. https://doi.org/10.24011/barofd.621911
• Bozgedik, A., Birekul, M., Oruç, M., & Tekin, N. (2024). Deprem Yaşamış̧Aile Bireylerinin Eğitim ve Diğer Konularda Normal Hayata Uyum Süreçleri: 6 Şubat 2023 Örneği. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 369-384. https://doi.org/10.51119/ereegf.2024.87
• Cavallo, E., & Noy, I. (2011). The economics of natural disasters: A survey. International Review of Environmental and Resource Economics, 5(1), 63-102. http://dx.doi.org/10.1561/101.00000039
• Connerton, P. (2009). How modernity forgets. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511627187
• Contardo, Inzulza. J. & Figueroa, Moran. P. (2021). Who Has Benefited? A Socio-Ecological Chronology of Urban Resilience in the Early Reconstruction of Talca after the 27-F Earthquake, Chile 2010–2012. Sustainability, 13(1), https://doi.org/10.3390/su13063523
• Cronbach, L. J. (1984). Essentials of psychological testing (4th ed.). New York, NY: Harper & Row. 10.4236/ce.2012.37185
• Clark, V. & Ivankova, N. (2016). Mixed methods research: a guide to the field. https://doi.org/10.4135/9781483398341
• Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2018). Designing and conducting mixed methods research (3rd ed.). Sage. 10.4236/psych.2020.113029
• Çakmak, E., Şahin, C., & Yılmaz, M. (2023). Öğretmenlerin deprem farkındalığına ilişkin görüşleri, International Academic Social Resources Journal, (e-ISSN: 2636- 7637), 8(47), 2499- 2507. http://dx.doi.org/10.29228/ASRJOU RNAL.68387
• Çalışkan, A., & Kaya, G. (2021). Deprem sonrasındaki toplumsal dayanışma pratiklerinin sosyolojik görünümü: İzmir depremi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(32), 1052-1077. https://doi.org/10.21076/vizyoner.878817
• Çarıkçı, E. (2024). Türkiye’deki istihdam edilebilirlik konusunda yapılan lisansüstü tezlerin analizi. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(1), 75-99. https://doi.org/10.51725/etad.1438784
• Çelik, A. (2023). Deprem Sonrası Travma Belirtileri, Umut ve İyi Oluş Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. TRT Akademi, 8(18), 574-591. https://doi.org/10.37679/trta.1275268
• Duruel, M. (2023). Sivil toplum kuruluşlarının afet yönetimindeki rolü: 6 Şubat depremi Hatay örneği. Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, 9(2), 1-18. https://doi.org/10.25272/icps.1332511
• Elizabeth, J. & Simon, T. (2013). Quantitative research on education. https://doi.org/10.4135/9781452276151.n325
• Erdoğan, C., & Aksoy, Ö. (2020). Deprem stresi̇ ile baş etme stratejileri̇ Balıkesir örneği̇. Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 3(2), 88-103. https://doi.org/10.38004/sobad.704072
• Field, A. (2013). IBM SPSS İstatistiklerini Kullanarak İstatistik Keşfi. Sage Yayınları, 10.4236/nr.2018.95013
• Gebel, Ş., Koç, D., & Aycı, H. (2023). Spor Komplekslerinin Deprem Sonrası Kullanımı ve Potansiyelleri: Kahramanmaraş ve Gaziantep Örnekleri. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi (Mbud). https://doi.10.30785/mbud.1334040.
• Gençtürk, Y. K. (2023). Anayasa Mahkemesi’nin Cumhuriyet’in 2. yüzyılında değişmesi gereken gerçek-gerçek olmayan geriye yürüme içtihadı. International Journal of Public Finance, 8(2), 365-384. https://doi.org/10.30927/ijpf.1378961
• Gümüş, D. & Gümüş, E. (2023). Asya Pasifik Bölgesinin Türkiye Turizmi Açısından Önemi. Özgür Yayınları, https://doi.org/10.58830/ozgur.pub71.c182
• Gürler, H. (2024). Ulaşım altyapı performansının çok kriterli karar verme yöntemleriyle değerlendirilmesi: seçilmiş ülkeler üzerine bir analiz. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 9(24), 238-256. https://doi.org/10.25204/iktisad.1454785
• Hellaç, M., Yıldırım, N., & Gördes Aydoğdu, N. (2024). Post-Earthquake Crush Syndrome From A Dısaster Nurse Perspectıve: A Case Report: A Case Of Crush Syndrome. Göbeklitepe Medical Science Journal, 6(14). https://doi.org/10.55433/gsbd/172
• Hikichi, H., Sawada, Y., Tsuboya, T., Aida, J., Kondo, K., Koyama, S., & Kawachi, I. (2017). Residential relocation and change in social capital: a natural experiment from the 2011 great east japan earthquake and tsunami. Science Advances, 3(7). https://doi.org/10.1126/sciadv.1700426
• Hossan, D., Dato’ Mansor, Z., & Jaharuddin, N. S. (2023). Research Population and Sampling in Quantitative Study. International Journal of Business and Technopreneurship (IJBT), 13(3), 209–222. https://doi.org/10.58915/ijbt.v13i3.263
• Kandemir, E. Ç. (2022). Sismik taban izolatörlü yapıların yakın ve uzak fay depremleri altındaki davranışlarının dalgacık dönüşümü ile incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 27(2), 257-268. https://doi.org/10.53433/yyufbed.1072327
• Karaaslan, H., & Sarı, M. (2023). 6 Şubat Depremlerinin Türkiye Ekonomisine Olası Etkileri. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 8(2), 105-118. https://doi.org/10.54688/ayd.1390984
• Kaygalak, İ. (2023). Kahramanmaraş depremlerinin demografik ve ekonomik etkilerinin coğrafi analizi. Türk Coğrafya Dergisi̇, 83(1), 101-114. https://doi.org/10.17211/tcd.1320312
• Karatay Dilekli, Z., & Çilmi, M. (2024). Deprem sonrası yaşanan zorunlu göç ve istihdam problemi, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 15 (1), https://doi.org/10.54688/ayd.1404876
• Nguyen, Cuong, Noy, Ilan, Sommervoll, Dag Einar & Yao, Fang. (2020). Redrawing of a Housing Market: Insurance Payouts and Housing Market Recovery in the Wake of the Christchurch Earthquake of 2011. CESifo Working Paper No. 8560, Available at SSRN, https://hdl.handle.net/10419/226262 Opie, C. (2019). Understanding quantitative data analysis., 275-308. https://doi.org/10.4135/9781526480507.n13
• Önal, S. (2024). Toplanma alanları olarak yeşil alanlar ve parklar: araştırmalara dayalı bir bakış. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 64(2), 1627-1643. https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2024.64.2.28
• Özer, E. ve Yılmaz, N. (2020). Sağlıklı yaşam farkındalığı: Bir ölçek geliştirme çalışması. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi, 3(1), 47-60, https://doi.org/10.21763/tjfmpc.909485
• Polat, H. (2023). Doğal afetlerin sosyolojik etkileri. Current and Advanced Academic Studies in Educational and Social Sciences, 1(1), 35-45. 10.29228/casess.74428
• Sarman A., & Tuncay S. (2024). Büyük depremden 6 ay sonra: 2023 Türkiye depremiyle ilgili haberlerin ve diğer durumların ergenlerde kaygı düzeyi ve travma sonrası stres bozukluğu belirtileriyle ilişkisi. TJFMPC. 18(1), 81-92. https://doi.org/10.21763/tjfmpc.1340469
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics (5th ed.). New York: Allyn and Bacon. 10.4236/ape.2016.64032
• Ulucan, M., & Alyamaç, K. E. (2023). Farklı oranlarda geri dönüşümlü beton agregaları kullanılarak üretilen betonların çevresel etki değerlendirmelerinin yapılması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 23(2), 438-447. https://doi.org/10.35414/akufemubid.1133802
• Vale, L. J. (2014). The politics of resilient cities: Whose resilience and whose city? Building Research & Information, 42(2), 191-201. https://doi.org/10.1080/09613218.2014.850602
• Varolgüneş, Kürüm. F. (2021). Sosyal sürdürülebilirlik performansının kalıcı afet konutlarında değerlendirilmesi: Bingöl örneği. İdealkent, 12(32), 757-784. https://doi.org/10.31198/idealkent.815153
• Yılmaz, S., Karakayalı, O., Çetin, M., Eroğlu, S., Dikme, Ö., & Akoğlu, H. (2023). Emergency medicine association of turkey disaster committee summary of field observations of february 6th kahramanmaraş earthquakes. Prehospital and Disaster Medicine, 38(3), 415-418. https://doi.org/10.1017/s1049023x23000523
• Yıldız, F., & Dursun, O. (2024). Medyada toplumsal dayanışmanın inşası: 6 Şubat Kahramanmaraş depremleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Doi Number: http://dx.doi.org/10.29228/ASOS.75252
• Zhu, Y., Lu, Y., Gupta, S., Wang, J. & Hu, P. (2023), Promoting smart wearable devices in the health-AI market: the role of health consciousness and privacy protection, Journal of Research in Interactive Marketing, 17(2), 257-272. 10.1108/JRIM-10-2021-0246