An Analysis of Criticisms of Modernism in the Context of “Non-Place” Through Cinema-Space Fiction

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 1, 117 - 149, 08.04.2016

İ.bâkır Kanlı , Melis Bilgiç

https://doi.org/10.17336/igusbd.95922

Cited By: 2

Öz

Being intensively interacted with each other architecture and cinema are shaped by the societal developments throughout the history as in the other kinds of art. With the recent increase in the research there have been conducted various studies analysing the role of cinema in architecture. This study, first, deals with the form of spatial interactions between film and architecture. Yet, the main objective of the article is to discuss in which ways the architecture aiming the form and shape the space influences the cinema that is seen as the most effective way to represent the space and the "experience” located in the space. Modernism of the 20^th century that emerged with the discourse of innovation in all scales has become a general approach for every “place” and every “time”. In this study, spatial fiction of critical approach that architecture and cinema form against this situation is examined. In this regard, the purpose of the study is to demonstrate how critical of “non-place” notion that formed by modernist society and life style are handled. Cinema spaces, which are selected from films in different categories, were analysed according to different representation formats such as theme, event fiction, and real space–imaginary (fiction) space.

 

Keywords: Cinema, Space, Place, Non-Place, Architectural Identity

Anahtar Kelimeler

Cinema, Space, Place, No n - Place, Architectural Identity

Modernizm Eleştirilerinin "Yok-Yer" Bağlamında Sinema Mekânı Kurgusunda Analizi

Öz

Tarih boyunca birbirleri ile sıkı bir etkileşim içinde olan mimarlık ve sinema, diğer tüm sanat türlerinde olduğu gibi toplumu ilgilendiren olaylarla birlikte şekillenmiştir. Son zamanlarda bu alanda yapılan araştırmaların artmasıyla mimarlık dünyasında sinemanın yeri hakkında birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada ise öncelikle sinema ve mimarlığın mekânsal açıdan birbirini etkileme biçimleri ele alınmış, ardından başlıca amacı mekânı biçimlendirmek, mekânı tasarlamak olan mimarlık disiplininin, mekânı ve mekân içinde yer alan “deneyim” in temsilinin en etkili yolu olarak görülen sinemayı etkileme biçimi tartışılmak istenmiştir. Her ölçekte yenilikçilik söylemi ile ortaya çıkan “20. yüzyıl modernizm”i her "yer" ve her "zaman" için geçerli genel bir yaklaşım halini almıştır. Çalışmada mimarlık ve sinemanın bu duruma karşı oluşturduğu eleştirel yaklaşımının mekânsal kurgusu incelenmiştir. Bu bağlamda çalışmanın amacı; modernist toplumun ve onun yaşam şeklinin oluşturduğu "yok yer" kavramı eleştirisinin mekân kurgusunda nasıl ele alındığını göstermektir. Farklı türlerde gruplanarak seçilen filmlerde kurgulanan mekânlar;  tema, olay kurgusu, gerçek mekân–hayali (kurgusal) mekân gibi farklı temsil biçimlerine göre analiz edilmiştir.

 

Anahtar Kelimeler: Sinema, Mekân, Yer, Yok-Yer, Mimari Kimlik

Anahtar Kelimeler

Sinema, Mekân, Yer, Yok - Y er, Mimari Kimlik

Kaynakça

• ANDERSON, Perry, Postmodernitenin Kökenleri, (çev. Elçin Gen), İstanbul: İletişim Yayınları, 2005.
• BALA, Havva, “Reading of the Architectural Identity Via Cinema”, Cinej Cinema Journal, sayı: 4.1 no: 81, 2014.
• BALA, Havva, “Sinemada Mimari Okumaları”, 2014, http://saklisinema. com/index.php/2014/10/16/sinemada-mimari-okumalar/ (Erişim Tarihi 31.12.2014).
• BALA, Havva, "Mimarlıkta yok yer kavramı ve Terminal” , 2014, http://www.boyutpedia.com/1613/69627/mimarlikta-%E2%80%9Cnon-lieu%E2%80%9D-kavrami-ve-terminal (Erişim Tarihi:04.01.2015).
• BAUDRILLARD, Jean, Simülakrlar ve Simülasyon, 6.bs., Ankara: Doğu Batı Yayınları, 1982.
• BOXER, Lionel. “Assessment of Quality Systems with Positioning Theory”, The Self and Others: Positioning Individuals and Groups in Personal, Political and Cultural Contexts, (Ed. R.Harré ve F. Moghaddam), Westport: Praeger Publishers, 2003, ss. 251-277.
• CEYHUN, D., “Modern Kavramı ve Mimarlık”, Yapı Dergisi, 248, 2002, ss. 54-57.
• COURBUSIER, Le, Bir MimarlığaDoğru, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2015, s.85.
• DELEUZE, Gilles, Guattari, Felix, A Thousand Plateaux: Capitalism and Schizophrenia, London: Athlone Press, 1987.
• DORSAY, Atilla, "Mimarlık Hayatlarımızı Somut Olarak Biçimleyen Bir Sanat...", 2013, www.yapi.com.tr (Erişim Tarihi: 31.12.2014).
• EROĞLU, Belkıs, "Hayalle Hakikat Arasında Bir Yerde", 2011, http:// www.hayalperdesi.net/dosya/85-hayalle-hakikat-arasinda-bir-yerde.aspx (Erişim Tarihi: 02.01.2014).
• GÜLEÇ, Gülşah, “Modernizm Eleştirileri”, 2013, http://www.mimarlik dergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=389&RecID=3303 (Erişim Tarihi: 31.12.2014).
• HEIDEGGER, Martin. Poetry, Language, Thought, (çev: Albert Hofstadter), New York: Harper & Row, 1971.
• HE, Jenny, “An Auteur for All Ages”, Tim Burton, The Museum of Modern Art, New York, 2009.
• HENRI, Lefebvre, The Production of Space, Oxford: Blackwell, 1991.
• KALE, Gül, “Antonioni’den Godard’a Filmlerdeki Mekân İmgelerinin Duyumsattıkları”, Arredamento Mimarlık, sayı: 169, 2004.
• KOCA, K. Senem,” Çağdaş Mimarlıkta Yersizlik”, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2005 (Yüksek Lisans Tezi).
• KUTUCU, Seçkin, “Sinemada Marjinallik ve Mekân”, Ege Mimarlık, sayı: 45, 2003.
• MALPAS, Jeff, Place and Experience: A Philosophical Topography, Cambridge: Cambridge University Press, 1999.
• NORBERG-SCHULZ, Christian, Genius Loci, Academy Editions, Londra, 1980.
• PAŞAOĞLU, Ali, "Sinema ve Mimarlık: İki Düşünen İmalât", 2011, http://www.hayalperdesi.net/dosya/84-sinema-ve-mimarlik-iki-dusunen-imalat.aspx (Erişim Tarihi: 31.12.2014).
• RATTENBURY, K., Echo and Narcissus, in Architecture & Film, Ed. M. Toy, Architectural Design Profile 112, vol. 64 (12), 1994, ss. 7-35.
• SENNETT, Richard. Gözün Vicdanı, Kentin Tasarımı ve Toplumsal Yaşam, (çev: S. Sertabiboğlu ve C. Kurultay), İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1999.
• TANYELI, Uğur. “Yer, Yer-Olmayan, Naziler, Auge ve Akla Getirdikleri”, Arredamento Mimarlık, no. 5, 2012, ss.106-111.
• TANYELİ, U., “Sinema ve Mimarlık: Temsiliyet Nesnenin Temsili Sanatın Sanallıkla İfadesi”, Arredamento Mimarlık, 11:66, 2001.
• TOURAINE, A., Modernliğin Eleştirisi, Modernist İdeoloji, (çev. Hülya Tufan), 4.bs., İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2002.
• VENTURI, Robert, Complexity and Contradiction in Architecture, The Museum of Modern Art, New York, 2002.
• WEISHAAR, Schuy R., “Tim Burton’s Two Worlds”, Masters of the Grotesque, The Cinema of Tim Burton, Terry Gilliam, the Coen Brothers and David Lynch, McFarland & Company Inc., North Carolina, 2012.