Birey-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Adalet: Uyum Her Zaman İyi midir?

Yıl 2019, Cilt: 34 Sayı: 2, 213 - 224, 30.06.2019

Nihal Yazıcı , Senay Yürür

https://doi.org/10.24988/ije.2019342815

Cited By: 1

Öz

Birey-örgüt
uyumu genellikle örgütler için yarattığı olumlu sonuçlar açısından ele
alınmaktadır. Acaba bu uyum, çalışanların örgütlerini daha adil algılamalarına
da neden olur mu? Eğer öyleyse, bu durum bazı etik tartışmalara yol açar mı? Bu
sorulardan yola çıkarak tasarlanan bu araştırmanın temel amacı, birey-örgüt
uyumunun çalışanların örgütsel adalet algılarına etkisini analiz etmektir. Bu
amaç doğrultusunda Yalova’daki 220 kamu ve özel sektör çalışanına anket
uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda birey-örgüt uyumunun, örgütsel
adaletin tüm boyutları üzerinde pozitif etkisi olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Adalet, Dağıtım Adaleti, Prosedür Adaleti, Kişilerarası Adalet, Bilgilendirmeye Dayalı Adalet, Birey-Örgüt Uyumu

Person-Organization Fit and Organizational Justice: Is Harmony Always Good?

Öz

Person- organization fit is generally considered in
terms of positive outcomes for organizations. Do this fit between person and
the organization affect organizational justice perception of employees? If so,
does this lead to some ethical debate? This research aims to answer the
question of “How the person-organization (P-O) fit level effects the
organizational justice perceptions?”. For the stated purpose, the effect of P-O
fit on organizational justice perceptions of employees was tested using survey
on 220 employees, including 106 public and 104 private sector employees from
Yalova. As a result of the regression analysis, it has been seen that person-organization fit level has positive
effect on all organizational justice dimensions.

Anahtar Kelimeler

Organizational Justice, Distributive Justice, Procedural Justice, Interpersonal Justice, Informational Justice, Person-Organization Fit

Kaynakça

• Adams, J.S. (1965). Inequity in Social Exchange. Advances in Experimental Social Psychology, 2, 267-299.
• Akbaş, T. T. (2011). Algılanan Kişi-Örgüt Uyumunun Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Üzerindeki Etkisi: Görgül Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(1), 55-81.
• Alnıaçık, E., Alnıaçık, Ü., Erat, S. ve Akçin, K. (2013). Does Person-Organization Fit Moderate The Effects of Affective Commitment and Job Satisfaction on Turnover Intentions?. Procedia-Scialand Behavioral Sciences, 99, 274-281.
• Bies, R. J. ve Moag, J. S. (1986). Interactional Justice: Communication Criteria of Fairness. Research on Negotiations in Organizations, 1, 43-55.
• Blader, S. L. ve Tyler, T. R. (2003). What Constitutes Fairness in Work Settings? A Four-Component Model of Procedural Justice. Human Resource Management Review, 13(1), 107-126.
• Cable M. D. ve Judge, T. A. (1994). Pay-Preferences and Job Search Decisions: A Person Organization Fit Perspective. Personel Psychology, 47, 317-349.
• Cable M. D. ve Judge, T. A. (1996). Person-Organization Fit, Job Choice Decisions and Organizational Entry. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 67(3), 294-311.
• Cable M. D. ve Edwards, J. R. (2004). Complementary and Supplementary Fit: A Theoretical and Empirical İntegra¬tion. Journal of Applied Psychology, 89(5), 822-834.
• Caplan, D. R. (1987). Person-Environment Fit Theory and Organizations: Commensurate Dimensions, Time Perspectives, and Mechanisms. Journal of Vocational Behavior, 31(3), 248-267.
• Chatman, J. A. (1989). Improving Interactional Organizational Research: A Model of Person Organization Fit. Academy of Management Review, 14(3), 333-349.
• Colquitt, J. A. (2001). On the Dimensionality of Organizational Justice: A Construct Validation of A Measure. Journal of Applied Psychology, 86(3), 386-400.
• Cohen-Charash, Y. ve Spector, P. E. (2001). The Role of Justice in Organizations: A Meta-Analysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 86(2), 278–321.
• Cropanzano, R., Goldman, B. ve Folger, R. (2003). Deontic Justice: The Role of Moral Principles in Workplace Fairness. Journal of Organizational Behavior, 24(8), 1019-1024.
• Çelik, M., Turunç, Ö. ve Demirkaya, H., (2011). Çalışanların Adalet Algılarının İş Performansına Etkisinde Kişi Örgüt Uyumunun Aracılık Rolü: Turizm Sektöründe Görgül Bir Çalışma. SOİD-Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 8(2), 47-50.
• Edwards, J. R., Caplan, R. D. ve Harrison, R. V. (1998). Person-Environment Fit Theory: Conceptual Foundations, Empirical Evidence, and Directions for Future Research. Theories of Organizational Stress, (Ed. C. L. Cooper), Oxford: Oxford University Press, 28-67.
• Edwards, J. R. ve Shipp, A. J. (2007). The Relationship Between Person Organizational Fit and Outcomes: An Integrative Theoretical Framework. Perspectives on Organizational Fit, (Ed. C. Ostroff, T. A. Judge), New York: Lawrence Erlbaum Associates, USA, 209-258.
• Folger, R. ve Cropanzano, R. (1998). Organizational Justice and Human Resource Management, Beverly Hills, CA: Sage Publications, USA.
• Folger, R. ve Konovsky, M. A. (1989). Effects of Procedural and Distributive Justice on Reactions to Pay Raise Decisions. Academy of Management Journal, 32(1), 115-130.
• Fox, S., Spector, P. E. ve Miles, D. (2001). Counterproductive Work Behavior (CWB) in Response to Job Stressors and Organizational Justice: Some Mediator and Moderator Tests for Autonomy and Emotions. Journal of Vocational Behavior, 59(3), 291-309.
• Greenberg, J. (1990). Employee Theft as a Reaction to Underpayment Inequity: The Hidden Cost of Paycuts. Journal of Applied Psychology, 75(5), 561-568.
• Greenberg, J. (1993). The Social Side of Fairness: Interpersonal and Informational Classes of Organizational Justice. Justice in the Workplace: Approaching Fairness in Human Resource Management, (Ed. R. Cropanzano) Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, New Jersey, 79-103.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis, 7th Ed. Pearson Prentice Hall, New Jersey.
• İplik, F. N., Kılıç, K. C. ve Yalçın, A. (2011). The Simultaneous Effects of Personorganization and Person-Job Fit on Turkish Hotel Managers. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 23(5), 644-661.
• Kılıç, K. C. ve Yener, D. (2015). Birey-Örgüt ve Birey-İş Uyumunun Çalışanların İş Tutumlarına Etkisi: Adana İlinde Bankacılık Sektöründe Çalışanlar Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 161-174.
• Konovsky, M. A. ve Cropanzano, R. (1991). Perceived Fairness of Employee Drug Testing As a Predictor of Employee Attitudes and Job Performance. Journal of Applied Psychology, 76(5), 698–707.
• Konovsky, M. A. ve Organ D. W. (1996). Dispositional and Contextual Determinants of Organizational Citizenship Behavior. Journal of Organizational Behavior, 17(3), 253 -266.
• Köksal, K. (2017). Kişi Örgüt Uyumunun Örgütsel Adalet Algısı ve Örgütsel Bağlılık İlişkisinde Aracılık Rolü. Savunma Bilimleri Dergisi, 16(2), 37-58.
• Kristof, A. L. (1996). Person-Organization Fit: an Integrative Review of its Conceptualizations, Measurement, and Implications. Personnel Psychology, 49, 1-49.
• Kristof‐Brown, A. L., Zimmerman, R. D. ve Johnson, E. C. (2005). Consequences Of Individuals'fit At Work: A Meta‐Analysis of Person–Job, Person–Organızatıon, Person–Group, and Person–Supervisor Fit. Personnel Psychology, 58(2), 281-342.
• Lauver, K. J. ve Kristof-Brown, A. (2001) Distinguishing Between Employees’ Perceptions of Person-Job And Person-Organization Fit. Journal of Vocational Behavior, 59(3), 454-470.
• Lavelle, J. J., Brockner, J., Konovsky, M. A., Price, K. H., Henley, Amy B., Taneja, A. ve Vinekar, V. (2009). Commitment, Procedural Fairness, and Organizational Citizenship Behavior: A Multifoci Analysis. Journal of Organizational Behavior, 30(3), 337-357.
• Lind, E. A. ve Tyler, T. R. (1988). The Social Psychology of Procedural Justice. New York: Plenum.
• Liu, B., Liu, J. ve Hu, J. (2010). Person-Organization Fit, Job Satisfaction and Turnover Intention: An Empirical Study in the Chinese Public Sector. Social Behavior and Personality, 39(5), 615-626.
• Masterson, S. S., Lewis, K., Goldman, B. M. ve Taylor, M. S. (2000). Integrating Justice and Social Exchange: The Differing Effects of Fair Procedures and Treatment on Work Relationships. Academy of Management Journal, 43(4), 738-748.
• Martin, C. L. ve Bennett, N. (1996). The Role Of Justice Judgments in Explaining The Relationship Between Job Satisfaction and Organizational Commitment. Group & Organizational Management, 21(1), 84-104.
• Mayer, D. M. ve Nishii, L. H., Schneider, B. ve Goldstein, H. (2007). The Precursors and Products of Justice Climates: Group Leader Antecedents and Employee Attitudinal Consequences. Personnel Psychology, 60(4), 929-963.
• Mcfarlin, D. B. ve Sweeney, P. D. (1992). Distiributive and Procedural Justice As Predictors of Satisfaction With Personal and Organizational Outcomes. Academy of Management Journal, 35(3), 36-49.
• Meydan, B. T. (2019). Birey-Örgüt Uyumu ve Örgütsel Davranış Araştırmalarında Kuramsal Temel Olarak Kullanımı. Örgütsel Davranış Kuramları, (Ed. S. Yürür), Beta Yayınevi, İstanbul, 187-244.
• Meglino B. M. ve Ravlin, E. C. (1998). Individual Values in Organizations: Concepts, Controversies, and Research. Journal of Management, 24(3), 351-389.
• Moorman, R. H. (1991). Relationship Between Organizational Fairness and Organizational Citizenship Behaviors: Do Fairness Perceptions Influence Employee Citizenship?. Journal of Applied Psychology, 76(6), 845–855.
• Muchinsky, P. M. ve Monahan, C. J. (1987). What Is Person-Environment Congruence? Supplementary Versus Comple-mentary Models of Fit. Journal of Vocational Behavior, 31(3), 268-277.
• Netemeyer, G. R., Boles, J. S., Mckee, D. O. ve Mcmurrian, R. (1997). An İnvestigation into the Antecedents of Organizational Citizenship Behaviours in a Personal Selling Context. Journal of Marketing, 61(3), 85-98.
• Ng, E. W.S. ve Burke, R. J. (2005). Person - Organization Fit and the War For Talent : Does Diversity Management Make a Difference?. International Journal of Human Resource Management, 16(7), 1195-1210.
• Nunnally, J. C. (1978). Psychometric Theory, (2. Baskı), McGraw-Hill, New York, USA.
• Özcan, H. U. (2012). Birey-Örgüt Değerleri Arasındaki Uyumun Örgütle Özdeşleşme ile İlişkisi. Türk Psikoloji Yazıları, 15(29), 25-39.
• Özmen, Ö. N. T., Arbak, Y. ve Özer, P. S. (2007). Adalete Verilen Değerin Adalet Algıları Üzerindeki Etkisinin Sorgulanmasına İlişkin Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış, 7(1), 17-33.
• Polatçı, S. ve Cindiloğlu, M., (2013). Kişi-Örgüt Uyumunun Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi: Duygusal Bağlılığın Aracılık Rolü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 299-318.
• Sıpahi, G. A. ve Kesen, M. (2016). The Effect Of Organizational Commitment On Person Organızatıon Fit And Turnover Intention in Five Star Hotel. Eurasian Academy of Sciences Eurasian Business & Economics Journal, 2, 340-352.
• Silverthorne, C. (2004). The Impact of Organizational Culture and Person-Organization Fit on Organizational Commitment and Job Satisfaction in Taiwan. Leadership & Organization Development Journal, 25(7), 592-599.
• Skarlicki, D. P. ve Folger, R. (1997). Retaliation in The Workplace: The Roles of Distributive, Procedural, and Interactional Justice. Journal of Applied Psychology, 82(3), 434-443.
• Turunç, Ö. ve Çelik, M. (2012). İş Tatmini- Kişi-Örgüt Uyumu ve Amire Güven- Kişi- Örgüt Uyumu İlişkisinde Dağıtım Adaletinin Düzenleyici Rolü. İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(2), S57-78.
• Tyler, T. R. ve Lind, E. A. (1992). A Relational Model of Authority in Groups. Advances in Experimental Social Psychology, 25, 115-191.
• Ulutaş, M. (2011). Birey-Örgüt Uyumunun İş Stresi ve Verimlilik Üzerine Etkisi: Dalaman Havalimanı Çalışanları Üzerine Bir Alan Araştırması. Selçuk Ünşversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1-2) 13-29.
• Uysal, D. I. (2014). Birey-Çevre Uyumu: Çalışanların Örgüt Uyumlarının Yaşama İlişkin Doyum ve İşten Ayrılma Niyetiyle İlişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 29(74), 34-45.
• Yıldırım, E. B. ve Torun, A. (2007). Birey-İş Uyumu, Birey-Örgüt Uyumu ve Sosyal Desteğin, İş Stresi Üzerindeki Etkileri: Çağrı Merkezlerinde Bir Çalışma. XV. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Sakarya, 171-178.
• Yücel, İ. ve Çetinkaya, B. (2016). Birey-Örgüt Uyumu ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkide Cinsiyetin Rolü: Kayseri Örneği. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(3).17-30.
• Yürür, S. (2008). Örgütsel Adalet ile İş Tatmini ve Çalışanların Bireysel Özellikleri Arasındaki İlişkilerin Analizine Yönelik Bir Araştırma. SDÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 295-312.
• Yürür, S. (2015). Türkiyede Örgütsel Adalet Konusunda Yapılan Çalışmalara Yönelik Bir Derleme. Türkiye'de Örgütsel Davranış Araştırmaları-I (Ed. R. Özen Kutanis), Ankara: Gazi Kitapevi.
• Yürür, S. (2018). Örgütsel Adalet. Çalışma Yaşamında Davranış Güncel Yaklaşımlar, (Ed., A. Keser, G. Yılmaz, S. Yürür), Umuttepe Yayınları, Kocaeli, 243-274.
• Yürür, S. ve Demir, K. (2011). Örgütsel Adalet ve Psikolojik Güçlendirme: Karşılıklı Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,16(3), 311-335.
• Yürür, S. ve Mengenci, C. (2014). Örgütsel Adalet ve Ekstra Rol Davranışları İlişkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 24, 1-17.
• Yürür, S. ve Nart, S. (2016). Örgütsel Adalet Algısı Kamu Çalışanlarının İhbar Etme (Whistleblowing) Niyetini Artırır mı?. Amme İdaresi Dergisi, 49(3), 117-148.
• Zapata-Phelan, C. P., Colquitt, J. A., Scott, B. A. ve Livingston, B. (2009). Procedural Justice, Interactional Justice and Task Performance: The Mediating Role of Intrinsic Motivation. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 108(1), 93-105.
• Zhang, Y., Ying, G. ve Liu, P. (2005). Moderating Effects of P-O Fit in Turnover Intention Model: A Case of Foreign Pharmaceutical Companies in China. Nankai Business Review, 8(3), 37-41.
• Zhao, H. (2009). The Effects of Personal-Organization Fit and Organizational Citizenship Behaviort on Contextual Performance: An Empirical Research. Chinese Journal of Management, 6(3), 342-347.