İş Yerinde Depresif Ruh Hali Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 37 Sayı: 1, 1 - 18, 14.03.2022

Kemal Eroğluer

https://doi.org/10.24988/ije.688300

Öz

Bu çalışmada Quinn ve Shepard (1974) tarafından oluşturulan “Depressed Mood at Work” ölçeğinin Türkçeye uyarlanması yapılmıştır. Türkçeye “İş Yerinde Depresif Ruh Hali” olarak çevrilen ölçeğin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması yapılmıştır. Çalışma, ilk aşamada orijinal metnin çevirisi, ikinci aşamasında geçerlilikle ilgili çalışmalar ve son aşamasında ise güvenilirlik ile ilgili analizler olmak üzere üç aşamada yapılmıştır. Ölçeğin Türkçeye uyarlanmasında Brislin (1970) tarafından önerilen yöntem kullanılmış, kapsam ve mantıksal geçerliliğinin kontrolünde uzman görüşüne başvurulmuş ardından yapı geçerliliği (faktör analizi) ile güvenilirliğin kontrolü yapılmıştır. Ankara’da vakıf üniversitelerinde çalışan 175 öğretim elemanı üzerinde yapılan araştırma sonucu elde edilen veriler analizlerle değerlendirilmiştir. Yapılan analizlerin sonucunda ölçeğin orijinal halinde olduğu gibi tek boyutlu olduğu ve faktör yüklerinin 0,514-0,814 arasında olduğu belirlenmiştir. DFA sonucunda elde edilen uyum iyiliği değerlerinin referans değerler içinde bulunduğu, Cronbach Alpha değerinin 0,918 olduğu, güvenilirlik için gerekli olan diğer istatistiki işlem ve değerlerin daha önce yapılmış çalışmalar ile uyumlu olduğu belirlenmiştir. Bu kapsamda Quinn ve Shepard (1974) tarafından geliştirilen “İş Yerinde Depresif Ruh Hali” ölçeğinin tek boyutlu yapısında ve ifadelerinde herhangi bir değişiklik yapılmadan Türkiye’de Sosyal Bilimler alanında yapılacak çalışmalarda güvenilir bir şekilde kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Depresif ruh hali, güvenirlik, geçerlilik, ölçek

The Validity and Reliability Study of “Depressed Mood at Work” Scale

Öz

In this study, “Depressed Mood at Work” scale developed by Quinn and Shepard (1974) was adapted to Turkish. The validity and reliability of the scale which is translated to Turkish as “İş Yerinde Depresif Ruh Hali Ölçeği” was conducted. The study was carried out in three stages. Translation of the original scale took place at first, studies conducted on the validity in the second stage, and analyses on the reliability was the last stage. In the adaption of the scale to Turkish, the method proposed by Brislin(1970) was used and regarding the control of the scope and logical validation an expert opinion was received and then eventually reliability was checked with construct validity. The data obtained as a result of the research conducted on 175 lectures who work for Foundation Universities in Ankara. As a result of the study, it was concluded that the scale was one-dimensional and factor loads were between 0,514-0,814. It was found that the goodness of fit values were among the reference values, the Cronbach’s Alpha value was 0,918, and the other statistical values reqired for reliability were compatible with previous studies. In this context, it was concluded that the scale “Depressed Mood at Work” developed by Quinn and Shepard (1974) could be used reliably and unchangingly in the researches to be conducted in the field of social sciences in Turkey without any changes in the structure or in the question items of the scale.

Anahtar Kelimeler

Depressed mood, validity, reliability, scale

Kaynakça

• Alpar, R. (2012). Uygulamalı istatistik ve geçerlik güvenirlik, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Altan, S. (2018). Örgütsel yapıya bağlı stres kaynakları ve örgütsel stresin neden olduğu başlıca sorunlar. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(3), 137-158.
• Aydemir, Ö., Aytuner D. ve İlkin İ. (2006). Hamilton depresyonu değerlendirme ölçeği yapılandırılmış görüşme kılavuzu mevsimsel duygu durumu bozukluğu versiyonu’nun güvenilirlik ve geçerliliği. Psychiatry in Türkiye, 8(1), 18-21.
• Beck, A.T. (1961). An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry, 4, 561- 571.
• Beck, A. T., Ward, C., Mendelson, M., Mock, J. ve Erbaugh, J. (1961). Beck depression inventory (BDI). Arch Gen Psychiatry, 4(6), 561-571.
• Beehr, T. A. (1976). Perceived situational moderators of the relationship between subjective role ambiguity and role strain. Journal of Applied Psychology, 61(1), 35–40.
• Belge, J. (2019). Bir grup yetişkinde depresif semptomlar, anksiyete semptomları ve belirsizliğe tahammülsüzlük arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi Gelişim Üniversitesi SBE. İstanbul.
• Bilchik, G. S. (2000). Organizational depression. H&HN. Hospitals & Health Networks, 74(2), 34-38.
• Brewin, C.R., Andrews, B. and Gotlib, I.H. (1993). Psychopathology and early experience: A reappraisal of retrospective reports. Psychological Bulletin, 113, 82-98.
• Brislin, R.W. (1970). Back-Translation for cross-cultural research, Journal of Cross-Cultural Psychology, 1(3), 185-216.
• Brown, G. ve Harris, T. (1978). The social origins of depression. London: Tavistock.
• Budak, S. (2000). Psikoloji sözlüğü. Bilim ve Sanat Yayınları. Ankara.
• Burns, (1982) Feeling good: The new mood therapy. Signet Boks, New York.
• Choi, Y. (2019). The moderating effect of leader member exchange on the relationship between workplace ostracism and psychological distress. Asia-Pacific Journal of Business Administration, 11(2), 146-158.
• Durmuş, B. Yurtkoru, E.S. ve Çinko, M. (2013). Sosyal bilimlerde SPSS'le veri analizi (2. Baskı). Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Gilmour, H. ve Patten, S.B. (2007). Depression at Work. Perspectives on Labour and Income, 8(11), 19-31.
• Hamilton, M. (1960). A rating scale for depression. J. Neurol Neurosurg Psychiatr, 23, 56-62.
• Hisli, N. (1988). Beck depresyon envanterinin geçerliği üzerine bir çalışma. Psikoloji Dergisi. 4(22), 118-126.
• Hurrell, J.J., Pate, A. ve Kliesmet, R. (1984). Stress amog police officers. U.S. department of health and human services. Public Health Service Centers for Disease Control. https://www.ojp.gov/pdffiles1/Digitization/95569NCJRS.pdf
• Karagöz, Y. (2019). SPSS AMOS META istatiksel analizler. Nobel Basım Yayıncılık. 2. Baskı. Ankara.
• Kaya, M. (2014). Aristoteles’in ruh anlayışı. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 91-98.
• Klein, D. N., Lewinsohn, P. M., Seeley, J. R. annd Rohde, P. (2001). A family study of major depressive disorder in a community sample of adolescents. Archives of General Psychiatry, 58(1), 13–20.
• Köknel, Ö. (1992). Depresyon: Ruhsal çöküntü. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Köksal, F. ve Gençdoğan, B. (2010). Depresif olanlar ile olmayanların suçluluk, utanç ve öfke tarzlarının incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 163-175.
• McGiffin, J. N., Galatzer-Levy, I. R. and Bonanno, G. A. (2019). Socioeconomic resources predict trajectories of depression and resilience following disability. Rehabilitation Psychology, 64(1), 98–103.
• Luthans, F. (1992). Organizational behavior, McGraw-Hill, New York.
• Ören, N. ve Gençdoğan, B. (2007). Lise öğrencilerinin depresyon düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 15(1), 85-92.
• Özdel, L., Bostancı, M., Özdel, O. ve Oğuzhanoğlu, N.K. (2002). Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3, 155-161.
• Özer, S. K., Başaran D., Önder T., Elif K. ve Yazıcı M. K. (2001). Montgomery–Åsberg depresyon değerlendirme ölçeği: Değerlendiriciler arası güvenilirlik ve geçerlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(3), 185-194.
• Quinn, R.P. and Shepard, L.G. (1974). The 1972-1973 quality of employment survey. Institute for Social Research, University of Michigan, Ann Arbor, 90-97.
• Savrun M. (1999). Depresyonun tanımı ve epidemiyolojisi. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi. Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. İstanbul: 11-17.
• Sevim, B. (2017). Depressive mood and memory bias: Is breathing exercise effective? Bahcesehir University, Master’s Thesis. Istanbul.
• Sezer, S. (2011). Örgüt depresyonu ölçeği’nin geliştirilmesi ve psikometrik niteliklerinin belirlenmesi. “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(1), 39-50.
• TDK, (2021). Türkçe Büyük Sözlük. Sozluk.gov.tr
• Tuncer, M. ve Dikmen, M. (2019). Burns depresyon ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 6(42), 2848-2857.
• Wisco, B. E. and Nolen-Hoeksema, S. (2009). The interaction of mood and rumination indepression: effects on mood maintenance and mood-congruent autobiographical memory. Journal of Rational-Emotive and Cognitive Behavior Therapy, 27, 144–159.
• Yıldız, M. (2016). Üniversite öğrencilerinde duygusal zekâ yaşam doyumu ve depresyonun cinsiyet ve sınıf seviyelerine göre etkileri. OPUS Dergisi, 6(11), 450-474.
• Zigmond, A. S. ve Snaith, R. P. (1983). The hospital anxiety and depression scale. Acta psychiatrica scandinavica, 67(6), 361-370.