Öz
Çevirmenin çok kültürlü kimliği çeviri gibi karmaşık ve çok yönlü bir sürece kuşkusuz zenginlik katacak, kaynak metnin erek
metne dönüşümünde okurun beklentilerini farklı kültürel katmanların süzgecinden geçirerek karşılayacaktır. Çeviri, bilimsel bir
olgu olmasının yanı sıra aynı zamanda da toplumsal bir olgudur. Bu durum, çeviriye daha bütünsel ve toplumsal bir bakış açısıyla
bakmamızı sağlar. Çevirmenin okurlara ulaşırken toplumsal yapıyı etkileyebileceği durumu kadar, toplum tarafından nasıl
etkilendiği ve şekillendiği de göz önünde bulundurulması gereken bir konudur. Çalışmalarda çevirmenin hayatı, toplumdaki
izleri bizlere önemli bilgiler sunabilir. Otobiyografilerde yazar/çevirmenin çok kimlikli yönünü kişisel yaşamına dair tekrar
okumalarla çözümlemek mümkündür. Halide Edib Adıvar önce İngilizce ve ardından Türkçe olarak iki ayrı dilde; “otobiyografi”
türündeki Mor Salkımlı Ev, Memoirs of Halide Edip ve Türkün Ateşle İmtihanı, The Turkish Ordeal yapıtlarını kaleme alır. Öz
yaşam öyküsünü anadili yerine İngilizce yazarak ilk aktarımı gerçekleştirmiş olur. Ardından İngilizce otobiyografilerini
Türkçe’ye çevirerek ikinci aktarım gerçekleşir. Adıvar’ın çok kimlikli yapısındaki git-gellerin aslında çeviri kararlarını da
etkilediği ve çeviri stratejilerini belirlediği görülmektedir. Bu anlamda bu çalışmada çevirmen kimliğinin çeviri sürecine
yansımalarına örnek olarak, Adıvar’ın kimliğinin İngilizce otobiyografiler yoluyla çevrilmesi ve ardından kimliğin Türkçe
çeviriler yoluyla tekrar çevrilmesi üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Çok kültürlü kimlik çeviri kültürel katman Halide Edib Adıvar otobiyografi
Kaynakça
- Adıvar, H. E. (1926). Memoirs of Halide Edib. New York, Lond: The Century Company. ---------------- (1928). The Turkish Ordeal Being The Further Memoirs of Halide Edib. New York, London: John Murray.
- ---------------- (2011a). Türk’ün Ateşle İmtihanı. İstanbul: Can Yayınları.
- ---------------- (2011b). Mor Salkımlı Ev, İstanbul: Can Yayınları.
- Aksoy, (2009). Kurgulanmış Benlikler, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Bahadır, Ş. (2004). “Çeviriyorum, Öyleyse Tek Kültürün Ötesinde, İki Kültürün Arasında, Üçüncü Kültürün Ortasındayım”, Varlık.
- Berman, A. (2000). ”The Trials of the Foreign” Ed. Lawrence Venuti. The Translation Studies Reader, (London, New York: Routlage, 2000): 284.
- Bulut, A. (2008). Basından Örneklerle Çeviride İdeoloji, İdeolojik Çeviri İstanbul: Multilingual Chambers, I. (2014). Göç, Kültür, Kimlik, çev. İsmail Türkmen & Mehmet Beşikçi, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
Öz
The multi-cultural identity of the translator undoubtedly contributes to a complex and multifaceted process of translation and
meet readers’ expectations through filtering of different cultural strata in transformation of the source text into the target text. In
addition to being a scientific phenomenon, translation is also a social phenomenon. This enables us to look at translation from a
more holistic and social perspective. It should be considered that the translator is influenced and shaped by the society as well as
translation can affect the society through translation. In autobiographies, it is also possible to analyze the multi-cultural identity
of the author/translator by re-reading about her personal life. Halide Edib Adıvar wrote her autobiographies in two different
languages; Mor Salkımlı Ev - Memoirs of Halide Edip and Türkün Ateşle İmtihanı - The Turkish Ordeal. The first transformation
of her own life story was in English instead of her native language of Turkish. Then second transfer was translating English
autobiographies into Turkish. It has been seen that Adıvar’s tidal in her multi-cultural identity structure, in fact affected her
translation decisions and strategies. In this sense, as an example of a reflection of the identity of the translator to the translation
process, the translation of the identity through English autobiographies and the re-translation of the identity through Turkish
translations will be emphasized at this study.
Anahtar Kelimeler
Multi-cultural identity translation cultural strata Halide Edib Adıvar autobiography
Kaynakça
- Adıvar, H. E. (1926). Memoirs of Halide Edib. New York, Lond: The Century Company. ---------------- (1928). The Turkish Ordeal Being The Further Memoirs of Halide Edib. New York, London: John Murray.
- ---------------- (2011a). Türk’ün Ateşle İmtihanı. İstanbul: Can Yayınları.
- ---------------- (2011b). Mor Salkımlı Ev, İstanbul: Can Yayınları.
- Aksoy, (2009). Kurgulanmış Benlikler, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Bahadır, Ş. (2004). “Çeviriyorum, Öyleyse Tek Kültürün Ötesinde, İki Kültürün Arasında, Üçüncü Kültürün Ortasındayım”, Varlık.
- Berman, A. (2000). ”The Trials of the Foreign” Ed. Lawrence Venuti. The Translation Studies Reader, (London, New York: Routlage, 2000): 284.
- Bulut, A. (2008). Basından Örneklerle Çeviride İdeoloji, İdeolojik Çeviri İstanbul: Multilingual Chambers, I. (2014). Göç, Kültür, Kimlik, çev. İsmail Türkmen & Mehmet Beşikçi, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Çeviribilim |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 |