Teacher Self-Efficacy Beliefs of Theology Faculty Students

Year 2025, Volume: 13 Issue: 1, 136 - 158, 30.06.2025

Aysel Arslan , Rukiye Gögen

https://doi.org/10.51450/ilmiyat.1625171

Abstract

This study aimed to examine the teacher self-efficacy of the Faculty of Theology students according to the research variables. The sample group of the study consists of 310 (214 female, 96 male) students who continue their education at the Faculty of Theology of Sivas Cumhuriyet University in the spring semester of the 2023-2024 academic year. The research was conducted according to the descriptive scanning model and random sampling method was used in the study. The “Teacher Self-efficacy Belief Scale”, which has a four-factor structure developed by Çolak, Altınkurt and Yorulmaz, was used to collect the research data. As a result of the research, it was determined that the teacher self-efficacy of the Faculty of Theology students was high in the total score of the scale and the professional and social self-efficacy sub-factors, and moderate in the academic and intellectual self-efficacy sub-factors. A significant difference was found in favor of the female participants in the scores the participants received from the teacher self-efficacy scale (p<.05). This difference is valid for all sub-factors and the total score except academic self-efficacy. It was determined that there was a significant difference in the scores received by the faculty of theology students according to the class level variable. It was determined that the average scores of the fourth graders were higher. According to the variable of where the participants lived with their families, a significant difference was determined between those living in the city and those living in villages and districts in favor of those living in the city. It was concluded that the teacher self-efficacy of the faculty of theology students did not differ significantly according to the total and all sub-factors of the scores they received, the income level of the family, and the perceived income level. According to the variable of the type of high school graduated from, a significant difference was determined in favor of the group expressed as other in the professional self-efficacy factor of the scale. It was determined that there was a positive and moderate relationship between the total of the scale and the Academic Self-efficacy sub-factor, and a positive and high relationship with the Professional Self-efficacy, Social Self-efficacy, and Intellectual Self-efficacy factors.

Keywords

Religious Education , Faculty of Theology , Self-efficacy , Teacher Candidate , Student , University.

İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmen Öz-yeterlik İnançları

Abstract

Bu çalışmada İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin öğretmen öz-yeterliklerinin araştırma değişkenlerine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu 2023-2024 akademik yılı bahar döneminde Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ne devam eden 310 (214 kadın 96 erkek) öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma betimsel tarama modeline göre yürütülmüş ve çalışmada random örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verilerinin toplanmasında Çolak, Altınkurt ve Yorulmaz tarafından geliştirilen dört faktörlü bir yapıya sahip olan “Öğretmen Öz-yeterlik İnancı Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin öğretmen öz-yeterliklerinin ölçeğin toplam puanı ile mesleki ve sosyal öz-yeterlik alt faktörlerinde yüksek, akademik ve entelektüel öz-yeterlik alt faktörlerinde ise orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların öğretmen öz-yeterlik ölçeğinden aldıkları puanlarda kadın katılımcılar lehine anlamlı farklılık saptanmıştır (p<.05). Bu farklılık, akademik öz-yeterlik dışındaki tüm alt faktörlerde ve toplam puanda geçerlidir. Sınıf düzeyi değişkenine göre ilahiyat fakültesi öğrencilerinin aldıkları puanlarda anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir. Dördüncü sınıfların puan ortalamalarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Katılımcıların aileleriyle yaşadıkları yer değişkenine göre şehirde yaşayanlarla köy ve ilçede yaşayanlar arasında şehirde yaşayanlar lehine anlamlı farklılık belirlenmiştir. İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin öğretmen öz-yeterliklerinin ailenin gelir düzeyi aldıkları puanların toplam ve alt faktörlerin tamamında algılanan gelir düzeyine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Mezun olunan lise türü değişkenine göre ölçeğin mesleki öz-yeterlik faktöründe diğer olarak ifade edilen grup lehine anlamlı farklık belirlenmiştir. Ölçeğin toplamı ile Akademik Öz-yeterlik alt faktörü arasında pozitif ve orta düzeyde, Mesleki Öz-yeterlik, Sosyal Öz-yeterlik, Entelektüel Öz-yeterlik faktörleri ile pozitif ve yüksek düzeyde bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

Din Eğitimi , İlahiyat Fakültesi , Öz-Yeterlik , Öğretmen Adayı , Öğrenci , Üniversite.

References

• Aktürk, Ahmet Oğuz-Delen, Ayşe. “Öğretmenlerin Teknoloji Kabul Düzeyleri ile Öz-Yeterlik İnançları Arasındaki İlişki”. Bilim Eğitim Sanat ve Teknoloji Dergisi 4/2 (2020), 67-80.
• Algan, Celale Esra. Özel Okullarda Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Eğitimde Bilgi Teknolojileri Kullanımı Öz-Yeterlikleri ve Derslerinde Bilgi Teknolojilerinden Yararlanma Durumları. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=qWCLWwe50BVTJ7q4NZ1rlw&no=xlcec907rK3N55QETIKjww
• Aslan, Hüsetin vd.. “Öğretmenlerin Öz-Yeterlikleri İle Değişime Hazır Olma Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Scientific Educational Studies 7/1 (2023), 1-32. https://doi.org/10.31798/ses.1270645
• Bandura, Albert. “Explanatory And Predictive Scope Of The Theory Of Self-Efficacy”. Journal of Social and Clinical Psychology, 4/3 (1986), 359-373. https://doi.org/10.1521/jscp.1986.4.3.359
• Bandura, Albert. “Self-Efficacy: Toward A Unifying Theory Of Behavioral Change”. Psychological Review 84/2 (1977), 191-215. https://doi.org/10.1037/0033-295X.84.2.191
• Bandura, Albert. “Self-efficacy”. Encyclopedia of human behavior. ed. In V. S. Ramachaudran. 4/71-81. New York: Academic Press, 1994.
• Bandura, Albert. “Social Cognitive Theory İn Cultural Context”. Applied Psychology: An International Review 51/2 (2002), 269–290. https://doi.org/10.1111/1464-0597.00092
• Bandura, Albert. “Social cognitive theory: An agentic”. Standford University Annual Review Psychology 52 (2001), 1–26. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.52.1.1
• Berkant, Hasan Güner. “Öğretmen Adaylarının Öğretmen Öz-Yeterlik Algılarının İncelenmesi”. Journal of Educational Reflections 1/2 (2017), 1-17.
• Bıkmaz, Fatma Hazır. “Sınıf Öğretmenlerinin Fen Öğretiminde Öz-Yeterlik İnancı Ölçeğinin Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması”. Milli Eğitim Dergisi (2004), 161-199.
• Bulut, İlhami-Oral, Behçet. “Fen, Edebiyat, İlahiyat Ve Güzel Sanatlar Fakültesi Mezunlarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Öz-Yeterlik Algıları”. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 12/3 (2011), 1-18.
• Çolak, İbrahim vd.. “Öğretmen Özyeterlik İnancı Ölçeği Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması”. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 4(1) (2017), 20-32. https://doi.org/10.21666/muefd.319209
• Dam, Hasan. “Pedagojik Formasyon Sertifika Programı İle İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmen Özyeterlik İnançlarının Karşılaştırılması”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/13 (2020), 251-283.
• Deniz, Sabahattin-Tican, Canses. “Öğretmen Adaylarının Öğretmen Öz-Yeterlik İnançları İle Mesleki Kaygılarına Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 17/4 (2017), 1838-1859. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.32772-363968
• Ekici, Gülay. “Sınıf Yönetimi Dersinin Öğretmen Adaylarının Öğretmen Öz-Yeterlik Algı Düzeyine Etkisi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 35/35 (2008), 98-110.
• Gibson, Sherri-Dembo, Myron H.. “Teacher Efficacy: A Construct Validation”. Journal of Educational Psychology 76/4 (1984), 569-582. https://doi.org/10.1037/0022-0663.76.4.569
• Gordon, C.. “Learning Approach, Control Orientation And Self-Efficacy Of Beginning Teacher Education Students”. Asia-Pacific Journal of Teacher Education & Development 1/1 (1998), 53-63.
• Gökçe, Erten. “Yirmi Birinci Yüzyılın Öğretmeni”. Çağdaş Eğitim Dergisi 270 (2000), 21-26.
• İkiz, Fatma Ebru-Yörük, Canan. “Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik Düzeyleri İle Aile İşlevlerinin İncelenmesi”. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6/1 (2013), 225-252.
• Kalaycı, Şeref. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayıncılık, 6. Basım, 2014.
• Kalkan, Fatma. “Öğretmenlerin Öz Yeterlik İnançları Ve İş Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişki: Bir Meta Analiz Çalışması”. Eğitim ve Bilim 45/204 (2020), 317-343. https://doi.org/10.15390/EB.2020.8549
• Kartal, Mahmut-Bardakçı, Sait. Tutum Ölçekleri. Ankara: Akademisyen Kitabevi, 2019.
• Kaya, Umut. “Din Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleği Öz Yeterlik Algıları: Marmara Üniversitesi İ̇Lahiyat Fakültesi Örneği”. Van İlahiyat Dergisi 7/10 (2019), 65-112. https://doi.org/10.5281/zenodo.3250322
• Kılı, Ayşe İnan. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları İle Akademik Özyeterlik Algıları: Sinop Örneği”. On Dokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 47 (2019), 211-239. https://doi.org/ 10.17120/omuifd.
• McKillup, Steve. (2012). Statistics Explained: An İntroductory Guide For Life Scientists. USA: Cambridge University, 2. Edition, 2012.
• McKillup, Steve. Statistics Explained: An Introductory Guide for Life Scientists. Cambridge: Cambridge University Press, 2012.
• Milli Eğitim Bakanlığı. Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. Ankara: Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, 2017.
• Milli Eğitim Bakanlığı. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Ortak Metni 2025. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 2025.
• Moe, Angelica et all.. “When Being Able İs Not Enough: The Combined Value Of Positive Affect And Self-Efficacy For Job Satisfaction İn Teaching”. Teaching and Teacher Education 26/5 (2010), 1145–1153. https://doi.org/10.1016/j.tate.2010.02.010
• Osmanoğlu, Cemil-Ulu, Mustafa. “Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Öğretmen Adaylarının Akademik Öz-Yeterlik Ve Üstbilişsel Farkındalıklarının İncelenmesi”. Bilimname 51/1 (2024), 87-146. https://doi.org/10.28949/bilimname.1418688
• Pajares, Frank. “Self-Efficacy Beliefs İn Academic Settings”. Review of Educational Research 66/4 (1996), 543-578. https://doi.org/10.3102/00346543066004543
• Pajares, Frank-Schunk, Dale. “The Development Of Academic Self-Efficacy”. United States 7(2001) , 1-27.
• Palmer, David. “Sources Of Self-Efficacy İn A Science Methods Course For Primary Teacher Education Students”. Research in Science Education 36/4 (2006), 337–353. https://link.springer.com/article/10.1007/s11165-005-9007-0
• Podell, David M-Soodak, Leslie C. “Teacher Efficacy And Bias İn Special Education Referrals”. The Journal of Educational Research 86/4 (1993), 247-253. https://doi.org/10.1080/00220671.1993.9941836
• Schunk, Dale H.-DiBenedetto, Maria K. “Self-Efficacy Theory İn Education”. In handbook of motivation at school. 34-54. London: Routledge, 2016.
• Senemoğlu, Nuray. Gelişim Öğrenme Ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Gönül Yayıncılık, 2007.
• Sharma, Gaganpreet. “Pros and Cons of Different Sampling Techniques”. International Journal of Applied Research 3/7 (2017), 749-752.
• Skaalvik, Einar M.-Skaalvik, Sidsel. “Teacher self-efficacy and teacher burnout: A study of relations”. Teaching and Teacher Education 26/4 (2010), 1059-1069. https://doi.org/10.1016/j.tate.2009.11.001
• Steele, Natalie. “Three Characteristics Of Effective Teachers”. Applications of Research in Music Education 28/2 (2010), 71–78. https://doi.org/10.1177/8755123310361769
• Şencan, Hüner. Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2005.
• Tschannen-Moran, Megan-Hoy, Anita Woolfolk. “Teacher Efficacy: Capturing An Elusive Construct”. Teaching and Teacher Education 17 (2001), 783–805. https://doi.org/10.1016/S0742-051X(01)00036-1
• Tschannen-Moran, Megan-Johnson, Denise. “Exploring Literacy Teachers’ Self-Efficacy Beliefs: Potential Sources At Play”. Teaching and Teacher Education 27/4 (2011), 751–761. https://doi.org/10.1016/j.tate.2010.12.005
• Tschannen-Moran, Megan-Wayne K. Hoy. “Teacher Efficacy: Capturing an Elusive Construct”. Teaching and Teacher Education 17/7 (2001), 783–805.
• Uçar, Recep-Bozkurt, Mustafa. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Dini Hitabet Öz Yeterlik Algılarına Yönelik Bir Araştırma”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 21/2 (2021), 1109-1121. https://doi.org/10.33420/marife.1001594
• Yakar, Levent-Yelpaze, İsmail. “Öğretmen Yetiştiren Programlara Kayıtlı Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları ve Öğretmen Öz-Yeterlik Algıları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 47 (2019), 107-129. https://doi.org/10.9779/pauefd.473678
• Yazıcıoğlu, Yahşi-Erdoğan, Samiye. SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık, 2004.
• Yıldırım, Ali-Şimşek Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Yıldız, Mehmet. “Din kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Farklılaştırılmış Öğretime İlişkin Öz Yeterlik Algıları”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 27/2 (2023), 657-679. https://doi.org/10.18505/cuid.1335789