Alternative Media Broadcasting Against The Mainstream Media: An Example of Ünsal Ünlü's "Patronsuz" Program

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 13, 317 - 337, 25.12.2020

Erdal Dağtaş , Turancan Şirvanlı

Öz

Considering today's mainstream / mainstream / commercial media atmosphere, it is seen that monopolized media companies follow a broadcasting policy that is far from the representation of the public and polyphony, due to various political economy and structural problems. In addition, the existing structural problems in mainstream media have accelerated the orientation of independent journalists to alternative field and new alternative media platforms and alternative media broadcasters have emerged. In this context, it is important to question what kind of broadcasting practice alternative media carry out against mainstream media in today's media atmosphere. In this study, it is aimed to understand what kind of broadcasting Ünsal Ünlü, who carries out his own independent alternative media broadcasting, performs in the critical political economy context. In this study that qualitative analysis method was adopted, semi-structured in-depth interview and text analysis techniques were used. At the end of the study, the findings of the alternative media broadcasting realized by Ünsal Ünlü were divided into categories as "ownership structure and economic income model of the program", "news production practices", "journalism understanding", "program contents and followers".

Anahtar Kelimeler

Mainstream Media, Alternative Media, Critical Political Economy Approach, Ünsal Ünlü

Anaakım Medya Karşısında Alternatif Medya Yayıncılığı: Ünsal Ünlü’nün “Patronsuz” Programı Örneği

Öz

Günümüzdeki anaakım/yaygın/ticari medya atmosferine bakıldığında, çeşitli ekonomi politik ve yapısal sorunlardan hareketle, tekel konumda bulunan medya şirketlerinin kamusalın temsiliyetinden uzak, teksesli bir yayın politikası izlediği görülmektedir. Bunun yanında anaakım medyadaki var olan yapısal sorunlar, bağımsız gazetecilerin alternatif alanlara yönelimini hızlandırmış, yeni alternatif medya platformları ve alternatif medya yayıncıları ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda, günümüzde medya atmosferinde alternatif medyanın anaakım medya karşısında nasıl bir yayıncılık pratiği gerçekleştirdiğinin sorgulanması önem taşımaktadır. Bu çalışmada kendi bağımsız alternatif medya yayıncılığını gerçekleştiren Ünsal Ünlü’nün eleştirel ekonomi politik bağlamda nasıl bir yayıncılık sergilediğinin anlaşılması amaçlanmıştır. Nitel çözümleme yönteminin benimsendiği bu çalışmada yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme ve metin çözümlemesi tekniklerinden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonunda Ünsal Ünlü’nün gerçekleştirmiş olduğu alternatif medya yayıncılığının bulguları “programın sahiplik yapısı ve ekonomik gelir modeli”, “haber üretim pratikleri”, “habercilik anlayışı”, “program içerikleri ve takipçiler” şeklinde kategorilere ayrılarak verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Anaakım Medya, Alternatif Medya, Eleştirel Ekonomi Politik Yaklaşım, Ünsal Ünlü

Kaynakça

• Atton, C. (2008). Alternative media theory and journalism practice. M. Boler (Ed.), Digital media and democracy: tactics in hard times içinde (s.213-221). Massachusetts: MIT Pres.
• Aydın, N. (2016). Eskişehir’deki yerel magazin basınının ekonomi politiği: Fallow ve Motto dergileri örnekleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydoğan, A. & Başaran, F. (2012). Yeni medyayı alternatif medya bağlamında anlamak. Ö. Özer (Ed), Alternatif medya alternatif gazetecilik: Türkiye'de alternatif gazetecilik üzerine değerlendirmeler içinde (s. 213-247). Konya: Litera Türk Yayınları.
• Bailey, O. G., Cammaerts, B. & Carpentier, N. (2015). Alternatif medyayı anlamak. (Çev: Ç. Öztürk). İstanbul: KAFKA Epsilon Yayıncılık Hizmetleri.
• BBC Türkçe (2013, Aralık). Tutuklu gazeteciler listesinde Türkiye yine birinci. https://www.bbc.com/turkce/haberler/2013/12/131218_cpj_turkiye (Erişim Tarihi: 18.09.2019).
• Bianet & RSF (2019, Nisan). Media Ownership Monitor Türkiye. https://turkey.mom-rsf.org/tr/medya-sahipleri/sirketler/ (Erişim Tarihi: 18.09.2019).
• Birgün (2019a, Ekim). Demirören, Hürriyet gazetesi çalışanlarını işsiz bıraktı: Mail hesapları kapatıldı, evlerine tebligat gönderildi. https://www.birgun.net/haber/demiroren-hurriyet-gazetesi-calisanlarini-issiz-birakti-mail-hesaplari-kapatildi-evlerine-tebligat-gonderildi-274435 (Erişim Tarihi: 30.10.2019).
• Birgün (2019b, Aralık). İşten çıkarılan gazeteciler hakları için Hürriyet önünde eylem yaptı. https://www.birgun.net/haber/isten-cikarilan-gazeteciler-haklari-icin-hurriyet-onunde-eylem-yapti-278664 (Erişim Tarihi: 20.06.2020).
• Bulut, S. (2009). Sermayenin Medyası Medyanın Sermayesi. Ekonomi Politik Yaklaşımlar, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Çakmur, B. (1998). Kültürel Üretimin Ekonomi Politiği, Kültür ve İletişim, 1 (2): 111-148.
• Dağtaş, E. (2006). Türkiye'de magazin basını: magazin eklerinin sektör ve metin analizi. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Demirtaş, O. (2017). Türk basınında alternatiflik arayışları: alternatif medya olgusu. İstanbul: Cinus Yayınları.
• Fuchs, C. (2009). Information and communication technologies and society: a contribution to the critique of the political economy of the internet. European Journal of Communication, 24 (1), 69-87.
• Erşin, T. A. (2019, Mart). Hürriyet 1 yılda 386 kişiyi işten çıkardı. https://www.gazeteduvar.com.tr/ekonomi/2019/03/18/hurriyet-1-yilda-386-kisiyi-isten-cikardi/ (Erişim Tarihi: 18.09.2019).
• Fuchs, C. (2012). Dallas Smythe today - the audience commodity, the digital labour debate, Marxist political economy and critical theory. prolegomena to a digital labour theory of value. TripleC, 10 (2), 692-740.
• Golding, P. & Murdock, G. (2002). “Kültür, İletişim ve Ekonomi Politik”. Çev: D. Beybin Kejanlıoğlu. İçinde Medya Kültür Siyaset. Der: Süleyman İrvan. (2. Baskı). Ankara: Alp Yayınevi (s. 59-97).
• Habertürk (2020, Haziran). Türkiye'nin Nabzı - Ayasofya ibadete açılsın mı açılmasın mı; kim, ne diyor? https://www.haberturk.com/tv/program/turkiyenin-nabzi/163/686547 (Erişim Tarihi: 20.06.2020).
• Koloğlu, O. (1992). Osmanlı’dan günümüze Türkiye’de basın. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mavioğlu, E. (2014). Monarşiden bugüne Türkiye medyasında baskı ve sansür: AKP iktidarı ve yeni medya karteli. E. Arsan ve S. Çoban (Editörler), Medya ve iktidar: Hegemonya, statüko, direniş içinde (s. 137-152). İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Oktay, A. (2009). Popüler kültürden TV sömürgesine- 4. Cilt. İstanbul: İthaki Yayınları.
• RSF (Reporters Without Borders) (2020). World press freedom index 2020. https://rsf.org/en/ranking_table (Erişim Tarihi: 27.10.2020).
• Sönmez, M. (2004). Filler ve çimenler: Medya ve finans sektöründe Doğan/Anti-Doğan savaşı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sönmez, M. (2014). Dünden bugüne Türkiye’de medyanın ekonomi politiği. E. Arsan ve S. Çoban (Editörler), Medya ve iktidar: Hegemonya, statüko, direniş içinde (s. 86-101).
• Sözcü (2018, Mart). Hürriyet satıldı. https://www.sozcu.com.tr/2018/gundem/hurriyet-satildi-2303056/ (Erişim Tarihi: 18.09.2019).
• Sözcü (2019, Ağustos). Demirören’den ‘şanslı’ yatırımlar. https://www.sozcu.com.tr/2019/ekonomi/demirorenden-sansli-yatirimlar-5276003/ (Erişim Tarihi: 18.09.2019).
• Türkiye Medya Sahipleri Ağı. https://graphcommons.com/graphs/09426282-c311-4b39-be2c-1bd4f93b5771 (Erişim Tarihi: 21.09.2019).
• Yıldız. A. (2018). Gazeteciliğin geleceği açısından Türkiye’de patronsuz gazetecilik. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (47), 65-86.