Siyasal Krizlerde Dijital Platformların ve Söylemlerin Ortak Bilinç Oluşturmadaki Rolü

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 717 - 729, 31.12.2020

Mustafa Yağbasan , Taha Yayan

https://doi.org/10.46442/intjcss.775515

Öz

Toplumsal hareketler kuşkusuz ülkelerin ulusal güvenliğini tehdit edebilecek eylemlerdir ve ortaya çıkışlarındaki temel dayanak noktaları kestirilemediğinden bir karşı refleks geliştirilememesine de neden olabilmektedir. Bu bağlamda günümüzde bu tür toplumsal krizlere 21. yüzyılın teknolojik, sosyolojik ve psikolojik yapılarına göre çözüm aranmaktadır. Teknolojinin hızlı devinimi; bilginin işleyiş ve erişim hızını kısaltmakta, etkili kılmakta ve toplumlarda teknolojiye bağlı çok yönlü değişimlere neden olabilmektedir. Bu nedenle devletlerin bu tür toplumsal krizlerde sözel iletişim kanallarını, değişen sosyolojik ve psikolojik bulgulara dayalı olarak revize etmesini zorunlu kılmaktadır. Diğer bir anlatımla; 21. yüzyılın toplumsal hareketleri ağ/bilişim tabanlı seyreden gelişmelere dayalıdır ve bu gelişmeler ağlardaki söylemlerin eklektik bir hal almasına neden olmaktadır. Bu açıdan iletişim kanallarını elinde bulunduran siyasal iktidarların yanı sıra diğer kamu erklerinin ve kanaat önderlerinin toplumsal krizlerdeki tutumları ve refleksleri önem arz etmektedir. Dolaysıyla klasik yaklaşımlardan ziyade öncekilerin ve öncüllerin belirlenmesi ve yeni yaklaşımların göz önüne alınarak söz konusu bu tür krizlere günün koşullarına uygun çözümler geliştirilmesi gerekmektedir. Bu temel düzlemden hareketle yürütülen ve Fırat Üniversitesi öğrencileri özelinde bir survey (anket) uygulaması ile desteklenen çalışmada elde edilen verilere göre; söylemlerin, ortak bilinç inşasında etkin bir rolünün olduğu ve toplumsal hareketlerde kullanım işlevinin bulunduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Hareketler, Kriz, Söylem, Ağ Toplumu

Kaynakça

• Aytaç, Ö. (2003). Bilincin Sosyolojik Analizi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:2, Sayı:4.
• Babacan, M. E. (2014). Sosyal Medya Sonrası Yeni Toplumsal Hareketler, Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi C:4., S:1 135-160 https://doi.org/10.20493/bt.55255.
• Bahar, H. İ. (2009). Sosyoloji, USAK (Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu) Yayınları, Ankara.
• Bayhan, V. (2014). Yeni Toplumsal Hareketler ve Gezi Parkı Direnişi, Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, C:4, S:1, 23 – 58 https://doi.org/10.20493/bt.15516.
• Bozkurt, Y., Bayansar, R. (2016). Yeni Toplumsal Hareketler Çerçevesinde Çevreci Hareket Ve Gezi Parkı Olayları, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi – Cilt:14, Sayı:2, 276 - 293), Doi: http://dx.doi.org/10.11611/JMER178655.
• Canatan, K. (2011). Sosyolojik Kuramda İnsan ve İnsan-Toplum İlişkileri, Eskiyeni Dergisi, Sayı:20, 7-18.
• Hilal, A., Ün, B. M. (2018). Ulusal ve Ulusötesi Toplumsal Hareketler ve Yeni Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:73, Sayı:3, 787-809.
• Köseoğlu, Y., Al, H. (2013). Bir Siyasal Propaganda Aracı Olarak Sosyal Medya, Akademik İncelemeler Dergisi Cilt 8 Sayı 3: 103-125.
• Kalafatoğlu, T. Ş. (2015). Toplumsal Hareketler ve Politik Oluşumlar Bağlamında Yeni Medya Aracılığıyla Politik Aktivizm, ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD), Cilt:5, Sayı:11,126-145).
• Kara, B. (2016) Globalleşme Sonucu Söylemler ve Medya Bağlamında İdeoloji, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt 5, Sayı 14, :149-161.
• Karagöz, K. (2013), Yeni Medya Çağında Dönüşen Toplumsal Hareketler ve Dijital Aktivizm Hareketleri, İletişim ve Diplomasi Der., Cilt:1, Sayı:1, 131-156.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri, 11.Baskı, Bilim Yayıncılık, Ankara.
• Krejcie and Morgan (1970). Determining Sample Size For Research Activities, Educational and Psychological Measurement, USA.
• Nisan F., Şeker T. N. (2017), Siyasal Söylemin ve İdeolojilerin Gazete Karikatürlerinde Yeniden Üretimi: Örnek Olay 1982 Anayasası, Erciyes İletişim Dergisi, Cilt:5, Sayı:2, 312-346.
• Öke, Ç. Y. (2018). Alternatif Bir Medya Olarak Sosyal Medyanın Yeni Toplumsal Hareketler Üzerindeki Etkisi, Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, 52-61.
• Özdemir, C. (2001). Kimlik ve Söylem, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:2, Sayı:2, 107-122 https://www.nedirnedemek.com/ortak-bilin%C3%A7-ne-demek,16,07.2019 tarihinde indirilmiştir.
• Sayımer İ. (2014). Yeni Medya Ortamlarında Ağlar Oluşturan Toplumsal Hareket Deneyimler, Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi (EJOIR) Cilt:2 Özel Sayı: 97- 112.
• Ilgın S. (2016). Suç ve Suçluluk Üzerine Sosyolojik Teoriler, https://www.sosyalbilimler.org/suc-ve-sucluluk-uzerine-sosyolojik-teoriler-ceviri/, 01.05.2019 tarihinde indirilmiştir.
• Ustakara, F. (2011). Halkla İlişkiler ve Psikoloji İlişkisi Üzerine, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, 171-185.
• Zembroski, D. (2019). Sociological Theories of Crime and Delinquency, Journal of Human Behavior in the Social Environment, 21: 240–254, 2011 (Çev; Ilgın Sinem), Suç ve Suçluluk Üzerine Sosyolojik Teoriler, https://www.sosyalbilimler.org/suc-ve-sucluluk-uzerine-sosyolojik-teoriler-ceviri/, 26.06.2019 tarihinde indirilmiştir.