Üniversite Öğrencilerinin Cam Tavan Algılarının Belirlenmesi

Year 2025, Volume: 11 Issue: 1, 116 - 143, 30.06.2025

Recep Özkan

https://doi.org/10.47615/issej.1531207

Abstract

Kadın olgusu insanlık tarihi sürecinde her dönemde önlemli tartışma konularından biri olmuştur ve olmaya da devam etmektedir. Kadınların iş yaşamına girmesiyle birlikte farklı bir boyuta gelen kadın erkek mücadelesi, kadınların çalıştıkları işte yöneticilik yapıp yapamayacakları yöneticilikte yükselmelerinin önüne çıkan ve literatürde cam tavan kavramıyla karşılık bulan konu sön dönemlerin önemli araştırma alanları içine girmektedir. Bu çalışmada da; üniversite öğrencilerinin özellikle de yeni nesilleri eğitecek geleceğin öğretmen adaylarının bu konudaki görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda; Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Matematik Eğitimi, PDR, Türkçe Eğitimi, Sınıf Eğitimi, Sosyal Bilgiler Eğitimi ve Okul Öncesi Öğretmenliği bölümlerinde okuyan 2. Sınıf öğrencilerinden 264 kadın ve 60 erkek öğrenci üzerinde toplamda 324 öğrenci ile yapılmıştır.
Ölçekteki 30 sorudan 18’ine verilen cevaplarda katılımcıların cinsiyetlerine göre algılamalarında farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Erkeklerin kadınlara göre farklı, daha doğrusu kadınların erkeklere göre daha yetersiz olduklarını düşündükleri ortaya çıkmaktadır. Yine bu sorulara kadınların yetersiz cevapları, cam tavan olgusunun kadınlar üzerinde ne derece etkili olduğunun da bir göstergesi olarak sayılabilir. Bölümler açısından bakıldığında; özellikle sosyal bilgiler bölümü öğrencilerinin diğer bölümlere göre farklı düşündüğü görülmektedir.

Keywords

toplumsal cinsiyet , cam tavan , öğrenci , eğitim , üniversite

Determining the university’s Glass Ceiling Perceptions

Abstract

Summary
The phenomenon of women continues to be one of the important discussions in every period throughout human history. The struggle between men and women, which has reached a different dimension as women continue their business lives, prevents women from being promoted to menegement positions where they cannot manage in the job thay work for, and is reflected in the literatüre with glass ceiling features, are among the important research areas of the extinction periods. And this; determining these technological images of university students, especially future teacher candidates who will educate the new generations, will end. In this direction; Kırşehir Ahi Evran University Faculty of education was completed with o total of 324 students, 264 female and 60 male un students from the 2nd grades studying Mathematics education, PDR, Turkish Education, Classroom Education, Social Stuies education and Preschool Teaching.
It was determined that there were differances in perceptions according to gender in the answers given to 18 out of 30 questions in the scale. It turns out that men have different details compared to women, and women in better situations preserve less details than men. However, the inadequate answers of these women are also seen as an indicator of how effective the glass ceiling phenomenon is on women. In terma of departments, economicaly; ıt is seen that it differs especially from other departments of the social studies department.

Keywords

glass ceiling , student , gender , education , university

References

• Akca, N., Çakmak, A., Şahin, H. (2022). Cam tavan sendromu ve mobbing: kadın sağlık çalışanları üzerine bir araştırma, Akademik Hassasiyetler. 9(20). 89-106.
• Anafarta, N., Sarvan, F. ve Yapici, N. (2008). Konaklama işletmelerinde kadın yöneticilerin cam tavan algısı: Antalya İlinde bir araştırma. Akdeniz İİBF Dergisi. 8(15). 111-137.
• Aycan, Z. (2004), Üç boyutlu cam tavan: kadınların kariyer gelişiminde kim, kime, neden engel oluyor? www.anneyiz.biz/haber/haberdtl. php? hid=1809 (07.03.2007).
• Babic, A., Hansez, I. (2021). “The glass ceiling for women managers: antecedents and consequences for work- family interface and well-being at work”. Front. Psychol. 12:618250. doi: 10.3389/fpsyg.2021.618250
• Bakan, İ., Erşahan, B. ve Şekkeli, Z. H. (2023). Cam tavan sendromunun kadınların çalışmasına karşı tutum üzerindeki etkisi. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 8(20), 250-268. https://doi.org/10.25204/iktisad.1216289.
• Bozkaya, G. (2013). Kadınların işgücüne katılımını belirleyen faktörler: Türkiye üzerine bir analiz. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilemler Dergi. 3(5). 69– 89.
• Chemingui, H. and Ben Lallouna, H. (2013). Resistance, motivations, trust and ıntention to use mobile financial services. International Journal of Bank Marketing. 31 (7). 574-592.
• Er, O. ve Adıgüzel, O. (2015). Cam tavan gölgesindeki kraliçe arilar: kadinlarin kariyer ilerlemelerinde karşilaştiklari engeller ve etkili liderlik, Recep Tayyip Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2. 163-175. Gündüz A. (2012). Tarihî süreç içerisinde Türk toplumunda ve devletlerinde kadının yeri ve önemi. International Journal of SocialScience. 5(5). 129–148.
• İpçioğlu, İ., Eğilmez, Ö. ve Şen, H. (2018). Cam tavan sendromu: insan kaynakları yöneticileri bağlamında bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 10(25). (686-709).
• Jafarov, S. ve Kamiloğlu, F. (2022). “Cam tavan sendromunun kadinlarin çalişma hayatina etkisi: türkiye ve ingiltere örneği”, International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal. (Issn:2630 631X) 8(62): 1494 1504.
• Kalaycı, Ş. (2009). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (Dördüncü Baskı). Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kunan, J. A. (1998). An ıntroduction to structural equation modelling for language assessment research. Language Testing. 15 (3). 295-332.
• Mathur‐Helm, B. (2006). Women and the glass ceiling in south African Banks: An ıllusion or reality? Women in Management Review. 21(4). 311-326.
• Maume Jr, D. J. (2004). Is the glass ceiling a unique form of ınequality? evidence from a random-effects model of managerial attainment. Work and Occupations. 31(2). 250-274.
• Örücü, E., Kılıç, R., Kılıç, T., (2007). Cam tavan sendromu ve kadınların üst düzey yönetici pozisyonuna yükselmelerindeki engeller: Balıkesir İli örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi. 14(2). 117-135.
• Özkan, R. (2017). Eğitim fakültesi öğrencilerinin kadın olgusuna ilişkin algılarının belirlenmesi, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi. 14(2). 7–31.
• Şiyve, O. Ç. (2004). “Kadın-erkek liderlik tarzları ve cam tavan” tügiad elegans magazin. 66. www.elegans.com.tr/arsiv/66/ haber018.html (13.07.2007).
• Toy, A. (2022). Banka kadın çalışanlarının cam tavan farkındalığı. Studies on Social Science Insights. 2(3) 32-53.
• Üstünoldu, E. (2023). Cam tavan etkisine güncel yaklaşımlar. International Social Sciences Studies Journal. 9(111). 7111.
• Weil P., Mattis . (2003). To shatter the glass ceiling in healthcare management: who supports affirmative action and why?. Health Services Management Research. 16. 224-233.
• Wırth, L. (2001), Breaking through the glass ceiling: women in management, International Labour Office, Geneva.
• Yanar, N. ve Akpınar, Ö. (2023). Kadın akademisyenlerin cam tavan sendromundaki metaforik algıları. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi. 6(2). 507-520. DOI: https://doi.org/10.38021asbid.1269776.
• Yavuzer, Y. ve Özkan, R. (2020). Cam tavan algısı ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (40). 585-599. DOI: 10.30794/pausbed.647791.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları, Ankara. Yoğun Erçen, A. E. (2008). Kadınların cam tavanı aşma stratejileri- büyük ölçekli Türk işletmelerinde bir inceleme. (Yayınlanmamış doktora lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=%C4%B0statistiklerle-Kad%C4%B1n-2022-49668&dil=1