Analysis of the Values Education Approach in the Türkiye Century Education Model

Year 2025, Issue: 2, 160 - 180, 30.06.2025

Sevgi Taşkın

https://doi.org/10.71270/istanbulegitim.istj.1640604

Abstract

The aim of the study is to analyze the values education approach of the Türkiye Century Education Model, in this context, how it structures the student profile it targets, the contribution of key concepts to the student profile, the umbrella values and components in the virtue-value-action framework, and the core values in the 2005-2018 curricula have been comprehensively examined. The research was conducted using the document analysis technique within the scope of qualitative research methods. The data sources consist of the 2005-2018 and 2024 curricula. The data obtained were analysed using descriptive analysis methods. The research findings reveal that the Türkiye Century Education Model offers a new approach to values education and that the components surrounding this approach are systematically structured. Placing humans at its centre, the Türkiye Century Education Model defines its starting point through the student profile and explains which fundamental values this profile should possess at the end of the process. The Türkiye Century Education Model models values education with a process-based structure and aims to develop students' individual potential. As a result of the research, it can be stated that the Türkiye Century Education Model approaches education with a holistic perspective, offers a new paradigm, and aims to build peaceful individuals, peaceful families and societies, and a liveable environment as its ultimate goal. Additionally, it is recommended that the Türkiye Century Education Model be developed through continuous feedback from teachers, subject matter experts, and other relevant stakeholders to increase its effectiveness. The research is important because it addresses the implementation and evaluation dimensions of the Turkey Century Education Model and can serve as a guide for educational institutions.

Keywords

Türkiye Century Education Model, values education, virtue-value-action framework, peaceful person-family-society

Ethical Statement

This article is an improved version of the content of the paper titled “Analysis of the Values Education Approach in the Türkiye Century Education Model” which was presented orally at the Istanbul Educational Research Congress held on January 11–12, 2025, but the full text hasn’t been published. I as the author of the article have acted according to scientific ethics, principles, and rules at all stages of the research (preparation, literature review, data collection, data analysis, presentation); I have included all of the works used in this study in the references; I have not made any changes to the data while using the data; the research does not contain plagiarism; I state that I have complied with ethical duties and responsibilities by accepting all the terms and conditions of the Scientific Research and Publication Ethics Directive of Higher Education Institutions and the Committee on Publication Ethics (COPE) Principles; I state to accept all moral and legal consequences in case any situation contrary to my statement regarding my research is detected.

Supporting Institution

There is no statement of support for the article.

Thanks

There is no statement of acknowledgement for the article.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde Değerler Eğitimi Yaklaşımının Analizi

Abstract

Araştırmanın amacı, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ndeki değerler eğitimi yaklaşımını analiz etmektir. Bu bağlamda hedeflediği öğrenci profilini nasıl yapılandırdığı, anahtar kavramların öğrenci profiline katkısı, erdem-değer-eylem çerçevesindeki çatı değerler ve bileşenleri ile 2005-2018 öğretim programlarındaki kök değerler kapsamlı biçimde incelenmiştir. Araştırma nitel araştırma yöntemi kapsamında doküman analizi tekniğiyle gerçekleştirilmiştir. Verilerin kaynağını 2005-2018 ve 2024 öğretim programları oluşturmaktadır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırma bulguları, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin değerler eğitimine ilişkin yeni bir yaklaşım sunduğunu ve bu yaklaşımı çevreleyen bileşenlerin sistemli bir şekilde kurgulandığını ortaya koymaktadır. Modelin merkezine insanı yerleştiren Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, hareket noktasını öğrenci profili üzerinden tanımlamakta ve bu profilin süreç sonunda hangi temel değerlere sahip olması gerektiğini açıklamaktadır. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, değerler eğitimini süreç temelli bir yapıyla modellemekte ve öğrencilerin bireysel potansiyellerini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Araştırma sonucunda, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin eğitime bütüncül bir perspektifle yaklaştığı, yeni bir paradigma sunduğu ve nihai hedef olarak huzurlu insan, huzurlu aile ve toplum ile yaşanabilir bir çevreyi inşa etmeyi amaçladığı ifade edilebilir. Ayrıca, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin öğretmenler, alan uzmanları ve diğer ilgili paydaşlardan alınacak sürekli geri bildirimlerle geliştirilmesinin sağlanması, modelin etkililiğini artırması için önerilebilir. Araştırma, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin uygulama ve değerlendirme boyutlarını ele alması ve eğitim kurumlarına rehberlik edebileceği için önemlidir.

Keywords

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, değerler eğitimi, erdem-değer-eylem çerçevesi, huzurlu insan-toplum-aile

Ethical Statement

Bu makale, 11-12 Ocak 2025 tarihli İstanbul Eğitim Araştırmaları Kongresi’nde sözlü olarak sunulan ancak tam metni yayımlanmayan “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde Değerler Eğitimi Yaklaşımının İncelenmesi” başlıklı bildirinin içeriği geliştirilerek üretilmiş hâlidir. “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin Değerler Eğitimi Yaklaşımı” başlıklı makalenin özgün bir araştırma olduğunu; araştırmanın bütün aşamalarında (hazırlık, literatür taraması, veri toplama, veri analizi, sunum) bilimsel etik, ilke ve kurallara uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında yararlanılan eserlerin tamamına kaynakçada yer verdiğimi; verileri kullanırken veriler üzerinde bir değişiklik yapmadığımı; araştırmanın intihal içermediğini; Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi ile Yayın Etiği Komitesi (COPE) İlkelerinin tüm şartlarını ve koşullarını kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi; araştırmayla ilgili beyanıma aykırı herhangi bir durumun saptanması durumunda ortaya çıkabilecek ahlaki ve hukuki bütün sonuçları kabul edeceğimi beyan ederim.

Supporting Institution

Araştırma için herhangi bir destek beyanı bulunmamaktadır.

Thanks

Araştırma için herhangi bir teşekkür beyanı bulunmamaktadır.

References

• Acar, B., & Kasap, M. Y. (2020). Review of the values in biology textbooks of secondary education. Sakarya University Journal of Education, 10(2), 336-349.
• Akpınar, B. ve Köksalan, B. (2024). Eğitimde maarif ve müfredat yenileme ihtiyacı: Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli üzerinden teorik bir analiz. Journal of History School, 68, 27-48.
• Akpınar, B., Özer, B., Oral, B. ve Köksalan, B. (2024). Türkiye yüzyılı maarif modelinin program geliştirme ve felsefi düzlemden analizi. EKEV Akademi Dergisi, 99, 59-73. https://doi.org/10.17753/sosekev.1489135
• Aktay, S. ve Çetin, H. S. (2019). 2015, 2017 ve 2018 Hayat bilgisi dersi öğretim programları. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Armağan Özel Sayısı, 577-600. https://doi.org/10.17494/ogusbd.548537
• Alpaydın, Y. (2020). Education in the Turkey of the future. (Rapor No. 2020/73). İstanbul: İLKE Foundation for Science.
• Applebaum, B. (2012). Reframing responsibility in the social justice classroom. Race Ethnicity and Education, 15, 615-631.
• Arı, R. (2024). Eğitim psikolojisi gelişim ve öğrenme (9. baskı). Nobel Yayınları.
• Arslankara, V. B. ve Usta, E. (2024). Generative artificial intelligence as a lifelong learning self-efficacy: Usage and competence scale. Journal of Teacher Education and Lifelong Learning, 6(2). https://doi.org/10.51535/tell.1489304
• Arslankara, V. B. ve Arslankara, E. (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli’nin felsefi temelleri: ontolojik, epistemolojik ve aksiyolojik bakış açılarından bir değerlendirme. İstanbul Eğitim Dergisi, 1(1), 121-145. https://doi.org/10.71270/istanbulegitim.istj.1557889
• Ateş, H. (2024). Türkiye yüzyılı maarif modelinde bahsedilen öğrenci profili “yetkin ve erdemli insan”a ulaşmanın yolu. The Journal of Social Sciences, 71(71), 13-35.
• Aydın, Y. (2024). A meta-synthesis study on research conducted in the context of values education in life sciences course. Electronic Journal of Education Sciences, 13(26), 96-120 https://doi.org/10.55605/ejedus.1521330
• Banaz, E. (2024). 2024 Türkiye yüzyılı maarif modeli ortaokul türkçe dersi öğretim programı'nın dijital okuryazarlık açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 279-290. https://doi.org/10.48066/kusob.1483671
• Bikriç, S. (2018). Ortaöğretim Biyoloji 10 ders kitabı. Berkay Yayınları.
• Brown, H. E., & Best, R. K. (2017). Logics of redistribution: Determinants of generosity in three US social welfare programs. Sociological Perspectives, 60(4), 786-809.
• Cevizci, A. (2011). Eğitim felsefesi. Say Yayınları.
• Dere, İ. (2021). Kültürel mirası belgeleyerek öğrenme: sosyal bilgiler öğretmen adaylarının saha tecrübeleri. International Journal of Geography and Geography Education, 43, 108-121. https://doi.org/10.32003/igge.779915
• Dilmaç, B. (2002). İnsanca değerler eğitimi. Nobel Yayınları.
• Doğan, S., & Altun, S. (2013). Teachers’ perceptions on the effectiveness of curriculum mapping: the case of Turkey. Journal of Educational and Instructional Studies in the World, 3(4), 50-60.
• Erbaş, A. A. (2021). Sosyal bilgiler öğretim programındaki değerlerin sosyal bilgiler ders kitaplarına yansımaları. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 11(1), 23-40.
• Ekşi, H. (2003). Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları. Değerler eğitimi dergisi, 1(1), 79-96.
• Elçiçeği, B. (2022). Değerlerin davranış boyutuna yansımaları: Osmanlı devleti örneği (1256-1924). Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(11), 22-38.
• Gauld, L., & Gauld, M. (2002). The biggest job we’ll ever have: The hyde school program for character based education and parenting. Library of Congress Cataloging in Publication Data.
• Gül, M. (2017). Türkçe ders kitabındaki metinlerin (5. sınıf) değerler eğitimi yaklaşımıyla incelenmesi. Erciyes Eğitim Dergisi, 1(1), 59-78.
• Güneş G., & Yıldırım Y. (2024). 2018 and 2024 life science curriculum examination of programs in terms of values education. Uluslararası Eğitim ve Bilim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 66-84.
• Katılmış, A. (2010). Sosyal bilgiler derslerindeki bazı değerlerin ka zandırılmasına yönelik bir karakter eğitimi programının geliştirilmesi. [Doktora Tezi], Marmara Üniversitesi.
• Karakoyun, F., & Lindberg, O. (2020). Preservice teachers’ views about the twenty-first century skills: A qualitative survey study in Turkey and Sweden. Education and Information Technologies, 25, 2353-2369. https://doi.org/10.1007/s10639-020-10148-w
• Karagöl, E. ve Aydoğan, Ş. (2025). Türkiye yüzyılı maarif modeli ortaokul Türkçe dersi öğretim programındaki değerler açısından önerilen çocuk edebiyatı kitapları. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 13(1), 73-93.
• Karataş, İ.H. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli hakkında. Alanyazın, 5(1), 6-11.
• Kılıç, D. (2023). Eğitime giriş (6. baskı). Nobel Yayınları.
• Korkmaz, F. (2017). Küreselleşmenin eğitim programlarına etkileri. Ö. Demirel ve S. Dinçer (Ed.), Küreselleşen dünyada eğitim (s. 168-184). https://doi.org/ 10.14527/9786053188407.10
• Kuzu, O., Göçer, V. ve Akçay, A. O. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında ilkokul matematik dersi öğretim programı’nın incelenmesi. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (41), 640 667. DOI: https://10.5281/zenodo.13337757
• Lickona, (1991). Educating for character. Bantam Books.
• Mızıkacı, F. (2015). Değerler eğitimi ve eğitim programları. Eleştirel Pedagoji Dergisi, 40, 3-7.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 6-7. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Millî Eğitim Bakanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2006). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (6, 7, 8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2017). Biyoloji 9-12. sınıflar biyoloji dersi öğretim programı. Millî Eğitim Bakanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli öğretim programları ortak metni. Millî Eğitim Bakanlığı.
• Öngören, H. (2023). Ortaokul Öğretmenlerinin hukuk ve adalet ders kitabına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 21(2), 328-338. https://doi.org/10.30703/cije.1184695
• Özhan, M. B., Taşgın, A. ve Kandırmaz, M. (2024). K12 beceriler çerçevesi: Türkiye bütüncül modeli bağlamında sosyal duygusal öğrenme becerileri. Millî Eğitim, 52 (Özel Sayı), 1027-1054. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1308964
• Rokeach, M. (1973). The nature of human values. The Free Press.
• Sarar K. T. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki metin altı sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisindeki hatırlama ve anlama bilişsel düzeyleri açısından incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 37(1), 58-76.
• Sezgin, M. (2023). An educational review of social and emotional learning research in Turkey in the 21st century. International Education Studies, 16(5). https://doi.org/10.5539/ies.v16n5p60
• Şen, Ü. (2007). Milli eğitim bakanlığının 2005 yılında tavsiye ettiği 100 temel eser yoluyla Türkçe eğitiminde değerler öğretimi üzerine bir araştırma [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi] Gazi Üniversitesi.
• Thornberg, R. (2006). Hushing as a moral dilemma in the classroom. Journal of Moral Education, 35(1), 89–104.
• Turan, Ş. ve Nazıroğlu, B. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Model’inin din öğretimi yaklaşımında birey ve toplumun ideolojik tahayyülü. Rize İlahiyat Dergisi, (27), 15-33.
• Ülçay, O. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli değerlendirmesi. Ulusal Eğitim Toplu Dünya Dergisi, 1(2), 70-75.
• Ün A. K. (2003). Etkili öğrenme ve öğretme. Eğitim Dünyası Yayınları.
• Üzümcü, M. ve Abanoz, S. (2024). Program tasarımı yaklaşımları bağlamında Türkiye yüzyılı maarif modeli din kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretim programı. Mevzu–Sosyal Bilimler Dergisi, (12), 795-826.
• Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış. Türklük Bilimi Araştırmaları, 19, 499-522.
• Yıllar, R. (2016). İlettiği değerler açısından ilkokul türkçe ders kitaplarındaki metinler üzerinde incelemeler. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 490-506.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım. Y. (2024). Değer odaklı eğitimler ve değerler eğitimi. Y. Yıldırım (Ed.), Değer odaklı eğitimler (ss. 1-23) içinde. Pegem Akademi.
• Yıldırım, Y. ve Çalışkan, H. (2022). Sosyal bilgiler programlarda değerler ve değerler eğitimi. Ö. Bektaş ve R. Turan (Ed.), Türkiye'de sosyal bilgiler öğretim programları (s. 281-326) içinde. Pegem Akademi.
• Yıldırım, Y. ve Çalışkan A. (2024). 2024 Sosyal bilgiler dersi öğretim programının 2005, 2015 ve 2018 programlarıyla karşılaştırılmalı analizi. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 8(1), 108-142. https://doi.org/10.46452/baksoder.1485390
• Yurdakal, İ. H. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli: 2024 ilkokul Türkçe dersi öğretim programının (1, 2, 3 ve 4. sınıflar) incelenmesi. Temel Eğitim Dergisi, 6(24), 76-88. https://doi.org/10.52105/temelegitim.
• Zengin, M. (2017). Bir uygulama modeli olarak Avustralya’daki okullarda değerler eğitimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 866-883.