Uzaktan Eğitimde Öğrencilerin Derse Katılmama Nedenleri ve Derse Katılımı Sağlamaya Yönelik Öğretmenlerin Kullandıkları Stratejiler

Year 2021, , 209 - 233, 31.12.2021

Mehmet Özdoğru

https://doi.org/10.52911/itall.933642

Cited By: 2

Abstract

Bu araştırmanın amacı uzaktan eğitimde öğrencilerin derse katılmama nedenlerini ve derse katılımı sağlamaya yönelik öğretmenlerin kullandıkları stratejileri öğretmen görüşlerine göre incelemektir. Araştırma nitel araştırma desenlerinden durum çalışması desenine göre kurgulanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu Eskişehir ilinde ilkokul ve ortaokullarda görev yapan uzaktan eğitim sürecinde görev alan 20 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formundan yararlanılmıştır. Veri toplama sürecinde katılımcılarla yüz yüze görüşmeler yapılmış, ulaşılan verilerin analizi içerik analizi yöntemine uygun olarak yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre uzaktan eğitimde öğrencilerin derse katılmama nedenlerine ilişkin öğretmen görüşleri öğrenciden kaynaklı nedenler ve öğrenci dışı nedenler olmak üzere iki temada toplanmıştır. Öğretmenler tarafından uzaktan eğitimde öğrencilerin derse katılmamalarında öğrenciden kaynaklı nedenler motivasyon düşüklüğü/isteksizlik, sorumluluk bilincinin gelişmemesi, ilgisizlik, dersten soğuma/sıkılma ve yorgunluk olarak ifade edilmiştir. Öğrenci dışı nedenler ise ders saatlerinin fazlalığı, derslerin interaktif işlenmemesi, devam zorunluluğunun olmaması, öğrenci/öğretmen iletişiminin zayıflaması, uzaktan eğitim sürecinin uzaması, dönüt ve geri bildirimin kısıtlılığı, katılımın ders notunu etkilememesi, müfredatın yüz yüze eğitime göre olması, yüz yüze eğitimden sonra tekrar uzaktan eğitime geçilmesi, velilerden kaynaklı durumlar, bazı derslerin uygulamaya dönük olması, teknolojik alt yapı ve araç-gereç eksikliği, internet bağlantı sorunu, derslerin erken saatte başlaması, ev ortamının uygun olmaması ve TV yayınları ile canlı ders saatlerinin çakışması olarak sıralanmıştır. Öğretmenlerin uzaktan eğitimde öğrencilerin derse katılımını sağlamada kullandıkları stratejiler öğrenciye dönük stratejiler ve uygulamaya dönük stratejiler olmak üzere iki tema altında kümelenmiştir. Öğretmenlerin uzaktan eğitimde öğrencilerin derse katılımını sağlarken kullandıkları öğrenciye dönük stratejiler yakınlık kurma, ilgilerini tespit etme, merak duygularını canlı tutma ve bireysel farklılıkları dikkate alma olarak ifade edilmiştir. Uygulamaya dönük stratejiler ise dersi interaktif etkinliklerle zenginleştirme, ders saatlerinde esneklik, oyunlaştırma, etkileşimi sağlama, sürece velileri dâhil etme, zümre öğretmenlerle işbirliği yapma, akran desteğini sağlama, ilgi alanlarını dikkate alma, farklı araçları kullanma, rehberlik servisinden destek alma ve ders bazlı katılım istatistiklerini velilerle paylaşma olarak sıralanmıştır.

Keywords

uzaktan eğitim, öğrenci katılımı, derse katılım, canlı ders, Covid-19

The Reasons of Students Not Participating in the Lesson in Distance Education and the Strategies Used by Teachers to Ensure Their Participation in the Class

Abstract

Keywords

distance education, student participation, participation in the lesseon, live lesson, covid-19

References

• Aktepe, V. (2005). Eğitimde bireyi tanımanın önemi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 15-24.
• Appleton, J. J., Christenson, S. L., & Furlong, M. J. (2008). Student engagement with school: Critical conceptual and methodological issues of the construct. Psychology in the Schools, 45(5), 369-386.
• Arat, T. & Bakan, Ö. (2011). Uzaktan eğitim ve uygulamaları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14 (1-2), 363-374.
• Archambault, I., Janosz, M., Fallu, J. S., & Pagani, L. S. (2009). Student engagement and its relationship with early high school dropout. Journal of Adolescence, 32(3), 651-670.
• Aydın, C. H. (2011). Açık ve uzaktan öğrenme: öğrenci adaylarının bakış açısı. Ankara. Pegem Akademi.
• Azevedo, R. (2015). Defining and measuring engagement and learning in science: Conceptual, theoretical, methodological, and analytical issues. Educational Psychologist, 50(1), 84-94.
• Bağrıaçık Y., A., & Banyard, P. (2020). Engagement in distance education settings: A trend analysis . Turkish Online Journal of Distance Education, 21(1), 101-120. Bakioğlu, B., Çevik, M. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde fen bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 15(4), 109-129.
• Bayburtlu, Y.S. (2020). Covid-19 pandemi dönemi uzaktan eğitim sürecinde öğretmen görüşlerine göre Türkçe eğitimi. Turkish Studies, 15(4), 131-151.
• Bryk, A. S. & Schneider, B. (2002). Trust in schools: A core resource for improvement. New York, NY: Russell Sage Foundation.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. (19. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 11-53. Canpolat, U., & Yıldırım, Y. (2021). Ortaokul öğretmenlerinin COVID-19 salgın sürecinde uzaktan eğitim deneyimlerinin incelenmesi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 7(1) , 74-109.
• Christenson, S. L., Reschly, A. L. & Wylie, C. (2012). Handbook of research on student engagement. New York, NY: Springer Science.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2005). Research methods in education. (5th Ed.). London: Routledge Falmer.
• Cresswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çakmak Karapınar, D., Güler, M., Kurşun, E., & Karaman, S. (2018). Atatürk Üniversitesi kampüs tabanlı dersler modeli bileşenlerine yönelik öğrenci görüşleri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 4(2), 90-111.
• Çelik, S, Örenoğlu Toraman, S, & Çelik, K. (2018). Öğrenci başarısının derse katılım ve öğretmen yakınlığıyla ilişkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1) , 209-217.
• Demir, S, Eren, E. (2020). Değerlendirme aracı olarak oyunlaştırma platformlarının kullanımının öğrencilerin derse katılım ve motivasyonlarına etkisi. Asya Öğretim Dergisi, 8(1), 47-65.
• DeWitt, J., Archer, L., Osborne, J., Dillon, J., Willis, B., & Wong, B. (2011). High aspirations but low progression: the science aspirations–careers paradox amongst minority ethnic students. International Journal of Science and Mathematics Education, 9(2), 243-271.
• Duman, S. (2020). Salgın döneminde gerçekleştirilen uzaktan eğitim sürecinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, Salgın Sürecinde Türkiye'de ve Dünyada Eğitim, 95-112.
• Eccles, J. S., & Wang, M. (2012). Part I commentary: So what is student engagement anyway. In S. L. Christenson, A. L. Reschly, ve C.Wylie (Eds.), Handbook of research on student engagement (pp. 133–145). NewYork: Springer Sciences.
• Eken, O., Tosun, N., & Tuzcu Eken, D., (2020). COVID-19 salgını ile acil ve zorunlu uzaktan eğitime geçiş: Genel bir değerlendirme. Milli Eğitim Dergisi, Salgın Sürecinde Türkiye'de ve Dünyada Eğitim, 113-128.
• Erbaş, Y. (2021). Covid-19 salgını döneminde eğitim: İlkokuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(2), 360-380.
• Erişti, S. D., Şişman, E., &Yıldırım, Y. (2008). Examining opinions of elementary school subject teachers on the web-assisted teaching, Elementary Education Online, 7(2), 384-400.
• Erkoca, M. (2021). Uzaktan eğitim sürecinde öğrenci ilgisi – bir çalışma. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 7(1), 148-163.
• Eryılmaz, A. & Dereli, E. (2011). Derse katılmama durumundaki zaman yönelimi ölçeğinin psikometrik özellikleri. İlköğretim Online, 10(3), 1178-1190.
• Fredricks, J. A., Blumenfeld, P. C. & Paris. A. H. (2004). School engagement: Potential of the concept, state of the evidence. Review of Educational Research, 74(1), 59-109.
• Gazibeyoğlu, T., & Aydın, A. (2020). STEM uygulamalarının 7. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersine karşı tutumlarına etkisinin incelenmesi. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, (2), 724-752.
• Geçer, A., & Deryakulu, D. (2004). Öğretmen yakınlığının öğrencilerin başarıları, tutumları ve güdülenme düzeyleri üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 40, 518–543.
• Güvenç, H. (2015). Etkin katılım ölçeği geliştirme ve uyarlama çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(16), 255-267.
• Hidi, S., Renninger, K. A., & Krapp, A. (2004). Interest, a motivational variable that combines affective and cognitive functioning. In D. Y. Dai & R. J. Sternberg (Eds.), Motivation, emotion, and cognition: integrative perspectives on intellectual functioning and development (pp. 89-115). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc. Hijazi, S. T. & Naqvi, R. (2006). Factors affectıng students’ performance. Bangladesh e-Journal of Sociology. 3(1), 1-10.
• İşman, A. (2011). Uzaktan eğitim. Ankara: Pegem Akademi.
• Iwai, Y. (2020). Online Learning during the COVID-19 pandemic: What do we gain and what do we lose when classrooms go virtual?’, Scientific American. https://blogs.scientificamerican.com/observations/online-learning-during-the-COVID-19- pandemic/. adresinden 15.04.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Kenny, G., Kenny, D., & Dumont, R. (1995). Mission and place: Strengthening learning and community through campus design. West Port, CT: Praeger Publishers. Kolay, Y. (2004). Okul-aile-çevre iş birliğinin eğitim sistemindeki yeri ve önemi. Milli Eğitim Dergisi, 164. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/164/kolay.htm adresinden 16.04.2021 tarihinde erişilmiştir
• Kuzgun, Y. (2004). Eğitimde bireysel farklılıklar. Ankara; Nobel Yayın Dağıtım.
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic Inquiry. Newbury Park, CA: Sage.
• Litman, J. A. & Spielberger, C. D. (2003). Measuring epistemic curiosity and its diversive and specific components. Journal of Personality Assessmen, 80(1), 75-86.
• Maltese, A. V., ve Tai, R. H. (2010). Eyeballs in the fridge: Sources of early interest in science. International Journal of Science Education, 32(5), 669-685.
• Miles, B., M. & Huberman, A., M. (1994). Qualitative data analvsis (2nd ed.). London: Sage Pub.
• Miks, J.,&McIlwaine, J. (2020). Keeping the world’s children learning through COVID-19. Research report, UNICEF. https://www.un_cef.org/coronav_rus/keep_ng-worlds-ch_ldrenlearn_ng-through-cov_d-19. adresinden 16.04.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Patrikakou, E. N. (2008). The power of parent ınvolvement: Evidence, ideas, and tools for student success. Academic Development Institute, DePaul University.
• Prensky, M. (2007). Digital game-based learning: Practical ideas for the applications of digital game-based learning. St-Paul: Paragon House.
• TEDMEM, (2020). COVID-19 sürecinde eğitim: Uzaktan öğrenme, sorunlar ve çözüm önerileri. Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
• Tytler, R., & Osborne, J. (2012). Student attitudes and aspirations towards science. In B. J. Fraser, K. Tobin, ve C. J. McRobbie (Eds.), Second international handbook of science education (pp. 597– 625). New York, NY: Springer International.
• Wang, A. I., Zhu, M., & Sætre, R. (2016). The effect of digitizing and gamifying quizzing in classrooms. In Proceedings of the 10th European Conference on Games Based Learning. University of the West of Scotland, Paisley, Scotland.
• Saxe, G., Gearhart, M., & Nasir, N. S. (2001). Enhancing students’ understanding of mathe¬matics: A study of three contrasting approaches to professional support. Journal of Math¬ematics Teacher Education, 4, 55–79.
• Sever, M. (2014). Derse katılım envanterinin Türk kültürüne uyarlanması. Eğitim ve Bilim, 39(176), 171-182.
• Sintema, E. J. (2020). Effect of COVID-19 on the performance of grade 12 students: Implications for STEM education. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 16(7), 1-6.
• Skinner, E. A., & Pitzer, J. R. (2012). Developmental dynamics of student engagement, coping, and everyday resilience. In S. L. Christenson, A. L. Reschly, & C. Wylie (Eds.), Handbook of research on student engagement (pp. 21–44). New York, NY: Springer.
• Yavuz, M., Gülmez, D. & Özkaral, T. (2016). Fen lisesi öğrencilerinin akademik başarıları ile ilgili deneyimlerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(4), 1655-1672.
• Yeşiltaş, E. (2017). Sosyal bilgiler öğretiminde interaktif ortam ve bilgisayar kullanımı. Sever, R. ve Koçoğlu, E. (Ed), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eğitim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı içinde (ss. 103-127). Ankara: Pegem Akademi.