“Frankenstein ya da Modern Prometheus” Romanının Sinemaya Uyarlanması

Yıl 2013, Cilt: 4 Sayı: 1, 199 - 222, 01.12.2013

Ebru Karadoğan İsmayılov Gözde Sunal

Öz

Mary Shelley’ninFrankenstein ya da Modern Prometheus romanı, 19. yüzyılda hızlı bir
gelişim gösteren bilimin kontrolsüz kullanımının sonuçlarına dair bir eserdir ve aynı zamanda
gotik edebiyatın başyapıtlarından biridir. Çalışmada roman, senaryo metni, önceki
uyarlamaya göndermeler, mektup ve günlük gibi karakterlerin iç dünyalarını ve bakış açılarını
ortaya koyan metinsel öğelerin sinemasal anlatım aracılığıyla nasıl ifade edildiği
incelenmiştir. Yöntem olarak ruhbilimsel film çözümlemesi ve içerik analizi kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gotik, Mary Shelley, Uyarlama, Frankenstein, Tekinsiz

Cinematographic Adaptation of “Frankenstein or Modern Prometheus” Novel

Öz

Mary Shelley’s novel Frankenstein or Modern Prometheus deals with uncontrolled use of
science which has rapidly developed in the 19. Century and on the other hand it’s a
masterpiece of gothic literature. In this study, text elements like the novel itself, script,
references to previous adaptation, letters and diary which reflect the inner world and point of
view of characters are examined through the cinematographic narration. Psychological film
analysis and content analysis are used as research methods.

Anahtar Kelimeler

Gothic, Mary Shelley, Adaptation, Frankenstein, Uncanniness

Kaynakça

• Abisel, N. (1995). Popüler Sinema ve Türler. İstanbul: Alan Yay..
• Allen, R. (1995). “Reading Frankenstein.” The Realist Novel. DennisWalder (ed.) içinde. New York: Routledge, 61-96.
• Arpaç, O. (1997). “Korku Sinemasına Bir Bakış Denemesi.” Antrakt Aylık Sinema Dergisi (Şubat). İstanbul: Leya Yayıncılık.
• Bak, C. (2002). Aksak Sekans. İstanbul: Cem Bak Yapım.
• Branagh, K. (1994). Mary Shelley’s Frankenstein. TriStar Pictures.
• Çetin, Z. (1999). Bir Anlatı Formu Olan Romanın Sinemaya Uyarlanması, Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sos. Bil. Enst..
• Çetin Erus, Z. (2005). Amerikan ve Türk Sinemalarında Uyarlamalar. İstanbul: Es Yay..
• Darabont, F. ve ark. (1993). Mary Shelley’s Frankenstein. 2ndRevised Draft. http://www.movie-page.com/scripts/Frankenstein.htm. Erişim tarihi: 20 Ocak 2012.
• Demir, M. (2001). Modern Toplum ve Korku Sineması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demirci, T. T. (2006). Korku Sinemasının Psikanalizi. İstanbul: Es Yay..
• Dorsay, A. (1999). Yüz Yılın Yüz Filmi, İstanbul: Remzi Kitabevi Yay..
• Evans, W. (1998). “Canavar Filmleri: Cinsel Bir Teori.” Y. Gürhan Topçu (çev.). 25. Kare (23): 72-76.
• Hayward, S. (2000). Cinema Studies: Key Concepts. Florence, KY, USA: Routledge. http://site.ebrary.com/lib/ticaret/Doc?id=5001587&ppg=130.Erişim tarihi: 31 Aralık 2012.
• Hruska, B. (1994). It’s Alive , San Francisco Chronicle. http://www.branaghcompendium.com/artic-sfchron94.htm. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
• Kadıoğlu, A. (2006). Zaman Lekesi, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay.,
• Katz, E. (2001). The Macmillan Film Encyclopedia, Londra: Macmillan Publishers.
• Lyons, P. (2004). “Giriş.” Shelley, M.. Frankenstein içinde. Elif Özsayar (çev.). İstanbul: Arion Yay..
• O’Flinn, P. (2002). “Production and Reproduction, the Case of Frankenstein.” Horror, the Film Reader. Mark Jancovich (ed.) içinde. New York: Routledge. 105-114.
• Onaran, A. Ş. (1986). Sinemaya Giriş. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Oskay, Ü. (1994). Çağdaş Fantazya Popüler Kültür Açısından Bilim-Kurgu ve Korku Sineması. İstanbul: Der Yayınları.
• Özdemir, E. (2004). Frankenstein’ın Yazarı Mary Shelley’nin Romancılığı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay..
• Özkaracalar. K. (2005). Gotik. İstanbul: L&M Yay..
• Özgüç, A. (2005). Türlerle Türk Sineması. İstanbul: Dünya Yayıncılık.
• Özön, N. (1984). 100 Soruda Sinema Sanatı. İstanbul: Gerçek Yay..
• Praz, M. (1968). “Introductory Essay.” Walpole, H., Beckford, W. ve Shelley, M. Three Gothic Novels: TheCastle of Otranto, Vathek, Frankenstein, Midlesex-İngiltere: Penguin Books. 7-34.
• Roloff, B. ve G. Seeβlen (1995). Ütopik Sinema. Veysel Atayman (çev.). İstanbul: Alan Yay..
• Shelley, M. (2004). Frankenstein. Elif Özsayar (çev.). İstanbul: Arion Yay..
• Urgan, M. (1991). İngiliz Edebiyatı Tarihi Cilt III. İstanbul: Altın Kitaplar.
• Wollen, P. (2004). Sinemada Göstergeler ve Anlam. Zafer Aracagök, Bülent Doğan (çev.). İstanbul: Metis Yay..