ÖRGÜTLERİN MEŞRUİYET ARAYIŞLARINDA BİR ARAÇ OLARAK TEKNOLOJİ

Year 2023, , 13 - 25, 25.06.2023

Umay Tuba Curacı

https://doi.org/10.58307/kaytek.1253314

Abstract

Örgütler, içinde faaliyet gösterdikleri değişen teknolojik, sosyal ve ekonomik bağlamlara yanıt olarak sürekli evrim geçiren karmaşık varlıklardır. Örgütlerin kullandıkları teknolojiler ve bunları kullanma şekilleri, işleyiş biçimleri ve elde ettikleri sonuçlar üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. "Teknolojinin Sosyal İnşası" kavramı, teknolojinin tarafsız bir araç olmadığını, bunun yerine belirli bir toplumda var olan güç ilişkileri, normlar ve değerler gibi sosyal faktörler tarafından şekillendirildiğini öne sürer. Bu teori, kuruluşların ve teknolojinin karşılıklı olarak birbirlerini nasıl şekillendirdiğini anlamamıza yardımcı olur.
Meşruiyet kavramı da örgütler ve toplum arasındaki ilişkinin anlaşılmasında önemli bir rol oynar. Meşruiyet, bir örgütün toplum tarafından uygun, doğru ve kabul edilebilir olarak algılanma derecesini ifade eder. Yüksek düzeyde meşruiyete sahip örgütlerin kaynak ve sosyal destek sağlama olasılığı daha yüksekken, meşruiyetten yoksun olanlar önemli zorluklarla karşılaşabilir. Yeni kurumsal teoriler, kuruluşların dış faktörlerin pasif alıcıları olmadığını, aksine kaynakları ve sosyal desteği güvence altına almak için meşruiyet algısı yaratmak ve sürdürmek için aktif olarak çalıştıklarını savunmaktadır.
Bu perspektifler teknoloji, toplum ve kuruluşlar arasındaki dinamik ilişkiyi anlamanın yeni yollarını sunmaktadır. Kuruluşların faaliyet gösterdiği sosyal ve teknolojik bağlamı ve kuruluşların bu bağlamı şekillendirmede oynadıkları rolü dikkate almanın önemini vurgulamaktadırlar. Bu görüşler, örgütlerin değişen koşullara nasıl uyum sağlayabileceklerini ve nasıl başarılı olabileceklerini daha iyi anlamamıza yardımcı olduklarından, örgüt teorisi ve uygulaması için önemli çıkarımlara sahiptir.

Keywords

Teknoloji, Örgütsel Teknoloji, Yeni Kurumsal Kuram, Meşruiyet, Dijital Dönüşüm

References

• Basalla, G. (2013). Teknolojinin Evrimi (C. Soydemir, Çeviren 14 ed.). Ankara: Cambridge University Press & Doğu Batı Yayınları.
• Batko, R., Ćwikła, M., Szopa, A. ve Zawadzki, M. (2017). Organizations in era of digital cul- ture. Paper presented at the International Conference on Applied Human Factors and Ergonomics.
• Bensghir, T. K. (1996). Bilgi Teknolojileri ve Örgütsel Değişim (1. Baskı ed.). Ankara: TO- DAİE.
• Bijker, W. E. (2001). Understanding Technological Culture through a Constructivist View of Science, Technology, and Society. içinde S. H. Cutcliffe & C. Mitchan (Edt.), Vi- sions of STS: Counterpoints in Science, Technology and Society Studies (pp. 19-34). Albany, NY: State University of New York Press.
• Bijker, W. E. (2010). How is technology made?—That is the question! Cambridge journal of economics, 34(1), 63-76.
• Cascio, W. F. ve Montealegre, R. (2016). How technology is changing work and organiza- tions. Annual review of organizational psychology and organizational behavior, 3(1), 349-375.
• DiMaggio, P. J. ve Powell, W. W. (1983). The iron cage revisited: Institutional isomorp- hism and collective rationality in organizational fields. American sociological re- view, 147-160.
• Erkan, A. Ç. (2022). Küresel Enerji Devrimi ve Çin, Hegemon bir Düzene Dönüşüm. Retrieved from https://tasam.org/Files/Icerik/File/K%C3%BCresel_Enerji_Devrimi_ve_%C3%87in,_Hegemon_bir_D%C3%BCzene_D%C3%B6n%C3%BC%- C5%9F%C3%BCm_pdf_b5242d62-6e30-44db-9c8f-18aadd50f48a.pdf
• Fırat, S. Ü. ve Fırat, O. Z. (2017). Sanayi 4.0 devrimi üzerine karşılaştırmalı bir inceleme: Kavramlar, küresel gelişmeler ve Türkiye. Toprak İşveren Dergisi, 114(2017), 10- 23.
• Ganesh, S. (2003). Organizational narcissism: Technology, legitimacy, and identity in an Indian NGO. Management Communication Quarterly, 16(4), 558-594.
• History.com. (2018, 20.01.2023). Neolithic Revolution. A&E Television Networks. Erişim Adresi: https://www.history.com/topics/pre-history/neolithic-revolution (Erişim Tarihi: 22.01.2023)
• Hughes, T. P. (1979). Emerging themes in the history of technology. Technology and Cul- ture, 20(4), 697-711. Jones, M. D., Hutcheson, S. ve Camba, J. D. (2021). Past, present, and future barriers to digital transformation in manufacturing: A review. Journal of Manufacturing Sys- tems, 60, 936-948.
• Kiron, D., Kane, G. C., Palmer, D., Phillips, A. N. ve Buckley, N. (2016). Aligning the orga- nization for its digital future (Vol. 58): MIT Sloan Management Review and Deloitte University Press. doi. Retrieved from http://sloanreview.mit.edu/digital2016
• Klein, H. K. ve Kleinman, D. L. (2002). The social construction of technology: Structural considerations. Science, Technology, & Human Values, 27(1), 28-52.
• Klein, M. (2020). İşletmelerin Dijital Dönüşüm Senaryolari-Kavramsal Bir Model Öneri- si. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74), 997-1019.
• Klimscha, F., Hansen, S. ve Renn, J. (Eds.). (2021). Contextualising ancient technology: from archaeological case studies towards a social theory of ancient innovation pro- cesses. Berlin: Edition Topoi.
• Krell, K., Matook, S. ve Rohde, F. (2016). The impact of legitimacy-based motives on IS adoption success: An institutional theory perspective. Information & Management, 53(6), 683-697.
• Meyer, J. W. ve Rowan, B. (1977). Institutionalized organizations: Formal structure as myth and ceremony. American journal of sociology, 83(2), 340-363.
• Molinillo, S. ve Japutra, A. (2017). Organizational adoption of digital information and technology: a theoretical review. The Bottom Line, 30(1), 33-46. doi:10.1108/BL- 01-2017-0002
• Orlikowski, W. J. (1992). The duality of technology: Rethinking the concept of technology in organizations. Organization science, 3(3), 398-427.
• Orlikowski, W. J. ve Barley, S. R. (2001). Technology and institutions: What can research on information technology and research on organizations learn from each other? MIS quarterly, 25(2), 145-165.
• Öztürk, A. O., Kara, S. ve Kara, H. T. (2019). Belirsizliklerin Örgütlere Etkisi: Yeni Kurumsal Kuram Ekseninde Bir Değerlendirme. Sayıştay Dergisi(114), 33-51.
• Pfeffer, J. ve Leblebici, H. (1977). Information technology and organizational structure. Pacific Sociological Review, 20(2), 241-261.
• Samadova, V. (2021). Bilgi Toplumu. Ayrıntı Dergisi, 8(94), 69-73.
• Scholl, K. ve Hanson, R. (2020). Testing the automation revolution hypothesis. Economics Letters, 193, 109287. doi:https://doi.org/10.1016/j.econlet.2020.109287 Schwarzmüller, T., Brosi, P., Duman, D. ve Welpe, I. M. (2018). How does the digital transformation affect organizations? Key themes of change in work design and leadership. Management Revue, 29(2), 114-138.
• Sismondo, S. (1993). Some social constructions. Social studies of science, 23(3), 515-553.
• Teo, H.-H., Wei, K. K. ve Benbasat, I. (2003). Predicting intention to adopt interorganiza- tional linkages: An institutional perspective. MIS quarterly, 27(1), 19-49.
• Winter, S. J. ve Taylor, S. L. (1996). The role of IT in the transformation of work: a compa- rison of post-industrial, industrial, and proto-industrial organization. Information Systems Research, 7(1), 5-21.
• Zhen, Z., Yousaf, Z., Radulescu, M. ve Yasir, M. (2021). Nexus of digital organizational culture, capabilities, organizational readiness, and innovation: Investigation of SMEs operating in the digital economy. Sustainability, 13(2), 720.
• Zou, C., Zhao, Q., Zhang, G. ve Xiong, B. (2016). Energy revolution: From a fossil energy era to a new energy era. Natural Gas Industry B, 3(1), 1-11.