Türkiye’de turizm alanında lisans düzeyinde eğitim veren kamu üniversiteleri ve görevli dekan/müdürlerin eğitim profilleri üzerine bir araştırma

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 188 - 201, 30.06.2025

Yusuf Acar

https://doi.org/10.51177/kayusosder.1687309

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de devlet üniversitelerinde turizm alanında lisans düzeyinde eğitim veren yükseköğretim kurumlarının yapılanma şekli ve ilgili kurumlarda görev yapan dekan/yüksekokul müdürlerinin eğitim profillerini incelemektir. Çalışmada, söz konusu yöneticilerin, lisans ve lisansüstü eğitimi mezuniyet alanları ile doçentliklerine ait uzmanlık disiplinleri analiz edilmiştir. Çalışmada 2024 yılı güz dönemi itibari ile Türkiye’de turizm alanında lisans düzeyinde eğitim veren kamu üniversiteleri detaylı bir biçimde mercek altına alınarak; aktif durumda öğrenci alan bölümler, bu bölümlerin bağlı olduğu birimler ve bölümlere ait kontenjan sayıları gibi güncel veriler de sunulmaktadır. Çalışmada dokuman analizi tekniği kullanılmıştır ve veriler betimsel tarama modeli ile ise Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Akademik veri tabanı, üniversitelerin resmi web siteleri ve açık akademik özgeçmişlerden elde edilmiştir. Elde edilen verilerden; Türkiye’de kamu üniversitelerinde lisans düzeyinde turizm eğitiminin toplamda 79 kurum tarafından 12 farklı birim ve 8 farklı bölüm altında verildiği, ilgili kurum dekan ya da müdürlerinin yaklaşık %27,86’sının lisans, %27,63’ünün yüksek lisans, %26,57’lik kısmının da doktora mezuniyet alanlarının turizm ile ilgili bir bölümden olduğu ve %36’lık kısmının turizm doçenti olduğu anlaşılmaktadır.

Keywords

turizm eğitimi , kamu üniversiteleri , eğitim profili

Ethical Statement

Bu araştırmanın etik kurul izni gerektirmeyen araştırmalardan olduğunu beyan ederim (I declare that this research is one of the researches that does not require ethics committee permission)

A study on tourism Bachelor's education at public universities in Türkiye and the educational profiles of deans and directors

Abstract

This study aims to examine the administrative structures of institutions offering Bachelor's programs in tourism at public universities in Türkiye, as well as the educational profiles of deans and directors. In the study, Bachelor's and postgraduate fields of graduation, as well as disciplines of specialization for associate professorship of administrators were analyzed. As of Fall semester of 2024, public universities in Türkiye providing Bachelor's education in the field of tourism were examined in detail; current data such as active departments admitting students, the units to which these departments are affiliated, and enrollment quotas of departments are also presented. For the purpose of the study, document analysis technique was used in the study and the data were obtained from the Student Selection and Placement Center and Council of Higher Education Academic database, official websites of universities, open academic CVs. with a descriptive survey model. Data obtained indicate that Bachelor's level tourism education in Türkiye is provided by a total of 79 institutions, structured under 12 different academic units, offered through 8 distinct departments. It is also understood that approximately 27.86% of deans-directors have Bachelor's degrees, 27.63% have master’s degrees 26.57% have PhD degrees in a tourism-related field, and 36% hold the academic title of associate professor in the field of tourism.

Keywords

tourism education , public universities , education profile

Ethical Statement

I declare that this research is one of the researches that does not require ethics committee permission. (Bu araştırmanın etik kurul izni gerektirmeyen araştırmalardan olduğunu beyan ederim)

References

• Akoğlan Kozak, M. (2009). Akademik turizm eğitimi üzerine bir durum analizi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 1–20. Retrieved from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/217360 (Accessed: April 22, 2025)
• Ak, S., & Soybalı, H. H. (2021). Turist Rehberliği Tezsiz Yüksek Lisans Eğitimi: Dersler ve Akademisyenler Üzerine Bir Araştırma. Turist Rehberliği Dergisi (TURED), 4(2), 119-142. https://doi.org/10.34090/tured.1035165
• Başdal, M. (2019). Turizm eğitimi. İçinde N. Kozak (Ed.), Online Türkiye Turizm Ansiklopedisi. Retrieved from: https://turkiyeturizmansiklopedisi.com/turizm-egitimi (Accessed: April 20, 2025)
• Baytok, A., Boyraz, M., & Kabakulak, A. (2019). Turizm/turist rehberliği bölümü akademisyenlerinin profili: Türkiye üniversiteleri örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(68), 1038–1049. Retrieved from: http://sosyalarastirmalar.net/cilt12/sayi68_pdf/6iksisat_kamu_isletme_turizm/baytok_ahmet_mehmetboyraz.pdf (Accessed: April 24, 2025)
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27–40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
• Can, C. E., & Ceylan, U. (2022). Turizm bölümlerinde yöneticilik yapan akademisyenlerin eğitim profili. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 5(12), 1765–1776. https://doi.org/10.26677/TR1010.2022.1158
• Ceylan, U., & Padır, H. (2022). Turist rehberliği bölümü akademik personelinin eğitim profili: Devlet üniversiteleri üzerine bir araştırma. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 5(7), 842–857. https://doi.org/10.26677/TR1010.2022.1031
• Council of Higher Education (YÖK). (2024). Higher Education Academic Search. Retrieved from: https://akademik.yok.gov.tr/AkademikArama/ (Accessed: April 09, 2025).
• Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory (3rd ed.). Sage.
• Demirbulat, Ö. G., Aymankuy, Y., Karagöz, İ. C., & Aymankuy, Ş. (2018). Türkiye’de lisans düzeyindeki turizm rehberliği bölümlerinde görev yapan akademisyenlerin akademik özgeçmişlerinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(70), 355–367. https://doi.org/10.16992/ASOS.13712
• Deveci, B., Deveci, B., Aymankuy, Y., & Aymankuy, Ş. (2020). Gastronomi ve mutfak sanatları bölümü akademik personelinin eğitim profili: Devlet üniversiteleri üzerine bir araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2506–2526. Retrieved from: https://www.tutad.org/index.php/tutad/article/view/314/310 (Accessed: April 09, 2025).
• Girgin, G. K., & Demir, Ö. (2023). Türkiye’deki gastronomi ve mutfak sanatları eğitimine genel bir bakış. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 6(1), 266–275. Retrieved from: https://www.joghat.org/uploads/2023-vol-6-issue-1-full-text-264.pdf (Accessed: April 13, 2025).
• King, W. R., & He, J. (2005). Understanding the role and methods of meta-analysis in IS research. Communications of the Association for Information Systems, 16, 665–686. Retrieved from:https://aisel.aisnet.org/cgi/viewcontent.cgi?article=3050&context=cais (Accessed: April 16, 2025).
• Köroğlu, A. (2019). Örgün turizm eğitimi. İçinde N. Kozak (Ed.), Online Türkiye Turizm Ansiklopedisi. Retrieved from https://turkiyeturizmansiklopedisi.com/orgun-turizm-egitimi (Accessed: April 20, 2025).
• Kozak, N., & Kozak, M. (2020). Türkiye’de akademik turizm literatürünün gelişimi. İçinde N. Kozak (Ed.), Online Türkiye Turizm Ansiklopedisi. Retrieved from: https://turkiyeturizmansiklopedisi.com/turkiyede-akademik-turizm-literaturunun-gelisimi (Accessed: April 20, 2025).
• Semint, S., & Özbay, G. (2021). Gastronomi ve mutfak sanatları eğitiminde istihdam yapısına ilişkin bir araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(3), 2060–2075. https://doi.org/10.33206/mjss.883921
• Student Selection and Placement Center (ÖSYM). (2024). 2024 Higher Education Institutions Exam (YKS) – Guide to Higher Education Programs and Quotas, Table 4. Retrieved from: https://www.osym.gov.tr/TR,29532/2024-yuksekogretim-kurumlari-sinavi-yks-yuksekogretim-programlari-ve-kontenjanlari-kilavuzu.html (Accessed: April 20, 2025).
• Temizkan, R., & Behremen, C. (2017). Turizm yükseköğretimi veren kurumlarda görevli akademisyenlerin profili. Journal of Recreation and Tourism Research, 4(1), 1–12. Retrieved from: https://www.jrtr.org/index.php/jrtr/article/view/171/172 (Accessed: April 22, 2025).
• Temizkan, R., Cankül, D., & Kızıltaş, M. Ç. (2018). Food and beverage education and scholars’ profile in Turkey. Journal of Gastronomy Hospitality and Travel, 1(2), 18–25. https://doi.org/10.33083/joghat.2018.6
• Toker, T. (2024). Lisans düzeyinde turizm ve otelcilik programı. İçinde N. Kozak (Ed.), Online Türkiye Turizm Ansiklopedisi. Retrieved from: https://turkiyeturizmansiklopedisi.com/lisans-duzeyinde-turizm-ve-otelcilik-programi (Accessed: April 20, 2025).
• Tuna, M., Tamer, E. T., & Akça, İ. (2024). Türkiye’deki üniversitelerin turizm bölümlerinde görevli akademisyenlerin eğitim profili. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(1), 234–258. https://doi.org/10.32572/guntad.1397292