İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARI İLE KAVRAM BAŞARILARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Year 2013, Volume: 14 Issue: 2, 305 - 324, 01.05.2013

Barış Çaycı

Abstract

Bu çalışmada, ‘ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine yönelik sahip oldukları öz-yeterlik inançları ile fen kavramlarına ait başarı düzeyleri arasında bir ilişkinin olup olmadığının saptanması’ amaç olarak belirlenmiş ve bu çerçevede ‘tarama’ modeli esas alınmıştır. Çalışmanın ölçme araçları olarak, ‘fen ve teknoloji dersi öz-yeterlik ölçeği’ ile ‘kavram başarı testi’ kullanılmıştır. Bu ölçme araçları, Niğde ili merkez ilçede yer alan merkez ilköğretim okullarının beşinci sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Sonuçta çalışmanın örneklemini 363 ilköğretim beşinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışma sonucunda, öğrencilerin fen ve teknoloji dersi öz-yeterlik inançları ile fen dersinde yer alan kavramlarla ilgili başarı düzeyleri arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki bulunmuş ve öğrencilerin kavram başarılarıyla ilgili toplam varyansın % 34’ünün, onların ders öz-yeterlik inançları ile açıklandığı saptanmıştır.

Keywords

fen ve teknoloji öz-yeterlik inancı, fen kavram başarısı

The Relationship between Elementary School Students’ Self-Efficacy Beliefs towards Science and Technology and Their Concept Achievements

Abstract

The purpose of the study is to identify whether there is a relationship between fifth grade students’ self-efficacy beliefs towards science and technology and their levels of achievement in scientific concepts. Accordingly, the study was based on the survey model. The study employed ‘The Science and Technology Self-Efficacy Scale’ and ‘The Concept Achievement Test’. These measuring instruments were implemented on the fifth grade students from the central elementary schools located in the central district of Niğde. Consequently, the sample of the study is to include 363 fifth grade students. The study concluded that there was a significantly positive correlation between the students’ selfefficacy beliefs towards science and technology and their level of achievement in the concepts included within the scope of the course. Furthermore, it showed that their selfefficacy beliefs accounted for 34% of the total variance concerning their achievement in the concepts

Keywords

science and technology self-efficacy belief, science concept achievement

References

• Akbaş, A. ve Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretimi Öz- Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Öğrenim Türü ve Üniversitelerine Göre İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (1), 98-110.
• Andrew, S. (1998). Self-Efficacy as A Predictor of Academic Performance in Science. Journal of Advanced Nursing, 14 (6), 436-442.
• Aşkar, P. ve Umay, A. (2001). İlköğretim Matematik Öğretmenliği Öğrencilerinin Bilgisayarla İlgili Öz-Yeterlik Algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8.
• Bacanlı, H. (2001). Gelişim ve Öğrenme. (4. Baskı) Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım.
• Balcı, A. (2006). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Bandura, A. (1994). Self-Efficacy. In V. S. Ramachandran (Ed.), Encyclopedia of Human Behavior, 4, 71-81. New York: Academic Press.
• Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The Exercise of Control. New York: Freeman.
• Bıkmaz, F. H. (2002). Fen Öğretiminde Öz-yeterlik İnancı Ölçeği. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 1 (2), 197-210.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Canpolat, N. (2002). Kimyasal Denge İle İlgili Kavramların Anlaşılmasında Kavramsal Değişim Yaklaşımının Etkinliğinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, Türkiye.
• Canpolat, A. M. ve Çatinkalp, Z. K. (2011). İlköğretim II. Kademe Öğrenci-Sporcuların Başarı Algısı ve Öz-Yeterlik Düzeyleri Arasındaki İlişki. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13 (1), 14-19.
• Çetin, B. (2008). Fen Bilgisi Öğretimi Dersinin Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı 3. Sınıf Öğrencilerinin Fen Öğretimindeki Öz-Yeterlik İnançlarına Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (2), 55-71.
• Ekici, G. (2002). Biyoloji Öğretmenlerinin Laboratuvar Dersine Yönelik Tutum Ölçeği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 62-66.
• Fellows, N. J. (1994). A Window into Thinking: Using Student Writing to Understand Conceptual Change in Science Learning. Journal of Research in Science Teaching, 31 (9), 985-1001.
• Güven, E. ve Aydoğdu, M. (2009). Portfolyonun 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Vücudumuzda Sistemler Ünitesi’nde Başarı ve Kalıcılığa Etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6 (2), 115-128.
• Spieker, C. J. & Hinsz, V. B. (2004). Repeated Success and Failure Influences on Self- Efficacy and Personal Goals. Social Behavior and Personality, 32 (2), 191-198.
• Hynd, C., Alvermann, D. & Qian, G. (1997). Preservice Elementary School Teachers’ Conceptual Change about Projectile Motion: Refutation Text, Demonstration, Affective Factors and Relevance. Science Education, 81 (1), 1-27.
• İsrael, E. (2007). Özdüzenleme Eğitimi, Fen Başarısı ve Özyeterlilik. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir, Türkiye.
• Jeong, J. (2004). Analysis of the Factors and the Roles of Hrd in Organizational Learning Stylesas Identified by Key Informants at Selected Corporations in the Republic of Korea. Unpublished Master Dissertation, Texas A & M University, USA.
• Kaptan, F. (1999). Fen Bilgisi Öğretimi. Öğretmen Kitapları Dizisi. (3. Baskı) İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Karasar, N. (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (10. Baskı) Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım.
• Kılıç, F. (2007). Kavramların Öğretiminde Kavramın İçerik Öğelerinin Açıklanmasının Akademik Başarıya Etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (2), 145-161.
• Kılıç, F. (2008). Kavramların Öğretiminde Kavram Analizi Yönteminin Akademik Başarıya ve Bilişsel Esnekliğe Etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (2), 223-238.
• Küçükyılmaz, E. A. ve Duban, N. (2009). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretimine Yönelik Öz-Yeterlik İnançları ve Öz-Yeterlik İnançlarını Etkileyen Etmenlere İlişkin Görüşleri. E-Journal of New World Sciences Academy, 4 (1), 71-83.
• Lane, J., Lane, A. M. & Kyprianou, A. (2004). Self-Efficacy, Self-Esteem and Their Impact on Academic Performance. Social Behavior and Personality, 12 (3), 247- 256.
• Lent, R.W., Brown, S.D. & Larkin, K.C. (1984). Relation of Self-Efficacy Expectations to Academic Achievement and Persistence. Journal of Counseling Psychology, 31, 356-362.
• Mikkila-Erdmann, M. (2001). Improving Conceptual Change Concerning Photosynthesis Through Text Design. Learning and Instruction, 11 (3), 241-257.
• Rose, D.L.W. (2003) Student Self-Efficacy in College Science: An Investigation of Gender, Age, and Academic Achievement. Unpublished Master Dissertation, University of Wisconsin-Stout, USA.
• Sağır, Ş. U. ve Aslan, O. (2009). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. E-Journal of New World Sciences Academy, 4 (2), 465-475.
• Smith, E. L., Blakeslee, T. D. & Anderson, C. W. (1993). Teaching Strategies Associated with Conceptual Change Learning in Science. Journal of Research in Science Teaching, 30 (2), 111-126.
• Tatar, N., Yıldız, E., Akpınar, E. ve Ergin, Ö. A Study on Developing A Self Efficacy Scale towards Science and Technology. Eurasian Journal of Educational Research, 36, 263-280.
• Temelli, A., Arlı, E. E., Biber, B. ve Kurt, M. (2011). İnsanlarda Solunum Sistemi Konusunun Kavram Haritalarıyla Öğretilmesinin Öğrencilerin Akademik Başarısına Etkisi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1 (2), 61-66.
• Tutak, T., Emül, N. ve Gün, Z. (2010). İlköğretim İkinci Kademede Hafta Sonu Verilen Matematik Yetiştirme Kurslarının Verimliliği. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, 9 (1), 15-20.
• Ülgen, G. (2001). Kavram Geliştirme. Kuramlar ve Uygulamalar. (3. Baskı) Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Vural, M. (2008). İlköğretim Okulu Ders Programları ve Öğretim Klavuzları. Erzurum: Yakutiye Yayıncılık.
• Yaman, S., Koray, Ö. C. ve Altunçekiç, A. (2004). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Öz- Yeterlik İnanç Düzeylerinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (3), 355-364.
• Yıldırım, İ. (2006). Akademik Başarının Yordayıcısı Olarak Gündelik Sıkıntılar ve Sosyal Destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 258-267.
• Yılmaz, H. ve Çavaş, P. H. (2006). 4-E Öğrenme Döngüsü Yönteminin Öğrencilerin Elektrik Konusunu Anlamalarına Olan Etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 3 (1), 2- 18.
• Zimmerman, B. J., Bandura, A. & Martinez-Pons, M. (1992). Self-Motivation for Academic Attainment: The Role of Self-Efficacy Beliefs and Personal Goal- Setting. American Educational Research Journal, 29 (3), 663-676.