Technology Becoming Banal: Towards Experiencing an Evil

Yıl 2018, Sayı: 2 - 2018, 52 - 66, 04.10.2018

Hatice Turan

Öz

Modern subject experiences new ways of thinking and being through technological developments and reproduces itself in a constantly changing lifestyle. The changing and developing technological tools have a direct influence on the way in which the subject is experiencing and acting. It is possible to observe both positive and negative reflections of this influence. While on the one hand there is the evolving world and its positive innovations; on the other hand, some novel processes that compress the subject and drag it to an illusion continue to occur. In this article, the relationship between technological developments and evil will be debated from the perspectives of two important thinkers of Critical Theory. First, Herbert Marcuse’s ideas on One-Dimensional subject will be discussed and then, his deductions will be evaluated parallel to Theodor W. Adorno’s conceptual analysis concerning evil. Along with this analysis, the possibility of experiences of selfhood and otherness will be questioned and in the end, the various possible relationships of evil with the processes of sameness and standardization will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Technology, One-Dimensional Subject, Evil, Otherness, Selfhood

Sıradanlaşan Teknoloji: Bir Kötülük Deneyimine Doğru

Öz

Modern özne teknolojik gelişmelerle birlikte yeni düşünme ve var olma yolları deneyimlemekte ve sürekli değişen bir hayat tarzının içerisinde kendisini yeniden üretmektedir. Değişen ve gelişen teknolojik araçlar öznenin deneyimleme ve eylemde bulunma tarzını doğrudan etkilemektedir. Bu etkinin hem olumlu hem olumsuz yansımalarını gözlemlemek mümkündür. Bir yandan değişip gelişen dünya ve getirdiği olumlu yenilikler diğer yandansa özneyi sıkıştıran ve bir yanılsamanın içerisine sürükleyen süreçler ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada teknolojik gelişmelerin kötülükle olan ilişkisi Eleştirel Teori’nin önemli iki ismi üzerinden ortaya konulacaktır. Öncelikle Herbert Marcuse’nin tek boyutlu özneye dair tespitleri ele alınacak; daha sonra ise bu tespitler Theodor W. Adorno’nun kötülüğe dair yaptığı kavramsal saptamalarla birlikte değerlendirilecektir. Bu yapılırken kendilik ve başkalık deneyimlerinin imkanı sorgulanacak ve bunun sonucunda aynılaşma ve tektipleşme süreçlerinin kötülükle olan ilişkisi ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Başkalık, Kendilik, Kötülük, Tek Boyutlu Özne, Teknoloji

Kaynakça

• Adorno, T. W. (2003a). Auschwitz Sonrasında Eğitim. Cogito, 36, 236-242.
• Adorno, T. W. (2003b). Kitle Endüstrisini Yeniden Düşünürken. Cogito, 36, 76-84.
• Adorno, T. W. (2011). Kültür Endüstrisi: Kültür Yönetimi (6. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Adorno, T. W. (2015). Ahlak Felsefesinin Sorunları (2. Baskı). İstanbul: Metis Yayınları.
• Adorno, T. W. (2016). Negatif Diyalektik (1. Baskı). İstanbul: Metis Yayınları.
• Adorno, T. W. (2017). Minima Moralia (9. Baskı). İstanbul: Metis Yayınları.
• Adorno, T. W. & Horkheimer, M. (2014). Aydınlanmanın Diyalektiği. (N. Ülner & E. Öztarhan Karadoğan, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Alford, C. F. (2002). Murdoch, Adorno, and Levinas. Levinas, the Frankfurt School and Psychoanalysis içinde (ss. 77-108). London: Continuum.
• Arendt, H. (2016). İnsanlık Durumu (B. S. Şener, Çev.) (8. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Baudrillard, J. (2012). İmkansız Takas (2. Baskı). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Butler, J. (2014, Haziran). Kırılgan Hayat ve Birlikte Yaşamanın Yükümlülükleri. e-skop: sanat tarihi, eleştiri. Erişim tarihi 01 Ağustos 2018, erişim adresi http://www.eskop.com/skopbulten/pasajlar-kirilgan-hayat-ve-birlikte-yasamaninyukumlulukleri/1997
• Cook, D. (2014). Critical Materialism. Adorno On Nature içinde (ss. 7-33). USA: Routledge.
• Dews, P. (2017). Adorno: Toplumsal Bir Kategori Olarak Radikal Kötülük. Cogito, 86, 124-150.
• Dorfman, E. (2009). History of the Lifeworld: From Husserl to Merleau-Ponty. Philosophy Today, 53(3), 294-303.
• Esgün, T. G. (2017). Adorno’da Yaşam ve “Doğru” Yaşam. Ethos: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, 10 (1), 95-113.
• Freyenhagen, F. (2014). Moral Philosophy (D. Cook (Ed.), Adorno - Key Concepts içinde (ss. 99-114). New York: Routledge.
• Gülenç, K. (2014). Edmund Husserl’de ‘Başkasının Beni’ Sorunu ve İntersubjektivite Kavramı. Kilikya Felsefe Dergisi, (1), 19-39.
• Gülenç, K. (2015). Frankfurt Okulu: Eleştiri, Toplum ve Bilim. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gülenç, K., & Arıtürk, M. H. (2014). Teknoloji Çağında Rasyonalite, Deneyim ve Bilgi: Sorunlar & Eleştiriler. Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 22, 113-131.
• Han, B. C. (2016). Şiddetin Topolojisi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Han, B. C. (2017). Şeffaflık Toplumu. İstanbul: Metis Yayınları.
• Heidegger, M. (1998). Tekniğe İlişkin Soruşturma (2. Baskı). İstanbul: Paradigma Yayınları
• Horkheimer, M. (1998). Akıl Tutulması (4. Baskı). İstanbul: Metis Yayınları.
• Kellner, D. (2004). Introduction: Technology, War and Fascism: Marcuse in the 1940s. Technology, War and Fascism içinde (ss. 1-38) (2. Baskı). USA and Canada: Routledge.
• Levinas, E. (1986). The Trace of the Other. Deconstruction in Context içinde (ss. 345-359). Chicago: University of Chicago Press.
• Levinas, E. (2006). Otherwise than Being or Beyond Essence. Pennsylvania: Duquesne University Press.
• Marcuse, H. (2004). Some Social Implications of Modern Technology. Technology, War and Fascism içinde (ss. 39-66) (2. Baskı). USA and Canada: Routledge.
• Marcuse, H. (2015). Tek-Boyutlu İnsan: İleri İşleyim Toplumunun İdeolojisi Üzerine İncelemeler (A. Yardımlı, Çev.) (5. Baskı). İstanbul: İdea Yayınevi.
• Sontag, S. (2004). Başkalarının Acısına Bakmak. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Turan, H. (2017). Sosyal Medya’da Şiddet: Sağduyunun Yitiminde Başkalık ve Kendilik Deneyimleri. Marmara İletişim Dergisi, 27, 121-133.