Sağlık Çalışanlarının Göçmenlere Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 30, 88 - 98, 30.05.2024

Yalçın Karagöz , Yusuf Karaşin

https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.1434057

Öz

Bu çalışmanın amacı, sağlık çalışanlarının göçmenlere yönelik tutumlarının ortaya konmasıdır. Bunun da ölçek geliştirme yoluyla yapılması amaçlanmıştır. İstanbul ilinde sağlık hizmeti sunan ve çalışmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 276 sağlık çalışanı çalışma kapsamına alınmıştır. Çalışma kapsamına alınan bireylere hem yüz yüze hem de çevrimiçi olarak kolayda örneklem yöntemiyle kavramsal yapı ve bu kavramsal yapıya bağlı madde havuzu oluşturulması, uzman görüşü alınması, buna istinaden pilot çalışma yapılması, test-yeniden test güvenilirliğinin yapılması aşamalarının ardından ulaşılmıştır. Çalışma kapsamında elde edilen verilerin analizinde IBM SPSS ve AMOS paket programlarından faydalanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda 3 faktör ve 14 ifadeden oluşan bir ölçek geliştirilmiştir. Ölçek alt faktörlerine altında toplanan ifadeleri en iyi açıklayacak şekilde “Olumsuz Tutum, Engelleyici Tutum ve Olumlu Tutum” isimleri verilmiştir. Olumsuz tutum faktörü 7, engelleyici tutum faktörü 3 ve olumlu tutum faktörü 4 ifadeden oluşmaktadır. Geliştirilen ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğu, sağlık çalışanlarının göçmen tutumunu ölçmede kullanılabilecek bir ölçüm aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Çalışanı, Göçmen, Tutum Ölçeği, Ölçek Geliştirme

Etik Beyan

Bu çalışmada kullanılan ölçek için İstanbul Esenyurt Üniversitesi Etik Kurulu’ndan 16/03/2023 tarihli ve 2023/03-25 nolu toplantısında E-12483425-299-29524 sıra sayılı kararı ile izin alınmıştır. Aksi bir durumun tespiti halinde AKAD Dergisinin hiçbir sorumluluğu olmayıp, tüm sorumluluk çalışmanın yazarlarına aittir.

Determining Attitudes Of Healthcare Professionals Towards Immingrabts: A ScaleDevelopment Study

Öz

The aim of this study is to reveal the attitudes of healthcare professionals towards immigrants. This is intended to be done through scale development.276 health workers who provide health services in Istanbul and voluntarily agreed to participate in the study were included in the study. The individuals included in the study were reached both face-to-face and online by convenience sampling method, following the stages of creating a conceptual structure and an item pool based on this conceptual structure, obtaining expert opinion, conducting a pilot study based on this, and conducting test-retest reliability. IBM SPSS and AMOS package programs were used to analyze the data obtained within the scope of the study.As a result of the analysis, a scale consisting of 3 factors and 14 statements was developed. The sub-factors of the scale are named "Negative Attitude, Obstructive Attitude and Positive Attitude" in a way that best explains the statements collected under them. The negative attitude factor consists of 7 statements, the inhibitory attitude factor consists of 3 statements, and the positive attitude factor consists of 4 statements.It was concluded that the developed scale is valid and reliable and is a measurement tool that can be used to measure the immigrant attitudes of healthcare professionals.

Anahtar Kelimeler

Healthcare Worker, İmmigrants, Attitude Scale, Scale Development

Etik Beyan

Permission for this study was obtained from the Ethics Committee of Istanbul Esenyurt University with the decision number E-12483425-299-29524 at the meeting dated 16/03/2023 and numbered 2023/03-25 of the relevant board. In case of detection of a contrary situation, AKAD Journal has no responsibility and all responsibility belongs to the authors of the study.

Kaynakça

• Akkoç, S., Tok, M. & Hasıripi, A. (2017). Mülteci ve sığınmacı hastalara sağlık hizmeti sunulurken sağlık çalışanlarının yaşadığı sorunlar. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 4(1), 23-27. https://dergipark.org.tr/en/pub/sagakaderg/issue/46732/586163
• Al-Rousan, T., Schwabkey, Z., Jirmanus, L., & Nelson, B. D. (2018). Health needs and priorities of Syrian refugees in camps and urban settings in Jordan: perspectives of refugees and health care providers. East Mediterr Health J, 24(3), 243-53. https://doi.org/10.26719/2018.24.3243.
• Bryman, A., & Cramer, D. (2001). Quantitative data analysis with SPSS release 10 for windows: A guide for social scientists. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203471548.
• Çal, A., Çavuşoğlu, F. & Avci Aydın, İ. (2022). Hemşirelerin göçmen bireylere bakım verirken yaşadıkları sorunlar ve çözüme yönelik öneriler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 15(2), 197-206. https://doi.org/ 10.46483/deuhfed.804655.
• Donnelly, T. T., & McKellin, W. (2007). Keeping healthy! Whose responsibility is it anyway? Vietnamese Canadian women and their healthcare providers’ perspectives. Nursing inquiry, 14(1), 2-12. https://doi.org/10.1111/j.1440-1800.2007.00347.x.
• Dumit, N. Y., & Honein‐AbouHaidar, G. (2019). The impact of the Syrian refugee crisis on nurses and the healthcare system in Lebanon: A qualitative exploratory study. Journal of Nursing Scholarship, 51(3), 289-298. https://doi.org/10.1111/jnu.12479.
• Farley, T., Galves, A. L., Dickinson, L. M., & Perez, M. D. J. D. (2005). Stress, coping, and health: a comparison of Mexican immigrants, Mexican-Americans, and non-Hispanic whites. Journal of immigrant health, 7, 213-220. https://doi.org/ 10.1007/s10903-005-3678-5.
• Filiz, M., Karagöz, Y., & Karaşin, Y.(2023a) Depreme Maruz Kalan Bireylerin Psikolojik Etkilerini Belirlemeye Yönelik Ölçek Geliştirme Çalışması. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (33), 236-250. https://doi.org/10.15182/diclesosbed.1263545.
• Filiz, M., Karagöz, Y., & Karaşin, Y. (2023b). Sağlık Hizmetlerine Erişimin Seçmen Davranışı Üzerine Etkisinin Belirlenmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (34), 472-486. https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1314507.
• Filiz, M., Karagöz, Y., & Karaşin, Y. (2023c). Ötenazi Konusunda Algı: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (52), 268-284. https://doi.org/10.52642/susbed.1349253.
• Fornell, C. ve Larcker, D. F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics. Journal of Marketing Research, Vol. 18, 382-388. https://doi.org/10.2307/3150980.
• Gelgeç Bakacak, A., Akalın, E., & Öktem, P. (2019). Türkiye’ye Farklı Ülkelerden Göç Etmiş Kadınların Sağlık Hizmetlerine Erişimi Üzerine Nitel Bir Alan Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 36(2), 383-399. https://doi.org/10.32600/huefd.559878.
• Gültaç, A., & Yalçın Balçık, P. (2018). Suriyeli sığınmacılara yönelik sağlık politikaları. Sakarya Tıp Dergisi, 8(2), 193-204. https://doi.org/10.31832/smj.394732.
• Günbeği, M., Uygul, E. S., Turla, A., & AYDIN, B. (2023). Hekimlerin Mültecilere Yönelik Sağlık Hizmetleri Hakkındaki Görüşleri ve Sağlık Hizmeti Sunumundaki Yaklaşımları. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 32(2), 123-129. https://doi.org/10.17942/sted.1206283.
• Hadımlı, A., Koçak Çakır, Y. Ç., Şener, A. G., & Üredi, N. (2022). Ebelik Öğrencilerinin Klinik Uygulamaları Sırasında Mülteci/Sığınmacı Kadınlarla İletişimde Yaşadıkları Güçlükler. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-9. https://doi.org/10.46237/amusbfd.958386.
• Håkonsen, H., Lees, K., & Toverud, E. L. (2014). Cultural barriers encountered by Norwegian community pharmacists in providing service to non-Western immigrant patients. International journal of clinical pharmacy, 36, 1144-1151. https://doi.org/ 10.1007/s11096-014-0005-z.
• Hiçdurmaz, Z., & Yüksel, H. (2020). Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19(1), 37-60. https://doi.org/10.21547/jss.627312.
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic journal of business research methods, 6(1), pp53-60.
• Hultsjö, S., & Hjelm, K. (2005). Immigrants in emergency care: Swedish health care staff's experiences. International nursing review, 52(4), 276-285. https://doi.org/10.1111/j.1466-7657.2005.00418.x.
• Kara, M. A. (2023). Göçmenlerin Sağlık Hizmetine Erişimi ve Sağlık Hakkı: Biyoetik Hangi Konumda. Is Ahlakı Dergisi, 16(1), 47-75. https://doi.org/ 10.12711/tjbe/m3962.
• Karagöz, Y. (2021). SPSS ve AMOS uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karagöz, Y., & Bardakçı, S. (2020). Bilimsel araştırmalarda kullanılan ölçme araçları ve ölçek geliştirme. Ankara: Nobel akademik yayıncılık.
• Karaşin, Y., Filiz, M., & Karagöz, Y. (2023a). Depreme yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Afet ve Risk Dergisi, 6(2), 548-561. https://doi.org/10.35341/afet.1250436.
• Karaşin, Y., Karagöz, Y., Aşcı, S. (2023b). Sağlık Çalışanları İçin Dijital Bağımlılık Ölçeğinin Geliştirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (45), 838-865. https://doi.org/10.14520/adyusbd.1355962.
• Karaşin, Y., & Karagöz, Y. (2023). Hekim Beyin Göçünü Etkileyen Faktörlerin Ölçek Geliştirme Yoluyla Belirlenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 26(4), 1083-1096. https://doi.org/10.61859/hacettepesid.1351743.
• Karaşin, Y., & Öztırak, M. (2023). Sessiz İstifa Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(4), 1443-1460. https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1311522.
• Koçan, S., Demirci Güngördü, N., Demir, A., & Üstün, Ç. (2017). Bir Grup Sağlık Çalışanının Bakış Açısıyla Göçmen Sorunu: Nitel Bir Çalışma. Electronic Turkish Studies, 12(31), 361-378. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12550.
• Korkmaz, A. Ç. (2014). Sığınmacıların sağlık ve hemşirelik hizmetlerine yarattığı sorunlar. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(1), 37-42. https://doi.org/10.12738/mejrs.2016.1.2.0002.
• Küçükkendirci, H., & Batı, S. (2020). Konya’da sağlık çalışanlarının mülteci ve sığınmacılara bakış açısının değerlendirilmesi. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 28-39. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jgehes/issue/56493/694545
• McKeary, M., & Newbold, B. (2010). Barriers to care: The challenges for Canadian refugees and their health care providers. Journal of Refugee Studies, 23(4), 523-545. https://doi.org/10.1093/jrs/feq038.
• Munro, B. H. (2005). Statistical methods for health care research (Vol. 1). lippincott williams & wilkins.
• O'Mahony, J. M., & Donnelly, T. T. (2007). The influence of culture on immigrant women's mental health care experiences from the perspectives of health care providers. Issues in mental health nursing, 28(5), 453-471. https://doi.org/10.1080/01612840701344464.
• Schumacher, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginners guide to structural equation modeling: SEM. NewJersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Suphanchaimat, R., Kantamaturapoj, K., Putthasri, W., & Prakongsai, P. (2015). Challenges in the provision of healthcare services for migrants: a systematic review through providers’ lens. BMC health services research, 15, 1-14. https://doi.org/10.1186/s12913-015-1065-z.
• Terraza-Núñez, R., Vázquez, M. L., Vargas, I., & Lizana, T. (2011). Health professional perceptions regarding healthcare provision to immigrants in Catalonia. International journal of public health, 56, 549-557. https://doi.org/10.1007/s00038-010-0223-7.
• Turhan, S., Gürsoy Turan S., & Karakullukçu, S. (2021). Türkiye’de göçmenlere sunulan sağlık hizmetleri için yürütülen iletişim çalışmaları. Turkish Journal of Public Health, 19(3), 286-294. https://doi.org/10.20518/tjph.891519.
• Zengin, M., Düken, M. E., Yayan, E. H., & Suna Dağ, Y. (2021). Hemşirelerin Suriyeli Sığınmacı Çocuklara Bakım Verirken Yaşadığı Güçlükler. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 9(1), 252-263. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.812294.