The Relationship of Accounting Course Perceptions and Tax Awareness of University Students: A Research at Aksaray University

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 42, 325 - 342, 27.06.2022

Mehmet Ali Durmuş , Mustafa Ay

Öz

The aim of the study is to examine the relationship between university students' perception of accounting courses and their tax awareness. As sub-objectives, it is to determine the differences according to demographic variables. The research was designed quantitatively. In order to determine the relationship between accounting course perceptions and tax awareness levels, scales with proven validity and reliability were used and data were collected with simple random sampling method. Population was determined as a sample of 353 students studying at Aksaray University in the 2017-2018 academic year. Necessary tests were carried out to determine which of the parametric/nonparametric tests were suitable for the data, and it was concluded that it was more suitable for nonparametric tests. As tests, analyzes were made with Mann Whitney-U and Kruskal Wallis-H tests. A low-level relationship was observed between the perception of the accounting course and the level of tax awareness. As the main hypothesis, a low-level relationship was observed between the perception of accounting courses and tax awareness, while similar results were obtained in a similar study conducted with high school students. In other analyzes, parallel relations with some studies were observed, while some studies reached different results.

Anahtar Kelimeler

Tax, Tax Awareness, Accounting

Üniversite Öğrencilerinin Muhasebe Ders Algılarının Vergi Bilinç Düzeyleri ile İlişkisi: Aksaray Üniversitesinde Bir Araştırma

Öz

Çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin muhasebe ders algıları ile vergi bilinçleri ilişkisinin incelenmesidir. Alt amaçlar olarak ise demografik değişkenlere göre farklılıkların saptanmasıdır. Araştırma nicel olarak tasarlanmıştır. Muhasebe ders algılarının, vergi bilinç düzeylerinin ilişkilerinin belirlenmesi amacıyla geçerliliği ve güvenilirliği kanıtlanmış olan ölçekler kullanılmış ve basit rassal örnekleme yöntemi ile veriler toplanmıştır. Evren, Aksaray Üniversitesi öğrencileri içinden 2017-2018 eğitim öğretim yılında öğrenim gören 353 kişi örneklem olarak belirlenmiştir. Verilerin parametrik/nonparametrik testlerden hangisine uygun olduğunun belirlenmesi amacıyla gerekli testler yapılmış, nonparametrik testlere daha uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Test olarak mann whitney-u, ve kruskal Wallis-H testleriyle analizler yapılmıştır. Muhasebe ders algısı ile vergi bilinç düzeyi arasında düşük düzeyli bir ilişki gözlemlenmiştir. Ana hipotez olarak muhasebe ders algısı ile vergi bilinci arasında düşük düzeyli bir ilişki gözlemlenmişken, lise öğrencilerinde yapılmış benzer çalışma ile yakın sonuçlar elde edilmiştir. Diğer analizlerde bazı çalışmalar ile paralel ilişkiler gözlemlenmişken bazı çalışmalarla farklı yönde sonuçlara ulaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Vergi, Vergi Bilinci, Muhasebe

Kaynakça

• Akdoğan, A. (2011). Kamu Maliyesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Aktan, C., ve Çoban, H. (2006). Vergileme Ekonomisi ve Vergileme Psikolojisi Perspektiflerinden Vergiye Karşı Tutum ve Davranışları Belirleyen Faktörler. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Alkan, A. (2009). Vergi Bilinci ve Vergi Uygulamaları Karşısında Mükellef Davranışlarının Tespiti: Zonguldak İli Örneği,. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi., Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak
• Asrinanda, Y. D. (2018). The Effect of Tax Knowledge, Self Assessment System, and Tax Awareness on Taxpayer Compliance. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 8(10), 539-550.
• Besley, T., ve Persson, T. (2014). Why Do Developing Countries Tax So Little. Journal of Economic Perspectives, 28(4), 99-120.
• Beşer, B. H. (2018). Vergi Rekabetinin Kıyısında Vergi Cennetleri. Bursa: Ekin Yayıncılık.
• Bilgin, H. K. (2011). Vergi Ahlakının Teorik Çerçevesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 259-278.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Chung, J. (2004). The Effect of Friendly Persuasion and Gender on Tax Comliance Behavior. Journal of Business Ethics(15), 133-145.
• Cyan, M. R., Koumpias, A. M., ve Vezquez, J. M. (2016). The Determinants of Tax Morale in Pakistan. Journal of Asian Economics(47), 23-34.
• Çelikkaya, A. (2002, Temmuz). Mükelleflerin Vergiye Gönüllü Uyumunu Etkileyen Faktörler. e-Akademi Hukuk, Ekonomi ve Siyasal Bilimler Aylık İnternet Dergisi(5).
• Çiçek, H., Karakaş, M., ve Yıldız, A. (2008). Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Vergi Yükümlülerinin Vergiyi Algılama ve Tutum Analizi: Bir Alan Araştırması. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı(381).
• Çiçek, U., ve Bitlisli, F. (2017). Vergi Eğitiminin Üniversite Öğrencilerinin Vergi Bilinci ve Farkındalığı Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 10(2), 261-278.
• Demir, M. (2009). Toplumun Vergiye Karşı Tutum ve Davranışlarını Etkileyen Faktörler. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi(18), 1-10.
• Duman, H., Bezirci, M., Yücenurşen, M., ve Apak, İ. (2016). Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarına Göre Günümüz Muhasebe Eğitiminden Beklentiler. International Journal of Human Sciences, 13(1), 364-374.
• Eker, A., ve Bülbül, D. (2016). Kamu Maliyesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Gallego, I. (2004). The Accounting and Taxation Relationship in Spanish Listed Firms. Managerial Auditing Journal, 19(6), 796-819.
• Hastuti, R. (2014). Tax Awareness and Tax Educatıon: A Perceptıon of Potentıal Taxpayers. International Journal of Business, Economics and Lav, 5(1), 83-91.
• Hazman, G. G. (2009). Vergi Bilincini Etkileyen Muhtemel Dışsal Etkenlerin Lojistik Regresyon Analizi ile Tespiti. Akademik İncelemeler Dergisi, 4(1), 53-71.
• İpek, S., ve Kaynar, İ. (2009). Vergiye Gönüllü Uyum” Konusunda Çanakkale İline Yönelik Ampirik Bir Çalışma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 16(1), 173-190.
• Karlılar, S., ve Kıral, G. (2018). Vergiye Öğrenci Bakış Açısı: Çukurova Üniversitesi Örneği. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 22(1), 45-66.
• Koç, Ö. E. (2019). Vergilemenin Mükellefler Üzerindeki Psikolojik Etkileri: Vergiden Kaçınma ve Vergi Kaçırma Üzerine Bir Alan Araştırması. Business and Economics Research Journal, 10(4), 1015-1027.
• Odabaş, H., ve Aydın, M. (2016). Vergi Hukuku ve Muhasebe: Uygulamalı Bilimler Yüksek Okullarının Muhasebe Bölümlerinde Okutulan Vergi Dersleri Üzerine Bir Araştırma. İnsan ve Toplum Bilimleri ARaştırmaları Dergisi, 5(7), 2000-2016.
• Organ, İ., ve Yegen, B. (2013). Vergi Bilinci ve Vergi Ahlakı Oluşumunda Muhasebe Meslek Mensuplarının Rolü: Adana Örneği. Atatürk Üniveristesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4), 241-271.
• Ömürbek, N., Çiçek, H. G., ve Çiçek, S. (2007). Vergi Bilinci Üzerine Bir İnceleme: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Yapılan Anketin Bulguları. Maliye Dergisi(153), 102-122.
• Öncel, M., Çağan, N., ve Kumrulu, A. (1985). Vergi Hukuku (2 b., Cilt 1). Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Özcan, F., ve Akyel, N. (2020). Muhasebe ve Finansman Eğitimi Alan ve Almayan Lise Öğrencilerinin Vergi Ahlâkı, Vergi Algısı ve Vergi Bilinci Farklılıklarının İncelenmesi: Bir Uygulama Örneği. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 54-68.
• Özdemir, A. R., ve Ayvalı, H. (2007). Vergi Bilincine Sahip Bireylerin Fiş veya Fatura Alma Duyarlılığını. Maliye Dergisi(153), 51-73.
• Perez, C. P., ve Perez, J. S. (2016). Unıversıty Students’ Tax Morale: A Study of Gender Wıthın the Unıversıty of Alıcante, Spaın. Proceedings of ICERI2016 Conference (s. 4594-4599). Seville: ICERI2016.
• Pınar, A. (2019). Maliye Politikası ve Ekonomik Kalkınma. E. Erdoğdu içinde, Maliye Politikası I (s. 98-115). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Sağlam, M. (2013). Vergi Algısı ve Vergi Bilinci Üzerine Bir Araştırma. Sosya Ekonomi Dergisi(1), 315-334.
• Sanusi, S., Herda, N., Abdullah, N., Chin, L. T., Rastam, F., ve Rozzani, N. (2021). Tax Awareness Among Students from Higher Learning Institutions in Malaysia: Education Area as A Moderator. International Journal of Economics and Management, 15(1), 89-102.
• Taytak, M. (2010). İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinde Vergi Bilincinin Tespiti: Ampirik Bir Araştırma. Maliye Dergisi(158), 496-512.
• Tekin, A., Tuncer, G., ve Sağdıç, E. N. (2013). Vergi Afları Sonrasında Vergi Uyum Süreci. Sakarya İktisat Dergisi, 2(2), 1-26.
• Teyyare, E., ve Kumbaşlı, E. (2016). Vergi Bilinci ve Vergi Ahlakının Gelişmesinde Maliye Bölümü Eğitiminin Rolü. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler ENstitüsü Dergisi, 16(4), 1-30.
• Torgler, B. (2003). Tax Morale: Theory and Emprical Analysis of Tax Compliance. Doctoral Dissertation University of Basel.
• Tunca, E. (2011). Sosyo-Psikolojik Açıdan Vergi Mükelleflerinin Vergi Karşısındaki Tutum ve Davranışları: Nevşehir İli Örneği. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, 46-47.
• Uysal, İ. (2013). Akademisyenlerin Genel Öz-Yeterlik İnançları: AİBÜ Eğitim Fakültesi Örneği. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 144-151.
• Widina, R., Nuirkhen, A., Novanty, I., Muhsin, M., ve Sumiadji, S. (2018). The Influence of Tax Understanding, Tax Awareness and Tax Amnesty Toward Taxpayer Compliance. Jurnal Keuangan dan Perbankan, 22(2), 240-255.
• Yazıcıoğlu, Y., ve Erdoğan, S. (2014). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri (4. Baskı b.). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yeniçeri, H. (2005). Beyan Esasına Dayanan Vergilerde Vergi Kayıp ve Kaçakların Psikolojik Nedenlerinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma. Vergici ve Muhasebeciyle Diyalog(211), 990-1011.
• Yeniçeri, H. (2005). Vergi Yükümlülerinin Vergi Karşısındaki Tutum Ve Davranışlarının Gelir Düzeyine Göre Karşılaştırılması. stanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Metodoloji ve Sosyoloji Araştırmaları Merkezi Sosyoloji Konferansları Dergisi(31), 279-299.
• Zorlu, Ö. (2012). İlköğretim Çağındaki Öğrencilerin Vergi Bilinci Düzeyi ve Vergi Bilinci Düzeyi ile İlgili Örnek Uygulama: Ankara İli Örneği.Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara