The Impact of Direct Foreign Investments on Development in Turkey and European Union (EU) Countries

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 45, 1110 - 1124, 29.12.2023

Ahmet Ali Bozkurt , Süha Çelikkaya

Öz

The concept of development has been one of the critical issues that countries have been highly concerned about for years. In general, all efforts aimed at elevating the current socio-economic living standards can be considered within the scope of development. Population growth in countries and the global momentum gained by the competitive environment can sometimes lead to insufficient development efforts. Particularly in countries with limited capital accumulation, these efforts tend to remain at lower levels. To support these constrained endeavors, foreign investments can be of great importance. This study aims to measure the impact of foreign direct investments on regional development. Within this context, the study investigates the effects of growth, inflation, per capita reserves, exports, imports, and foreign direct investments on the Human Development Index (HDI) for the 27 EU countries and Turkey, using the dynamic panel data analysis method. Data from the years 2011 to 2021 are utilized in the study. The analysis conducted using the Arellano-Bond test in dynamic panel data analysis reveals that a positive change in the growth variable will positively affect the HDI. However, it is observed that the other variables do not have a statistically significant impact.

Anahtar Kelimeler

Regional Development, Foreign Direct Investment, Panel Data, EU27

Doğrudan Yabancı Yatırımların Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) Ülkelerinde, Kalkınmaya Olan Etkisi

Öz

Kalkınma kavramı yıllardır ülkelerin üzerinde hassasiyetle durdukları konular arasında yer almaktadır. Genel olarak mevcut sosyo-ekonomik yaşantının daha üst seviyelere çıkarılması adına yapılan bütün çalışmalar kalkınma kapsamında değerlendirilebilir. Ülkelerdeki nüfus artışı ve rekabet ortamının küresel olarak kazandığı ivme, kalkınma çabalarının bazen yetersiz kalmasına sebep olabilmektedir. Özellikle sermaye birikiminin yetersiz olduğu ülkelerde bu çabalar daha kısıtlı düzeylerde kalmaktadır. Bu kısıtlı çabaları desteklemek adına yabancı yatırımlar oldukça önemli olabilmektedir. Çalışma ile doğrudan yabancı yatırımların bölgesel kalkınmaya olan etkisi ölçülmeye çalışılmaktadır. Bu kapsamda çalışmada, AB 27 ülkeleri ve Türkiye için insani gelişme endeksi üzerinde büyüme, enflasyon, kişi başına düşen rezerv, ihracat, ithalat ve doğrudan yabancı yatırımların etkisi dinamik panel veri analizi yöntemi kullanılarak araştırılmıştır. Çalışmada 2011-2021 yılları arasındaki veriler kullanılmıştır. Dinamik panel veri analizinde kullanılan Arellano Bond testi ile yapılan analiz sonucunda büyüme değişkenin pozitif olması insani gelişme endeksini pozitif yönde etkileyecektir sonucuna ulaşılmıştır. Diğer değişkenlerin ise istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Bölgesel Kalkınma, Doğrudan Yabancı Yatırım, Panel Veri, AB27

Kaynakça

• Acar, M. (2016). Doğrudan Yabancı Sermayenin Ekonomik Büyümeye Etkisi̇: Türkiye Örneği̇. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 92-105.
• Ağır, H. ve Rutbil, M. (2019). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Maliye Araştırmaları Dergisi, 5(3), 287-299.
• Akbaş, Y. E. ve Uğur, A. (2014). Oecd Ülkelerin Kısa Vadeli Sermaye Akımları ve Ekonomik Büyümenin Cari Açık Üzerindeki Etkisinin Statik ve Dinamik Panel Veri Modelleriyle Tahmini. Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 217-232.
• Alagöz, M., Erdoğan, S. ve Topallı, N. (2008). Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Deneyimi 1992-2007. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 79-89.
• Alkhasawneh, M. F. (2013). The Granger Causality Relationship Between Foreign Direct Investment (Fdı) and Economic Development in the State of Qatar. Applied Mathematics and Information Sciences, 7(5), 1767-1771. doi:10.12785/amis/070514
• Almfraji, M. A., Amsafir, Khalid, M. ve Yao, L. (2014). Economic Growth and Foreign Direct Investment Inflows: The Case of Qatar. Procedia—Social and Behavioral Sciences, 109, 1040-1045. doi:10.1016/j.sbspro.2013.12.586
• Ao, X. (2007). Arellano-Bond Model. 5 Temmuz 2023 tarihinde https://www.hbs.edu/research-computing-services/Shared Documents/Training/arellano-bond.pdf adresinden erişildi.
• Apergis, N., Lyroudi, K. ve Vamvakidis, A. (2008). The Relationship Between Foreign Direct Investment and Economic Growth: Evidence from Transition Countries. Transition Studies Review, 15(1), 37-51. doi:10.1007/s11300-008-0177-0
• Arellano, M. ve Bond, S. (1991). Some Tests Specification for Panel Data: Monte Carlo Evidence And An Application To Employment Equations. The Review of Economic Studies, 58(2), 277-292.
• Asafo-Agyei, G. ve Kodongo, O. (2022). Foreign Direct Investment and Economic Growth in Sub-Saharan Africa: A Nonlinear Analysis. Economic Systems, 46(4). doi:10.1016/j.ecosys.2022.101003
• Ayaydın, H. (2010). Doğrudan Yabancı Yatırımlar ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Türkiye Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (26), 1-13.
• Azman-Saini, W., Baharumshah, A. Z. ve Law, S. H. (2010). Foreign Direct Investment, Economic Freedom And Economic Growth: International Evidence. Economic Modelling, 27(5), 1079-1089. doi:10.1016/j.econmod.2010.04.001
• Borensztein, E., De Gregorio, J. ve Lee, J. W. (1998). How Does Foreign Direct Investment Affect Economic Growth? Journal of International Economics, 45(1), 115-135. doi:10.1016/S0022-1996(97)00033-0
• Bozkurt, A. A. ve Gökmenoğlu, M. (2023). Enflasyon ve İşsizlik Arasındaki İlişkiyi Konu Alan Çalışmaların Bibliyometrik Ağ Analizi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 78-110.
• Cronk, B. (2020). How to Use SPSS® A Step-By-Step Guide to Analysis (11. bs.). New York: Routledge.
• De Mello, L. (1999). Foreign Direct Investment-Led Growth: Evidence from Time Series and Panel Data, (51), 133-151. doi:10.1093/oep/51.1.133
• Dursun, S. (2021). Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Brıcs- T Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 353-368.
• Gencer, Y. G. ve Bozkurt, L. (2023). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Sayısal Yöntemlerle İncelenmesi. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 10(1), 71-82.
• Georgantopoulos, A. G. (2011). The Causal Links between FDI and Economic Development: Evidence from Greece. European Journal of Social Sciences, 27(1), 12-20.
• Gökmenoğlu, M. ve Göze Kaya, D. (2023). Mali Alan Üzerine Yapılmış Olan Çalışmaların Bibliyometrik Ağ Analizi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), 879-908.
• Gökmenoğlu, M. ve Yavuz, İ. S. (2022). Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Kırılgan Beşli Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 1094-1118.
• Gökmenoğlu, M. ve Yavuz, İ. S. (2022). Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisine Yönelik Çalışmaların Bibliyometrik Ağ Analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (52), 231-252.
• Güriş, S. (2012). Panel Veri ve Panel Veri Modelleri. STATA ile Panel Veri Modelleri içinde (ss. 1-37). İstanbul: Der Yayınları.
• Hansen, H. ve Rand, J. (2006). On the Causal Links Between FDI and Growth in Developing Countries. The World Economy, 29(1), 21-41.
• Herzer, D., Klasen, S. ve D, Nowak-Lehmann D., F. (2006). In Search of FDI-led Growth in Developing Countries, (154), 0-42 GeorgAugust-Universität Göttingen, Ibero-America Institute for Economic Research (IAI), Göttingen.
• Kahveci, Ş. ve Terzi, H. (2017). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Nedensellik Analizleri̇ ile Testi̇. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (49), 135-154. doi:10.18070/erciyesiibd.323908
• Li, H. ve Haynes, K. (2012). Foreign Direct Investment and China’s Regional Inequality in the Era Of New Regional Development Strategy. Regional Science Policy & Practice, 4(3), 279-300. doi:10.1111/j.1757-7802.2012.01073.x
• Lipsey, R. E. ve Sjöholm, F. (2010). Foreign Direct İnvestment and Growth in East Asia: Lessons for Indonesia. Research Institute of Industrial Economics, 47(1), 35-63. doi:10.1080/00074918.2011.556055
• Nguyen, A. T. (2022). The Relationship Between Economic Growth, Foreign Direct Investment, Trade Openness, and Unemployment in South Asia. Asian Academy of Management Journal, 27(2), 21-40. doi:10.21315/aamj2022.27.2.2
• Nosheen, M. (2013). Impact of Foreign Direct Investment on Gross Domestic Product. World Applied Sciences Journal, 24(10), 1358-1361. doi:10.5829/idosi.wasj.2013.24.10.229
• Özbay, F. ve Oğuztürk, B. S. (2020). Panel Veri Modellerinde Sapmalara Karşı Alternatif Yaklaşımlar: Statik ve Dinamik Panel Veri Modelleri Üzerine Bir İnceleme. İktisadi ve İdari Bilimlerde Teori ve Araştırmalar II içinde (1. bs., ss. 375-392). Ankara: Gece Kitaplığı.
• Roodman, D. (2009). How to do Xtabond2: An Introduction to Difference and System Gmm in Stata. The Stata Journal, 9(1), 86-136.
• Sirag, A., SidAhmed, S. ve Hamisu Sadi, A. (2018). Financial Development , FDI and Economic Growth: Evidence from Sudan. International Journal of Social Economics, 45(8), 1236-1249. doi:https://doi.org/10.1108/IJSE-10-2017-0476
• Şaşmaz, M. Ü. ve Yayla, Y. E. (2018). Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Kalkınma Üzerindeki Etkisi: Oecd Ülkeleri Örneği. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 359-374.
• Tatoğlu, F. Y. (2012). Panel Veri Ekonometrisi Stata Uygulamalı (1. bs.). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Tüzün, P. ve Şimşek, A. (2022). Aktif İstihdam Politikaları: Türkiye Örneği. N. Yılmaz (Ed.) Güncel Ekonomi, Tarım, Finans ve İşletme Analizleri içinde (ss. 145-175). İstanbul: Efe Akademi Yayıncılık. Varlık, N. ve Yeşil Balıkçıoğlu, E. (2021). Kırılgan Beşlide Gıda Fiyatlarının Enflasyona Geçiş Etkisi. Akademik Hassasiyetler, 8(16), 23-39.
• Yalçınkaya, O. ve Dastan, M. (2018). The Effects Of Foreign Direct Investment Inwards And Outwards On Economic Growth: Evidence from the Top 20 Largest Economies in the World ( 1992-2016). Journal of Economics, Finance and Accounting, 5(1), 108-126. doi:10.17261/Pressacademia.2018.788
• Yildiz, M. (2022). Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Güven İlişkisi: Türkiye Örneği. 9. Uluslararası Bilimsel Çalışmalar Kongresi içinde (ss. 267-274).
• Yu, X. (2022). An Empirical Study on the Relationship between Foreign Direct Investment and Economic Growth in Eastern China—Based on the PVAR Model. Proceedings of the 2022 7th International Conference on Financial Innovation and Economic Development (ICFIED 2022), 648(Icfied), 1744-1747. doi:10.2991/aebmr.k.220307.285