Şirketlerin İnsan Kaynakları Uygulamalarının Finansal Performansları Üzerine Etkisi: BİST 30 Şirketleri Uygulaması

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 45, 1284 - 1297, 29.12.2023

Filiz Özşahin Koç , Emine Atalay , Ali Deran

Öz

Bu çalışmanın amacı, şirketlerin insan kaynakları uygulamaları ile finansal performans göstergeleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda, Borsa İstanbul (BİST) 30 Endeksinde işlem gören 30 şirketin 2018-2022 yılları arası verisi incelenmiştir. Çalışmada panel veri analizi yöntemleri kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda aktif büyüklüğü ve satış hasılatı değişkenlerinin ROA, ROE ve Tobin’nin Q Oranı üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu sonucuna varılmıştır. İnsan kaynakları uygulamalarının ise ROA ve ROE üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu ancak Tobin’nin Q Oranı üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmadığı belirlenmiştir. Çalışan sayısı değişkeninin sadece ROA üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu ROE ve Tobin’nin Q Oranı üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ulusal literatürde bu kapsam ve içerikte sınırlı sayıda araştırmaya rastlanılmıştır. Bu bağlamda çalışmanın ulaşılan sonuçlar itibariyle literatüre ve uygulayıcılara katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İnsan Kaynakları Uygulamaları, Finansal Performans, Panel veri analizi

Proje Numarası

yok

The Impact of Human Resources Practices on The Financial Performance of Companies: The Analysis of BIST 30 Companies

Öz

The aim of this study is to reveal the relationship between companies’ human resources practices (HRP) and financial performance (FP) indicators. For this aim, the data of 30 companies traded in the Borsa Istanbul (BIST) 30 Index between 2018 and 2022 are analyzed. Panel data analysis methods were used in the study. As a consequences of the analysis, it was concluded that asset size and sales revenue variables have a significant effect on ROA, ROE and Tobin’s Q Ratio. On the other hand, HRP have a significant effect on ROA and ROE, but have no significant effect on Tobin’s Q Ratio. It is concluded that the number of employees variable has a significant effect only on ROA but not on ROE and Tobin’s Q Ratio. A limited number of studies with this scope and content have been found in the national literature. In this context, it is considered that the study will contribute to the literature and practitioners in terms of the results obtained.

Anahtar Kelimeler

Human Resource Practices, Financial Performance, Panel Data Analysis

Etik Beyan

Yok

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Yok

Kaynakça

• Ağdelen, Z. and Erkut, H. (2010). İnsan kaynakları yönetiminin firma finansal performansı üzerindeki etkisi. İtü Dergisi, 2(4), 65-74.
• Ali, N. and Atan, T. (2020). The Impact of Human Resource Management Practices on Sustainable Performance in the Banking Sector (a Comparative Study between Islamic and Conventional Banks). Revista Argentina de Clínica Psicológica, 29(5), 1811-1826.
• Alli B. O. (2008). Fundamental Principles of Occupational Health and Safety, 2. ed., Geneva, International Labour Organization.
• Anwar, G. and Abdullah, N. N. (2021). The impact of Human resource management practice on Organizational performance. International journal of Engineering, Business and Management (IJEBM), 5.
• Arumugam, V. C. and Rouhollah, M. (2011). The impact of human resource management practices on financial performance of Malaysian industries. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(10), 951-955.
• Başkurt, G. (2016). Aile şirketlerinin kurumsallaşmasında stratejik insan kaynakları yönetimi ve firma performansına etkisi (Master’s thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Benligiray, S., Geylan, A. and Duman, E. (2010). İnsan kaynakları yönetiminin stratejik olarak yönlendirilmesinin finansal performansı etkileyip etkilemediğinin analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 61-84.
• Bilaloğlu, H. (2019). Yeni nesil yönetim yaklaşımlarının stratejik insan kaynakları yönetimi uygulamaları aracılığıyla firma performansı üzerindeki etkisi.
• Bozkurt, S. (2011). İnsan Kaynakları Uygulamaları, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Finansal Performans Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Bankacilik Sektöründe Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 22(70), 36-62.
• Buchanan, D. (1979). The development of job design theories and techniques. New York: Praeger.
• Ceylan, A. and Korkmaz, T., (2017). İşletmelerde Finansal Yönetim. Gözden Geçirilmiş 15. Baskı, Bursa: Ekin Kitabevi.
• Çetin, C. (2012). Temel İşletmeciliğe Giriş, İstanbul: Beta Yayınları.
• Datu, P. L., Paminto, H. A. and Jamaluddin, J. (2023). The Effect Of Audit Quality, Human Resource Management, Competitive Advantage, On Financial Decisions And Financial Performance On Expedition Services. Interdiciplinary Journal and Hummanity (INJURITY), 2(5), 415-423.
• DeCenzo, D. A., Robbins, S. P. and Verhulst, S. L. (2016). Fundamentals of human resource management. John Wiley & Sons.
• Dökünter, A. (2006). Basın İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi (Doctoral dissertation, Marmara Universitesi (Turkey)).
• Ertürk, M. (2018). İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Ferguson, K. L., and Reio Jr, T. G. (2010). Human resource management systems and firm performance. Journal of Management Development, 29(5), 471-494.
• Göksu, N. and Öz B. (2008). Etkin Ücret Yönetiminin İşletmeye Sağlayacağı Yararlar Konusunda İşgören Algılamaları: Bir Alan Çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 419-436.
• Gürbüz, S. (2017). İnsan Kaynakları Yönetimi: Teori. Araştırma ve Uygulama, Seçkin, Ankara.
• Huselid, M. A. (1995). The impact of human resource management practices on turnover, productivity, and corporate financial performance. Academy of management journal, 38(3), 635-672.
• Kipkorir, C. (2013). Effects of Human Resource Management Practices on Financial performance of Selected Agricultural Firms in the Sugar Industry.
• Mulolli, E. and Boskovska, D. (2020). The Role of Human Resource Management Practices on Financial Performance in Firms. Int. J. of Multidisciplinary and Current research, 8.
• Nakip, M. (2003). Pazarlama Araştırmaları Teknikler ve (SPSS Destekli) Uygulamalar, 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Nguyena, T. M. P., Van Toi Dinhb, D. T. D., Mai, T. H. and Trand, T. H. D. N. (2020). The Impact of Human Resource Management on the Financial Performance of Listed Firms in Vietnam. International Journal of Innovation, Creativity and Change, 12(10), 26-37.
• Okakın N. and Şakar M. (2015) İnsan Kaynakları Yöneticisinin El Kitabı, 3. baskı, İstanbul, Beta Basım Yayım.
• Osemeke, M. (2012). The impact of human resource management practices on organizational performance: A study of Guinness Nigeria Plc. AFRREV IJAH: An International Journal of Arts and Humanities, 1(1), 79-94.
• Özutku, H. and Çetinkaya, M. (2012). Stratejik insan kaynakları yönetimi ve firma performansı arasındaki iliskide içsel ve dışsal uyumun moderatör etkisi: Türk otomotiv sektöründe bir alan arastirmasi/The moderating effect of internal and external fit on relationship between strategic human resource management and firm performance: A study in turkish automotive industry. Ege Akademik Bakis, 12(3), 351.
• Pirzada, D. S., Hayat, F., Ikram, A. A., Ayub, M. and Waheed, K. (2013). Impact of human resources management practices on turnover, productivity and corporate financial performance. European journal of business and management, 5(10), 163-176.
• Sabuncuoğlu, Z. (2018). İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Beta Yayın.
• Sadiq, M., Alamgir, A. and Ali, S. W. (2020). The Impacts of Total Quality Management, Human Resource Management, and Agility in Business on Firms Financial Performance: Moderating Role of Emerging Business Competition. iRASD Journal of Management, 2(1), 9-21.
• Söyük, S. (2020). Sağlık İşletmelerinde İnsan Kaynakları. İstanbul: Beta Yayınları.
• Turan, L. (2019). İnsan kaynakları yönetim uygulamalarının finansal performans üzerindeki etkisi: bir banka örneği (Master’s thesis, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Uyargil, C., Adal, Z., Ataay, İ. D., Acar, A. C., Özçelik, A. O., Sadullah, Ö. and Tüzüner, L. (2015). İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Ün, T. (2018). Panel veri modellerinin varsayım testi. S. Güriş (Ed.), Uygulamalı Panel Veri Ekonometrisi (75-101. ss.), İstanbul: Der Kitabevi.