Research Article
BibTex RIS Cite

Serahsî’nin el-Mebsût Adlı Eserinde Kerhî’nin Furû’ Fıkha Dair Görüşleri

Year 2019, , 231 - 262, 30.06.2019
https://doi.org/10.35209/ksuifd.550211

Abstract

Hanefî mezhebinin
mütekaddimun döneminin önemli simalarından olan Kerhî, yaşadığı dönemde
Bağdat’ta mezhebin önderliğini yapmış ve çok sayıda öğrenci yetiştirmişlerdir.
Yaşadığı dönem itibariyle mezheplerin görüş ve delillerinin ortaya konulup
tartışıldığı ilmî bir atılım çağı olması nedeniyle Kerhî’de, önceki imamların
fıkhını inceleme, onların usulü üzerine tahricte bulunma, mezhep imamından ve
öğrencilerinden gelen farklı rivayetler arasında tercihte bulunma ve mezhep
sistematiği içinde ictihad etme yönünde çaba sarf ederek mezhebin teşekkül
sürecine katkı sağlamıştır. Sonraki dönem
fıkıhçıları Kerhî’nin görüşlerine ve nakillerine sıkça atıfta bulunmuşlardır.
Bu anlamda Kerhî, Hanefî fıkhının sistemleştirilmesinde büyük önemi olduğunu
ortaya koymaktadır.
Bu bağlamda özellikle, ta‘dîl-i erkânın ve sehiv secdesinin vâcipliği gibi Hanefî mezhebinde
genel kabul gören görüşleri olmakla beraber,
zekat ve hac emrinin hemen
ifa edilmesi gerektiği, nikahta denkliğin gerekli olmadığı, sarhoşun
boşamasının geçerli olmadığı, ariyet akdinin mülkiyet ifade etmediği gibi
meselelerde kendi mezhebine muhalefet ettiği de görülmektedir.

References

  • Ahmed b. Hanbel. Müsned. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2001.
  • Apaydın, H. Yunus. “Kerhî”, TDV Ansiklopedisi. 15/285-287. İs-tanbul: TDV Yayınları, 2002.
  • Bardakoğlu, Ali. “Hanefî Mezhebi”, TDV İslam Ansiklopedisi. 16/9-10. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
  • Beyhaki, Ebu Bekir. es-Sünenü'l-Kübra, Beyrut: Daru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 2003.
  • Bilmen, Ömer Nasuhi. Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Ka-musu. İstanbul: Bilmen Basımevi, 1985.
  • Buhârî, Muhammed b. İsmail b. İbrahim. el-Câmiu’s-Sahîh. İstan-bul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Dağcı, Şamil. "Hükûmet-i Adl", TDV İslâm Ansiklopedisi. 28/463-464. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
  • Dârakutni, Mes’ud b. Nu’man b. Dinar. Sünenü’d-Darakutnî. Bey-rut: Müessesetü’r-Risale, 2004.
  • Dârimi, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdirrahman et-Temîmî es-Semerkandî. Sünen-i Dârimî. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Dönmez, İbrahim Kafi. “Müt’a”, TDV İslam Ansiklopedisi. 32/174-180. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
  • Ebu Dâvud, Süleyman b. el-Eş'as es-Sicistânî el-Ezdî. Sünen-i Ebî Dâvûd. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Ençakar, Orhan. “Hanefî Fıkıh Literatüründe Gelenek Oluşturan Kayıp Bir Metin: Muhtasarü’l-Kerhî”, İslâm Araştırmaları Dergisi, 37 (2017): 7-32.
  • Güney, Necmeddin. Kudurî’nin Şerhu Muhtasari’l-Kerhî Adlı Eseri-nin Siyer Bölümünün Edisyon Kritiği. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2006.
  • İbn Mace, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezid el-Kazvınî. Sünen-i İbn Mâce. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Kâsânî, Ebu Bekir b. Mes’ud b. Ahmed. Bedâiu’s-Sanâî fî Tertîbüş’-Şerâî’. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1986.
  • Malik b. Enes. Muvatta. Beyrut: Daru İhyau’t-Türasi’l-Arabi, 1985.
  • Merğinânî, Ebu’l-Hasan Burhaneddîn. el-Hidâye fî Şerhi Bidâye-tü’l-Mübtedî. Beyrut: Daru İhyâu’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
  • Mevsılî, Mahmud b. Mevdûd. el-İhtiyâr li Ta’lîli’l-Muhtâr. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1937.
  • Müslim, Ebu'l-Huseyin Müslim b. Haccâc. el-Câmiu’s-Sahîh. İs-tanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şuayb b. Ali b. Bahr b. Sinan b. Dinâr. Sünen-i Nesâî. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Nisâburî, Abdullah b. Muhammed el-Hâkim, Müstedrek ale’s-Sahîhayn. Beyrut: Daru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1990.
  • Semerkandî, Ebu Bekir Alauddîn. Tuhfetü’l-Fukahâ. Beyrut: Da-ru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1994.
  • Serahsî, Muhammed b. Ahmed b. Ebi Sehl. el-Mebsût. Beyrut: Daru’l-Marife, 1993.
  • Tirmizi, Ebû İsâ Muhammed b. İsâ b. Sevre. Sünen-i Tirmîzî, İs-tanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
Year 2019, , 231 - 262, 30.06.2019
https://doi.org/10.35209/ksuifd.550211

Abstract

References

  • Ahmed b. Hanbel. Müsned. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2001.
  • Apaydın, H. Yunus. “Kerhî”, TDV Ansiklopedisi. 15/285-287. İs-tanbul: TDV Yayınları, 2002.
  • Bardakoğlu, Ali. “Hanefî Mezhebi”, TDV İslam Ansiklopedisi. 16/9-10. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
  • Beyhaki, Ebu Bekir. es-Sünenü'l-Kübra, Beyrut: Daru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 2003.
  • Bilmen, Ömer Nasuhi. Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Ka-musu. İstanbul: Bilmen Basımevi, 1985.
  • Buhârî, Muhammed b. İsmail b. İbrahim. el-Câmiu’s-Sahîh. İstan-bul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Dağcı, Şamil. "Hükûmet-i Adl", TDV İslâm Ansiklopedisi. 28/463-464. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
  • Dârakutni, Mes’ud b. Nu’man b. Dinar. Sünenü’d-Darakutnî. Bey-rut: Müessesetü’r-Risale, 2004.
  • Dârimi, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdirrahman et-Temîmî es-Semerkandî. Sünen-i Dârimî. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Dönmez, İbrahim Kafi. “Müt’a”, TDV İslam Ansiklopedisi. 32/174-180. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
  • Ebu Dâvud, Süleyman b. el-Eş'as es-Sicistânî el-Ezdî. Sünen-i Ebî Dâvûd. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Ençakar, Orhan. “Hanefî Fıkıh Literatüründe Gelenek Oluşturan Kayıp Bir Metin: Muhtasarü’l-Kerhî”, İslâm Araştırmaları Dergisi, 37 (2017): 7-32.
  • Güney, Necmeddin. Kudurî’nin Şerhu Muhtasari’l-Kerhî Adlı Eseri-nin Siyer Bölümünün Edisyon Kritiği. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2006.
  • İbn Mace, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezid el-Kazvınî. Sünen-i İbn Mâce. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Kâsânî, Ebu Bekir b. Mes’ud b. Ahmed. Bedâiu’s-Sanâî fî Tertîbüş’-Şerâî’. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1986.
  • Malik b. Enes. Muvatta. Beyrut: Daru İhyau’t-Türasi’l-Arabi, 1985.
  • Merğinânî, Ebu’l-Hasan Burhaneddîn. el-Hidâye fî Şerhi Bidâye-tü’l-Mübtedî. Beyrut: Daru İhyâu’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
  • Mevsılî, Mahmud b. Mevdûd. el-İhtiyâr li Ta’lîli’l-Muhtâr. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1937.
  • Müslim, Ebu'l-Huseyin Müslim b. Haccâc. el-Câmiu’s-Sahîh. İs-tanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şuayb b. Ali b. Bahr b. Sinan b. Dinâr. Sünen-i Nesâî. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
  • Nisâburî, Abdullah b. Muhammed el-Hâkim, Müstedrek ale’s-Sahîhayn. Beyrut: Daru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1990.
  • Semerkandî, Ebu Bekir Alauddîn. Tuhfetü’l-Fukahâ. Beyrut: Da-ru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1994.
  • Serahsî, Muhammed b. Ahmed b. Ebi Sehl. el-Mebsût. Beyrut: Daru’l-Marife, 1993.
  • Tirmizi, Ebû İsâ Muhammed b. İsâ b. Sevre. Sünen-i Tirmîzî, İs-tanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
There are 24 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Araştırma Makaleleri / Research Articles
Authors

Alpaslan Alkış 0000-0003-3401-7073

Publication Date June 30, 2019
Submission Date April 6, 2019
Published in Issue Year 2019

Cite

ISNAD Alkış, Alpaslan. “Serahsî’nin El-Mebsût Adlı Eserinde Kerhî’nin Furû’ Fıkha Dair Görüşleri”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 33 (June 2019), 231-262. https://doi.org/10.35209/ksuifd.550211.

K.S.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, elektronik ortamda yayınlanmaktadır.

ilahiyatdergi@ksu.edu.tr 

Derginin Tarihçesi


Derginin Adı
ISNN
e-ISNN
Başlangıç Yılı
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
1304-4524
2651-2637
2003



                    

                                                                                                        Creative Commons Lisansı
                                                                                                                   Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.