Karadeniz'in Kuzeyinde Yer Alan İskit Kurgan Buluntularındaki Savaş Betimlemeleri

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 1, 42 - 60, 26.04.2017

Said Mübin Çalış

Öz

İskitlerden günümüze kalan kurganlardaki zengin ve
etkileyici kalıntılar, bu toplumun yazılı kaynaklarının çok az olmasına rağmen
gelişmiş bir kültürün temsilcileri olduklarını göstermektedir. Kurgan
buluntuları İskitlerin günlük hayatına dair pek çok ayrıntıyı ortaya
çıkarmıştır. M.Ö. IX. yüzyıl itibarı ile oluşmaya başlayan İskit kurgan
geleneği, bu toplumu diğer toplumlardan ayırdığı gibi, yaşayışlarının kültürel
ögelerini de barındırmaktadır. Diğer bozkır toplumlarında olduğu gibi İskitler
de günlük hayatta kullandıkları eşyaları, yaşantılarının en önemli parçası olan
savaş hakkında betimlemelerle süslemişlerdir. Bu eşyalar üzerine savaş
sahneleri dışında hayvan ve av sahneleri de betimlenmiştir. Bu çalışma, İskitlerin
yaşadıkları hayat ile kurganlarından çıkarılan eşyaları üzerindeki savaş
betimlemeleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

İskitler, kurgan, İskit Sanatı, hayvan betimlemesi, savaş betimlemesi, İskit Eşyaları

War Delineations on Findings of the Scythian Burial Mounds Located in North of the Black Sea

Öz

Rich and impressive remains of
burial mounds which survived from the Scythians, it showed that representing of
advanced society despite not enough written sources about them. Findings of
burial mounds have revealed many details about Scythians' daily life. Scythian burial
mound tradition which nascented as of IX thcentury B.C., not only seperated from
the other society, but also it have maintains cultural elements of their life.
As other steppe societies, Scythians have decorated their goods with delineations
about war which the most important component their life. Except scenes of war,
animal and hunting scenes have delineated on the goods. This study, aims to prove
which relations between the Scythians life with war delineates on their goods which
obtained from burial mounds.

Anahtar Kelimeler

Scythians, burial mound, Scythian Art, animal delineate, war delineation, Scythian's Goods

Kaynakça

• Arrianus (1966), Anabasis Alexandri, Çev., E. I. Robson, Cilt: 1, Harward University Press, Cambridge. Arsal, Sadri M., (1933), Türk Tarihinin Anahatları Eserinin Müsveddeleri, 5, Akşam Basımevi, İstanbul. Baumer, Christoph (2012), The History of Central Asia, Cilt: 1, Tauris, London. Cernenko, Evgenii V. (1983), The Scythians 700-300 BC, Osprey Publishing, London. Cunliffe, Barry (2001), Prehistoric Europe, Oxford University Press, Oxford. Çoruhlu, Yaşar (2016), Eski Türklerin Kutsal Mezarları Kurganlar, Ötüken Neşriyat, İstanbul. Dani, A. H. ve Mason, V. M. (Der.) (2003), History of Civilizations of Central Asia, Vol. 1, Unesco Publishing, Paris. Diodorus of Sicily (1967), Historical Library, Çev: C. H. Oldfather, Harward University Press, Cambridge. Durmuş, İlhami (1993), “Saka Adı Üzerine”, Milli Folklor, Sayı:19. ______________(2008), İskitler, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara. _____________(2011), "Türklerde Kan Kardeşliği ve Antla İlgili Unsurlar", Milli Folklor, Sayı: 23. Gleba, Margarita ve Munkholt, Cherine (2011), Dressing the Past, Oxbow Books, Oxford. Grakov, Boris N., (2008), İskitler, Çev.: A. Batur, Selenge Yayınları, İstanbul. Herodotos (2013), Tarih, Çev.: M. Ökmen, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul. Hippocrates (1957), Airs, Waters and Places, Çev.: W. H. S. Jones, Harward University Press, Cambridge. Jettmar, Karl (1967), Art of the Steppes, Çev.: A. Keep, Crown Publishers Inc., New York. Hinds, Kathryn (2010), Scythians and Sarmatians, Marshall Cavendish, New York. Maurice (2011), Strategikon, Çev.: V. Atmaca, Kırmızı Kedi Yayınevi, İstanbul. Melyukova, Anna, I., (1995), "Scythians of Southeastern Europe", Nomads of the Eurasian Steppes in the Early Iron Age, Zinat Press, Berkeley. Meyer, Casper (2013), Greco-Scythian Art and the Birth of Eurasia, Oxford University Press, Oxford. Minns, Ellis (1913), Scythians and Greeks, Cambridge At University Press, Cambridge. Ögel, Bahaeddin, (1984), İslamiyet’ten Önce Türk Kültür Tarihi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara. Piotrovsky, Boris B., (1976), "İskitlerin Dünyası", Unesco'dan Görüş, Sayı: 12. _________________, (1974), "Excavations and Discoveries in Scythian Land", Fromthe Land of the Scythians, The Metropolitian Museum of Art, New York. Pliny (1961), Natural History, Çev.: M. A. Rachkam, Harward University Press, Cambridge. Raevsky, Dimitri S., (1976), "Kral Targitaus'un Efsanesini Anlatan Üç Vazo", Unesco'dan Görüş, Sayı: 12. Rice, Tamara T., (1965), Ancient Arts of Central Asia, Thames and Hudson, New York. ____________ (1957),The Scythians, Thames and Hudson, New York. Rolle, Renate (1989),The World of the Scythians, Çev.: F. G. Walls, University of California Press, Los Angeles. San, Oya (2000), "Bazı Bulgular Işığında Anadolu'da Kimmer ve İskit Varlığı Üzerine Gözlemler", Belleten, Sayı: 239. Strabo (1854), Geographika, Cilt: 1, Çev: H. C. Hamilton, H. G. Bohn, London. Tarhan, Taner (2002), "Ön Asya Dünyasında İlk Türkler Kimmerler ve İskitler", Türkler, Cilt:1, Yeni Türkiye Yayınları, İstanbul. Thucydides (1956), History of the Peloponnessian War, Cilt: 1, Çev.: C. F. Smith, Harward University Press, Cambridge. Tillisch, Soren S., (2008), "Scythiansis a Name Given Them by the Greeks", British Archaeological Reports Limited, Vol.: 1748. Treister, Mikhail, Y., (2001), Hammering Techniques in Greek and Roman Jewellery and Toreutics, Brill, Leiden. _______________, (1999), The Role of Metals in Ancient Greek History, Brill, Leiden. Van Noten, F., ve Polosmak, N., (1995), "The Frozen Tombs of the Scythians", Endeavour, Vol.: 19.
• İnternet Kaynakları http://www.archaeology.org/images/JA2016/Scythians/Scythians-Sengileevskoe-Gold-Comb.jpg (14.07.2016)
• http://quatr.us/centralasia/art/pictures/SakaV-IVcBC.jpg (28.07.2016)
• https://www.hermitagemuseum.org/wps/wcm/connect/f1cf0b74-23b6-40c3-805f-90d62a2c0139/WOA_IMAGE_1.jpg?MOD=AJPERES&CACHEID=51c1b815-8eba-4428-a85a-27b8ae72604b (04.10.2016)
• https://www.hermitagemuseum.org/wps/wcm/connect/99fab036-8789-47b6-85c6-ec86f42e1635/WOA_IMAGE_1.jpg?MOD=AJPERES&CACHEID=69ae0963-9fd8-4a26-b683-38d42650d236 (04.10.2016)
• https://www.hermitagemuseum.org/wps/wcm/connect/4482a32a-dd0f-4470-b81a-2e95c9a558cd/WOA_IMAGE_1.jpg?MOD=AJPERES&CACHEID=cb4613f5-4a17-49e2-9056-4f0faff10147 (04.10.2016)
• http://news.nationalgeographic.com/2015/05/150522-scythians-marijuana-bastard-wars-kurgan-archaeology/ (07.10.2016)
• https://maps.google.com.tr (09.10.2016)
• http://www.warfare.altervista.org/Ancient/Skythian-Urn-Kul_Oba-teeth.jpg (09.10.2016)