Etik Liderlik Davranışlarının Örgüt İklimi ve Örgütsel Özdeşleşmeye Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 3, 1903 - 1927, 31.12.2021

Demet Çakıroğlu , Nuran Öztürk Başpınar

https://doi.org/10.33437/ksusbd.873984

Cited By: 5

Öz

Örgütsel amaç ve hedeflere ulaşmak için izlenmesi gereken etik ilke ve değerlerin, etik liderlerce yönlendirilmesi gerekmektedir. Örgütsel başarı ve rekabet avantajı sağlayabilmek, etik liderlerin öncülüğünde oluşturulan iş ortamında örgüt iklimiyle kurulabilmektedir. Örgütsel iklim olumlu olduğunda işgörenlerin moral, güdülenme ve bağlanma duyguları pozitif yönde etkilenmekte ve ilişkilerin güven içinde sürdürülmesi mümkün olmaktadır. Bunun bir sonucu olarak örgütsel bağlılık kuran çalışan, örgütsel özdeşleşme yaşamaktadır. Örgütsel özdeşleşme kuran işgören kendisini örgütün bir parçası gibi hissetmektedir. Araştırmada işgörenlerin algıladıkları etik liderlik davranışlarının örgüt iklimi ve örgütsel özdeşlemeye etkisi incelenmiş; bireylerin yaşlarına, cinsiyetlerine, eğitim durumlarına ve kadro durumuna göre örgüt iklimi, etik liderlik algıları ve örgütsel özdeşleşme puanları arasında fark olup olmadığı ve bireylerin toplam iş deneyimi ve kurumda çalışma süresi ile örgüt iklimi, etik liderlik algıları ve örgütsel özdeşleşme puanları arasında ilişki olup olmadığı sorularına yanıt aranmıştır. Araştırma için gerekli veriler anket tekniği aracılığıyla elde edilmiştir. Veri toplamak için Örgüt İklimi, Etik Liderlik ve Örgütsel Özdeşleşme Ölçekleri birlikte kullanılmıştır. Araştırma evrenini bir bakanlığın merkez ve taşra teşkilatının teknik ve idari personeli oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemine göre tasarlanan araştırmada toplanan veriler istatistiksel analiz programları yardımıyla analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre etik liderliğin hem örgütsel özdeşleşme hem de örgüt iklimine etkisinin anlamlı olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

etik, etik liderlik, örgüt iklimi, örgütsel özdeşleşme

The Effect of Ethical Leadership Behaviors on Organizational Climate and Organizational Identification

Öz

Ethical principles and values that should be followed in order to achieve organizational goals and objectives should be guided by ethical leaders. Providing organizational success and competitive advantage can be established with the organizational climate in the business environment created under the leadership of ethical leaders. When the organizational climate is positive, the morale, motivation and attachment feelings of the employees are positively affected and it is possible to maintain the relationships safely. As a result of this, the employee who establishes organizational commitment experiences organizational identification. The employee who establishes an organizational identification feels herself/himself a part of the organization.
In the study, the effect of ethical leadership behaviors perceived by employees on organizational climate and organizational identification was examined; It was examined whether there is any difference between organizational climate, ethical leadership perceptions and organizational identity points according to age, gender and education; It was investigated whether there is a relationship between individuals 'status and staff status, individuals' total work experience and working time in the institution and organizational climate, ethical leadership perceptions and organizational identity scores. The data required for the research were obtained through the survey technique. Organizational Climate, Ethical Leadership and Organizational Identification Scales were used together to collect data. The research universe consists of the technical and administrative personnel of the central and provincial organization of a ministry. The data collected in the study designed according to the qualitative research method were analyzed with the help of statistical analysis programs. According to the findings of the research, it was determined that ethical leadership has a significant effect on both organizational identification and organizational climate.

Anahtar Kelimeler

ethics, ethical leadership, organizational climate, organizational identification

Kaynakça

• Akgemci,T., Abdul-Kareem, A. ve Kızıloğlu, E. (2020). Örgüt ikliminin örgüt temelli özsaygı ve öznel iyi oluş üzerindeki etkisi: Kobi’ler üzerinde bir araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 12 (1), 65-78.
• Akman, Y. (2017). Öğretmenlerin algilarina göre iş motivasyonu ve örgütsel özdeşleşme arasindaki ilişki, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14-1(27), 55-67.
• Aksoy-Kuru, S. (2020). Etik liderlik ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişki: Kişi örgüt uyumunun aracılık etkisi, Business and Economics Research Journal, 11(2), 515-530.
• Ashforth, B. E., Harrison, A. H. & Corley, K. G. (2008). Identification in organizations: An examination of four fundamental questions, Journal of Management, 34 (3), 325-374. Başar, U., Basım, N. (2015). Etik liderliğin iş tatmini üzerindeki etkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracı rolü, Research Gate, 3, 117-122.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Benevene, P., Dal Corso, L., De Carlo, A., Falco, A., Carluccio, F., & Vecina, M. L. (2018). Ethical leadership as antecedent of job satisfaction, affective organizational commitment and intention to stay among volunteers of non-profit organizations. Frontiers in Psychology, 9, 2069
• Brown, M. E., Treviño, L. K., & Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97, 117- 134.
• Brown, M.E.& Treviño, L.K. (2006). Ethical leadership: A review and future directions. The Leadership Quarterly, 17, 595-616.
• Bucak, E . (2002). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesinde örgüt iklimi: Yönetimde ast-üst ilişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (7), 0-0.Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/musbed/issue/23529/250699
• DeConinck, J. B. (2011). The effects of ethical climate on organizational identification, supervisory trust, and turnover among salespeople. Journal of Business Research, 64 (2011) 617–624.
• DeConinck, J. B. (2015). Outcomes of ethical leadership among salespeople. Journal of Business Research, 68(5), 1086–1093.
• Demirtaş, O., Hannah S. T., Gok, K., Arslan, A. & Capar, N. (2017). The moderated influence of ethical leadership, via meaningful work, on followers’ engagement, organizational identification, and envy, the effect of ethical leadership behavior on ethical climate, Journal of Business Ethics, 145:183–199.
• Dubrin, A. J. (2012). Leadership: Research findings, practice, and skills. South-Western: Cengage Learning.
• Dukerich, J.M., Golden, B.R., & Shortell, S.M. (2002). Beauty is in the eye of the beholder: The impact of organizational identification, identity, and image on the cooperative behaviors of physicians. Administrative Science Quarterly 47: 507–533.
• Grojean, M., W., Resick, C., J., Dickson, M., W., &Smith, D. B. (2004). Leaders, values, and organizational climate: Examining leadership strategies for establishing an organizational climate regarding ethics, Journal of Business Ethics, 55(3), 223-241.
• Gün, İ., Söyük, S. (2017). Sağlık kuruluşlarında örgüt iklimi ve örgütsel güven arasındaki ilişki. Sağlık Yönetimi, (1), 40-48.
• İşcan, F. Ö., Karabey, C. N. (2007). Örgüt iklimi ile yeniliğe destek algısı arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 180–193.
• İşgüden, B., Çabuk, A., (2006). Meslek etiği ve meslek etiğinin meslek yaşamı üzerindeki etkileri, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (16), 59-86.
• Kalshoven, K., Van Dijk, H., & Boon, C. (2016). Why and when does ethical leadership evoke unethical follower behaviour? Journal of Managerial Psychology, 31, 500–515.
• Kanten, P., Ülker, F. (2013). The effect of organizational climate on counterproductive behaviors: An empirical study on the employees of manufacturing enterprises, The Macrotheme Review, 2 (4), 144-160.
• Mael, F. A. & Ashforth, B. E. (1992), Alumni and their alma mater: A partial test of the reformulated model of organizational identification, Journal of Organizational Behaviour, 13 (2), 103-123. Mayer, D. M., Kuenzi, M., Greenbaum, R., Bardes, M., & Salvador, R. (2009). How low does ethical leadership flow? Test of a trickle-down model, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 108 (1), 1-13.
• Mostafa, A. M. S. (2018) Ethical leadership and organizational citizenship behaviours: the moderating role of organizational identification, European Journal of Work and Organizational Psychology, 27:4, 441-449.
• Özdemir, F., Özer, G. (2019). Örgütlerde nepotizm ile etik liderlik bir arada bulunabilir mi?, International Social Sciences Studies Journal, 5(50): 6500-6511.
• Riketta, M. (2005). Organizational identification: A meta-analysis, Journal of Vocational Behavior, 66 (2), 358–384.
• Schneider, B., Ehrhart, M. G., & Macey, W. H. (2011). Perspectives on organizational climate and culture. In S. Zedeck (Ed.), APA handbooks in psychology®. APA handbook of industrial and organizational psychology, Vol. 1. Building and developing the organization (373–414). American Psychological Association.
• Simha, A., & Cullen, J.B. (2012). Ethical climates and their effects on organizational outcomes: implications from the past and prophecies for the future, Academy of Management Perspectives, 26 (4), 20-34.
• Sezgi̇n, F., Sönmez, E. (2017). Örgüt kültürü ve iklimi çalışmalarının sistematik incelemesi: Bir içerik analizi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (1), 257-275.
• Schminke, M., Wells, D., Peyrefitte, J., & Sebora, T. C. (2002). Leadership and ethics in work groups: A longitudinal assessment, Group & Organization Management, 27(2), 272–293.
• Taştan, S., Yurtkoru, E.S. (2018). Algılanan örgüt ikliminin davranışsal ve tutumsal sonuçlarının incelenmesi: Çalışanların görev içi performans davranışı ve örgütsel bağlılık algısı açısından bir değerlendirme, İş’te Davranış Dergisi, 3(2), 85-99.
• Tokgöz, E., Aytemiz Seymen, O. (2013). Örgütsel güven, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki: Bir devlet hastanesinde araştırma, Öneri Dergisi, 10(39), 61-76.
• Tseng, L., Wu, J.(2017). How can financial organizations improve employee loyalty? The effects of ethical leadership, psychological contract fulfillment and organizational identification. Leadership & Organization Development Journal. 38 (5), 679-698.
• Trevino, L. K., Hartman, L. P., & Brown, M. E. (2000). Moral person and moral manager: How executives develop a reputation for ethical leadership. California Management Review, 42(4), 128-142.
• Yeşiltaş, M., Gürlek M., Tuna, M., Kanten, P. & Çeken, H. (2020): Paternalistic leadership and organizational identification: The mediating role of forgiveness climate, International Journal of Hospitality & Tourism Administration. 1-31. DOI: 10.1080/15256480.2020.1805089
• Yılmaz, E. (2006). Okullardaki örgütsel güven düzeyinin okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ve bazı değişkenler açisindan incelenmesi (Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.