Türkiye'deki Z Kuşağının Video Akış İşçiliği, Dijital Eğlence Emeği ve Medya Mesaisi

Year 2023, Volume: 31 Issue: 1, 50 - 64, 14.10.2023

Pınar Karhan

Abstract

Bu makale Türkiye’deki Z kuşağının video akış servislerine yönelik emeklerini incelemeyi, emeklerine dair farkındalıklarını, düşünce yapılarını açığa çıkarmayı; önerdiği video akış işçisi, dijital eğlence emeği ve medya mesaisi terimleriyle değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Son dönemde hızla artırdığı popülaritesiyle video akış servisleri Z kuşağının öncelikli eğlence tercihleri arasında yer alarak eğlence endüstrisini genişletmektedir. İzleyici emeği üzerinden gerçeklen bu zenginleşme dijital yerli Z kuşağının eğlence pratiklerinin ve yeniden üretimdeki rollerinin araştırılması gerekliliğini beraberinde getirmektedir. Teorik örneklem stratejisi ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle yapılan bu çalışmaya göre Türkiye’deki Z kuşağı zaman yönetiminde güçlük yaşadığı video akış servisleri için artı değer üretimleri konusunda düşük farkındalığa sahiptir. Bu üretimleri sömürüden rahatsızlık duymama, rahatsızlık duyup yapacak bir şey olmadığını düşünerek tüketime devam etme ile bilinçli tüketicilikle endüstriyi yapılandırma niyeti ya da kendi serbest zamanına ve emeğine sahip çıkıp kuşatıcılığa direnme ayrımında ortaya konabilmektedir. Video akış işçileri dijital eğlence emekleriyle medya mesaisi yaparak hem yapılandırılmış ekran eğlencesi modelini hem de toplumsal ilişkileri yeniden üretmektedir.

Keywords

Anahtar kelimeler: Video akış servisi, dijital emek, eğlence, Z kuşağı, yeni iletişim teknolojisi

References

• Aydoğan, F. (2019). Medya ve Serbest Zaman. İstanbul: Der.
• Burns, A. (2007). “Produsage, Generation C, and Their Effects on the Democratic Process” Media in Transition 5: 1-26.
• Chris, R. (2010). The Labour of Leisure The Culture of Free Time, Sage.
• Corbin, J. ve Strauss, A. (2008). Basic of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. New York: Sage.
• Dumazedier, J. (1968). “Leisure.” International Encyclopedia of the Social Sciences Volume 9 içinde, (ed. David L. Sills), 248-253. USA: The Macmillian Company & The Free Press.
• Fromm, E. (2019). Olma Sanatı, (Çev. Orhan Düz). İstanbul: Say Yayınları.
• Fuchs, C. (2015). Dijital Emek ve Karl Marx, (Çev. Tahir Emre Kalaycı ve Senem Oğuz). Ankara: Notabene Yayınları.
• Fuchs, C. (2019). Enformasyon Çağında Marx Okumak, (Çev. Tarık Özbek ve Ümit Keskin). Ankara: Koyusiyah.
• Fuchs, C. ve Chandler, D. (2021). Giriş: Büyük Veri Kapitalizmi Siyaset, Eylemcilik ve Kuram.
• Dijital Nesneler Dijital Özneler içinde, editörler David Chandler ve Christian Fuchs. Ankara: NotaBene.
• Hardt, M. ve Negri, A. (2003). İmparatorluk, (Çev. Abdullah Yılmaz). İstanbul: Ayrıntı.
• Hardt, M. ve Negri, A. (2004). Çokluk İmparatorluk Çağında Savaş ve Demokrasi, (Çev. Barış Yıldırım). İstanbul: Ayrıntı.
• Jenner, M. (2018). Netflix and The Re-invention of Television. Cambridge, UK: palgrave macmillian.
• Lazzarato, M. (1996). Immaterial Labour. http://www.generationonline.org/c/fcimmateriallabour3.htm (Son erişim tarihi: 18.02.2023).
• Lobato, R. (2018). Rethinking International TV Flows Research in the Age of Netflix, Television & New Media, 19 (3): 241-256.
• Lotz A. (2007). The Television Will Be Revolutionized. New York. University Press.
• McCrindle, M. ve Wolfinger E. (2011). The ABC of XYZ Understanding the Global Generations. Australia: A UNSW Press book.
• Marx K. (1979). Grundrisse, (Çev. Sevan Nişanyan). Ankara: Birikim.
• Marx, K. (2011). Kapital 1. Cilt, (10. Baskı), (Çev. Alaattin Bilgin). Ankara: Sol.
• O’Carroll, A. (2015). Working Time, Knowledge Work and Post-Industrial Society. palgrave macmillan.
• Ritzer, G. ve Rey, P. P, J. 2016. “From ‘Solid’ producers and consumers to ‘Liquid’ prosumers.” Liquid Sociology: Metaphor in Zygmunt Bauman’s Analysis of Modernity içinde, editör Mark Davis, 157-176. New York: Routledge Publishing.
• Rojek, C. (2005). “Postmodern Work and Leisure.” Work and Leisure içinde, editörler John, T. Haworth ve A. J. Veal. London and NewYork: Routledge.
• Smythe, D. (1977). Communications: Blindspot of Western Marxism. Canadian Journal of Political and Social Theory: 1(3).
• Toffler, A. (2008). Üçüncü Dalga, (Çev. Selim Yeniçeri). İstanbul: Koridor.
• Toğuşlu, C. (2021). Dijital Platformlar Sonrası İzleyici Alışkanlıklarının Kuşaklara Göre Değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Işık Üniversitesi.
• Veal, A. J. (2005). A brief history of work and its relationship to leisure. Work and Leisure içinde, editörler John, T. Haworth ve A. J. Veal, 15-33. London and NewYork: Routledge.
• TÜİK 2022: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)- Kullanim-Arastirmasi-2022-45587 (Cinsiyete göre son 3 ayda İnternet kullanan bireylerin İnterneti özel amaçlı faaliyetler için kullanma oranı, 2022).
• TÜİK 2022, İstatistiklerle Gençlik 2021. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu. file:///C:/Users/user/Desktop/istatistiklerle%20genclik%202021.pdf Erişim tarihi 11 Şubat 2023.
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Netflix
• https://digitalage.com.tr/netflix-turkiyedeki-guncel-abone-sayisini-acikladi/ Erişim tarihi 12 Şubat 2023.
• https://webrazzi.com/2021/02/28/discovery-nin-ortak-oldugu-turda-blutv-nin-degerlemesibelli-oldu/ Erişim tarihi 12 Şubat 2023.
• https://istatistik.yok.gov.tr/ Erişim tarihi 24 Eylül 2021.
• https://www.cumhuriyet.com.tr/yasam/netflixe-10-yil-once-bin-dolar-yatirim-yapsaydinizkariniz-ne-olurdu-1883038 Erişim tarihi 16 Şubat 2023.